magis' vindicares * Se fi hoc crimen pucares, mi- 1
hi ad feri beres., Quid mandas in abiènces i udi-
cium ? Habes pradentem , habes conficentem
reum. Proclamo qiiod ego fynagogam incen-
. derim , certe quod ego iilis mandaverim } ne
efiet locus in quo Chriftus negaretur. Si ob-
jiciatnr mihi, cur hìc non incenderim ? DivL
no jam cremari coepir jüdicio : meum ceflavic
opus. Et fi verurn qiuericur, ideo iègnior fui,
■quia non putabam hoc vindicandum. Quid fa-
cerem , quod nullo ultore fine prannio roret ?
Tangunt hicc verecundiam, ied revocane gra-
* tiam’j a ne fiat quo Dei iummi contrahatur
ofFenfio..
9. Efto tarnen, nemo epifeopum ad hoc mu-
nus conveniate rogavi enim clementiam tuam :
6c litet ipfe hoc revocatum adhuc non lege-
rim , revocatum tarnen conftituamus. Quid fi
alii timidiores, dum mortem reformidant, offe-
rant ut de fuis facultatibus reparetur iynago-
ga 5 aut comes ubi hoc compererit primo con- (
Ititntum ,ipfe de cliriftianorum cenfu exsedifi-
cari jubeat ? Habebis,Imperator,comitem pra;-
varicatorem, & huic vexilla committes vicftrib
eia, huic labarum, hoc eft, b Chrifti facratum
nomine, qui fynagogam inftaurèt, qua: Chrif-
tum nefciatiJube labarum fynagogse inferri,
videamus fi non refiftunt.
10. Erit igitur locnsjudieorum perfidia factus
-de exuviis Ecclefia : Se patrimonium , qùod favore
Chrifti adquifitum eft chriftianis, hoc ;
transferetur ad donaria perfidorum ■? Legimus
c tempia idolis antiquitus condita c de manubiis
•Cimbrorum , de fpoliis reliquorum hoftium,
Hunc titillimi Judici in fronte fynagoga fine
feri ben t :Templum impie tatis. Factum de manu-
biis chriftianorum.
d ~ii.d Sed di fei pii me te ratio,Imperator,movet.
Quid igitur eft amplius difciplina fpecies, an
cauià religionisì Ced a t o p o r t e t cenfura
devotioni.
12.* Non audifti, Imperator j quia cùm jufi.
fifièt Julianus reparari templum Hierofolymis,
divino, qui faciebant repurgium, igne flag’ra-
runtf Non caves ne edam nunc fiat ? Adeo à te
non fuit jubendum, ut Julianus hocjuileriti
a . Omtses edit. ne fia t opus : at m(f. è contrario omictunt opus.
b.-Ch rifii facratum nomine-, Rom. edit. adjicic, fignum. Scd
prxccrquam quod hanc voccm nulla alia edit, aut mff. agnofeit,
labarum proprie fignum non crac, id e f t , d foìida materia non
•crat, fed velum augufiale. Hu ju s ìnftiruendi occafioncm , non
fecus ac cjufdem formam abunde defcribic Eufebius'lib-1 . Viti.
Confi, cap. 31. e x quo eaindem deferiptionem certatim pofteriorcs
✓ hiftorici prodidcrunt. Cùm autem idem Eufebius ibidem lib. z-
cap. 8. electos à Conftantino commemoret ex proteélorum numero
v iios j o . quorum hoc unum erat offici um , ut'vexillum
illud ,quod alternatilo humeris fuftinebant, circumftantes (atelìitio
fuo tuerentur : quos Thcodofiùs junior a , Ite enim Greci
labarum dicunt, prxpofitos vocari, & d fcholis domefticorum ad-
fumi jubet in una e x legibus Cod- Thcod. mirum forrafle videri
queat > cur Ambrofius., iìtis omiffis, mentionem abièntis comitis
h ìc inftituat. Verum tarnen fieri p ote ft, ut Theodofius aut dif-
cedens ab Oriente huic corniti vexillum illud reliquerit., aut poft
v iäoriam ipfum cumeodem redirc voiueru; quemadmodum Scili—
- conciti poft mortein A rcadii Conftantinopolim proficifcentem illud
idem vexillum iccum tulilTe auclor eft Sozomenus lib.9 . cap. ac
Pauculi miT. de manibus-Cimbrorum . . . . d o manibus chrìfiia-
norum. Non fatis recte ; funt enim manubia: aut pecunia: e x prse-
da bollili vendita comparata’ , aut preda ipfa. De Cimbris autem
à Mario delctis confule Fiori lib. 3. cap. 3 . & Patcrculi lib z.
