t !s|.'
’ 47^ Hierentuftbhen kwam ■ het heir der
Zwitfers , om Granfon te ontzetten,
afzakken : ■ op welkc tyding Hertog
Karel , . fchoon voordeelig gelegen ,
de aankoomft dier benden niet wilde
afwagten , maar , uit overmaat zyns
yvcrs , hen aangrypen aleer zy uit
het gebergte in de vlakte kwamen ,
zelf tegen den heilzaamen raad zyner
ervaarenfte Veldheeren. Dus zyn ei-
gezinnig hoofd volgende nam hy zynen
weg derwaart , en naderde op
den tweeden van Lentemaand , verzeld
zynde van Jan den Tweede, Prins
van Oranje , tot onder het gcfchut
der Vyanden , die nit hunne hindcr-
laagen , van agter rotfen en bergen
aan alle kanten te gelyk opftooven,
en ZOO geweldig op de Borgonfen
M ( i) lofbrandcden, dat het verfchriklyke
par vuur en het donderende. gedruis, zoo-
fol. 139- daanigen fchrik joeg in den voortogt,
. dat die het ganfche lighaam' en de
, agterhoede des heirs terugge dreef, en
ftraks -met den 'Hertog , hoe ver-
woe4 om de zynen ftaande te hou-
- den , op de vlugt' bragt ; laatende
weinige koppen , maar den ryken buit
van al het (±J gefchut , de tenten ,
leafe pig. zilvere vaten en dierbaare kleinodien,
ten roof der arme Zwitfcrcn, zitten,
die,het zilver, om de meenigte en uit
b).Mc- hunne (3 ) onkunde , voor tin ver-
comines Icogten , Cn de fchoonfte juweelen om
ciupra. vermangelden,
Het ongelukkige einde van deeze
harde ontmoetinge fleepte' de overlevering
van Granfon met z ie h , te
gclyk het vangen der Borgonfche bezetting
, die men , volgens de wet
i der vergeldinge , insgelyks met den
ftrop omhalsbragt. Hier floeg nog
toe , dat fommige Voiften afvielen',
en hunne vermomde vriendfchap in
openbaare vyandfchap met den Borgonjer
verwiflelden ; op deezen voet
brak Galeaz, Hertog van Milanen, zyne
vers gegeeve beloften , cn floot met
den Koning van Vrankryk een bond-
gemeenfchap tegen den Hertog van
Borgonje. Insgelyks Renatus, in den
tytel Koning van Sicilie , die-voor-
genoomen hadt , den Borgonjer tot
Erfgenaam van het Land van Proven- 147S
ce aan te ftellen, en vaardig ftondt om ^
hem de heerfchappy zelf in te ruimen,
fchikte thans zyne gedachten naar den
foberen ftaat van zynen Vriend , en
boog dierhalven zyne begeerte onder
den wil des Franfchen Konings : Welk
gedrag de Hertogin van Savoijq wel
haaft: volgde. Invoege HeftOg Karel,
uit de gevolgen vari deezen ftryd ligtlyk
kon befeffen, dat het geluk hem
den nek keerde , en door het vervreemden
zyner Vrienden den toeleg
verydelde , die hem , ' naa het veroveren
van Lotteringe , met hoope
ftreelde , om ook Savoije en Provence
aan zyne Landen te hegten ;
dus de heerfchappy van de eene zee
tot aan de andere te voeren , e n '
Vrankryk geenen uitgang te Land
over te laaten.
Alle deeze faamenvloeijende ongeluk-
ken ftortcn den Hertog in zwaare
kwelling ; wandt de uitgeputte Landzaaten
konden geen grootere
fchatting veelen , en zonder magt
van penningen was geen nieuw leger
op de been te brengen. Schoon
zoodaanige tegenftribbeling hem magtig
pyiide , echter verzaamelde h y ,
door onvermoeide vlyt , allengs wederom
eene groote meenigte ( 4 J volks, (4) ms
tot zooverre, dat zyn leger, zoo van
de verftrooide als nieuwe geworve
manfchap vermeerderd , eerlang tot
omtrent vyfentwintigduizend koppen
beliep , met welke hy wederom te
velde, en op des Vyands bodem raakte
, terftond ook de Stad Morat in-
floor. De Zwitfers hierentegen na-
derden- met vyfendertigdu'izend mannen
, eensdeels hunner Bondgenooten
, wellten door Renatus , Hcitog
van Lotteringe , voor dat de ftryd
aanving , nog verfterkt wierden met
weinig volks , maar met eene goede
fomme gelds , die hy op"'bevel van
Koning ’Lodewyk , ter verwakkerin-
ge van krachten , onder dc benden
omdeclde ; waarin de Zwitfers zooveel
genoegen namen , dat zy hem
met algemeene vreugde liet Opper-
veldheerfchap opdroegen. Een ampt
’tg c -
’t gone de meenigte niet alleen voordeelig
was, maar ook -den Lotteringer
den weg opcnde, om door het middel
der dapperheid zyne verloore Landen
wederom magtig ,te worden.
