
ì.iC o r .} .i6
Ìbidem.
b
Giti i - i o .
t.C o T .y i6 .
J Ì& . 9 . I .
& figi
¡Cor-f t 7 .
Gen. 6. j .
Mat ih. î ; .
S é c
a n t, y ï j .
■GxUt.f.4 .
e
P/i/. roi./.
a..Cw .jl8.
îi ni ni am ejus Domino commendandam arbii A cùm apud omnes , turn apud te pro Çhrifto ibidem
lögatione fungini tir 5 ut noveris irrevocabilia
ejus effe dona , ut credas, quod iemper credi-
difti ; nec nimiò mocrore tuam in dubium addu-
cas ièntentiam j quia ideo peccatum factus eft
dominusJefus, ut tolleretpeccatum mundi,& fihan.i.
cileni us in ilio omnes juftitiaDei : jam nori cui- x--or j
P« obnoxii , fed jurti tire remuneratione iècuri.
Vale &nos dilige 3 quia nos te <liligimus.
5. V¿rum forte adièras fecurum te a de me-
ritis ejus ac fide -, nequire'tarnen ferre-de”fide-
rium, quod eam jam non videas fecundum car- .
nem,idquétibi fummo dolori fit. Nec illudte
movet Apo'ftólìcum, quod ait : Jguìa neminem
novimtis ex hoc fecundum carncm. Et ficognovi-
mus fecundum carncm Chriflum ìfed nuncjam non
novimitsì Caro enim noftra perpetua effe ac
diuturna non poteft ¿ neccile eit occidat, ut B
refurgat : neceffe eft refolvatur, ut requie/cat,
but fiat quidam finis peccati. Et ideo niultos
cognovimus fecundum cameni, ièd nunc jam
non novimus. Ipiuin dominunj Jefum cognovi-
mùs jinquit Apoftolus, fecundum carnem
nunc jam non nonjimus. Jam enim carnis depo-
fucrat c^uvias , jam fpecie hominis non vide-
batur , jam pro omnibus mortuus erat, & omnes
in filo mortui jfèd ut per ipiuin renovati
& vivificati fpiritir, jam non .fibi i fed Chrifto C
vivant. Unde alibi ait idem Apoftolus :-yivo
autem jam non ego ^vivitdutem in me Chriftus.
6. Meritoque qui ante cognoverat fecundum
carnem Chriftum , jam pperationes ejüs invi-
fibiliter agnòfcens, jam non carnem ejus,fed
poteri ti am fcrutans, qui ante perièciitor difci-
pulos hominis , & pediffequos carnis infeftis
odiis urgebat, poftea do£fcor gentium fadtus,
vencratores majeftatis ejus ad pr«dicationem
Evangelii inftrùere atque informare cceperat. D.tanto in «ftu. fui, quanto nunc 5 cùm video cafin.
an.3S8,
♦ E P I S T O L A X L .
¿4b imperatore audìri f i poftulat, affirmans in principe
laudari facilitai tris : tacere f i fine utriujcjue piriculo non
■ pojfi : nec regibus dijp/icere libcrtatern : tllum vero »
quamvis pìus f i t , deapi pejfe : fententiam de Jynagoga
rtparanda ejfe periculofam ; cùm epifeopum martyrio vel
prevaricati orti exponat. , In hatte rem exemplo Juli ani
propofitO} reficripti caujk refelluntur ; maxime quod judai
plures ujferint Ecclefias. Hinc agitar de Paleminiuno-
rum i cjui gentih bus pejores declarantur > fatto» ac dovari
ss, qua dicebantur fitblata , extenuatis, januarn ad ca-
lumnias Judais aperiri. triumphumque de .Chriflo.dari
demonftratur. Hac de re allegorica infiituitur Domini
expoftulatio deterretur Maximi exemplo
Theodofiui , neve ludaos aur h antico s ttlcifii vel ir , ad-
monittis > denuo ftimulatur ad clementi am.'
