GaLit 1 . i j .
pchan.t. rtf.
Heat.1 1 . 1 7 .
b
Z > i « n i r 8 .
Apoc.i. 8.
G t n .it . 10 .
Ìbidem l i .
* S cripta
circ. ann.
387*
Iirael 5 quia nihil habent commune cum popu-
lo , cujus primogenita fecularia deilruuntur.
Primogenita enim fa:culi alterius matris funt,
à cujus utero fegregatus Paulus e ft, cum ad
gratiam vocaretur Dei. Et ideo de medio po-
puli fegregatus , Verbum recepir , quod eft
medium in corde noftro. Unde 8c illud didum
eft : Medius autem veftrnm fiat, qucm vos non
videtis.
6. Non otiofus itaque nobis àLege in Legem
excurfus fuit, ut primogenitum non effe
amabilis illius, id eft , remiflioris 6c voluptaria:
fili urn doceremus 3 quamvis pfopofiti capituli
lverba hoc exprimant, dicente Scriptura.-Non
poterit filium amabilisa primitivum preponere,
cùm fciat filium odibilis primitivum eile. IHe
eft vere primitivus , qui fancta: matris fandus
eft partus 3 ficut illa vera mater, à cujus utero
non errant veri filii, fed peccatores. Ergo il le
non vera: matris filius, non primitivus verus,
•fed quafi primitivus juvatur fumtu, ne e^eat 3 <
non ut dives fit, honoratur : hie autem dupla
ex omnibus accepit, ut abundet ; ficut etiam
in Genefi habes patriarchas à fratre fuo Jofeph
gemina: fingulos ftola: donatos munere, cùm
remitterentur adpatrem,but fignificarent patri
reper tum Jofeph, quern'defundum eife cre-
diderat pater.
7. Primogenitus itaque hereditatis accepit
prerogatiuam, dicente Scriptura : Hie efi ini-
tium filiorum ejtts , (fi buie debentnr primogeni- ]
talia. A primogenito igitur Dei Filio'primogeniti
fandi, 8c ab ilio initio ( quia ipfe eft ini-
tium 8c finis ) initium fandus nuncupatur, ini-
tium filius, cui debetur primitiarum prerogativa
, ièc'undùm illud ad Abraham didum : Ejice
ancillam, (fi filium ejus s non enim heres eritfilius
■ancilla cum filio meo ifàac.
8. Quod magis ad hereditatem virtutum,
quàm pecunia fpedare divino oraculo docetur,
dicente Domino : omnia quacumque tibi dixerit ]
Sana, audi vocem ejus ; quo ni am in Ifiiac vocabi-
tur tibi Jemen. Qu*e crat alia in Iiaac, nifiianc-
titatis hereditas , qua: nobilitaret patrem ? Et
filium quidem ancilla: fuper nationes preferir,
quafi fimpla conferens patrimonii: filio autem
'Sarre dupla dedit, cui non iòlum temporalia,
ied etiam fuperna 8c perpetua collata funt.
Vale, 8c nos dilige 3 quia nos te diligimus.
* E P I S T O L A X X X I V .
H o R O N T i A N t iM i t a Anima-, d e q u a p r a v e f e n t im t -phi-
lo fo p h i, c a le ft is fu b f ta n t ia f i t , q u a r entern p r im o r em it t i t
■ad lib ro s E f d r a ; turn d ig n ita tem e ju s o ìle n d e n s P a u li
te flimonio , q u a ro tton e ib id em omnis c r ea tu ra in g em if-
c e r e , a c ru r fu s lib e r a n d a effe d i c a t u r , e x p lic a t .
A m b r o s i u s H o r o n t i a n o falutem.
1. Ua:filli à me utrum anima ca:leftis effe
V / videatur fubftantia: 3 * non enim aut
a . Ita omnes edit, ac plerique mff. non male tarnen Pra t. Sc
Gem. primitivo pratonere.
b. Omnes edit. & mff. nonnulli, ut fignificarent fra trem . alii
tamen plures ac proba tiores, ut fignificarent patri.
* . Congcrit Ambroiius fere omnium philofophorum opiniones
•de anima. Siquidcm Xcnocrati anima mens eft nullo corpore,
Zenoni ignis , Ariftoteli quinta quardam effentia, quam entele.
,ckiam nominar, Ariftoxeno corporis intendo quxdam, Empedocli
A ianguinem , aut ignem , aut nervorum harmonium
animam putas , ut vulgus philofophorum
interpretatur : aut, ut ilia patricia quiedam eo-
rum profapiaPlatonis difputat, quod ipfum fe
movet, fic non movetur ab alio, ipfa tibi anima
videtur : vel certe ut Ariftoteles acri ingenio
quintum quoddam elementi genus induxit,
probafti, id eft , ex quo componeres
8c velut fingeres anima: fiibftantiam.
i. De quo tibi * Efdre librum legendum *
ß fuadeo, qui 6c illas philofophorum nugas de-
ipexerit 3 6c abditiore prudentia,quam collegerat
ex revelatione, perftrinxerit eas fubftantia:
effe fuperioris.