atque alios,
d -R eg - cod. unus, dtfciplina & ratio : ceceri & edit. inter fc'
conveniunt , nifi quod R om . pro m v t t pofuit m o v ea t, minus
<ommode.
, 13. Qnid tarnen movet ? Ùtrum quia quodcumque
ædificium publicum exuftum e ft, an
quia fynagogæ locus ? Si ædificio incenfo mo-
veris viliflïmof quid enim in tam ignobili caftro
eiïè potuit ) non recordaris, Imperator, quan-
torum Romæ domus præfedorum incenfæ finr,
& nenio vindicavit ? Immo fi quis imperatoruiïi
voluit fadum feveriùs reprehendere, ejus ma-
gis qui ' tanto eft perculfus difpendiô, c caufam e
gravavir. Quid igitur dignius,ut Callinici caftri
3 in parte aliqua ædificiorum incendinm , an ur-
bis Romæ vindicandum æftimaretur, fioporte-
rec tarnen î * .Conftantinopoli dudum domus *
epifeopi incenià e ft, 6c fiiius clementiæ tuæ in-
tercelfit apud patrem • ut &; fuam , hoc e ft,
filü imperatoris injuriam, & domus facerdota- -
lisincendium non vindicares. Non çbnfideras,
Imperator, ne & hoc cùm vindicari juiîbris,
ipfe iterum interveniat, ne vindicerur ? Sed bene
illad adquifitum eft à pâtre filio j dignum erat
} enim, ut fuam injuriam prius ipfe donaret. Bene
illud cum gratiæ diftinctione divifum eft, ut
& fiiius pro fua, 6c pater pro filii injuria roga-
retur. Hinc nihil eifc quoa filio referves, 6c vide
ne quid Deo déroges,
14. Non eft ergo caufa tantæ commotioni
idonea; ut propter.ædificii exuftionem in po-
pulum tam iëvere vindicetur : multo autem
minus quia fynagoga incenia eft, perfidiæ 16-
cus, impietatis domus, amentiæ receptaculum ,
) quod Deus damna vit ipiè. Sic enim legimus per
os Hieremiæ , dicente domino Dco noftro :
E t factum domut, ubi invocation eßnomen meum 'Hicr.-j.it,.
fuper ipfam , in qua confiditis vos , & loco quem &
dedi vobis & patribus vefiris , ffieut fe c i Selon: {
& projiciam vos a fade me a , fient projeci frat ri s
V i ’ ftros omne fernen Ephram. Et tu noli orare pro
populo ifio , & noli pofiulare illis mifericordiam,
& ne que accejferis ad me pro il lis s quia non exau-
diam te.^ Aut non vides quid isti faciunt in civi-
l tatibus fuda ? Deus ie pro illis prohibet roo-ari
quos tu vindicandos putas.
15. At certe fi jure genrium agerem, dicé-
rem * quantas Ecclefiæ bafilicasjudæi tempore *
imperii Juliani incenderint : duas Damafci, quà-
rum una vix reparata e ft, fed Ecclefiæ non
I * . Senfus eft , ut ait Nannius : N on audifti, Imperator ^ cos qui
purgabant arenam , à parictinis & caducam materiam crudcra-
bant ,u t ibinovum tcmplum ju flu Juliani confurgcrec,cæIefti igne
combuftos cflc. Nam in Thcodoreti lib. 3. Ecclef.[Hifi. cap. i o .
lcgitur ignem ex fundamentis crupiflc & concremail'e operariof,
Hæc ille : quibus addere potuifict teftem bac parte orrini cxccptionc
majorem Ammianum lib .z j.c a p .i. & auftorcm Hifi. T ripart. lib 6.
cap. 4 5.
v e. Long. cod. caufam curavit. Cctcrum caftrum Callinicum in
Ofdrocna orichtis provincia fitum fuifle Godofrcdus loco citato
auftoritacc Ammiani, Zozimi ac Notîcia: imperii tradir.
