adverteres quia interiora 'Chrifti lumen font. A inférât cogitaciones. Quid «uhi prodeft m eie-
aavcru.i» qui** _ ;_^ monprp . fubire muirías , labores perpeti,
Johanns*.
johan-9.6 •
Cent. 7.
johan.j.16"
Johan.9.11
b
F .om .iy u -
Mxtth-t 7-
x.&fti-
M u t ilo .6.
no. &ftlfìhitn
j-1
Et vere videe , a qui Chrifti mundatur incernis.
Lavar faliva eju*,lavat fermo ejus,ficuthabes:
Jam vos mundi eftis fn fte r fitmomm, quem lo-
quntus Jìtm vohis. • ■
6. Quod aucem lutum fecit, Se fuperunxit
oculos cxci, quid aliud lignificar, nifi ut intel-
ligeres quia ipfe hominem, luto illico,reddidit
fallitati, qui de luto hominem figuravit : Sc quod
haic caro luti nollrf per.baptifinatis facramen-
ta .vrernx v ii* lumen aecipiat > Accede & tu
ad Siloam,hoc eli,ad eum qui miffus eft à Pa- *>
tre.ficut habef: Me a doSrmanm eß me a , fed
ejus qui me mißt. Diluat te Chriiius, ut videas.
Veni ad baptifmum , tempus ipfum adelh veni
• feftinus ,ut tu dicas : Abii -, du Lwl 5 du vìdere deci
; ut Sctu dicas: b Ctcus eram^dAvedere expii
ut tu dicas, ficut ifte tefufo lnmine ait : Hex
precettit i, dies autem uppràpixqiM-oit.
7. Nox eratrciecitas. Nòxerac, cùm Judas,
accepic. buccellati» à Je fu , & introivit in eum
». J . I 8 .
ro manere , fubire injurias , Jabores perpeti,
quali non pofiit * ager meus me pafeere, aut
fi ager defit ,quafi aliter exercere liimtum non
queami Itaque hujufmodi cogitacionibus edam
boni mores ab officio retrahuntur : quali vero
hoc folum fit in clerico , ut fumtum expediac
fuum, & non ut divinum libi poll mortem po-
tiùs fubfidium locet-, quamquam ille poft mor.
tem abundet, qui tutus hic potuerit decernere
adverfum tot inimicorum inlidias.
3. Unde Ecclefiaftes ait : Optimi duo frperunum,
qui bus ejl merces bene in Labore ipforum ; quoniam
t f i ceciderit, unus erigit fecium Jitum. Ubi funt
duo optimi fuper unum , nifi ubi Chriiius e l l, 8C
is quem Chriiius tuetur ! Quia li ceciderit, qui
eum domino eli Jefu, erigit eum Jefi& iiC
4. Sed qua catione dixit : In labore ipforum ?
Ergo & Chriiius laborat iUcique laborat, qui
aie : Laboravì clamane. Laborat, g fed in nobis :
denique ad puteutn fatigatus fedebat, Sed quo-
Z & j S Z Z * erat Qn ^ W u T e ^ C modo ^ horet, Aocuit ny Apoftolus .minore
Johanni dies erat, qui in Chrifti pectore recum.
bebat. Petro quoque dies erat, cùm lumen
Chrifti videret in monte.c Nox erat aliis, fed
Petro dies erat. At vero ipfi Petro nox erat,
quando Chriftum negabat. Denique galluscan-
tavit,& Aere ccepit, ut emendaret errorem j
jam enim dies appropinquabat.
8. Interrogabant Judad ca:cum : ^uomodo
vidifiiì Grandis amentia ! interrogabant quod
exemplo , dicens : infirmatur, & ego non
ìnfirmor ? Docuit Se ipfe Dominus Tua voce :
Mger er am, & non vifitaftis me : nudus er am , &
non operuiftis me. Laborat , ut me jacentem
erigat.
5. Unde Se inElifieo figura Domini praicef.
fit , qui projecit fé , ut mortuum erigeret : in
quo fymbolum e ft, quod nobis Chriiius com-
mortuus fit, ut nobis refurgerec. Projecit ita-
Ecclefa.f,
Ifal 68. 4^
g
f ih a n 4.Í.'
i . Cor. i r ,
yidebant” terro g lban t caufam I f e à ù m D que fe ufque ad nollram Chriiius fragilitatem I
vidèrent.
