gefchied in het tweede lid van de fchaar. De fchaal van dit
tweede lid befiaat als uit verfcheide Hukken , ( want de breuk
gefchied eigentlyk niet in het tweede lid zelfs, maar in de fchaal
tuiïchen het tweede en het derde lid) die als met naaden aan
elkander vafl zyn , en het is aan een van deze naaden , dat de
breuk gefchied.
Is het dat men met opzet de fchaar lager breekt, als dirtwee-
de lid , zoo zal hy wederom wel tot voorige grootte groeijen ,
maar zoo Ipoedig niet: dog breekt of kwetft men de fchaar hoo-
ger , zoo zal de Kreeft, als of hy wilt, dat zyn fchaal aan dat
tweede lid fchielyker aangroeide als op een andere plaats, door
een ingefchapen vermogen , dezelve aan dit tweede lid zelfs af-
breeken , of doen afvallen.
Wanneer men met oplettentheid nagaat, het geen gefchied,
na dat zulk een fchaar afgebrooken is , zoo zal men , inzonderheid
in den Zomer, binnen een dag of drie een ronde uitpuiling
uit de breuk zien voortkomen ,' als de top van een klein kinds
vingertje, met een dik roodagtig vlies overtoogen: eenige dagen
daar na groeit daar als een puntje uit , dat aHengskens langer
word , zoo dat het binnen twee of drie weeken omtrent een
halve duim uitgegroeit is , wanneer het vlies daar van wat blee-
ker van couleur word , en dit uitwas zig vertoont, als een Huk
weeldrig vlees. Een week daar na is dit puntje reets tot twee
derde of meer van een duim uitgegroeit, en begint zig na het
lighaam van de Kreeft, o f binnewaarts om te krommen , en
dat hoe langer hoe meer.
Het vlies’, dat dit gefladig groeijende uitwasje bekleed , dus
van tyd tot tyd meer uitgerekt , en dunder wordende , laat
toe dat men , inzonderheid met een vergrootglas , reets al de
geledingen van de fchaar, en de twee nypers , dog nog aan
elkander vafl , duidelyk zien kan. Een week of twee verder
, bard
U I T S P A N N I N G E N . 19
bard eindelyk dit vlies, en doed de fchaar als geboren worden,
die dan maar ruim’ een derde van zyn behoorlyke grootte heeft,
en voor eerH zagt is , dog binnen vier of vyf dagen hard ,, tot
alle bewegingen bekwaam , en voorts zoo groot als de andere
word : gefchiedende dit alles in de Zomer binnen den tyd van
zes of zeven weeken ; gelyk men hier te Zierikzee gelegenheid
heeft, om door Kreeften in een Oefler-put te zetten , gemak-
kelyk te kunnen nagaan. Men vind ook , als men ’er op le t ,
aan de zoogenoemde Eenpooters ( r ) zeer dikwils zulke kleine
uitkomende fchaartjes.
De Armen , de hoornen , en de loop -pooten van de Kreeft,
hebben dezelve eigenfehap, van afgebroken zynde , wederom te
kunnen aangroeijen , dog dit gefchied langzamer.
Ik durf my niet onderwinden , om van deze herhaalde aan-
groeijing in alles voldoende reden te geven ; dog het volgende
diend tot opheldering daar van:
De circulatie der fappen ,„ gefchied by Kreeften en Krabben
zeer langzaam, inzonderheid in de uiterfle ledematen , weshalve
deze gekwetfl wordende , cn dan door zwelling of andere toevallen
de vogten Hollende , zoo ontHaat zeer ras een verrotting
der deelen , waar door het fchepzel Ipoedig zoude moeten fier-
ven , had niet de voor alles zorgende goede Voorzienigheid deze
dieren het vermogen gegeven , om het gekwetfle deel te kunnen
affehudden en zig kwyt te maken. En dit gefchied digt
by het lighaam , op die plaats, fchoon veel lager als de kwet-
fuur, daar het deel dunner , en den doortogt nauwer is. Hier
door kunnen de vaten voor eerH fpoediger inkrimpen, en een
< lid-
(s) Eenpooters,zyn Kreeften, die maar’ eene fchaar hebben, en
daarom een derde, minder , als de heele Kreeften , in prys zyn.
C 2
j i j
^0WJ\