crebrior tufcpraÆntiaïrefimdâtur H H B & accufauonem profeffi flint-, & pariter addU
& nos^iiflg^, ut facis. . derunt teftimonu àuftontatem, qnam impru-
■ E P i ' S T O I. A V
S em e n t i« ™ a tu f i i " « « i * J i J f i é « t« e «m d e fem h its
denter populus fub errore. pofitus, acceperat :
fed divino judicio per prophetam retexit, 6c
redarguii omnipotens Deus ; ut liqueret omnibus
éos velie invidiam priefeminare adversùm
innocehtis periculúni-, qui deficerent accufa- -
rionis argumento , &: firmamento probationis,
conjicientes vidélicet quód fi preoccupati^ vul-
S y a g r i i ju d ic ium a rg u ì t , q u o d Ic g it im a in co fo rm a
non f e r v a l a j i t - M a x im u m t r a g e d ia auftorem a p u d f e
n o n comparuijfe : S y a g r ium in fp e Ìlio n em v i r g in i contit-
meliofiffimarn d e c r e v iffe ; ehm a l i a , Bride ju d ic a r i •Virgo
d e b e a t , fu p p c ta n t : inJpeStionem in c e rtam a tq u e ìn u t ilem ;
■ H H o blìe e rkìtm o ffic ium c flì: M h . c r « m « c B . I auribus invidia mehtem incefferec pnquett.
- deciÀdamyrtfinimcìmreririgeiicereeurln- cium esaminanda: ventaos ìnferret. Etenun
cau fa n , . . . . .
S c i a . In q u ib u s in fp e S lio Jit to le ra n d a ! S y a g r ium v a n am
•afferre e x c u fa tio n em : M a x im u m v e r e accufatorem effe.
Pofiremo ac cufatione a c te ftibu s ru r fits v itu p e r a t is > ref
e r tu r M a r t e l lin a a lià rum qtte p r ò I n d i c ia teftimonium,
p o ft q uo d ju d ic ium Am b ro fta n ùm fù b jic i t u r .
A mb ’r o s ì u s j S y a g r i ò .
cùm audita prxveniunt, aurem òbftruunt, ani-
mum occupant 3 ne probatio defideretur, uè
rumor pro convido teneatur crimine.
4. Nos igitur accufatorem exegimus, Se
au&orem totius feenx Maximum perürgen.
dum arbitrati fumus. Verum ille accufationem*
quam ftudio in formaverat, verbo detulerat,de-
feruit profeflìone t 8c tamen afFectu urgebat *
1 Kofpiciendum efle ne de nóftro oblól
a quantur judicio cariflìmi noftri Vero- feruit profeflìone 3 ■ ■
riemés propriis texuifti litteris. Non arbitror C arte exfequebatur : fed fugiebat nomine, quod
’ r r ^ ^ diffiderei probationi. Denique fparlis rumoribus
jfed etiam epiftolis cómpofitis 8c deftinatis*
quxfivit acerbare invidiam delationis : fed nequáquam
opprimi potuit integritas Se circum-
veniri. Nam fi habuiflet probacionesjnumquam
infpedionem tua fententia flagitaviffet;
5. Quid igitur fibi velie, Se quo fpe&et quod
obiietricem adhibendam credideris,non pof-
fum advertere. Itane ergo liberum erit accufafore,
certe non folent, Aut fi obloquantur ,
de quo obloqui foleant, haud dubie liquet : cùm
*exafperati hue veniant, pacifici ad te rever-
tantur 3 prxfertim cùm hoc judicium noftrum
cum fratribus St confacerdotibus noftris partù
cipatum procefferit : tu autem fine alicujus fra-
tris confilio hoc judicium tibi iolusb vindican-
dum putaris ; in quo tamen ante judicium prxiudicium
feceris , ut puellam Zenonis fandæ . ■
memoria: judicio probatam, ejufque fanclifica- ta re omnibus , Se cum probatione defuterint,
tam benedidione poft tot annòs, fine audore patebit ut genitalium fecretorum petant infpec-
criminationis, fine accufatore, cfine profeifore ; tionem , Se addicentur femper facræ Virgines
delationis , in periculum rqatus deducendam
arbitrare : cui invidia effet à vanis, ab hxreti-
cis,ut ipfi voluntjà turpibus perfonis confla-
ta per feelus, per avaritiam , per intemperan-
tiam , quærentibus proprii libertatem flagitii j
ab iis, poliremo qui domo ejus èjedi acque eliminati
forent, quod difcolora opera fubtexead
hujufmodi lùdibria, quæ Se vifu Se àuditu*
horrori Se pudori funt ? Denique non minima
etiam in tuis litteris tentata: expreffionis verecundia
eft. Quæ ergo fine damno pudoris in
alienis auribus refonare non queunt,ea poflunt
in viro-ine fine ejus tentari verecundia;?