9. Et maledixerunt e i , dicentes : Tu fis diftci-
pulus ejus. d MaLedidio eorum benedidio eft j
quia benedictio eorum maledictio eft. Tu fis ,
inquiunt, difcipulus ejus. Tunc profunt, quan-
*doc nocere fé credunt. Vale,fili,ÔC nos dilige,
ut facis 5 quia nos te diligimus.
E P I S T O L A L X X X I .
ut nos erigeret. Projecit fe, non cecidit, fed
erexit confortem. Ipfe enim confortes nos fibi
fecit, ut feriptum eft,quia unffusefi^oleo jufii-
ti.e pra confortibus filis.
6. Unde pulcre ait Ecclefiaftes : ¿¡fuoniam
gui ceciderit, erigit focium fuum, non ipíe erigi-
tur} Chriítus enim non alterius auxilio, atque
ope erectus e ft, fed ipfe fe reíiifcitavit. Denique
folvite, inquit, hoc templum, ó 1 in triduo il-
-Quofdam clericos propter laborer» ac difficultatem animo E lud refufcitabo. Hoc autem dixit de tempio corpo-
defpondentes, verbis, erigit, eifque non modo futuram ris fili. Nec immerito ere&US non eft ab alio,
mercedem ponit ob oculos , fed ctiam paratum Chrifti qui non cecidit ; nam & ille qui à fecundo eriprsftdium.
Earn obrem explicatis aliquot Scriptur* gitur, cecidit : Se qui cecidit, indiget auxilio, ut
locis, admonet ne fe divelli ab ilio patiantur. erigatur. Quod 6c fubjedta docent, dicente
Pfal. 44. t.
h
H ai. 4.10 .
fo hm i . i ) .
ì patiantur.
A m b r o s i u s C l e r i c i s . Scriptura : yx illi uni, ehm ceciderit, & non eft
Rom. C i.
I . *p \ Lerumque humanis obrepit mentibus, fecundus qui eum erigat ! quia & f i dormierint
£ ut aliqua levi prxftridi ' offenfione , fi duo, eft calor illis. Commortui enim fumus
non illis cedant pro iludió voluntaria , officio Chrifto, 6c ideo convivimus. Chriiius nobis
defiftant : quod in alio genere hominum tolc- commortuus eft, ut nos calefaceret, qui ait :
rabile , in iis vero qui rei divina intendunt, F Ignem veni mitten in terram.
plenum doloris. 7- Mortuus eram , fed quia in baptifmate
2. Sunt enim aliquiin clericorum muñere, cómmortuus Chrifto fum , accepi lumen vita
quibus inimicus obrepere.iludet, fi alias eos à Chrifto. Et qui in Chrifto moritur , per
non potuerit circumvenire, ut lafis hujufmodi
a. Corb. codcx > qt*i a Chrifto muniatm in terris. Obfervatu
porro dignum e il in hac c x c i nati cuiationc Patres egregiam bap-
■tifmi figuram deprehendifle. Adifis inter alios Auguftmum in hunc
3ohannis locum, 8c difcipulum praccptoris veftigia legere animad-
vertes. H ic etiam annotandum eft hoc'ipfum Evangelium olim in
Ecclefia fub extremam quadragefimam legi (olicum, uc ha:c verba
•teftificantur : Veni ad baptifmum, tempus ipfum adeft■ E x quibus
verbis etiam conftat £ catcckumenis needum exceififle hunc Bcl-
licium.
b- MIT. Corb, Laud. Colb. Germ. a c F u l, In tenebris eram.
c . lidem miT. N o x e ra t , fed Inmen videbat. N o x erat a liis Sec.
d. Maledictio eorum . . . . difiipulns e ju s , in miT. non paucis, &
APud Amcrb. deiideratur.
c . Hatc cpiftoU cun» c a , quam x i , loco colloqavimus, una
Chriftum calefacius vitie & refurreflionis vapoferie
in miT. aliquot ira compingitur : nocere f e credunt. Semper
quidem decantala quaftio 8c c.
* . Indicatur hoc loco in clericorum ordine alios fuifle, qui fa cultares
aliquas poifiderent, alios qui nullas; qua de re diximus ad
lib i- Oftic. c a p . ji. num.184.
