1 1 4 1 Sanóti Ambrofii 1142
P f a l y l .H .
&Mfohxn.
15 .
fohxn. U.
t .R e g .\ t.
33- i-RfZ-ili
.R e g . !» •
Pfx l. i<5V
»*•
P fal. 1 4 } . 4.
26. O maximum iblatium defiderantis 1 0 ve- jj
rum fapientis judicium 4 O miram fapientiam
iervientis| ut nemo libi adverfi aliquid accidif-
fe indigne ferat, & contra meritum fuum le
queratur affliòtum. Quis enim tu es, qui de tuo
merito antepronunties?Cur prevenire defide-
ras cognitorem ? Cur eripis fententiam judica-
turo ? Nec fan&is iftud permiiTum eft , nec à
ianctis impune umquam eft ufurpatum. David
ie propterea flagellatum Tuo cannine confìte-
tur ; Ecce ipfipeccatores (fi abundantes in ftculo,
obtìnnerunt divi ti as. Ergo fine caufa jufiicavi cor
me um, (fi lavi inter innocente s manus meas:&fui
fiagellatus tota die, a (fi index me us in matutinum.
17. Petrus quoque quamvis plenus fide de-
votionis ; tarnen quia nondum conicius noftra:
infirmitatis pradumtive dixerat Domino : Ani-
mam meant pro te ponam »■ tentationem prasium-
tionis antequam tertiò gallus cantaret incurrit.
Licet illa tentatio documentimi fuerit ad falu.
tem j ut difcamus non contemnere carnis infir- (
micatem , ne contemnendo tentemur. Si Petrus
tèntatus eft, quis priefùmat , quis adftruat fé
non polle tentari? Atque baud dubie pro no-
bis tentatus eft Petrus, ut in fortiore non effec
tentamend periculum : fed in ilio difceremus
quemadmodum in periècutionibus refiftentes,
etfi vitx ftudio tentaremur ; tentationis tarnen
aculeum patientias lacrymis vinceremus.
28. Idem tarnen David , ne quem fortaflìs
Scripturarum tenacem moveat fa&òrum diver-j
fitas :idem, inquam, David parricidam mor-
tuum flevit, qui non fleverat innocentem. De.
nique cùm ploraret Se lugeret, dixit : Filius
me us Abejfalon,fi liti s me us Abefiàlon ». quis dabit
mihi mortem pro te ì Non fòlus ergo fletur
Abellalon , fletur parricida , fletur Ammon .
non iòlum fletur inceftus , fed edam vindica-
tur:alter contemtu regni, alter fratris exfilio.
Fletur fceleratus , non fletur dilectus. Qua:
caufa > qua: ratio > Non mediocris igitur in
prudentibus deliberatio, fapientibus confirma-
tio j magna enim prudenti^ in tanca factorum
diverfitate conftantia, una fides. Et illos mor-
tuos flevit, Se flendum infanrem mortuum non
putavit; illos enim libi periiffecredebat,hunc
refurredurum iperabat.
29- Sed de refurre&ione pofterius, nunc ad
propofita revertamur. Prxmifimus enim edam
landos viros gravia in fioc mundo Se multa
perpeflos fine fuffragatione meritorum, cura
asrumna laborum. Unde regreflus ad fe David,
in pofterioribus dicit : Memento , Domine,
quia pulvis fumus, homo tamquam. f a num., dies
ejus, Se alibi : Homo vanitati fimills faclus efl,
dies ejus ficut umbra pratereunt. Quid enim noa.
Omnes edit, ac mfT. nonnulli, £$> v index m an : alii m(T. aliquot
, quibus acccdit Pl’alt. Rom. Quitte. & jud ex mette ; Remig.
cum Vulg. ó> cafligatit m e a ,ia quo non dilcrepac ab Hcbr. ubi
legitur , (5< mcrepxno men .- ceteri denique mlT.cum Rom. p.falc. I
comm. ó r index meta ; S fOi. Quod autem Rom. edit- :
cum paucis mfl". pro in matutinum, pofuit- in malutinis , Mie à m(T.
Ionge pluribus , ab an t. edit, nec non edam ab Aug. lectione aber- 1
ravtr.
* • Auguftinus lib. 4 . centra fu i. cap i t . eadem propemodum
citai è lib. 3 . Ciceronis de Kepubl. unde Ambrofius ctiam hunc
locum videtur imitatas.
b. Ita edit, ac m il. exccptisquibuflam Parili edin. in quibus,
m b it f ofierior -, Se rofll nonnullii, qui Icgunt, n o flri f oflerior : R e -
bis milèrius , * qui tamquam Ipoliati & nudi *
projicimur in hanc vicam , corpore fragili,
corde lubrico, imbecillo animo, anxii ad foli
licitudines, defidiofi ad labores, proni ad voi
luptates ?