6. Invernili tibi vile mancipium, procacem
quam prima fronte lux profelfionis p rx -E vernulam , cur non abutaris pudibundö minifi
* * a Or Q sm n n i c <aìiic m n f lp f l i a iY » . n 'iiT i n r a » . tenderant.
i. Hujufinodi accufa tores, hujufmodi teftes
in tuo conftituebas judicio, qui neque acculare
audebant, neque delationis fe nexu obligare 5
atque ita infpedioni adjudicandam conllitue-
bas virginem, quam nullus argueret, nullus deferret.
Ubi hxc cognitionis folemnitas ? Ubi calis
judicandi formula ? Si leges publicas inter-
rogamus, accufatorem exigunt : fi Eccleflx j
terio, & exponas ejus modeftiam 5 cùm prx-
fertim nihil fandius in virgine fit, quam verecundia
? Non enim facra virgo ut corpore tan-
tummodo integra fit quxritur, 8c non ut in
omnibus ejus inoffenfus maneat pudor. Virgo
Domini fuis eli nixa fulcris ad fui probationer^
nec alienis dotibus eget ;ut fe virginem probet:
& nec abditorum , occultorumque inlpedio,
iutauiuj, --- - " " ' J -fe-7d ob. via omnibus modeftia adftipulatur inte- , T TA ' r
Matth-18 • DuobasfinQuiti& tribus tefiibusflat orane verbum: F gritati. N o n p l a c e t D e o , quam non luo-
!<■ f—e d, milliilsl teHllib usqui ant. e h1 e_ nft_e_rn__umm 8c _n_u_diliMunf. __ B BH R I mnmm nrnUor . S B nrnniiflir
tertius non fuerint inimici} ne irati nocere cu-
piant, ne lxfi ulcifci fele velint.
• 3. Inoffenfus igitur affedus teftium quxritur
j ita tamen ut accufator prius in medium
procedat. Ipfi illi prelbyterijudxorum manus
fiias prius fupra caput impofiierunt Sufannx,
a-Omnes edit Syagrio Veronenfis Ecclejte epifcopo:mff. contra,
ut in textu. Eum tamen cui hac epiftola refpondcc Ambrofiu s,
illius Ecclefix clavum tenuiflc dubium non eft.
* . Intelli^e Veronenfcs ob judicium epifcopi fui non fervata
forma lc«itima contra Indiciam virginem facram latum gravitcr
offenfos Ambrofium eonyeniiFe, uc cadem cauta ab eo tamquam
metropolitano ad examen revocaretur. Quod quidem lanftus Prx -
lul vocatis ad Concilium vicinis epifeopis pix ftitit anno, uc cenfent
Ughellus & Baluzius , 8 o . poft 300.
b. ItamlF. at vero edit, judtcandum ptitaris. Zenoncm autem il-
lum j à quo Indicia probata & confccrata dicitur, eumdem e ffe ,
cujus mcinoria pridie idus April, ponitur in Rom. Ma rtyrologio,
rum gravitas morum probat : non probatur
Domino, qux unius obftetricis indiget teftimo-
nio, quod plerumque quxritnr pretio. Ea ergo*
tibi locuples videtur ad fidetn , qux 8c redimi
Scialli poteft jut excufet ream, 8c crimen tegaty
aut nefciat, Sc non polfit flagitium deprehen-
dere ?
I in fuis notis negat Baroniusi Alium veroelTe cpnteriditetiarri V é ro ,
nenfem epifcopum, fed alio poftcriorcm, cujus fermoncs Zenonis
martyris nomine vulgati funt. Atqui contra non défunt, qui hunc
! Zenoncm Syagrii decelForem , ad hx c tempora folum ejus no-
I minis Vcroncnfem gubernafte Ecclcfiam affirment j eique forte prop-
terea quod fub Ju lianoapoftata aliquid perpelTus fu e rit , martyris
nomen adcributum in eaTermonum colle&ione, q u x e x variorum
I Patrum operibus compaZa cidcm adfcribitur.
I c MlT. aliquot, fine profeffore declinationis : alii nonnulli. . . .
