, au hereditärem , non po».«,— , aUuc tuoun ctaatue m n o n A unum
, habet leclionis. Nam qupmodo dicic : Pater
nofter^ qui verum Dei Filium negat, per quem
adoptivus adquiritur? Quomodo teftamentum
■nuncupat,qui mortem tcftatoris negat? Quo-
modo libertatem ufurpat, qui negat fànguinem,
quo redemtus eft ? Hic enim eft noftrx pretium
i n P r f a f i c ( i c n f Dî>i-hiip . n ____ \ ...................•
— vuipua xuiuuuonc caricatis aaiurgihiu^-
4. N on ergo defperandum quod capiti Tuo
membra adhxreant; prxfertim cùm in adop-
tionem filiorum Dei ab initio fimus prxdefti-
nati per Jefum Chriftum in ipfo : quam prx-
deftinationem probavit,adferens illud quod ab
HW^enituseit iiiic . enim elt noltra; precium initio prinunciatum eft , qui»' rei,naact homo e»«.«,
libertatis^ hcut Petrus dicic : Sanguine preti«fe patron&matrem.,&adhmbit uxori fete,é-ermi
redemtì ejtis, non agni utique, fed ejus qui man- ambo in carne una>• iacramentum effe Chnfti Se
iuetudme Se humilicate, tamquam agnus adve- Ecclefix. Si ergo Ada: & Èva: copula facranir,
& rorum mundum una fui corporis hoftià B mentum magnum eft in Chrifto & in Eccleffa,
libera vie, ficunpfe ùt:Sicut dutfusfum ad certum eft quod ficut Èva os de offibus viri
fuit, 8t caro de carne ejus 5 & nos membra fimus
corporis Cimili, os de offibus, Se caro de
carne ejus.
5. Nulla autem epiftola tantum benedi&io- ^phef. 1. ,•
nis increpuic in plebe Dei , quantum ifta , in &fti
qua non folum benediftos nos à Deo , fed in
omni benediclione benedi&os & fpiritali & in
cxleftibus iìgnificavit c divinx locuples gratix
fohan .i-X)
*—— cm.. ¿nut agnus auciusJumna
ìmmolandum. Unde & Johannes ait : Ecce agnus
t)ei, ecce qui to llit pece at ut» mundi.
7. Ergojudxus heres in littera, non fpiritu,
tamquam parvulus eft fub curatoribus & aclo-
ribus: chriilianus autem,qui plenitudinem cem-
poris agnovit, qua Chriftus advenit fa&us ex
muliere,faclus fub Lege j ut omnes qui fub Leg
«e .e ranc,» re,d i. merei : ch. ri—ilia n—u s-A, iinTq'wu am** », per uguiuvtfva v uivnue locupies gratix
Ephef.4.15. ruunmit -----...aoteermFe iffitdnma ,i n& agnitione-mpm cF'cil ii Dei in in vi-virum
C .t.e..f ti s,S■ c BprHæd eftinato s nos in adoptio1nem filio—
perfectum,in menfuram ætatis exiùrgic ple-
ni tu di nis Chrifti. Vale, fili, & nos dilige • quia
nos te diligimus.
E P I S T O L A L X X VI.
R o g a tu j a b I r e h æ o A m b r o s i u s e p ifto la a d
S p h e fio s ftnminam e x h ib i t . S c r ib t t ig i t u r i l i i c nob is
p ro p o n i caleftcm h e redttatem , & f o l t i calc f t is con fo rt ium
C h r ifto , p e r quem in lib e r ta t em fu rn u s a d f e r t i :
zpW-1. j.
& fe q .
rum , in Filio quoque Dei nos cumulatos gratia,
abundaffeea ad cognofcendum myfterium
xcernx voluntatis : tum prxterea in plenitudine
temporum cùm pacificarentur omnia in
Chrifto , Se qux in terra funt, Se qux in exio,
forte nos in ipfo conftitutos^ ut qux Legisfunt
implerentur in nobis, Se qux gratix : cùm edam
fecundum Le gern elecli videremur in iuventutis ■ . y •* j— - r »m .r» jnrrms fiuterei ; *1 * * , . J ;
finem vero fidei caritatem, qua Christo conneElimur, > (lUie e*l v,ca immaculata , llihil habenoflendi
: nullam aliam epiftolampluribus refertam effe D tes iafeivix puerilis, Se iènilis infìrmitatis : dofli
btnedtüionibus, quas fìngulatim brevitcrtpc profe- quoque prxlium non folùm adverfus carnem
3m,ir' & fanguinem, fed edam adverfus-omnem mi- i
A m b r o s i u s I r e n e o falutem. iphicalisnequitix,qux eftincxleftibus,
I ^ M I r . H H vividisCerere virtutibus.