■ f . Vet. edit, h ic , & nos cum Rom. a c m(T. lib. de Inftit. Virg.
cap. 1 1 . f t ceciderit u n u s , alter triget: de qua leftione videfis Nobi-
lium. Vct. autem edit, citato lib. de Inftit. Virg. 8c Rom. h ic , f i ceciderit
unus, eriget: N o s vero cum 111 ff. virgulam prxmicimus voci
unus , at fine illis pro ceciderit non audemus reftieuere f i ceciderint;
quod tarnen Ambrofium fcripfiilc conjicimus é g rx c is verbi* twT
siimoi , ¡ Cu i'/ifti , vcl iytiti 8cc.
g . MiT. aliquot, fe d non in nobis, Ac prayo fenfu.
h. R om . ctlif. fo la , oleo Utilit»
».*«• +•
J4'
lyhef+tffhif+.
Z.
Ifti. 9• 6.
Ibid. A9 -S-
j l s f . i . j i .
i Cer i . 9.
fftl.ju
J.R eg.11.
16.
Deut. 3 3. 8.
ijiif.6 7.14,
E«/*/.io.4,
rem accipit. Frigidus erat puer, calefecic eum .
Elifieus ipiritu fuo, dedit ei vitx calorem. Con-
dormivit ei,ut eum calor quietis ejus, qui in
fymbolo confepultus ei fuerat, excitaret. Frigidus
itaque eft, qui non moritur in Chrifto:
calefieri non poteil, cui ignis ardens non ap-
propinquat.- amcàlefcere non poteft alteri, qui
fecum non habet Chriftum.
8. Et ut cognofeas fecundùm myfterium
di£lum, non fecundùm numerum j quia optimi
duo quam unus, fubjecic myfticum : Et fpartum I
triplex j b non corrumpetur. Tria enim, qua: non
flint compofica , non corrumpuntur : Trinitas
itaque incompofitae naturie eorrumpi non poteft
j quia Deus unum & fimplex, 8c incompo-
fitum eft, quidquid eft : quod a'utem eft, per.
manet,non fubjicitur.
10. Bonum eft itaque adharere alteri, & in-
ferere collum in torques ejus, Se fubjicere hu-
merum, Se portare illum, nec tediare ad vinr
cula j quia de domo alligatorum exivit , qui(
regnet, puer ille qui fùper regem feniorem Se
ftultum eft. Ideoque qui eum fequuntur, alligati
vinculis funt. Denique Paulus vinélusjefu
Chrifti. Unde 6cipfejefus captivam duxit cap-
tivitatem. Non iatis vifum eft ei folvere captivi
tatem, quam diabolus impofuerat j ne iterum
« liberos vagantefque invaderet : fed perfeda
abfolutio ultimata eft fub Chrifto degere, Se
injicere pedes in compedes iàpientize , ipfiusi
captivum effe, ut fìs liberab adverfario.
11. Rede puer , quoniam puer natus e f i nobis ;
Se vere optimus puer, cui didum eft à Patre
Deo : Magnum tibi eft vocari puerum me urn. Sapiens
quoque, ut Evangelium docet} quia^ro-
ficìebat atate & fiapientia, Convenienter etiam
pauper: quia cum dives ejfit, pauper fatfus eft;
ut nosfuà inopia ditaret. Et ideo non faftidit in
regno fuo pauperem, fed exaudit eum, Se liberai
ex omnibus anguftiis Scmoleftiis.
12. Sub hoc ergo vivamus, ut rex ille fenior
Se ftultus, d nullam habeat poteftatem fupra
nos. Qui dum vult regnare quali voluntatis
fila: dominus, nec fub vinculis effe domini Jefu,
inveteratus in peccatis, ftultitia: incidit defor-
mitatem. Quid enim ftultius quam , relidis ca:-
leftibus , ad terrena incendiffe , Se pofthabitis
perpetuis , elegiffè ea qus caduca fuiit Se fragili^
?
13. Nemo ergo dicat : Non eft nobis cportio
in Jacob, neque hereditas in Ifrael. Nomo dicat
: Non fiim in clero j quia fcriptum eft: Date
Levi cleros ejus. Et iterum David ait : Quia is
qui inter cleros duos medius requiefcit,iplèad
fuperna alis evolat fpiritalibus. Non dicas de
Deo tuo : Gravis mihi efts nec de loco tuo : inu-
tilis eft mihi s quia feripeum eft : Locum tuum noli
relinquere. Vult enim auferre eum adverfarius ,
vult te abducere j quia invidet fpei tux , invi-
det muneri.