*■ Difcimus e x Socratc lib. j . cap. 1 7 . incenfam cflc N cR a rii
domum, idque Theodofio Augufto & Cyncgio Coff. accidillc, hoc
e f t , ipfo anno, quod huic epiftote adfignamus. Ncquc vero nobis
offic it, quod Ambroiius dudum incenUm dicit camdcm domum ;
perinde enim hoc loco a g it , ac fi quis quempiam judicio defendens,
qui commiffo per imprudentiam homicidio, ftatim pccnam fubire
cogeretur, eum cum alio qui cardem ante fex menfes ex infidiis
perpetratam impune tuliilcc, ita compararct : Sentent!a 111 in hunc
infonrem jam vos tuliftis, cùm in fceleramm ilium, à quo dudum
civis immaniter trucidatus e ft , nihil dum. gravius decrevcritis. In
quo videtis ab ufu communi nihil reccdcre,
f . Ita mlT. edit. autem Amcrb. cum LX X - Intetpr. feribit S e it :
Era f. & fequentes cum V u lg v e r f Silo. Infra Vcro pro fratres
vtfiros mff. noniiulli habent, patres 1 tefires.
* • Confulc fuper his bafilicarum incendiis Gregorü Naz ian.
Orat 19 , in Julian. Chryfoftomi orat. 4 . com. 1. Cytillum Ale x.
& alios.
horret ruinis. Incenfe funt bafilicic Gazìs
AfcaIona:,Beryto , & illis fere locis omnibus,
Se vindi&am nemo quiefivit. Incenià eft bafilu
ca Se Alexandria a gentilibus Se Judieis , qua;
fòla prjeftabat ceteris. Ecclefia non vindicata
eft, vindicabitur fynagoga ?
16. Undicabitur edam Valentinianorum fa-
num incenfum ? Quid eft enim nifi fanum, in
quo eft conventus gendlium ? Licet gentiles
, , r --------------- pivjiniaiiL titlUJnmas,
qm etiam Chrifto falfis teftimoniis ca.
lumniati funt ? In quas non profiliant calum.
iuas homines & circa divina mendaces» Quos
nonau<ftores feditionis fuifledicant?Quoshbn
appetant, etiam quos non recognofcant • ue
catenatorum ordines innumeros fpe&ent’ de
cnriftiaiio populo , ut captiva videant colla
plcbis fidelis , ut condantur in tenebras Dei
iervuli, i ■ J Wmmmm i gasai 5tucucs iervuli ,uutt fteerniaannttnurr ffeeccuurriibbuuss ,ddeenntrunrr iiaann-ilb-us
duodecim deos appelfeHt .-ifti rnginta& duos B tradantur metallis, ne pcena dto ti-anfSti
m m S M S u m m deos- Nam i de B M H 8 I dabis B H H I r11(la.is de m
I H H j m i raceP'unj > * ut ia m ° ci! h°c M w i 1 drifti m
I P B . . . H H *>B 1 -- Prohlbenl!ib^ u iter t .
m gaudia , Imperator , perfidis" ]h a K l e
Va.ennn.amsv quo pfalmos canentes ex con- britatem Svnaffnmr bo. 1,A „ . c
Valentinianis, quo pialmos canenres ex con
fuetudine ufuque veteri pergebant ad celebri-
tatem Machabieorum martyrum, moti info-
lentia incenderunt fanum eorum in quodam
rurali vico tumultuarie conditum.
,17 . -b QQuuaanntt,i. ffee ooffFFeerrrree hhaabbeenntt tta,lliio oppttiioonniii a n t d e N a l l ^ S o T ^ I X K S
cura memmenne tempore Juliani ilium, qui G Iiberári potuit. Addet hanl celebritatem fir
j un etili munì, qu
aram dejecit, Se turbavit facrificium , damna-
tum à judice feciilè martyrium ? Itaque num.
quam alias ille judex, qui audivit eum ,nifi per-
fecutor habitus eft : nemo illuni congrefiu nemo
deject,& .darana-nifiÄ fo A* t'urli* ’ " J -
illum umquam ofculo dignum putavit. Qui
nifi jam eflet defunctus, timerem, Ini pera toT,
nein eum tu vindicares, quamquam vindi&am
Cideftem non evaierit, * fuo fuperftes heredi.