3. Apoftolus quoque etfi c non exprefle, ta- <
men intelligendum nobis reliquit, quafi bonus
magifter, 6c fpiritalis agricola, occultis do&rinx
feminibus excitans difcipulorum ingenia,
quod anima: noftre potioris creature fint, 6c
cujufdam preftantiffima: nature. Cùm enim di-
2 c it , quia vanitati creatura fubjeóta efi non f ponte,
fed propter eum qui fubjecit in fpe s quoniam (fi
ipfa creatura liberabitur a. fervitute corruptionis in
libertatem gloria filiorum Dei ; oftendit non me-
diocrem animarum effe gratiam , quarum vigore
6c virtute in adoptionem filiorum Dei ad-
furgit humanum genus , habeiis in ie quod ad
fimilitudinem 6c imaginem Dei tributum eft
fibi. Anima: enim neque tadu aliquo compre-
henduntur, neque viiù corporeo videntur 3 6c
} ideo preferunt illius incorporea 6c invifibilis
nature fimilitudinem, 6c iupergrediuntur fubftantia
fua corpoream 6c iènfibilem qualitatem.
Qua: enim videntur, temporalia funt, temporalia
lignificare , temporalibus agglutinantur :
ilia autem qua: non videntur, ieterno illi 6c
fummo adhicrent bono, atique in iplo vivunt,
6c funt,6c moventur3 nec ab eo , f i boni con-
fulunt, fe patiuntur feparari ac dividi.
4. Unaquieque ergo anima videns ie corpo-
; reo ifto claufam gurguftio, qua: tamen terrena:
hujushabitationis confortio non degeneraverit,
ingemifcit gravata corporis hujus conjundio* ¿-Cor.;
ne 3 quia corruptibile corpus gravat animam, Sa. ,
6c inclinar terrenum habitaculum mentem mul-
tarum cogitationum : fimulque cognofcens quia
per fidem ambular, non per ipeciem, peregri- i.c o r .f .
nari vult de corpore, 8c adeffe ad Dominum.
5. Adverramus igitur quomodo vanitati crea- Rom.s.i
tura fubjeda fit, non ex voluntate fua, led ex
? divino arbitrio , quo difpofitum eft animas cor-
poribus conjungi oportere propter ipem ea-
rum 3 ut dum iperant bona, dignas ie preftent
cslefti remuneratione : omnes enim nos oportet i.cor-s-
adejfe ad tribunal Chrifti s ut ref erat unufquifque
propria corporis. Ideo uniufcujufque anima pre-
viaeat rependenda fibi merita converfationis
fux. Et pulcre ait,propria corporis, id eft, quod Rem. *.
iùfcepit regendum 3 ut f i bene rexit, premium
referat, propter quod in ipe fubjeda eft : 6c ii
I cordiaffufus fanguis, Euripidi Deus’ ,Pythagorse numeri, D ic x a r -
cho nomen inane, Democrito atomi. H x c P . N an niu s; quibus
etiam prsemific relatam à famfto Prarlule Platonis (cntentiam e x
■ lib.5. de Legibus pctitam effe. Adifis quoque lib. de Noe (fi» A r c a ,
I cap. 2 j . num.91. & Ciceronem lib .i. ¿¡ue.fi.Tufcul.
I * . Liber 4 . Efd rx hoc loco indicatur , de cujus auftoritate
! a ilum reperies in Admonit. ad lib. de Bono Mortis.
c . Eraf. & fcq.edit. non tx frejfit: Amerb. & omacsmff. nonexprejfo•
1 Qor.p.e,.
P/al j8 6.
b •
d
Pf.: 05.15.
