Ibidem i
à-fiib
ris & gratix tua: inebriätus poculo , tamquäm A
crapùlatus àvino , diutius quieti indülgeat-: ac
fi forte indormierit, excitet eum Sem notòri
defidèrium.
3. Eft Se ibi Japhet junior ex fratribiis, qui
pietatis reverenda patrem induat-, quem pater
■&. dormiens videat-, nec umquam de pe&ore
dimittat fuo ■, quin iemper oculis & compiexu
teneat, acque evigilans intelligar, qua: ei fecerit
filius fiius junior. Qui latitudo latine dicitur, eo
quod in labiis ejus diffuia grada fit, & in 1110- ß
ribus 5 propter quod benedixit eum Dominus,'
quia ipfe a tamqiiam Bononiam retrorfiim re-
diens patrem texit pio caritatis velamine,&de-
tulit pietati honorem, de quo & pater aie : Lati-
ficct Deus Japhet in domibus Sem. Unde Se in enu-
meratione generation urn prxfer tur fèmori fra-
tri,in benediclione iubftituitur : prarfertur propter
honorem nominis, fubftituitur propeer prje-
rogativam iènioris a:tacis, Se honorificentiam
natura: debitam.
4. Sem autem dicitur latine nomen. Et bene
Me nofter Ambrofius bonum nomen, in cujus
domi bus b dilatetur Japhet - quia potìuseft nomen
bonum fuper multas divi ti arum copias. Sit ergo
Se ifte benedictus, Se grada ejus fuper aurum
Se argentum, fit in portioneejus fèmen Abra-
hie, c fit benedidio omnis in pofteritate, Se omni
familia jufti viri. Sed maledidus nemo, benedici
omnes ; benedidus enim Sartie frudus.
5. Salutane te Ambrofii, iàlutat Parthenius
dulciffimus , falutat Valentinianus paratus ad
humilitatem j quod hebraice Chanaan dicitur,
quali puer fratris fui, d cui Se nomine fuo celfit.
Et ideo tamquam Nembroth gemini gigas nominis,
venator egregius fuper terram , de quo
didum eft : Tamquam Nembroth gigas venator
ante Dominum. Namque ingenio fubrutòicus ,
viribus validus, quos ingenio a:quare non po-
teft, viribus luperat} ut Comacinas rupes gef-
tare fècum,« &; faciem,tauro propior,vultu vi-
deatur exprimere, pofthabitum fe indignatus,
Se paterno exutum vocabulo ,metropolitanum
virum Bononienfi fubditum ; quia infantil netò
cit blanditias, Se de nutricis gremio le f illse-
fus excuffit. Vale, Se nos dilige j quia nos te
diligi mus.
a. Vet. edit, iamquam bonus : R om . ad je c it, nepa , forte quia
lubjicitur in rcxtu , retrorjum rediens, quod nepx (cu cancro convenir.
Vera camen lettio eft nifi, tamquam Bononiam , quidam
Bononia, non iàtis re tte , cùm hic agarur de Fauftino pucro, qui
una cum patre rediit Bononiam. Et continuo pro Utificet, cadem
R om edit, poiuit latificet : quod non diipliccret, fi vcl unus mf.
fuffragaretur.
b Ita R om . edit, cum m(T. multo pluribus : Vet. autem cum
uno vcl altero, latetur -japhet.
c, Edit. vet. ac pauci mflT. f in t benedizione : Rom. edit, f i t benedici
m omnis : miT. magno numero , ut in textu.
fuccefiìt.
* E P I S T O L A E V I. ^
Delet A m b r ò s i u s contentionibus E v a g r ìi ac Fl'À-
viani Capitanimi coiteti iti?» finem ajferre non. potuijfe.
Flavianum , quod imperatori preces ohtalerte, incùjat :
fe d ita tarnen ut hoc ipfius jùri nolit officere. Pofiremo
Theophilum quomo do judicium hoc a -Capuana jytiodo
. illi cQmmijfum exerceat, ìnonet ; ut e a de re imprimis
ad Romanum pontificem referdt fuàdens.
