Matth.UV
finan, i9.
* 7 .
■Ìbidem j o .
judicent quibus judie ¿indi facultas ejl data ; vos A
enim totìus, utfcripfimus, Synodì vice decernitis ;
nos qua fi ex Synodi auctoritate judicare non con-
venit.
3. Sane non pojfnmus negate de Maria filiis
jure reprehenfitm , meritoque vefiram fanefitatem
abhorruijfe, quod ex eodem utero virginali, ex qao
fecundum carnem Chrifita natus ejl, alius partus
ejfufus fit. Ñeque enim elegijfet domi nus'jefus nafii
per virginem , f i e am judicafiet tam ìncontinentem
fore , ut illud genitale Dominici corporis, illam B
aulam regis aterni , concubitus htimani feminis
coinquinaret. £>uì enim hoc udfiruit, nihil aliud
nifi perfidiam Judaorum adfiruit, qui dicunt ettm
•non potuijfe nafei ex Virgine. fam f i hanc acdpiant
a. Sacerdotibus auctoritatem yut v i de atur Aiaria partus
fudijfe plurimos, majare fiudio veritatem fidei
♦ E P I S T O L A L V I I . . * script«
expugnare contendent.
4. Et ubi e fi illud, quod fcriptum e f i , dicente 1 t J I CI t J ■ 1 AV1V I l l J U l i a i l l . 11 VUliULIUil u t NT ,
Domino ad matrem de fobanne Evangelifia: Mu- confidens in ipfo non vereor vobis imperatol
i ». CCi filius tuusi&rurfius adfohannem deC ribus dicere Jqux pro meo.capca fendo. Itaque
quod apud alios imperatores non tacui,
fub iìnctn
E u g e n i o t u r eum A f e d io t a n i non e x jp e f l a v e r i t > e x - an n .jji.vo l
p li c a t : d e in d e i i s q u a Ju b P d lc n t in ia r to & Tbeo do fio inKlum39i*
y e la t io n is S ym m a ch i oCcafionc f a t t a f u e r a n t , r e c e n ß n s >
eumdem ry ra n n um q u o d Jum tu s id o lo rum tem p lis conced
en d o > nec D e i tìmo rem , nec a lio rum d e f i e x i f l im a -
tion em an te oculos h a b u e r i t , lib e r e a r g u i i ; oppofìtoque
ip f ìu t p r a v a r ic a t io n i H eb ra o rum e x em p lo ,h a n c a i t f u i j f i
c a u fqm c u r a d eum non r e f c r ip f i r it i f i tamen in p o fié -
rum lib e r ia t e , q u am a p u d a lio s p r in c ip c s a d h ib u e r it »
cum eodem u ju rum .
Clementiflìmo imperatori E u g e n i o
A m b r o s i u s epifeopus.
1. Eceffionis mihi caufa timor Domini fuit, *
ad quem omnes aétus meos, quantum
queo, dirigere, neque umquam ab eo mefitem
defledere, nec pluris facere cujufvis hominis,
quàm Chrifti gratiam confuevi. Nemini enim
facio injuriam,fi omnibus Deum prieferoj 8c
Maria : Ecce mater tua ? £>uìd fibi ifiud vult
quod cum in cruce Dominus pofitus peccatum mundi
tolleretìpronuntiavit etiam de inte grítate maternal
Aut quid aliud dicitur, nifi ut claudat fua ora perfidia
, (fi obmutefiat} ne matrem Domini aliquo au-
deat temerare convicio ? Tefiis e f i ergo idem arbiter,
idem materni pudor is adfertor, quod defponfata
' fuer it viro tant ammodo Jofiph >• nulla tamen connec
apud te , clementiffime Imperator , tace-
bo. Atque ut ordinem rerum cuftodiam, ilric-
tim recenfebo, qua; ad hoc fpe&ant negotium.
z . Retulerat vir ampliifimus * Symmachus,
cum eilet prafe&us Urbis, ad Valentinianum
augufta; memoria: imperatoxem juniorem , ut
templis , qua; fublata fuerant, reddi juberer.
jugalis coitus confuctudine thori jura cognoverit ; ^ fundus eit ille partibus fuis pro fludio 8c cultu
neque enim eam fufeepturam ex Jofiph filios a viri
confittilo fiparare voluijfit.