18. Sed refertur cognitionem mandatam ju-
dici, fcriptumque eo quod non referre debue- D
r it ,c fed■ vindicate: requirenda quoque fublata
donaria» Omittam alia : incenfie funt àjudiris
Ecclefiarum bafilica:, & nihil redditum eft, nihil
repetitum , nihil quiefitum.Quid autem habere
potuit fynagoga in caftro ultimo j cùm
totum quidquid illic e ft,non multum fit, nihil
pretiofum, nihil copiofum ? Quid deinde incendio
potuit rapi Jud^is infidiantibus ? Artes iftx
funt Judieorum volentium calumniarij ut dum
ifta queruntur, mandetur extra ordinem mili-
taris cenfura judicii , mittatur miles fottailè
didurus quod hic aliquando ante tuum , Imperator
, dixit adventum : Quomodo poterit
11 os Chriftus juvare , qui pro Judaris adverfus
Chriftum militamus ?d qui mittimur ad vindic-
tam Juda:oriim ? Suos perdiderunt exercitus ,
noftrps^volunt perdere.
a . R om . edit, trìginta JEonas colant. E t re vera totidem attnòl-
cunt Irenxus lib. 1. A d v e r f H an fe s, Tertullianus A Averi. Valent.
Epiphanius M a r. 3 1 . ThcOdoretus. Paulinus in Vita Ambr. & Au-
guftinus de H t r e f c ap .11. Sed cùm ultimus hìc proditum à Valen-
tinianis ad (erat omnes illos jEonas e x Bytho & s jtrc gencratos,
movet confenfus mff. & vet. edit, ut utrumque ab Ambrofio aliis
30 - annumeratimi aibirremùr. Certe ipfcmetlib. de iti cam Dom.
cap-4, n um .i. ubi camdcm horum ha:rcticorum infàniam tangic,
jEonum numcium non exprimir. Porro per duodecim illos d e c s ,
qui fuperiori verfu memorantur , Nannius ie<fte intei!igit confen-
te sd eos, quod Jo v is confiliis interciTe crederciKur, ita nominates,
ac fuo quemque menfi préfèRos. Horum nomina efFeruntur hoc
dilhcbo apud Enniuiii :
furto , Vèfia , Min e rv a , Ceres, D ia n a . Venus, M a r s ,
Mercurius, fo v is , Heptunus, Vulcani» , Apollo.
* . H ìc multa oceurrunt, qu x pertinent ad Ecclefiafticam dif-
ciplinam : mmirum publica rum fupplicationum antiquitas, cclcbritas
monafticx inftitutionis, ac denique Machabxorum marty-----
prifea yeneratio, quam etiam plurimi (ermonés P ^ ■
. u >[ ----- , ñaue ccicbritatem
Synagogs.hos ludus Ecclefia- > R.efe.
rer Juda:orum populus hanc folemnicatcm in
dies feftos fuos5 & ínter illos profeílo numera,
b it,quibus aut de Amorriñéis, aut de Chana.
na;is ti iumphavit, aut de Pharao rege Aigypti,
aut de Nabuqlibäoncifor regis Babylonia: manu
UffiHD mnt-inV A AAa* MSil
» . . 1 -— —— , r — ..... i <uutn Grxcorùm
a c Latinorum in eorumdem natalibus habiti contcftanrur.
b. Omnes edit. 6juot f e o fe r r e illum quìa aram : omnes
mll. Quanti fe offene , fed plures tantum , illum qui aram .- unus
ctiani R e g , ante vocem illum exhibet nomen Capitolium. Verum
ta.men “ °P*n' ° Baronii ad an. 3 6 1 . nec non Hermanni lib. y.