P — WBÈ W M ficut illis fortito tìbtigit captarum
I tpfiefios fcriptaeit,incalcareratisnbi, ex hofte terrarum poffeffio ■ ita nobis cecidit
qu e Obfcunor. videtur mfi e,us diftmftione, fors gratia.-, ut fimus poffeifiò DeT qui renès rr , ,
tÄolus dXe Dei rreegmno? onotabblsÌ nn„doln'm dd eBfperanldu Amp.° f' P&o ftfei^mept enraonfatoi^S. - Qidu sris- h™anc fo™rtem »aenMofcei. H wiaiwi m m m ■ hi e - \ HH9 <3™ — m ■ i mentumB ü S i B B thiam I ut in H i apoftolorum nume-
i n- H Ü fpem &. promifforum rum fubrogaretur. Sed edam propheta David
cxleitium hereditatem ,quxm paffione Chrirt-i oir c- j • rutw
& refurreäione appropinquaverint
t Deinde fuKierir r i r j-r 1 “ medWs inter yetens fortem & novi Tefta. '*•
■red9itu Ume inno®b.i sf urbefJ.oercm,t antounm IefBfe n9er PHl-irifl-mvi menti eft, rencu- mbens in9B uÜtÜro q*n e ad rreegvnnii texie-
fed etiam «leftis folii honorem per con&Sùm , 3 “ “ ? ^ fa fo u r . Hanc fortem IBS effe imPertitL,mi petiho^ivino'juldo^probfta'eft^sS
adliterere covnofc-is I H H H I reS ? ° CiEleih F .ons fign.ficatur ; in umbra ergo fermonis pedi,
acionem la am W B U M M M E lw rte™ n- B H H H H non revdabacur-Pa-
vel ri.n. cslovfu nt b_>{ qAu i. ideno “d’eeifcteennddli^t .uuct i¡mmpollee-’ in' umbr^a fer mheorncdisl teatrlast P,e nclorbioisS aalpuitneem i ilemftb uins
Evangelii iplendore, Se revelatione gratix.
7. Simus itaque pos pofleffio Dei Se ille nobis
porno , in quo funt divitix glorix & heredi-
tatis ejus Qiiis enim dives, nifi folus Deus, qui
omnia creavit ? Sed multo magis dives miferi- Zfhef.i.+.
cordia, qui omnes redemit, Se nos iècundum
J 1 « V i v v i iu i l . , Lit. l l l i p i c -
ret omnia ) per ejus apoftolos, propiietas, ià~
cerdotes,confirmationem univerforum ,Se con-
gregadonem gentium : finem autem fpei noftrx
caritatem ipfius , ut augeamur in ipfo per omnia
j quia ipiè eft caput univerforum, ad quem
omnes fecundum menfuram operations in
1. lo n g , cod ex, a d juftitiam virtutis Scc.
b . EtaÇ_& feq edit, f u i ideo descendit, ut rdpthitatem nolhdm
f * " ; ,d" *, p„ /to/u„ 1 "
■ E H W Ê È È S m S Ë B H » c « H H I H H P“ IO," l , b o j « s diJBeuI«teni in hypetkato s
e "p l. elle p o lit.» . , q u i commode fie explansblt 1 per f.teiiinem
JUS ( qui ideo de fe cndit, ut implctet omnia ) retoneilatiouciu
j faftam omnium, q u i re i m rato re i m terra funt per ejus apof-
tolos . . congreganonem gentium fafiam cognofcas : finem au -
I tem cognofcas & c . 0
I . C- aliclUGt > d i v ',n i locupletatos gratia , & c. alii phires . div
in a locupleto, gratta teftes : ceceri demum , omncfni.c edir. ut in
ccxtu uh» per voces d ivina locuples See. p ail|us dcfignacur.
d. Non pauci mff. adverfus omntm malitiam.
carni*
Lue v . 5 7 '
Philip, a- 8 .