P hilip- i 7.
male, fupplicitìm} quia.non iperavit in Deum, A
nec ad illam adoptionem filiorum , 6c ad vei'JC
libertatem affidavit glóri.Xi
6. Docuit igitur Apoftolus quod fiumani
generis creatura fubjeda vanitati fit. a Quid
enim tam homo, quàm anima ejus ? De con-
fortibus ejus dicit : cùm fumus in. corpore ifto,
, ingemificimusgravati. Sed 6c David dicit : Homo
vanìtati fimilis fadlus eft; 6c : TJniverfia vanitasi
omnis homo -ww/w. Vita itaque hominis in hoc
fieculo vanitas eft. Huic vanitati fubjeda eftn
anima. Itaque fandus cùm facit qua: funt corporis
Dei adoptio venerit,qua: eft univerfòrum redo
indo :• Cam enim intraVerit pienittiào Pentium ,
tane omnis Ifiael fiilvus erit. Cui enim non ig-
fiofeet populo, qui ignofeit edam illi periècu-
tori fuo, qui dixic : Crucifige, cracifige eam > & : fohan.^A,
Sanguis ejus faper nos (fi fttperfiUos nojhosf Sed Match. 17.
quia vanitati etiam cadeitis fubjecta creatura
eft, licetiftud in fpe,etiaih horum perfidiàm
6c cemulentiam , vanitate hujus mundi lapiàm,
pertinere ad vefiiàm patietur yericatis pictas7
6c redemeio uriiverfitatis.
, non iponte facit, non volens, led propter
eum qui fubjecit in fpe \ .k. facit ut ei pareat. «
Ab hoc igitur exemplo anima: progrediamur
ad creaturas reliquas.
7. Propone tibi folem, lunam, 6c ftellas,
qua: ca:li lumina etfi preclaro fulgent nitore ,
creatura: funt tamen , 6c ad quotidianum mi-
nifterium vel iùrgunt, veloccidunt,ièrvientes
c difpofitioni creatoris interni,miniftrantes iplen- C
dorem, quo veftiuntur,atque die nodeque emi-
cant. Quoties ibi ifte obtexitur nubibus ,quo-
tiesd objedu aufertur .terre, vel cùm è regione
ejus luminis fui radius fuerit repercuffus,
oriuntur ecclipiès, 8c ut ait Scriptura: Luna novit
occafus fiuos. Novit quando pieno orbe fuo
luceat, quando exinanito. Stella: quoque ne-
bulis obduda: vanefeunt, qua: iliftinent mi-
nifterii hujus mundani ufus, non iponte utique,
ièd in ipe 3 * quia fperant edam hujus laborisD
gratiam ab eo,qui fubjecit eas4 Ideoque propter
eum fuftinent, id eft, propter ejus voluntatem.
8. Nec mirum fi patienter fuftinent, cùm -
feiant dominum fuum, 6c creatorem omnium
five qua: in cado, fiye -quie in terra funt, fuf-
cepifle noftri corporis fragilitatem, noftre con-
ditionis fervitutem. Gur ergo illa iervitutem
corruptionis fua: non patienter fuftineant 5 cùm
Dominus omnium pro toto mundoiè humili^-
verit ufque ad mortem > ièrvi formam fufcepé- E
r it , peccacum mundi , maledidum edam pro
nobis fadus fit ? Illius ergo imitantes bonita-
tem cieleftes creature licet ingemifeant, quod
mundi hujus vanitati fubjedit iìnt, coniolantur
iè tamen quod liberabuntur à fervitute coi-
ruptionis, in libertatem gloria: j cùm filiorum
a . Omnes edit. <Sutid enim tam fubjccturn v anitati, quam homo ,
gfi* quam anima ejus . omnes m ff quid enim tam homo, quam anima
ijus. Haud incommode; hinc enim homo probacur vanitati
ofenoxius.quod ejus anima,in qua maxime coniÌftit;cidcm fiibdita fit.
b. Rom- edit, fola, fa c it in fp e , ut ei Scc.
c. Qaiscdamedit. Parif. difpofitione c rea to ris .,. .quo veftiuntur:
itaque die i t e ci,
Vct. 'edit. cum m f f R eg. objechim afferunt terra ; mff. non
óauci 1 obje&u afferunt terra ; in quorum tamen aliquot verbum
afferunt prajtermittitur, cujus loco non male fubftituitur in uno
V a t. ut ferunt : fed nihilo deteriori fenfu R om . edic. cum mff: qua-
tuor j ob j e the affertur terra. Continuo vero p oft, ubi ver. editi ac
mff. v e l ehm è regione ejus, Rom. edit, repofüic, v e l eum e regione
luna : at rutfus paucis itù e rjed is , pro oriuntur ipfi :fc d ut Hit : ùt
habent edit, vel ut m ff partim, oriuntur ip f ii, partim oriuntur ex
eis y (fi ut ait-, unus codicum Vat. refticuic, oriuntur ecclipfes Scc.
Denique locum Pfa!mifta:,qui cxhibe'cur in ant. edit. & cunctis mff-
lu n a novit occafus ftos, edit. Rom. ex (àcris codicibus effete his verbis.
fe c it lunam in te/npora ,fo l novit Scc.