Door deezen prikkcl gedreeven,
floeg hy zyne benden op den twce-
:i,,ptotin entwintigften' ( i ) van Weidemaand,
ä'W'j, niet verre van de Borgonfen neder,
' welken zieh federt twee w e cken ,
dat de Stad berend wierdt , fterk
befchanft , ook zonder veel vrugts ,
geweldige ftormen geloopen hadden >
en thans door geduurige fpringreizen
de Zwitfers tot den ftryd fcheenen-
uit te daagen ; maar deezen lieten
dit door zonderling beleid huns Veldheeren
, zoolang ongemerkt loopen
, tot zy de gelegenheid
fchoon krygende , de uitgetrokkene
hoopen zoo dapper cn onverwagts
op de hielen volgden , ,dat in eenen
oogenblik de werken der Belegeraaren
doorboord zynde , de neerlaag
alom zoofnel als de vcrbaafdheid
vetfpreid wierdt ; tot zooverre, dat
Hertog Karel naauwlyks den tyd hadt
om zieh , ’ door de vlugt , met cif
Ridderen in Borgonje te bergen. Laatende
in deezen aanval al zyn leger-
tuig, gefchut en omtrent agtiendui-
zend verflaagenen, ( i ) onder deezen
Comines Veelen van den eerften A d e l, agter.
Li''. V. Zooveele fchande deeze ontmoeting
den Borgonjer verwekte, geen mindere
eer baarde zy den Lotteringer , die
in den opgang zyner jaaren den
kloekften Krygsman zyns tyds , en
daardoor t’evens ook de genegenheid
der Duitfen, overwon. Zulks
zy den zelven eenige benden Krygsknegten
verleenden, met -u'-elken hy ftraks
zynen ftap naar Lotteringe nam , en
aldaar de Stad Nancy rondom bezettede
; wandt op deeze , en Pont
a Mouflbn , kon de Hertog van Borgonje
alleen vertrouwen. Dees , federt
zoo gevoelige wederwaardighe-
den , vermocide dagelyks - zynen
geeft met zwaarwigtige overleggin-
gen , die hem dermaate afmatteden ,
dat hem uit geduurige kwellinge het
/. Deel.
Marche en de „jp,
(a) Mc-
Chap. 3.
verftand fomwyleft' belemmerd wierdt. ^4 7 '^-
Maar van de ongemakken deels herfteld
xynde verzaamelde hy alengs
wederom eenige manfchap ; en om
zieh van den Sávoifchen kant te verzekeren
, ZOO wierdt de Hertogin
{ 3) met haare Kinderen , omtrent ¡¿l
Gcneve geligt ; doch O O ’ de oudfte Zoonoy.gd e2l^a^
ontfnapte terftond den toeleg
'gevangenis der overigen was van weinig
duurs , en nog minder voordeels voor
den Borgonjer. Die thans door de
fchaarsheid van penningen traaglyk
volk in den dienft kreeg , en echter
geduurig gejaagd wierdt door de
aanvallende vyanden , van welken de
Graaf van (4 ) B ich e , een ’ í f l S "
in ’c land van Lukfemburg viel , en Handr.^
daar geweldige. fchaade toebragt; ter-
wyl de Franfche Koning niet weinig
hier onder fpeelde , en de Hertog
van Lotteringe de Stad 'Nancy tot in
de uitterfte benaauwdhcid en hongersnood
geperft hebbende , die eindelyk
by verdrag in kreeg.
Weinige dagen naa deeze overgave
kwam de Hertog van Borgonje, die
zyne fchatten en zyn volk in Zwitferland
lie t, than.s zyn graf in Lotteringe
zoeken, en met eene taaraelyke magt
volles aanftuiven, voorts wierp hy, naa
geringe ontmoetingen , het beleg in
’t laafte van (^) Wynmaand anderwerf (s)Hiii.dc
J Lorraine
voor Nancy , dat nevens andere par Cai-
Veftingen van Hertog Renatus met goe-
de bezettingen tot tegenweer wel voor- 1048.
zien zynde , zoo doorli'ep hy laieren-
tuffchen geheel Zwitferland , 'den
Landzaaten en verbondene Steden om
hulp fmeekende, die op het geduurige
aandringen hem eindelyk tienduizend
Mannen byzetteden. Met deezen en
eenen hoop Duitfen kwam Renatus in
’t begin van ’t jaar naar Lotteringe ,
en verfterkte zyne Krygsmagt nOg met --------
eene meenigte van Franfchen Adel ,
midsgaders omtrent vierduizend Krygsknegten
, die uit de bezettingen der
Lotteringfche Steden; derwaart geroepen
waren'; zulks het getal zyns
heirs-by d e ' (6 ) twintigduizend Kry-(«IHi«is
, TY - - 1 T, Lorraine gers beliep. Daarentegen was het Bor- p irC a i-
- L I gonli
' i l