Matth. i 6 .
<4 -
t>
lp h e f t .\ \ .
Aphef, 4 ,8 .
Ìbidem.
fohan.i.\6,
w 4 . I I .
carnis naturam irx filios,8ca commotioni obno-A
xios mutavit quafi auclor naturx,ul fimus filii
pacis 8c caritatis. Quis enim naturam mutare
poteft, nifi qui creavic naturam ? Itaque fufei-
tavit mortuos, Sc vivfficatos in Chrifto federe
fecit in cxleftibus in ipfo domino Jefu.
8. Non quo quifquam hominum prxroga-
tivam iedendi meruerit in illa iede D ei, de qua
Pater foli Filio dixit: Sedc a dextris meis ; fed
quia in illa carne Chrifti per confortium ejuf-
dem naturx caro omnis humani generis hono- B
rata eft. Nam ficut ille in noftra carne iubdi-
tus legitur per unitatem carnis Sc obedientiam
corporis, in quo fuit obediens ufque ad mortem
j fic Sc nos in illius carne confedimus in
cxleftibus. Non ergo fedimus, fed in Chrifto
confedimus, qui iölus fedet ad dexteram Dei
Filius hominis , ficut ipfe dixit: Amodo videbitis
Tilium hominis fedentem ad dexteram Dei. In eo
enim abundavit gratia ejus Sc bonitas iuper
nos in Chrifto Jefu, ut operibus mortuos, per C
fidem redemcos, ialvatos gratia tantx donaret
libertatis munere , in quo velut refiifcitata
etiam ipfa natura novx fenfit creaturx gratiamj
ut in bonis operibus ambulemus creati in Chrif
to , qui ante b obnoxix hereditads vitio dege-
neravimus.
o . Etenim fublatis inimicitiis, qux erant ante
in carne, pax fa£ta eft univerfitatis in cxlo j
ut effent homines ficut Angeli in terra , ut
eflent gentes unum atque Iiraelitx, ut in ho-
mine uno Sc novüs homo Sc vetus fubiato pa-
riete macerix, qui utrumque diffidioio obice di-
yidebat, inter le convenirent. Nam cümhujus
natura carnis iram Sc difcordias ac diflenfiones
excitaviflet , Lex nos damnatorum nexuiflet
vinculis, Chriftus Jefus infolentiam atque-in-
temperantiam carnis mortificatione compreffit,
legem mandatorum in decretis evacuavic , in
quibus oftendit non fecundum litteram interpretanda
legis fpiritalis dogmata 5 cum Sc fab- £
bati ignava otia, Sc corporalis iuperflua deftrue-
ret circumcifionis , atque omnibus acceffum ad
Patrem in uho referaret fpiritu. Quomodo enim
poteft difcordia efle, ubi una vocatio, unum
corpus, Sc unus ipiritus eft ?
• IQ . Quid enim aliud defeendens operatus eft
dominus Jefus,nifi ut de captivitate nos in libertatem
vindicaret , Sc illam captivitatem
vindlam perfidix vinculis fibi captivam faceret,
alligatam fapientix compedibus, mittente uno- F
quoque prudente pedes fuos in compedes ejus,
ficut feriptum eft : Sc cüm defeendiffet, Sc ad-
feenderet, ut implent omnia, Sc nos omnes de
plenitudine ejus acciperemus ?
11. Ideoque primum repletos Spiritu fan£lo
pofuic in Ecclefia apoftolos, prophetas alios,
alios evangeliftas, alios autem paftores Sc doc-
tores, ut eorum adhortationibus confummarea
. E ra f. ac icq. edit. ö* tnorti obuoxtos: Amerb. omnefque miT. I J
commotioni obnoxios.
b M C aliquot ,obnoxii hereditatis vitio eramus: melius ecteri, !