Sed f i hoc parum efi y ad di di t tefiimonium
Evangelifia, dicens quod iiilccpit eam Diicipulus
a in lua. Numquìd ergo divortium fecit? Num-
qutd a viro abduxit atque abfiulit ? Ergo qui hoc
legit in Evangelio, quomodo qua f i naufragai titubai
fuo. FJtique etiam ego epifeopus partes meas
debui recognofcere. Dedi libellosb imperato-
ribus duos, quibus fignificarem fumtus facrifi-
ciorum chriftianum virum non pofie rédderé :
èc non fuifle quidem me audorem, cùm tolle-
rentur ; audorem tamen fieri,' quominus decer,
nerentur : deinde quia dare eos ipfe'fimulacris
videretur , non reddere. Quod enim ipfe non
abilulerat, non quafi ipfe reddebat : fed arbihoc
(fi fi tu tu ai ?
6. Hoc ergo tefiamentum filìi e f i de matrìs inte-
grifate , hac Maria locuples integi pudoris bere- tractl proprio largiebatur ad fuperftitionis imv
ditas , hic totius finis confiummationis. Denìquc £ r, Cor-VCT*.* 4„r nnn wnim
dixit, (fi emiiit fpiritum, confummans omne
myfierittm bono fine pietatis,
7. Legtmus etiam (fi omnia percurrimus, vel de
eo quod fratri no fir0 (fi coepifcopo Bajfo in con-
fortium regenda Ecclefia datus efi Scntcio , vel
de ceteris , unde vefira normam cxfpetfamus fin-
tentia.
a. Omnes edit. ae pauci mlT. in fu am , fubintellige matrem : at
àlii plures potioreique in fu a ; e x grseco fcilicet t ì( t<* ¡Sta ; quo-
modo non femel ab Ambrofio cicari jam ante vidimus. Non in-
gratum autem fuerit argumenta quibus lue perpetua Maria: inte- ,
gritas vindicatur, cum iis quibus eamdcm citatis locis libri de Inftit. \
Vtrg. propugnat Ambrofius, fedii lo componete ; fic enim facile ad-
yertetur non tancopere allucinatos illos ,q u i utramque fcriptionem
«idem auftori adjudicarunr.
* . Ambrofium, audito Eugenii adventu , Bononiam (e rece-
pifle , indeque caulas (èccIFus fui eidem lignifica (Te auftor eft Paulinus
in ejus v it a , & nos in Admonit. ad Exbert. Virgin, obfcrva-
vimus
* . H u ju s Relationcm c o l .iz 8 . & fequentibus ediram habes.
b . Rom. edit. imperatori duos R cg . eo d e x , in quo uno inveni-
mus hanc cpiftolam ,'imperatoribus dutt. Forte an quod corumdcm
h peniàs. Poliremo fi feciflet, aut non veniret ad
Ecclefiam,aut li veniret, futurum ut aut lacer-
dotem non inveniret, aut inveniret fibi in Ecclefia
refillentem. Nec ad excuiàtionem ob-
tendi polle, quod ellèt catechumenus j cùm
non liceat etiam catechumenis fumtus idolis
iubminillrare,
3. Lecti funt libelli mei in confiilorio ,aderat
ampliifimus honore magifterii militaris * Bauto
P comes, & Rumoridus, & ipfe ejufdenrdignita-
tis gentilium nationum cultui inlerviens à primis
pueritiae wm annis. Valentinianus tunc tem-
poris audivit fuggellionem meäfh , nec fecit
aliud , nifi quod fidei nollr^ ratio pofeebar.
Adquieverunt etiam comiti fao.
Iibcllorum exempla T hcodofio quoque deferri curaveric, aut certe
quod ea qua: uni imperatori offèrcbantur.ejus collegis etiam cen-
(ebantur oblata, quemadmodum à nobis alibi obfervatum eft. H i
porro duo libelli nihil aliud funt quam epiftol* 17 . & 18 . fupra.
exhibitse.
c . Eadem edit. quominus.decernerentur debere, quia dare pretia
facrificiorum : cod. Rcg. ut in textu. Rationes autem quibus apud
Valentinianum epift. 1 7 . ufus repcritur, hic quafi in fafciculum
. revocar.