d Clementiifimo principi , ac beatiifimo imperatori
T BEODOsio augufto Ambrosius
epifeopus» ., * ,
1. I ' j v Xercituse iemper jugibus fere curis fum,
r t Imperator beatiflìme : fed numquam
Et ideo addidit: quis in Chrifto nova creatura,
id eil, qui perfectusin C bri ilo, nova creatura
eft j quoniam qui caro eft, imperfe&us eib De-'
ilique ipfe Dominus ait : Nonpermancbit fpiritus
meus in iftis hominihus , quoniam carney funt.
Carnalisitaque non eft in Chrifto : .fed fi quis
in Chrifto eft, nova creatura eft , non naturce
novitate fórmatus, ied gràtire. Vetera itaqué
qure fecundum carnem erant, tranfierunt : fac.'
vendum ne quid fit , qupd adfcribatur mihi
etiaùi deiàcrilegii periculo.Itaque peto.ut patienter
iermoném meum audias. Nam fi indig—
nus fum , qui à te audiar 5 indignus ftim ,qui pro
te offeram , cui tua vota , cui tuas commitras
preces. Ipfc ergo non audies eum , quem pro
te andiri velis ? Non audies prQ feagentem,
quem-pro ali'is audifti ? Nec vereris judicium
tuum ,11e cùm indignum putaris, quem audias j
ta funt nova bnlnia. Quæ illa , nifi quæ feriba E indignum feceris , qui pro re audiatur ?
doctùs in regno crelorum novit , iìmilis illiùs
patrisfamilias, qui profert de thefauro iuo nova
& vetera : neque vetéra fine novis , neque
nova fine veteribus ? Ideo & Ecclefia dicit :
quia nova (fi vetera fervavi tibi. Sed tranfierunt
vetera, id eft ,Legis in y fieri a abfcondita,
in Chrifto faita funt omnia nova.
7. Harceft nova creatura, de qua Apoftolus
ad Galatas ait : in Chrifto enim m neque cir-
cumcifto altqitid valet, nequepraputìùm : fed nova
ì. Sed ncque imperiale eft libertatem dicen-
di denegare , neque facèrdotale, quod fentias,
non .dicere. Nihil enim in vobis imperatoribus
tarn populäre 8c tam amabile eft,quàm libertatem
etiain in iis diligere, quirobfequio mili.
ti« vobis fubditi funt. Siquidem hoC.intereft
inter bonos & inalos principes, quod boni libertatem
amant, fèrvitutem improbi. Nihil
eriam in iacerdote tam periculofum apud
Deum, tam turpe apud homines, quam quod
creatura , per quam jam rénovât a caro ftoret,. (fi F fèntiat, non libere denùnt'iare. Siquidenr fcripfruUum
invenit gratia , qua ante inveterati flagriti
fpinas habebqt. Quid ergo eftc- quod mee-
reamiis, fi jam ad animam dicitur : Renovabitur
ficut aquila Juventus tua ? Quid eft quod inge-
mifeamus pro mortuis, cùm jam recòilciliatio
mundi apud Deiim Patrem fa<fta fit per dominimi
Jefum.»
8. Quoniam ergo Chtifti beneficia tenemus,
■ a C ed i* Boyer. fo!us de mentis ejus ad fidem.
b MA', nonno!ii, ^fiat quidam tee. Boyer. T o lu s , necejfe eft
■ut figat q sofdam fines peccato.
c. ‘..oli. L’ong. quod mereamur-, non iacis refte.