' 30. Non nafei igitur longe optimum ,lècun-
dum fan&i Salomonis fencenciam. Ipfiun enim
etiain ii qui libi vili fune in Philofophia excel-
lere, lèquuti funt. Nam ipie illis anterior,
b noftris polterior , ita in Ecclefiafte loquutus b
eft: Et laudavi ego omnes dtfunffos, qui jammor- Ecclef.+.z,
fui fu n t, magis quam viventes, quicnmque vivunt
ufique adhuc. Et optimus fiuper hos duos, qui nondum
natus e fi,(fi qui non vidìt hoc opus malum,
quad fattum eftfiub fole. Et vidi ego univerfium
labortm, (fi omnem virtutem operis hujus ,* quia
amulatio viro ab altero ejus. Et quìdtm hoc vani
tas , (fi prafiumtio fp ir it us.
31. Et quis hoc dixit,nifi ille qui làpientiam
popofeit Se impetravi! 3 ut feiret compofitioi! s *p . 7 . 7 .
ném orbis terrarum, & virtutem elementorum,
anni curfus, Se ftellarum difpofitiones, non fg-
noraret naturas animalium, Se iras colligeret
beftiarum, vim ventorum, Se cogitationes ho-
minum deprehenderet ? Quem igitur non latue-
runt csleflia, quemadmodum laterent morta-
lia ? Qui cogitationem mulieris inveftigavit fibi 5.r^. 3.
infantem vindicantis alienum, qui naturas .ani- *7-
malium, quas non acceperat, divina tarnen gra- Sat-7'10^
ria adfpirante cognovit : hic de fiue conditione
1 naturx , quam in le expertus eft, errare auc
mentiri potuit ?
32. Sed non lolus hoc lenfit, etfi lòlus ex-
preflìt. Legerat landum dixille Job : Pereatdies b 3«
ille, in quo natus fum ; Se cognoverat nafei ma-
lorum omnium effe principium : Se ideo diem
quo natus e ft, perire optavit j ut tolleretur ori-
go incommodorum : Se optavit perire diemge-
nerationis lux 3 ut diem refurrectionis accipe-
ret. Audierat etiam Salomon dixiffe patrem
iuum -.Fio tum fite m ihi, Domine ^finem me um, (fi
nume rum di er um me or um ; utficiam quid de fit mihi.
Novefat enim David non poffe id quod per-
fectum eft , Me comprehendi , 8e ideo ad ea
qu«e funt futura, properabat. N unc enim .ex >•Cer- »3-
parte fcimus,Seex parte cognofcimus : tunc ì3" y
autem id quod perfe&um eft, poterit compre-
hendi ; cùm revelata facie nobis fpeculandie
majeftatis xternitatilque divina cceperit relucere
non umbra, lèd veritas.
; 33. Nemo tarnen feftinaret ad finem, nifi vite
iftius fugeret incommoditatem.Et ideo etiam
David quare ad fìnem feftinet, expofuic di-
cens : Ecce veteres pofiuifii dies meos yc(fi habitudo pfal.iS. 6.
me a tamquam nihil ante te : verumtamen univerfa ci
vanitas, omnis homo vivens. Quid igitur moramig.
non fojlerior fuìt. Haud incommode. Pareli nihilòminas
communis IcAionis hic lènlus e l le , ut Salomon qui (licitar pro-
phanis fapientibus antiquior, idem tarnen multis noftrorum poftc-
rior l i t , ut puta Jo b » Moyfc & aiiis. Qnod autem ad audtorem
cui ab ethnic is memorata (cntentia tribuitui , Ariftoteles Plutaccho
te ile , cam in Eudemo, liv e lib. de A nima Sileno ad judicat. Idént
quoque tradir Cicero l i b . i . Tufo. Qu&ft- Se in lib. de Cmfolatiene.
Vide quoque Thcognidis in hanc rem epigramma , Sopiioclcm in
M d if. Colon. La&antium lib. cap, 1 8 . St Aulonium Ecloga de
Vita humana.
c. Kom. edit, cum paucis nilT. & (ubpantia m t a ver. edit, ac
mfl' multo plures, habitude mta. Grsccc j vas*fw«-i f fa* » 'd
c f l , natura » confticutio Sic.