A m b r o s i u s T h e o p h i l o .
1. * \ T On habet * quod urgeat Evagrius, Se
habet quo '
innulli mlT.
e. Edit, quxdam Parif. & f ,
quidem apertus , fed m(T. & ali
lettio eft , quam amplettimut
lib. } . Georg.
E t faciem tauro propior ; queque ardui
proprio vultu . Sen fus I
edit, contrarias. E t (âne vera I
alluditur enim ad illud Virg. I
quod metuat Flavianus, ideo-"
que refugit examen. Dent fratres veniam dolori
jutòo ; quia propter ipfos univerfus orbis
concutitur, Se illi tamen noftro non compa-
tiuntur dolori, g Perftringi faltem le a:quani-
miter ferant ab iis y quòs vident fua per tanto-
rum curricula temporum vexari intentione. Inter
hos etenim duos nihil, quod adChrifti pa-
cem pertineat, eligentes gravis toto orbe ila,
G bat difeordia.
2. Cui bona: pacis naufragio landa fynodus
Capuenfis tandem obtulerat portum tranquil-
litatis j ut omnibus per totum orientem daretur
communio catholicam confitentibus fidem , Se
duobus iftis tua: ianclitatis examen impertire-
tur,fratribus Se confacerdotibus noftris .¿Egyp-
tiis pariter confidentibus} quia hoc veruni judicium
futurum arbitrati lum us , quod neutri
parti fociata communione, aliquo favore pro-
D penderet.
3. Cùm ex his igitur xquiifimis fynodi
conftitutis iperaremus jam remedium datum ,
finem que alJatum difeordia:, fcribit fandftas
tua irerum fratrem noftrum Flavianum ad precinti
auxilia, Se imperialium releriptorum fu fi*
fragia remeavitòe. Fruftra ergo tantorum ia-
cerdotum fufus labor , iterum ad hujus fieculi
jndicia revertendnm, iterum ad referipta, ite-
rum vexabuntur facerdotes fenes, transfreta-j
E bunt maria, iterum invalidi corpore patriam
peregrino mutabunt folo, iterum facrofanda
altaria deferentur, ut in longinqua proficifca-
inur , iterum pauperum turba: epifeoporum,
quibus ante onerofa paupertas non erat, > externa
opis egentes, compellentur inopiam gemere
, aut certe vidurn inopum itineris ufurpare,
mortui locum non fufficiendi per Flaviani coniccrationem violato
Ambrofius aliquidjam delibavit epift.15.num 4 . & cpift.i4,num.j.
ubi nos eciam nonnihil adnotavimus. Earumdem autem turbarum
continuatione fattum e f t , ut Paulinus antequam morcrctur, E v a -
grinm (ibi iùccefforem ad op ta re t ,& nullo alio adjutus epjfcopo
inauguraret ; qua utraque re cùm in facros canones peccatum f it ,
non mirum e ll utrumque (ibi diffidiffe, in annuii autem vitiofa
ordinatione fpem coliocaflc. Confulendi porro de hoc fchifmatc
Socrates lib ./, cap./ & i / . Sozomenus iib .i cap. 51. acque alibi ;
fed hic ultimus apertius Flaviani fautorem (c profuetur.
g- MlT. a liquo t, Preftringi faltem. Infra vero intentione idem
fignificari ac contentione & pervicacia commode Nannius obferfaciem
autem pofuir Ambrofius pro cxccrna regionis fpecie, atqu<
afperitatisimagine. Pòrro Comacinas rupes Nannius eam alpium
parccm cflè con jicir, qua: Como imminent, quo coloniam Pom- I
peius Strabo dedu xii, pater Pompei M a gn i: fed hate, inquit >di- I
vinatio eft.
f- Ira onines edit 'ac plures m(T. aliorum autem nonnulli, I
in ulcus, nonnulii, inultsis, magis appofite.