• ri. I 'a ómnes edit. & mil. longe plurimi : nonnuHi ramen fò!ùm
p ra fiuinit : Amlrofius Thebdofìo imperatori. Hujus porro epifloia: I
ia u lin u s meniinit, ejuiquo ieribendw occailonem , matfriamatquc
« x itum narrar , de cjuibus omnibus in cjufdcm lempMcadfignanrió
tum eil : Et loquebar in teftimoniis tuis in con- pfai. ns.
fpeclu regum, (fi non confundebar; & alibi : Fili 46
hominisxfpeculatorcm tepoftii domui ifrael, in eo
inquit, utfi avertatur juftm a juftitiisfuis ,(fife -
cerit delitfum > quia non diftinxifti e i , f hoc eft, f
non dixifti quid- fit eavendum , non rctinehitur
memoria juftitia cjus, (fi fangtt'tnem ejus de manu
tua exquiram.Tu autem f i diftinxerisptfto ^ ut noh
Ifä 'is difpuratum eft in Admonitione.
e. MIT. aliquot y Exercitiit femper jugibus »feu turis fum , Imperator
beatijßme, deditus. Haud male quidem ; alii tarnen plures, 6c
I omnes c’dir. nobis patrocinantur, tiifi quod Rom. edit. expunxic
| adverbium femper.
| . f ‘ W ß hoc ‘f i s ” m diftinxifti. Et infra , quia diftinxifti A t
I vice verfa ubi idem codex com aliis multo- pluribus & cunftis edit»
| ß diftinxerisjufte-, mff. Pra t, ac Gem. le gu n t, f i dixeris jufto. ■
Epiftolarum Claífis I.
prccet, Sr ipfe mnpmavcrit, iitfys.viu viutt ■ A habenfthn • r,A „ ! . • • •
quU dixifti ci : & tu Mimam tuam lihertbis ■ Habenc alinnf 1 “ ” 13” a*‘ 5ua nos illune.
. 3* Malo igitur, Imperator, bonorqm nìihi rdendam ■ fcd ” on *cundum tm.a.i.
effe tecum, quam malorum eonforrium ■ Se ideo obreuar à Jl0cetlimi fidelibùs animis
clementi* tu* di'.,licere debet facerdotis m a X ™ n i ^ arb‘ rr° r' NovÌ Pietatcm
tium, libertas piacere. Nani Mentii mei neri lenitatem.in hommes:obliculo
inVolveris, li bertatis H — B 'Non E t id 'ó n f ■ ■ indulgeritiarum;
.ergo importunus m e t S d ffiel K o Pt i : i tr ’ anIPHUSTÓ,bdtó^ “ etÌa”
■ lngero : fed debicis obtempero matidatis mea aur J u r c o n d e m n e s , quod
Del n ote obedio.Quod faclo pllmùm t d t o . " Z o S -^dularione prJ a p .
re, mi grana tu* iludio,cpefervand* filari*.» ¡ H I ^ H U D D I K
Si id mihi vel non creditur, vel interdicitur - b Si r , jfcnptum eft enim :
dtén fune* a ' ».t ,, > , . tuus 115 te peccaverit, corripe illuni
primo deinde increpa, duobus aut cribus tedi,
bus. Si te non audient, die Eccle.fi*. Caufam
■ Dcl cjceboi Quid igitur fit , quod me-
tuam confideremus. '
6. Relatum eft i * cornice orientis militariuni
partium mcenlam effefynagogam.idque auftodico
fane » divin* o&nfetnetu. Nam fi memn
periéulum te exueret, patienter me pro te of-
ferrem , fed, non libenrer j malo enfin, te fine
meo acceptuin Deo effe & gloriofum pericu-
lo Si:* au,rein filentii mei diincniuationifque
culpa & me mgravat, nec .te lUjerati malo im-
D O l 't n n in r fm m p o .n n - . ' î : ______
Mattb.xZ.
tj&fih-
X t i E 1f c g T e f t ' Ä i» cere.