Efhef.%-19.
a
rfal-119- S-
Hiéranlo.
h
ì.Cor.xr.ji,
Rom. 6 . 1 0
Matth. 8.
E zech. 18.
U43 De Fide Refurreótionis Liber 1 1. i i 4 4
mur fugere vamtatem } aut quid nos deleétatA pro remedio, pro posna, cùm ¿licitar : guo/iUm
mdißi •vmicm uxor it ,(¡r m.u.ducijlidc Urne,
de quopmeperam tibi ob eo filo ne manducares,
ma le di ¿la terra in operibus tuts : in trifiitia man-
ducabis firucium ejus omnibus diebus vita tua.
Spinas (fi tribuios germinabit tibi, (fi edes pabulum
agri. Cum J.udore vultus tui manducabis pane
m tu urn , donee rever tar is in terrarn , de qua
in hoc fieculo vane eonturbari , thefaurum
pecuniarum condere , Sc ignorare cui congregami^
heredi ? Petamus amoveri à nobis plagas,
eripi nos ex infipienti fieculo , carere peregri-
natione diuturna, ad illam redire patriam 8c
naturalem donnim. In hac enim terra advent
fumusatque peregrini :aremigrandum eo,unde
defcendimus : ambiendum 8c oblecrandum non
perfunftorie, fed obnixe 3 utàdolis Sc ab ini- 38. Habes pcenarum ferias quia adverfus
quitate loquacium liberemur. Et ille qui re- B fpinas fieculi hujus Sc follicitudines mundi vo- M
medium noverat, prolongatum tamen funm luptatefque divitiarum,qua5 Verbum excludunt
mgemit incolatum, Sc cum peccatoribus Sc ini- poenam includunt 3 mors pro remedio data eft *
quis fe habitare deplorar. Quid ego faciam , quafi finis malorum. Non enim dixit :Quoniam
qui 8c peccatum habeo, 8c ignoro remedium ? audifti vocem mulieris, reverteris in terram •
H : Hieremias quoque quod generatus fit, h*c enim eilèt pcenalis fentenria ,quemadmo!
Sc iple deplorar his verbis, dicens : Hen me, ma- dum eft illa : Male di ¿la terra fpinas (fi tribulos
ter ! ut quid me peperifti virum caufarn dicentem germinabit tibi ; fed dixit : Manducabis panem
jndicii in omni terra ? N on pro fui , b ncque profuit tuum in fudore, donee revert arts in terram. Vides
mihi quifquam: virtus me a defecitSiigitm fan&i mortem magis metam effe noftrarum pcena-
Viri vitam fugiunt, quorum vitaetli nobis uti-c rum,qua curfus hujus vite inciditur?
lis, fibi tamen inutilis aftimatur 3 quid nos fa- 39. Ergo mors non folùm malum non eft
cere oportet, qui nec aliis prodeffe poffumus, fed etiam bonum eft. Denique pro bono qus-
Sc nobis vitam hanc quafi fcenebrem pecuniam ritur, ficut fcriptum eft : Quarent homines mor- Afot 9. t.
ulurario quodam cumulo gravefcentem onera- tem, (fi non invenient earn. Querent enim illi
qui di&uri lune monti bus : Cadile fuper nos » (fi Luc.tj. 3 0 .
collibus: Operite nos. Quieret etiam anima illa,
qua; peccar. Qiterit dives ille pofitus in infer- Lltc-161*'
no, qui vult digito Lazari refrigerati linguam
iuam.
40, Videmus itaque quod 8c mors hxc lui
ri in dies peccatorum cere ièntimus ?
• lySjuotidie wörii»r,Apoftolus dicit. Melius uti-
que,quam illi, * qui meditationem mortis Phi-
lofophiam effe dixerunt : illi enim ftudium pr^-
dicarunt, hic ufum ipfum mortis exereuit. Et
illi quidem propter fe : Paulus autem ipie per- p)
feftus moriebatur non propter fuam , fed propter
crum eft, 8c vita poena eft. Unde Se Paulus ait :
noftram infirmitatem. Quid autem eft mortis
Mihi vivere ChriHus e f i , (fi mori lucrum. Quid Phil'i
meditatio , nifi qua:dam corporis Sc animx
eft Ghriftus , nifi rtiors eorpdris y fpiritus vite ì
Et ideo commoriamur cum éo, ut vivamus cum
eo. Sit quidam quotidianus ufus in nobis, af-
fèft-ufque moriendi 5 ut per illam , quam dixi-
mus, iègregatiònem à corporeis cupiditatibus
anima noftra fe difeat extrahere, Se tamquam
. _ s . * J in fublimi locata, ì quo —te r“reVnUa«:, nadu imre. lUibUildUinl Iel ts) ,
culpa: retuga, Domino dedita , à mortali nosg Se eamfibi g-lutinare non poffmt, fufeipiat mor-
.feparat, immortali nos confecrat. Alia mors
eft vita: hujus exceffus , qua mortuus eft pa-
triarcha Abraham, patriarcha David ,. Sc ie-
pulti funt cum patribus fuis.5 cum anima nexu
corporis liberatur. Tertia mors eft, de qua
dictum eft : Dimitte mortuos fepelire mortuos fiios.