* . D e di/Edio Ecclcftx Antiochena ob Me le tii acque Paulini I
‘prdinationcs moto, deque patto novum anciftitcm in alcerius de- J
1. Omnes edit, ac m(T. nonnulli, equijfime fynodi. . . . finem-
queoblatum difeordia : alii cod. magno numcfo, ut in te x tu , nift
quod pro a llatum, in miT. quibufdam habetur, ablatum ; non
rette.
Ultima; edit. Parif. eterne opis egentes. De (cquenti porro
(intenda Nannius ita fcribit : Rcttum neficvalde mecumambigo,
ut hic (ènfus , collacione pauperum v.iaticum conquirunc ; nihil cniin
hic vittus itineris, nifi viaticum. Quid fi legas pro inopum ino-
pem ; ut aut cogantur inopiam gemere, aut (i non gemane, fcrre ì
Eo defeenderem } nifi ufurpare proprie diccrccur, cùm q u a noftra
non fu n t, occupamus : quod rum f i t , cùm facerdotes paupcribus
vittum in fuiu fum detiahunt. Bene autem cmendavit Cofterius
prò gertre gemere. H x c illc.
4.1nterea
4. Interea folus exlex Flavianus, uc illi vi- A ferat j ut nos quoque, accenta veftrorum ferie
ftacucorum, cùm id geftum elle cognoverimus,
quod Ecclefia Romana haud dubie compro-
baverit, la:ti fruibum hujuimodi examinìs adi-
pifcamur.
E P I S T O L A DE CAVSA BO NOSl
ex Capuana fynodi decreto judie an da.
Scifcitantibus quid in Bonos icaufa eilèe ftatuendum
refpondet auéloc fuum jam non eilè de illa judicium,
fed eorum ipforum, ut pote quibus illud à Capuano
confelTu demandatum fit. Addir tamen Bonofum merito
reprehenfùm de Mari* filáis, eique unicum fuiffe
paucis adftruic.
i- E c Bono fio direxifiis epifiopo, quibus vel
I J pro veritate , vel pro modefiia nofiram
fintentiam feifeitari voluifiis. Sed cum hujufinodi
fnerit concila Capuenfis judicium, ut finitimi Bono
f i dtque ejus accufitoribus judices tribuerentur ¡
& pracipue Macedones, qui cum epifiopo Thejfadetur,
non venit, quando omnes convenimus.
Focnerator & debitor invicem fibi occurrunt,
ifti fibi non poilunt occurrere : folus exiors
Flavianus , ut ipie vult, facerdoralis confortii,
qui nec imperialibus decretis, nec làcerdorum
conventui pr^lèntiam faciat fui.
5. Nec tamen etiam hoc moti dolore, fratri
Evagrio donamus fpeciem boniC caufie , qui
eo defeniabilior fibi videtur, quod eum refugit
Flavianus, aut quod habere iè alterum afbitra- B
tur äqualem, uterque aliena: magis ordinatio-
nis vi tris,a quam iuis fretus, Quos tamen nos in
meliorem vocamus viamjut malimus eps fui?
potius bonis, quam alieno vitio defendi.
6. Qua de re quoniam propriis texuiili lit-
teris pollè typum reperiri aliquem , quo poifit
auferri fratrum difeordia} cùm fanda Synodus
cognitionis jus unanimitati tuie , eeterifque ex
-tEgypto coniacerdotibus noftris commiièrit :
iterum oportet fratrem noftrum Flavianum ^ lonicenfi ^de ejus fa cfifiv e l fcriptis cognofcerent,
convenias ; ut fi in eo perieveraverit, quo ve
niendum non putet, iàlvis concilii Nica:ni,ied
etiam fynodi Capuenfis ftatutis, illibata pace
univeriòrum ita confuías , ut non videamur
deftruere quod iedificatum eft : Si enim quod
adìficavi, defiruo , pravaricatorem me ipfie con (lituo
; ac f i qua defiruxi, iterum adificem. Sbrvetur
ergo impertirse pacis gratia inter univeriòs, &
nihilominus declinano partis alterius fruftrandi
eflfeclum habere non polfir.