io à ri. C ‘ NlnaAtnm
, nani r e fe lle r Itfti eppòrtune. impìrtune, trutte., epiicopi : iàcerdore.ç pnim __
« u n tpcnpa in ornai patitati* & domìni ■
4. Habemus ergo & nos cui difplicere plus
periculi fit 5 pnefertim cùm edam imperatori-
bus non difpliceat fuo quemque fungi mune-
re , & patiencer audiads unumquemque prò
iuo fuggerentem officio 5 immo corripiaris fi
non utatur * militi« fu« ordine. Quod ergo’ in
iis libenter aceipicis , qui vobis miJitant ,num
h o r in . . - - . A , ____ 1 _ n . ,
• /- . r r elUIUI L lU liC lll
epiicopi; facerdpces enim turbarum moderato.
res funt, ftudiofi pads, nifi cum & ipfi moven-
tur injuria Dei,aur Ecclefi* gbnculnelia. %fc.
aboquin ifte epifcppus ferventiorin exuftione
iynagog* , timidior in .judicio - 'non yereris
.Imperator , ne adquiefcat fentenri* tu* ■ ne
pr*yaricetur, non times; - . ■
7. Non etiam vereris, quod futurum eft, ne
Jioc in iacerdotibus poteft moleftum vidpri. n nvee rob**ips refiftat comiti tuo ; Needle erit igiiur
. cùm id loquamur I non quod vohimus fed quod au5 marcyrem faciat :
jubemur* Scis enim ìediiin : citmßnbitifante « « m *
n g 't ó prafiitt noli,t cogitare quid loquamim; L r fubire m a r tX n v"dte“ Z r ,| ^ tUr‘
dab,tur en.m Vo b „tq ilia bor^upd p a ta t a i: fie exicus. Si \
non enim <iias eftU qui loquiminilfed Splritus fa- martvrium —B fnrrinric.r . c T---- r 1 pncaa,
. ..
tnsvejin\ qui loquitur in vods:. Ec tamen fi in
martynum fórtionsifi. incphftantem. declina
caufis reipublic* loquar ,;quamvis etiam illic
lapfum fragilioris: P L v s e n . m adftrWitur ■
juftitia fervanda fit, non tanro adftringar ifie-
qui Jabí infirmum coeo-erit.
cu, fi non audiar: in caufa vero Dei quem auf
llP C fi r iiP P r / ln M m - a « ■
8 . Hacpropofita condicione,puto diaurulfi
epifcopum quod ipfe * igfteiffparferic, turbai
fi facerdotem non audiai, cuius maiore E comDuIerir ‘ r.nr.nN. H I ■-
peecatur pericijlo > Quis tibi verum uudcbitdi •
cere, fi iäcerdos non audeat?
5. Novi te pium dementem , mitem , atque
tranquillum , fidem ac timorem Domini cordi
a. R cg .co d ..folu s, diyins.ofenfitmemor. N am f i ...u ,h a u fe r is .
. .Proriui & 111 prmcipio liujus cpiftolsc ('nempe bis verbis-,««*
n ^ A - r i c T 1 ÜC- T ,,t!ani f50ncre W tanium pro caftrcnii
ltipendio, ied pro quavis fundionc, m iniftcrio, & officio. H x c
Nannius. r - *• .
b. R cg cod. fo!us ; k u o d f i peccaverit in te frate r tuus , v a d e&
cornpe eum mter te & ipfum. s i te andierit flucratus eft, fiatrem
tuum. f i autem te non audierit, adhibe tecum adhuc unumvelduos,
Ut in ore duommve tnum teftium ftet omne verbum. b 'u o d fin o »
au d im teo s die Icc.efi* . Ad-vertis ergo, Imperator, qmd caufam
V e sd tfm uU r e nonqueam. g ss id igitur / C aufam Des & c
r a ' Ccdl,cnus hunc magiftracum appellat Honoratum pr&-
f e ä t tm , nimirum Conftant.nopolfs, ubi hanc aclioncm contigiilb
mcmoiar 5 ed in rei ventatem tam multa peccat.uc ejus ha'beri
pojüt nuJla racio. Va.efius in Ammiaii. Marcellinum p ae.4. de co-
ir.ite orientis agens : Cetcrum , Cum h u civilis poteftasfise
Ttt.msror fanäum Ambroßumin epiftola a d Theodofsumhufcribe-
re.- Relatum eft a comste orientis mslitarium partissm . . ; fed huste
nodum folvcnt persuores. , (anc in eo folvendo felicior God ofrc.