V it t Amor. c a p .13 admittenda’ e f t , qu x certe probabilis admodum
nob« videtur, Enfilianus appellabatur hic ipfc marty r. E ten im e i.
mficáñs le de Chrifti populo triumphum egilFe,
21. Et cum ipfi romanis legibus teneri le
negent,itaut crimina leges putent ¡ nunc ve-
lut romanis legibus fe vindicandps putanr. übi
crant ift* legos , cunj tncenderent ip'fi facrar
tarum bafilicarum culmina ) Si Julianos noñ eft
tiltus Ecclcfiam qui.t pncvancator erat: tu ,
Imperator, ulcifceris fynagog* injuriam quia •
Cihriftianus es ?
it. Ét quid tecum pofthac Chriftus Ioquei
tiif f Non recordaris quid David/anclo per
Nathan propheram mandaverit > Ego te de
fratribus tuis minorem elegi, & de privato im- ¿fa-
peratorem feci. Ego de fruftu feminis tui in
fc' lc imperiaft Ibcavi. Ego tibi ßkbjeci nationes
barbaras, ego tibi pacera dedi,ego tibiininu-
cum tuum in pöreftarem tuam captivum de-
duxi. Frumentumsnon habebas ad exerdtu*
alimoniam, ipibrum hoftium manu patefeci ti-
E bi portas,aperui horrea: dederunt tibi holles
tui commeatus ilios, quos fibi paraverant. ECTo
perturbayl hoftis tui confilta, utifS ipfc nuda»
ret. Ego ipfiun ufurpatoremimperii ita vinxi
ac mentem ejus ligad, iit ciim häberet adhuc
Fugiendbebpiarn 3 tarnen cuál bmnibiis fuis tam.
quam metuens,ne quis tibi periret, ipfe fe cläu-
deret,* Ego comitem ejus átque exercituir, ex *
I dem uterque adtribuit, q u x de Fmiliani Dorofroritani martvrio
Hieronymus in Chronico tradidit, ficut & Theodoretus lib. t.
I cap.7 . ubi judici nomen fuiife Capitolino feribit. Quod vcro
(ubdit neminem cidem judici ofculum portea ron negafle , de iis
ofc'ilis potiffimum intclligimus, quibus juflcrunc Apoftoli chriftia-
nos invicem falutare, quxque prxfertim in facrorum celcbrátionc
hnguli (ingulis oftcrcbant. Q u a de rc adifis Baronium ad an t t
A Ibafpinxum in Obfervat. & lib .r. de VeterirF0l¡Jia cap.l f . & feq
Gard. Bonam hb. z. de Rebus Liturg. cap.i6. atque alios.
* . Heres h ic . ait Nannius, non qui in ju s dcfundli fucceffit,
Ted iuccedurus eiTc fperabatur; ut intelligas filium ante patrem
mOttem obullc.
c - .I i a ,n fl longc pluiimi .• alii. autem nonnuüi, & omnes cdic.
fed vindicare. Requirenda . . . . donaria , ut omittam alia. Incenfi
funt Sec. Innuitur autem ab Ambrofio Ecclcfiam illis tcmporibui
numerofa pretiofarum rcrum ac väforum fupelle&ile abundaffc.
d. Onujes edir. Qu i mitturtur a d vin diäam fudtorUmfuos íce.
omnes ns fl. melius, ut in rextu.
* . I ntelligo, inquit Nannius., claflcm navarchi, quem Maximus
bello marítimo prxfecerat, tempeftate disjeftam fuiffie. Sunt enim
quv duas n~a t<ur—rx ipF"ar‘ t—es appelienc1,t eterrrraamin --&--- -a--q1u—am. . . .: «ave.rve-miii &ex.
gnem non elle elementa, fed dementata : nata nimirum aliunde,
non autem primordia , aut femina rcrum nature. Ita Nannius.
Cctcrum hìc multa tanguntur hiftorix capita ,q u x cum narratio-
mbus hiftoncorum cjufdem xratjs confette non fuerir fupervaca-'
neum. Vide fimiliter qu x ad P lai.61 . num.6 1 ob ièmvimus .
OOo iij
i i
• ¡I I I ; • :|j. ; ■} f i i j :
111 IH
l i l l
■M m
111 ¿mi