14. Sed tu quicumque in clero es Domini,
a . Ica Rom. edit, eum parte miT- vec. autem edit, cum reliquis,
mil. invali feere non poteft.
b. Rom. edit, fo la , non cito rutnpitur.
c. Omnes edit, ac mil. nominili, liberos vacant efque ; alji plures,
& nota: melioris , liberos , vagantefque. Et hoc aptius opponitur
iccjucncibus h is, injicere pedes in compedes fapientii.
d. Edit. R om . h ic inlèiuic, qui non novit pneavere ultra.
l portio ejus Se poffeilìo, noli recedere de Domini
poflelfione, ut dicas Domino : Pojftdifti renes Pß,i_ ,Jg>
me os : fiufeepifti me ex utero matris me a ; Se ille xy
tibi quali bono fervo dicat : Tranft, recumbe. Lmc.i j .7.
Valete, fìlii, Se fervite Domino j quia bonus
Dominus.
E P I S T O L A L X X X I I .
Quomodo ¿ » M a r c e l l i , Lati & amborum for or is cauft
conftitntus fit judex » & quare illam cognitìonem ita
fufeeperit, ut maluerit arbitrum agere , commemorai >
litis exponit ft at um , ac Marcello damnum non agre
ferendum oftendie. Hinc eum laudai, quod arbitrum fe
1 ipfe p r e t e r ir longe aquiffimum. Cur tamen in ejus arbitrio
nonnihil mutaverit, docet : ac demum qua ratio-
ne fingali fine Ecclefia damno vicerint, declarat.
A m b r o s i u s M a r c e l l o .
i. A Pud me decurfus eft tui textus negotii,
quod non intubili, fed recepirti i quia
erat Se pietatis neceffitas, Se probanda: in pau-
peres liberalitatis voluntas. Cognovi autem * fe- *
cundum facra: formam prxceptionis, in quam
me induit Se beatilfimi Apoftoli audloritas, Se
tua: do&rina: ac vita: forma Se difciplina. Nam
cùm ipfe arguerem quod adhuc inter vos ma*
nerpt veternofum jurgium , cognofcendi mihi
neceffitatem partes impofuerunr.
2. Erubui recufare , fateor, cùm pr^fertim
) * togati utriufque pards invicem fe lacefferent, *
dicentes ut meo fub examine liqueret, cui parti
majora juris vel juftitia: fuffragia forent.Quid
plura ?Cùm jam conclufi eilent dies, Se pauca-
rum horarum fuperefiet fpatium, quibus tamen
alia audiret prjefedus negotia j petierunt cau-
fx patroni prorogari paucorum dierum tempora,
ut ego refiderem cognitor. Tantus.ardor
erat chriftianis viris, ne pra:feclus de epifeopi
judicaret negotio. Aiebant prxterea nefeio quie
; gefta indecore, Se pro fuo quilque ftudio jacla-
^ bat, qua: epifeopo potius judice , quam prs-
fedo exami nari oporteret.
3. His confufus, fimul admonitus Apoftoliex
prarceptionis , qua: arguit, dicens : Nonne i.Gor.yiu
de iis qui intus fu n t, vos ju di cat is ?Et iterum ;
Sxculariaigitur j ridici a _f i habueritis, contemtibiles lb,d- *• +*
qui funt in Ecclefia, illos conllituite ad jttdican-
dum. Ad verecundiam veftram dico. Sic non eft
inter vos ftapiens quiftquam, qui pojjit judicare in-
' ter fratrem fuum : f i d f rater cum f r atre judicio
contendìt, & hoc apud infide le s ; recepì cogni none
m , ita tamen ut compofitionis effem arbiter.
Videbam enim quod fi pro tuis judicarem
parti bus, polfet ille non adquiefcerei lì pro ilio
ferretur fententia, obediret tua & fandee f o -
-roris defenfio. Erat ergo iniqua decernendi conditio.
Poflet etiam illis videri fufpeda necelfi-
tudinis lacerdotalis grada. Quando enim vidus
quem vis alium quam fe iequiorem putat ? Et
quodverum eft,erant vetulti jurgii intoìeràbi-
lia utrique parti dilpendia} fi finis ejus aut
1c Eadcm edit, fo la, portio in D a v id , neque hereditas in filio ftjfe .
* . Formam (acrx prxceptionis vocat Ambrofìus legcsimpcria-
les , u t Thaumall'. Difcipl. Eccl. p. i . 1. 1- c 4 1 - tradir. N ec forte
¡alia conftitutio h ic indicatur, nifi Celebris illa , ciijus à Conftantino * magno promulgata: meminit Sozomcnus lib. 1. Hiftor. cap.'j».
» . T o g a t i, ait N an niu s , ex habìcu cultuquc', quo cauias age-
bant, patroni litjum & cauftdìci appallaci c a p t i funt,