& omnes edit. obnoxia & c . ubi & primigenii peccati apertiffimc
exprimitur propagatio.
c. 1 ta mff. magno numero : nonnulli au tem, & Amerb- pro
adificatur legunt adificatus : Eraf. vero & feq. edit. opus crefceret >
fidificaretur & c.
d. R om . edit. ju gu la ve ra t, &p/u$rla v Ao“/v «TStTt^ev, quod etiam
S. Ambr. Tom. II.
1S
il
tur profeélus credentium, Sc minifterii fidelis
c opus crefceret. ^Edificatur unuiquifque xdi- c
ficatione virtutum in menfuram xtatis interio-
ris, qux menfura perfeclior vitx immaculatx, ibidem i
id eft , perfecli viri , accipiens de plenitudine
Chrifti recepit gratix plenitudinem.
n. Qffis autem vir perfe<ftus eft, nifi ille qui
abfolutus infantia puerilis ingenii,atque ado-
lefcentix incerto ac lubrico , Sc immoderato
juventutis calore,in viri perfedi firmitatem fuc-
cefferit , atque ad illam morum maturitatem
adoleverit ; ut non facile, devii difputatoris allo»
quio fleclatur, Sc quafi quadam dodrinx irra-
tionabilis curbidiorein fcopulosjadetur procel*
la , ad erroris remedia fe conferens : 8c qui ve-
ritatem non folum in fermone, fed etiam in
operibus fequatur fuis, Sc xdificationem cari-
tatis in fe iùfcipiatj ut in imitate fidei Sc agni*
tionis occurrat, Sc quafi membrum non defic
capiti fuo , id eft, Chrifto, qui eft caput omnium
, ex quo totum corpus fidelium Sc fapien-
tium per harmoniamrationabilem Verbi, hoc
eft enim ^ (nuioe^yjiKoyiud/jov, cofttioyicf, r£ AiyM d j
id eft , harmonia Verbi compagina- lb,dmv
turn Sc compadum atque connexum , per om-
nem junduram miniftrationis , in menfuram
uniufcujufque partis augmentum corporis facie,
in xdificationem fui, in caritate 5 ut adffirgat
unum templum Dei in omnibus, 8c unum domicilii
cxleftis habitaculum in ipiritu univer-
ibrum ?
13. In quo non iolum iandorum hominum,
fed omnium credentium, omnium etiam iùpe-
riorum rationabilium Virtutum ac Poteftatum,
connexionem fidei, ipirituique accipiendam ar-
bitrorjut per harmoniam quamdam virtutum ac
minifteriorum corpus unum ex omnibus ratio-
nabilis nacurx fpiritibus adhxreat capiti fuo
Chrifto,ita xdificationis compage connexa,ut
ne tadu quidem jundura fingulorum adhxren-
tium difcrepare videatur. Hoc eft enimc quod *
a,fhò dixit Grxcus, ^ ^opityia^ vstf ejtepysiout iv
pLs^a: quod non difficile eric tanto architedo
fecundum menfuram uniufcujufque meritorum
ac fidei convenientem fibi connedere} cùm
xdificatio caritatis frimam ofFenfionis exclu- f
dat,atque obftruat. Non eft ergo dubitandum
cxleftium poteftatum adhxfura ad hoc templum
xdificandum confortiaj incongruum quip-
pe intelligi quod ita adfurgat humanx caritatis
xdificatio in templum D ei, ut fiat in nobis ha-
bitatio Dei iri fpiritu, non fic autem in cxleff
tibus Poteftatibus.
14. Cujus rei gratia , ut maturius in nobis
xdificatio hujufinodi procederet, hortatur nos
Apoftolus aperire oculos cordis, elevare ad fu-
periora, agnitionem Dei impenfe quxrere, ve-
ritatem difcutere,abfcondere in corde mandata
Dei, deponere erroris defideria, dedecoris
I abeft à m(T. non paucis. Veruni cùm librariis fatis familiare fic
I grxcum omitterc, locum c x aliis codicibus, & edic. duximus eQi
I reftituendum.
! e. S ic Amerb. & m(T. aliquot,à quibus Eraf. hoc iolo diffcrt^quod
verba tranfpofuit in hunc mo.Hum, qued d ix it gracus àtyh» i ìu Sec.
Edit autem Rom. repoluit quod dixit gractu ¿fa) za. me -n~* & c .
I In pluribus vero mlT. grarca fententia dcfideratur.
j f. Edit. vet. ac m(T. nonnulli, ruinam offenfionis : R om . & a lij
[{cripti cod. rimam ojfenfitnis, quidam confeffonis. Abiiiidc.
Z Z 1
a i l
Um
¡ « P i
i l i i
IIP . » i l l '
f i l
\ m f
¡ili’ « s
H i
M