Ea morte non folum caro, fed etiam animamo.
ritur : Anima enim qua peccaverit, ipfa morietur.
Moritur enim Domino,non natura:infirmitate,
iègregatio 3 quia mors ipfa non aliud quam ccor-
poris atque anima: feceffio definitur > Sed hoc
Secundum communem opinionem.
36. Seaindum Scripturas autem *triplicem
effe mortem accipimus. Una eft cùm morimur
. peccato, Deo vivimus. Beata igitur itìors,qite
tis imaginem, ne pcenam mortis ineurrat. Re-
pugnat enim lex carriis ^ legi mentis , Sc eam d
legi erroris addicit, ficut Apoftolus revelavit,
dicens : Video eiiim legem carnis mea repugnantcm Kom i ‘
legi mentis mea, (fi captivantem me in lege peccati.
Omnes impugnamur, omnes fentimus : led non
omnes liberamur. Et ideo infèlix ègo homo,
nifi remedium qusram.
- r , 41. Sed quod remedium ? ¿puis me libtrabit Ibidfm
led cuipxe. Sed hxc mors non perfundio hujus F de corpore mortis hujus ? Gratia Dei per fefum
eft vite, fed làplus erroris. Chriftumdominum nofirum. Habémus medieum
37. Una ergo^ eft mors fpiritalis, alia natura- fequamur remedium.Remédium noftrum Ghrifi
ti gratia eft, Se corpus mortis corpus eft noftrum.
Ergo peregrinemur à corpore, ne pere-
grinemur à Ghrifto :etfi in corpore fumus, tamen
qua: funt corporis non fequamur, e nec e
t f l l t ,[iiccifio >
lis,tertia pccnalis. Sed non qua: liaturalis, eadem
pcenalisnon enim pro peenaDominus,
fed pro remedio dedit mortem. Denique Ada:
peccanti pratfcriptum eft aliud pro pcena, aliud
a . Nonnulli m(T. 1igandurrt : irclius a l i i , atqac edit, remigrundu/
h.
b . MIT. complares, ncque profuit mihi quidquam . a iii, & omnes
edit. propius ad propheex v e rb a mihi quifquum. Totum
vero tocum nonnihil diverfc cicat Philojudxusiib. de Confu,. Ling.
in hunc modum Q , ì,aiV.o» u* in x ts « S ifa n , / r f a t ,
■u/6funor itiJl'ctt mtjtif t>?ì y ft ■ Mt »(piAso» , atpia»ok.'h ui.
* . Cicero Tufo. Q u e fl. fententiam hanc Platoni acceptam re-
f e r t , & revera in hujus Pbidone illa reperias , qu x in T u fcu la -
cjtantur ab Oratore. Atta/ncn non primum auftorem iflius
e frati Platonem effe , fed Pythagoram difeimus e x Hicronymi
Apologià a d v . Rufin. libi j v
Ìc. MIT. aliquot, corporis atque anime fUcceJJÌo, quidam[uccifio,
melmlcule : at aliorum , & omnium edic. ver a ledho eft , quam
retinemus. Mortis autem definitio, quam indicat fanClils Antiftcs ,
I ita ^toponitur in Platonis Gorgia : O 8a»aCr n f^a'rf « * > « • i.usi
I Jbxet , io ir òtta '§ Jo.Ti Sfcel\ioìi , -n t 4 « ^ x, V
I I oa'putZf. Cui dcKnitioni haud abfimiles in Phxdonis pluribus'lo- cis inveniuntur.
1 *■ Trip-ex mortis elle genus dèfinierat Ambrofius nofler lib.
I Ide Bono Mortis cap. j . ncc non in Lue. liB. 7 . nutrì. 3 7. quibus cuin locis & hunc componete lettori non crit injucundum.
d. Nonnulli mfl". legi Dei.
f . Mil', aliqu o t, non defidiremut jd r n nature.
i l
P
» I
Ufi /
:¡i
Il !
i