7. Sane referendum arbitramur * ad iànc
advertimus quod nobis judicanai forma competere
non pofiet. Nam f i integra effet hodie Synodus »
recle de iis , qua comprchendit veHrorum fcripto-
rum feries, decerneremus. Veftrum eft igitur, qui
hoc recepì(lis judicium t fintentiam ferre de omnibus
, nec refugiendi vel elabcndi, vel accufitoribus
, vel accufito copiam dure > vicem enim Synodi
recepì (lis, quos ad ex aminundum Synodus elegit.
z. Denique cùm Bono fus epifiopus poft judicium
D veftrum m 'ififfet adfrarcm noftrum Ambrofium, qui
ejus fintentiam confuterete in ter àtei am fibi Eccletum
fratrem noftrum Romance iàcerdotem Ec- fiam irrumpert atque ingredi ; refponfum eft e i,
clefiæ; quoniam præiumimus ea te judicaturum, ' " " » ^ -
qua: etiam illi difplicere nequeant. Ica enim
utile erit confultum iëntentiæ, ita pacis & quie-
tis fecuritas j fi id veltro ftatuatur confilio,
quod communioni noftræ diííenfionem non ada.
Ita omnes edit. & quidam mftValii autem plures, quam fui
fretus. At nobis utrumque haud parum ibfpcttum eft. Quis enim
ftùs aut fu i vitiis fretus dici poifit. .Sed hic ctfi nullum (ubfidium
afferant m(T. omiflam tamen à fcriptoribus voccm bonis, qua pro-
xime (cquitur, (èntentia fatis deelarat.
* . Adverte quam antiquum fit .najores cau(às ad pontificis R o mani
judicium remitterc, & confute fuper hoc Innocentii primi,
ac Leonis item primi epiftolas, fi cut & M a rc a Concordiam, acque
alios.
b- Parif. quxdam edit, adipifeantur: Cardinalis de Gu fo , com-
probamus.- reliqux edit ac m(T. adipifeamur. .
c. Huic epiliola in cunftis edit, prafigebatur, Ambrofius Theophilo
& Any fio , in Rom. additar, epifeopis : at horum loco ponitur
in mil", omnibus, D e Bonofo epifeopo. Excipe tamen Caroli!, ac
T h u an . in1 quibus fubjungitur, Ambrofius Theophilo. Quarcndum
igitur an hxc cadem epiftola vere Ambrofii f i t , & ad quos data.
E t primo quidem prxter omnium edit, duorumque nifi’, ut dixi
mus conicnfiim, dottrina & argumcntorum, qu a hic proponuntur,
perfetta cum indubitatis quibuidam Ambrolii fcriptis affinitas cam
lan d ò Àntiftiti videtur adftrucrc. V crumtamcn cùm multo plu-
rium mff. con(c 11 fus opponatur edit, au tto ritati, cumquc in his
Iitreris Dottorisnoftri mencio fiat in h x c veeba, cùm Bonofns. . . .
mifijfet ad fratrem noflrum Ambrofium, veri multo fimilius eft ab
alio quopiam fcriptas fui Ile. Quapropter non temere fecerunt i i ,
qui illas Ambrofioabjudicarunc. Atquinon medioctker iidem inter
fe diftentiunt in iplàrum auttore definiendo. Holftenius in
Collations Romana illas adferibit Syricio : fed utrum mil. aliquo-
rum auttotitacem , an vero Baronii conjctturam fcquutus,ci pro-
priam quoque adjcttam voluerit, inceitum maner. Ea fileni quali
a Damalo profettas cicac Ja c . Almainus in Jib-d e Auctor.Ecclef
i a , nec in hoc ab co Cajetanus in Apologia libri de comparai,
aultor. Papa & Conc. difciepat. Atqui utrumque chronologix ratio
falfi convincit 1 non fecus ac N ic. de Cufa lib. i . de Concordia
Cath cap. 18 . ubi inultisex cadem epiftola propofitis , fubjungit :
T u li , credo, illc pa p a ( cujus nomen in mf. (ito non reperiri fupra
teftatur ) S . Damafiu , qui hanc refcripfit, quoniam ut ex immediate
[equenti epift. 7 5. habetur, tane Damafus illis temporibus fu it.