1 * . Bauconem idolorum cultui addiftum fuifle hic non liquido
I indicar S. Ambrofius; annotavimus tamen ad epift. 1 4 . nurn. 4 .
laudes quibus eum Zozimus proièquitur, ferme fufpicionem inj i -
cerc alienum eum fuifle à chriftianis facris. Quod fi verum non
ite, ejus virtutem fingularem exfticifle dicendum e ric , qua: à tanto
I chriftianorum obtreCVatorc fuerit approbata.
4. Po dea etiam ♦ clementilfimo imperatori Adidrachmas argenti trecentas,8c illas daren't ad
Theodofio coram intimavi, atque in os dice- facrificium Hercuiis : verum patres non genrenon
dubitavi, cui intimata fenatus legatione tilibus dederunt pecunias , fed viris fidefibus
hujufmodi, licet non totus fenatus popofeerit, miifis, c proteftarunt non erogari ad deorum fa-
inlinuationi mea: tandem adfènfionem detulit, crificium , quia non congruebat, fed in alios
& fic aliquibus ad ipfum non accelfi diebus, fumtus darf Et pronunciatum eli *quia ille ad
necmoldte tulit 5 quia non pro meis commo- facrificium Hercuiis milTum dixerat argentum
dis faciebam , fed quod & ìpfi, & animje mes fufeipi ^ d em debere ili id’, quod erat milfum:.
conlPe(^u regis lo(Iui n°n con- fed quia ìlii, qui detulerànt ', refiflebant pro
fundebar. ftüdio & cultu fuo > ut non facrificio profice-
5. Iterum Valentiniano *augulla; memoria B rent, led aliis ne ceffi tati bus, tradi tie lunt pe-
principi, legatio à fenatu milTa intra Gallias, cüniiE ad conftruélionem navium : etlì coa&i
nihil extorquere potuit : &• certe aberam, nec milèrunt, ¿non tamen ad lacrificium fed ad
ali quid tunc ad eum fcripferam. alios fumtus reipublic^.
6. Sed ubi dementia tua imperii fufeepit io. Deniquec qui adtulerant, utique po-
gubernacula , compertum eli pollea donata tuilfent tacere : lèd lxdebant fidem , quia icie-
.illa elTe * prxcellentibus in republica, fed gen- bant quo deferrentur j & ideo miferunt viros
tilis obfervantiic viris 5 & fortalTe dicatur , Im- timentes Deum , qui agerent, ut non tempio
perator augufte, quia ipfe non templis reddi- fed ad impenfas navium,qua: miifa fiieranr de-
dens’, fed bene meritis de te donaveris. Verùm putarentur. Ipfis enim crediderunt pecunias
nolli pro Dei timóre agendum effe conftanter, C qui caufas agerent fanibe legis : judex rerum
quod etiam pro libertate frequenter fit non efFecius fuit, qui abiolvit conicientiam. Si poiolum
d iacerdotibus j fed etiam ab his qui vo- fid in aliena poteilate, fic pracavebant, quid
.bis militant, aut in numero habentur provin- te oportuerit facere , 6 Imperator, dubirari
cialium. Te imperante, petierunt legati, ut non poteft. Tu utique quem nemo coo-ebat
templis redderes ,non feciili : iterum alteri poll nemo habebat in poteilate, debuiiti ab&facer-
tulaverunt ,renifus es-, & pollea ipfis, qui pe- dote coniulere.
xierunt, donandum putaili. ir. Ego certe quando tunc redid i etfi folps
• 7. Etfi imperatoria poteilas magna fit, ta- redid, tamen non folus volui, nee folus id fuafi.
men confiderà, Imperator, quantus fit Deus: Quoniam igitur meis vocibus & apud Deum
corda omnium videt, confcientiam inceriorem D & apud omnes homines teneor • aliud mihi non
interrogar, novit omnia, antequam fiant, no- licere intellexi, aliud non oportere, nifi ut con-
vit interna peéloris tui. Ipfi falli vos non pa- fulerem mihi -, quia non potui tibi credere motimini
, 6c Deum a vultis celare quidquam ? dede. Certe diu preflì, diu texi dolorem nulli
Hoc non cecidit in animum tuum ? Quamvis quidquam intimandum putavi -y dilfimulare mienim
illi agebant tam perfeveranter , nonne hi nunc non licet , tacere liberum non fuit.