I declamaiionis: reliqui & omnes ed it .. . .delationis.. ReZiuSÜd quidem
: verum non ita male quod pro profeffore, mlT. aliquot legunc
-j. Neque-
Neque vero ilk,à juftufn arbitrar, quod A obftetrices adhibitas* fed ubiqúe partid nuf
'tiiis cloomiTpiDrerehheennddiiffttii lhitrrteerriiss , nqnuiiaa nnii flìi inipe&a a; . 1 - ,r ■ ’
fuerit., integritas periclitetur , 8c incerto iùi
fluduet. Ergo omnes quæ inlpectæ non funt
periculum fubierunt pudoris ? Ergo Sc quæ nup-
turx funt, prius infpiciantur ,ut nubant probadores
? Ergo Sc qux velandx funt, prius fub-
jiciendx funt hujufmodi adtredationi j non
enim vifitantur, fed adtredantur : & redius fe-
cundum tuam fententiam inipicitur non pro
baca, quàm coniecrata,
8- Quid, quod etiam * ipiì archiatri dicuñt
ïion fatis liquido comprehendi infpedionis fi-
dem , 8c ipfis medicinæ vetuftis dodoribus id
àèntentix fuiffe ? Nos quoque ufii hoc cognovi-
ïnuSjiæpe inter obftetrices obortam varietacem,
& quæftiorieni excitatam j ut plus dubitatum
fit de ea,quæ infpiciendam fe prxbueric, quàm
<leea quæ non fuerit infpeda. Siquidem Sc proximoj.
i.d— comperimus exempr lo :• nam qquuæædaaamm nu onera gravant j ut prætermittam
condmonis femhs 4 Altini infpeda Se refucata, C bus fe vel tacita prodit confcienria
Dpoofitteeaa MMeeddiioo laamni nnoonn meo mquiidelmn jniíT, u , f/exdj ¡VKMBI _•
-Nicenti ex tribuno & notario domini, veì patroni
fui volúntate vifitata eft à periti ffima &:
locupleti femina hujufmodi artis-, & cùm fimul
ifta (itppeterent, ut nequé paupeftas obftetrì-
íis fuipeaam faceret fidem, neque indoeilitas
-imperitiam, tamen adhuc manet qnxffió.
9.Quid profuitigitur eam inipici,cùm dam
tìatio maneat ¡'Nam ut quifque voluerit,aut im
quaminlpeàioni. Primo ubi Rachefparrurit, s™
deindè ubi Thamar parit, tertio ubinecandos a a ,i8.,
mares Pharao mandât Hebrxorum o bile tri ci-
busj quando reiponderunc illx , non éo more
Hebrxas feminas parere , quo pariunt Ægyp-
tix : ied Hebrxas prius parere, quam introeanc
obftetrices ad eas. Qui lòcus ut fuperiori utilis
a.d Hebrxorum Ìalutem j ita reliquo confra°'ö-
fiis ad obiletricum fìdem, qux didicerunt men-
g tiri pro iàlute, & fallere pro excufatione.
v il- QeÌ(Ì igitur fufpecla Sc dubia captàmus j
cùm majora fint aliaexaminandx veritatis documenta
Se teftimonia, in quibus expreffiora
infignia vel temerari pudoris fint ? Quid enim
eft quod magis publicum fit-, quàm, offenfa
pudoris,Se defloratio virginitatis?Nihil profedó
quod magis fe prodat, quam cafticatis difpen-
dium, T umefeit al vus, Sé incedentem foetus
fui ; prxtermittamus alia quik
. i e 'H « a l J : ___r . - . . » 1 ■
li. At forte fterilitatis obtentii abfcondi in
aliquibus poffit flagitiüm» Hìc vero cùm editus
partus Se expofìtu's, vel necatus ( dum invidix
magis, quam probationi confulitur ) diflìpatus
fit per aures univerforum, ftrangulata eft libertas
calumniarum,fi peperit. Nempe Veroni
fuit, vifebacur frequenterà virginibus Se mulie-
ribus 3 in honore enim fèmper eràt. Vifebacur
- >v‘ i».ui,auuui. wSe. aà ìiaacccerrudooitiiDbuuss pprroopptteerr ppuucduicciittiixx rreevveerreenn--
S B •.«*“ redemtam adferet, ita D tiam , & gravita* fpeculum. Qnomodo erjo
afiinnee eetftfeeódluu uulllloo iinnjiuurniaa iinnffppeeddiioonniiss eefftt.. QOnuiiHd nnmir nrrnlpt-<=» ÜN b h h RI
Feinde fiec? Quotiefcumque emerferit, qui non
credat , toties b virgo adtredabicur ? Nam fi
Um quam fe vifitandam abnuerit,fecundum ad-
fertionem tuam de crimine confitebitur. Etfa-
cilius eft ut refutet , quod numquarì®eceric
■quam quod fecerit. Variabuntur igitur obftetri*
ces, ne fufpedx aliqua repetatur gratix. Erit
itaque inter plures,quam quam paucarum etiam
in magnis ürbibus hic ufus medendi fit : erit in- E
•quam, vel malevola, vel imperita, quam pudoris
clauftra prxtereant , Se pèr imperitiam
integro notam affigat pudori. Vides in quod pe-
riculum inducas virginalem profeifionem, dum
obiietricem adhibendam putas5 ut jam non folum
verecundia: fux difpendio, fed etiam obfte-
tricis incerto periclitetur.