* . H ie locus pnc:>uit nonnullis occafioncm , ut Ambroiium
cerio & lideribus rationales animas (ecundum Origenis opinionem
adtribuetc exiftimarent. Q u a de re confuli potcft Dioa. Petavius
lib. I. de Opificio fe x dier. c ap .it. & Dan. Huetius lib. t . Origen-
quafi 8. Vcrum prjeterquam quod refpondctur ab aliquibus hie à
iàncto Doftore quamdam lie ii profbpopceiam , advertcre ope ree
pretium eft non paucos illi s temporibus exfticiffe , qui rationali
anima prxditos effe globps cxleftes arbjerarenjur, in quorum hy->
R im .* , t y :
Apoc .y II
& ,cq.
9. Ergo ut concludanius, & ille rantus àc
talisfol ,6c illa luna quam nocbis tenebre noù
operilint , 6c illa: ftella; quee' funt ornamenti
cieli, fervitutem corruptionis nunc fuftinent}
quia corruptibile omne corpus : lìquidem 66
cadi peribunt,6c ca:lum & terra pr&teribunt. Matth.t4.
Poftea autem & fol6cluna6c cetera ftellarum i llumina
requiefeent in gloria filiorum Dei ;
quando etit Deus in omnia in omnibus : qui & ì.cor if.
in te & in nobis fic per fuam plenitudinem 6c 18•
miiericordiam.
10. Àn ipfos quoque Angelos,qui in-iftius
mundi laboribiis diverià fuftinent . minifteria ,
ficut in Apocalypfi legimns Johannis , * non
ingemifeere credimus- cùm adhibentur pecna-
rum & excidioruni miniftri ?« Quii habentes .vi- c
tam beatam, mallent utique eaili in ilio fupe-
rióre tranquillitatis fua: ftatu recurrere, quàm
noftroruhi peccatorum pcenis ultricibus inter-"
polari. Eternili qui gaudent unius peccatoris Lli(AS i04
redemtione , utique taiitorum peccatorum
^rumnis ingemifcunc.
11. Si igitur etiam cadeftes creatura: & Pd-
teftates fervitutem corruptionis fuftinent, fed
in fpe, ut prò nobis poftea 6c nobifeum heceii-
turjetiam nos paifiones hujus temporis future
fpe & exfpedarione confolemur gloria:. Vale1*
fili, 66 nos dilige3 quia nos te diligimus,
pothefi & iententia, qus nondum ab Ecclefia damnata erat, hric
loco loquitur Ambrcfius : at eidem haac opinioneiri noa pib -vera
& ceita habitam eile hinc incelligas, quod iequenti epiftola alias
pioponic, & Horontiano, ut quam pociifimam ceufucric, lequarur,
liberum relinquit. Non polfunius autem qii® fueric fanäi Prxiti-
lis hae de re iententia, melius aüunde colligeie quam cx lib. i .
Htxatm. cap.4. num.17. ubidiftin&c negac catlosac firmamentum
tamquam fpirituales quafdam virtuces Deum 1 uidare , fed tantum
modo quafi opera mundi, Locum expende, & cum fimiliapud
Bafiliuni Homil. j : in Hexaem. compara.
* . Q u am v is reprobös angelos ad exigendäs criminum peenas
D :u s poiiiRmum adbibeat;q uafi ju ftitia: lua: lid o r e s a c lacellitcs.un-
de legimus p (a!.^7- v e rf 4 9 . immiJJior.es per angelos malos; bonis ta rnen
quandöquc ad ho c rhiiiifterium u tic tir, u : n on iblum ex variis
locis Ap o calypfisintelligimus, verum c ciamÄlib.4. Regum.cap.19,
& Daniel- c a p .lo . Q u o d autem teftacur Ambrofius cofdem Augelos
in g emifce re , kl co icnfu accipiendumeft , q u o ßrquenti ep if-
to la figmficät h o s ipfos corpöri Eccleii.T compati.tamquam m embra
fuperiora inferioribus^membris laborancibtis. H a c au tem compaffio-
ne illorum non im p ed iri fcliciratcin Augußiivus.cum alibi non ferneI,
tum in lib . deCivit: Dei pluribus locis do c ec , a c pbft e am a gm in
TUeologörum.
e. M ff aliquot. 6jni non habetites. Minus commode. Infra
vero , ubi ant: edic. Cum mff mulco pluribüs , interpolari , eilt,
Rom. cum aliis cod. pauculis pratfere, inttrpcllar:. Sed tarn fiep«,
ait Nannius, in bis libris occurric interpo'ir'■ pro interpellarj, U5
dubium fic, cum 5. Ambrofius prorpifeue iliis aratur.
i f j )
sill
i l l
i l
i'Uk'!r aIr!J
IllillBlS ■ ; , ii
illiiiSl
i i l j l
I" Hl
i l i i i i s i y
111
mi
l
i l
M t
il