tuum fuit, Imperator, pro Dei iiimmi £c veri Ideo edam in primordiis imperii tui feribenti
6c vivi veneratione perfeverantius obfidere, 8c non referipfi, quia idud prxvidebam futurum,
negare, quod erat in injuria, facra: legis ? Denique repofeenti litteras, cùm iplè non re-
8. Quis invidet, quoniam qu« voluidi, aliis feriberem , dixi : Ha;c caufa eil, quod extor-
donaviib? Non fumus ferntatores vedrà: übe- E quendum ei arbitror.
ralitatis, nec aliorum commodorum invidi ; fed n. Tamen ubi caufa emerfit officii mei, pro
fumus interpretes fidei. Qaomodo ofFeres dona his qui follicitudinem fui gerebant, 6c feripfi 8c
tua Chrido ? Pauci a:ftimabunt quid fecerisj rogavi 5 ut odenderem in caufis Dei timorem
omnes, quid volueris •. quidquid illi fecerint, mihi judum inefle, nec pluris me facere adutuum
erit:quidquid non fecerint, fuum. Ecfi lationem, quàm animam meam : in his vero
es imperator, Deo fubditus magis effe debes. in quibus vos rogàri decet,etiam me exhibere
Quomodo lad&rdotes Chridi tua munera dill fedulitatem poteitari debitam,ficut 8c fcriptum
penfabunt ? ■ ed : Cui honorem^ honorem ; cui t rib ut um, tributum. Rc
9. Fuit hujufmodi qua:dio temporibus fupe- Nam cùm privato detulerim corde intimo
rioribusjdc tamen fidei patrum ipfa celfit per- p quomodo non deferrem imperatori ? Sed qui
lecutio, 6c gencilitas detulit; Nam cùm agere- vobis deferri vultis, patimini ut deferamusei
tur * agon quinquennalis in civitate Tyro,8c quem imperii veltri vultis audorem probari. *
■ ad fpedandunt veniflèt Antiochia: rex fcelera-
tiflìmus, Jafon bordinavit lacrorum procurator
s , ut ab Hierofolymis Antiochenies ferrent
* . Td Baronia* conjicit evenifle anno } 88. cùm poft Maximum I | à Paulido refertur, à quo alia Gmilicer nonnulla ad verbum e x h a i
dcviftum retine Mediolanum Theodofius, ad ethmeorum portulaca | | epiftoia deferipta fune. ex nae
benigne audiendapoft taucam vifto riam. uc ipfi fibi pcrfiiadebanc, I * . Olympicos ludos intellige ohm in G rxc ia celeberrimos cui
ma| ,STPk r^ USr:'o •„ • „ <r n 1-K 11 I propterea qumqucnnàlcs appellàbantur, quod eelebi arcntur quinto
* . Theodofio in oriemem regreflo, novos libellos circ.an . } 9 1 . | 1 quoque anno. Hosautem non folum in Elide, fed alibi etiaminfti-
Valentimano, cujus ado elcentiam tandem expugnaturos (e fce re - I j tutos ex 1 ufebio, Xiphilino acque aliis difeere eft
debant.obtulerunt ; fed cado conatu,ut Iù c ,& in cjufdem imperato- b. R e g . cod. ordinavi^fpeótatores Antiochenos, qui ab Hierofolymis
xisfuncbti laudatione teftatur A mbrofius. Et hmc agnofcimus diver- I I ferrent drachmas. E t ille qutdem mißt ad facrificium & c
fiflimos hofee libello? a Paulino in Ambrofii vita male confundi. c . Idem cod. exfoftulanlnt non erogari a d facrificium licet
* . Flavian, acque Arbogaftiscom.tum prec.bus acque auftoticati ille ad facrificium HercuUs m,lfum dtxerìt. . . debere quod eratmrfum,
ab Eugenio conceda efle privilegia .Ila fcr.bit Paulinus. 1 d. Non tamen a d facrificium .decftdn cod. Reo-
. R eg. cod. -vultiscelare cecidn m animum tuum quid - j c. Ita edit. Rom. mf. autem R e g . Demque&o%inuerunt,Utqu,
ft. Ss tilt aoebant & C. Sed hoc etiam modo idem h ic locus quam.S i illi agebant c .j J ptmottuuee.rraa.nntt ttaacceerree tAeree. 2
S. Ambr. Tom. I I .