lo.Nunc confideremus quod obftetricis offici1um/
1 f"it . L—egWimmu s etmiamm inm vmetemri TBeftaHmentìo 14. I^uiaergo, negamus ìnlpiciendas vireiobftetrices,
fed non ìnfpedrices : denique ad p ries? Interim quod riufquairi lege ri m non ad-
ppaarrttuurriieenntteess ìinnpg-rreeddiieebhaanhtnuirr , nnnonn «asdA virgines ■ n.— HHHHHM HnuHi WSM • ’ .
ut partus fufeiperent, non ut pudorem exami!
narent. Unde Se * obftetrices diche , eo quod
obfiftant dolori : vel certe pignori I ne laxatis
uteri genitalibus clauftris, in terram defluat.
Secundo Se tertio loco in Scripturis invenimus
* S i cujus interfucric plura de hac re & explicatiora difcerc. ilium
ad archiatros, hoc e f t , principes in medendi arte remitrimus.
Interim obfcrvabimus non folum c Patribus Ambrof. quam inccf.
ta fit turpis illa integritatis exploratio , docuiile ; Fed etiam Cypria-
num cpift. ad Pomponium, ubi legimus : Cùm & manus obftetricum
& oculus fepe fallantur. Immo vero peiiculofam etiam elle Au-
guftinus fatis indicar, cùm lib. i. de C iv it. D e i, cap. 18 . ita loquitur
: Obfletrix v irginis cujufdam integritatem manti velut explorans,
f iv e malevolentia ,f iv e infeitia, fiv e cafu, dum infpicit,perdidit.
a. Mil. aliquot ffaltim zutfaltem tnfpelia. Non fatis r e Z e ; Alti—
• num enim fuit I ta lia municipium haud ignobile , cujus ab A ttila ,
ut volunt, lòlo xquati ruinx quxdam adirne vifuntu't, ut tradir
S. Amb. Tom. I I .
potiìit occulere crimen > quod fe vel ipeciefiii
proderet ? Quornodò texit uterum ? quomodo
non refugit a3ípe¿lum mulierum, ocùlos falu-
tantium ? quomodo parturiens vòcem repreffit?
Sed hoc non patitui dòlor ì denique Scriptura Gen ¡.is.
hos máximos dicit dolores, qui flint parturien-
tis. Sic enim inquit, Dies Domini fubito venie, e/<<ì.i3. **
Se improvilùs adeft ,uc dolor partus, qui inter-
cludit omnia effugia delitefcendi. »
1.3. Hxc eft veriór dócumehtòrurn fides
quam erubefcuntSe mulleres. Denique ¿liza! iac.i.m
beth occultabat fe menfíbus quinqué} eo quod
fterilis conceperat in feneélute. His fignis Se
ipfà Marix virgiriitas apüd ignaros myfterii -,
probri fufpeääbatur. Unde & Jofeph, cui del
fponfata erat Virgo, fufpedum habebat vitium •
Matth. i.x
dum adhuc nefeiret Dominicx iricarriationis
ìàcramentumv
J4 -QEid er§° >riegàmus íñípiciendas virgu
ftruo , nec verum arbitror. Sed quia pleraqùa
ad fpeciem facimus,hotl ad veriratem s 6c erro-
ris gratia complura frequenter prætendimus
( funt enim qui neíbíaqc rede facete, nifi meni
pcenæ ) relinquàmus hoc illis, quas non vere:
cundia revocar á lapfu, fed fótus injuria: de^
Lcànd. Albortus in Marchia Tarvifiana. Itcrum autem ubi omnes
edit, exhibent, Nicenti eXtribuni & notarti, omnes 111 if. leeunr
Nicenti ex tribuno & notario : duriufculc quidem, fed tamen non
prorfus incongrue, Hu ju s porro Nicenti Paulinus meminit in
Amb ró fii-viw, & eumdem elle aucumat Godefxidusac Nitentium
illum cujus rtientio fit in le g e i i . ànni 3 7 7 . N e fanétum Baptifma
iter it tir.
b. Amerb. & mlT. nonnulli; virgo obtreüabitur. N o n pràvo (ènfii,
* • Voffius in Étymol. poftquam hanc voCis illius originem mew
mora v i t , addir ilJud fibi magis arridere , ut obfietrix dicàtur quali .
a d f f ir ix , quod parienti adfidcat. Sed haud feimus an mulcis ap -
probaverit banc fententiam , nobis lane non approbavic.
C C c