M ilia verba, q u a ibidem hic auttor laudar, cùm perita fint e x
S. Ambr. Toni; II.
quod nihil temerandumforet, fed omnia* modeftey
patienter, ordine gerenda, ncque contra fintentiam
veftram tcntandum aliquid ; ut quod videntur%o-
bìs juftitia convenire t (lattieretis e quibus hanc Synodus
dederat au fiorii utem. ideo primum efi^ ut ii
epift. 1 7 . n . i o . quamdacam conftat an. circ. 584. ejus.conjeftu-
r x haudquaquam favent. Non ergo etiam audiendus Rob. Cocus,.
qui lib.), cap 14 . ilJam cidem pontifici addicit, Se ica aifirmatum in
conc. Baiil. ex aEnex S ilvii lib 1 memorar. Quid vero fi quis memo,
ratam epiftolam alterius cujufdam ex Ita lia metropolitan is eflc voluerit?
Quid fi ipfiufincr Ambrofii, fed fcribentis nomine alicuius fy*
nodi poft t_apuanam h a b irx , cui prxfucrit ? N o s fané in tam denfis
tenebris nihil dcfinimus Quod porro ad eos quibus deftinata eft
eadem epiftola , quamvis Theophilus in omnibus edit, jungatuc
A n y lio , & in duobus mif. folus ponatur ; cùm tamen in ceceiis,
nec non à Cuiano & Almaino rericeacur ,manifeftum eft illius
nomen non alia re prxmifi’um eflc à librariis, quam quia fuper ot
infcripta eft ad Theophilum. Et certe ejus dioecefis erat remotior,
quam ut commodc Bor.ofi caufam ipfe deciderct.Sed neque ad A n y-
fium fòlum datam arbitramur il ¡am epiftolam, alioqui quomodo ad
eum de ip(b fcribcrctur, qui cùm epifeopo Theffalonicenfi Sect N on male
igitur inferiptionero cidem fecit ciratns Holficnius : Dilettijfmis
fratribus Anyfio (¡0 ceteris epifeopis pei- .¡llyriam conjlitutis ; Cuiànus
vero & Almainus adfcrunt refponfionem efie ad eorum fcripta,
quibus Bonofi judicium à Capuano concilio fuctat demandatum.
Poliremo hxc epiftola in edit, omnibus ita incipit : Accepi liti eroe
veftras de Bonofo epifeopo : contra vero in cunttis m(T. hoc illius ini—
De Bonofo direxifiis , nimirum epiftolas ; plures tante n
le gu n t, d ir e x it, fed ifti male.
d. Omnes edit, ac in(T. v e l cognofcerent : alti vero nonnulli expun-
g .n c t« v e l : i t Long, vocem fcriptis folus recinct.. Quod autem ad
hunc Bonofum fpettat , de ilio fufe à nobis dittupt eft ad lib. de
In fili. Virg. c ap ./ . num.3 / . & cap 10 . num.65. cujus rei monuifie
lettorem hic (ufficiar.
pauct mil", modefie, patient's ordine : a lii, atqueedit. ut in
textu. H ic autem forte mirabitur altquis judicium Bonofi eifdcm ju -
dicibus, à quibus jam damnatus fu c ra t, à Capuana fynodo rein ¡fifa
m cfl’e. Vcrum credibile eft priorem fententiam non fu iffe , ut
v oc an t, definitivam. Ec potuit etiam fieri ut primis judicibus alios
fynodus adjungeret. Sed cùm ejufdcm tynodi atta exciderint, nihit
nifi hxfitanter proponi poteft. A i tamen multa Lauttoius tomo 1 .
epiftola ad Sambceuvium de ilio concilio diipucac, minime indigna
: confulaniuiss
c
Bftljj
I I
H !
!: ¡SII
il
¡JAI
i i
« b p
i l i