d u s ; bic enim in Chronol. Cod. 2 heod & in Comment. in leer. 1 x .
de fu dsis docet eum qui ab Ambrolio dicitur comes orientis m ili-
tarsum partium ,.qucm lex citata titulo comitis 8c magiftri utriufque 1
milinsc per onentem fignar, ut diftinguatur ab altero comice orien- '
us civilium partium , quem deferibit Z oziirüs Iib. y. Bullengerus 1
l!b.4. de smp. Rom. cap.i j . quamvis duas illas dignitates non videa-
to i 6U ! diliingoolo, atta'mcn ad comittm o i i t n ä miliciana q ™ , .
pcttniuillc da rc indicat hifee verbis: Sfuia P e rf. Armeniern Ute— I I
,LTrZ‘m v u s sm iu m asajam m t ü ß m , m c a , ,, ,, f r ,fiel, f r u m t . Et p a u l o p o t i c < n j . v .
S. Ambr, Tom. 1 1.
vahdiorem..* O beatum mendaciiimSub a<L
quintur iibi aliorum abfolutio, fui gratia i Hoc
eft , lmperato jiy quod popofci Sc ego, ut ’in me
v f i u mJutff» per .rUnHm ,7/„/7r/a i .
• veto kipicnt, cap. duo. coral,cslei railiurla (illTc raoticmc tia.lit, S3BWHSHMhB“bun* VUdB diluitnt dabirationcm!' ■ Qood aatcra Godoftcdos contra Bacon,ran hanc cplfolara, anno
,? !■ fenptara conccndit.jam ante-cxaminavimils fuo loco.
H n H B B Diiiionem WaNHHImlKM
,d c r l i r e ¡n hone mo ¡ran :
, a t r “ f ‘ Ph° ra « * » ■ Uood in cauln lit<d
catcm, qm m icrvitiucm petcbatur, adfcrcrct Ira ¡He Sed forte
| vcrinsac finipjicius dixeris a d ;,„h n ,m live affitraauonem epifcoil
tchinioni.iin cflc , quo' rcmiic ¡ll.ini deda?t a J ‘
| Eft autem 111 verbis\ Non adftruo qua:Jam pnrtcritio rhctorica,
I q u a , quod maximc dicicur j dici negatur.
Ct**s plcriquc, S it a liqu is: alii nonnulli, Sit
aliqutbus. Reg. & Latum conjeitura , s it alioquin
Prxvancari Nannius idem hiceffb vu lt, acque in idolola-
tnam mc.dere: prxvaricatorem quoque eumdem d c i , quem nunc
cum reo colludit, ic cauiam adver/ario prodic.
■ “ !]■ «»‘I " » ! . j» > ,'i,c|.»r»/,,, „ „ y i , v d ^ f
, ■ ,* • Ehbenuna, fvnbd, a , , . ,o f . habit.v canon iL * . p.oltibttic ne
D B H I O B H in m a c,tu rn oataloenra
W X m m f i i liic ag itur, talionis S c ™
“ ¿ “ ■ 'g t o tn m i.o t infra dicitur, »on vidcbamr illrara '
*■ O beatum mendaciuni'codem D-nili l.w- • *,• 1
S H H | PW fW ira ' ¿ £ , 7 , Ce
.enra, mendacmm rerapcr malumdl. Adi, S ¡„bct.Jnux not ptioii
tomo Iib-t. d . Abraham cap.B.nuir. 7 1. annoraviniiu: ‘