(i
:■
'i 11
>4>I
Chron.
Belg- fol.
339- &
feq.
( i ) Slich-
tenhorft
Geld. Ge-
fchied.fol.
a8i.
14
zonden , om die van Harderwyk en
Elbnrg het nitloopen te beletten ; insgelyks
( i ) Oiar-
tres de '
Brab. tc
Vilvoor-
de , in de
. vierde he-
nede kaff
e . getek.
Jliances
P a ix í f
Mcordes.
14IX
(3) Vel-
denaar
Chron.
van HoH.
pag. 10}.
de zetel van dien oorlog te
Amersfoort getteld ; vermids die ftad ,
toen de bekwaamfte geacht om de Gel-
derfen te kwellen, in vergeldinge van
deezen dienfl: met verfcheidene voor-
rechten, befchonken wierdt. Welhaaft is
hierdoor de Veluwe, die ’t naafte gelegen
wa s , het eerfte ook afgeloopen ;
om welke verwoefting te weeren: Her-
tag Reinald zynen Neef Willem van
A rk e l, als Legerhoofd der Gelderfen ,
( i) met een luftigen hoop volks te
velde zondt, die de gepleegde Vyandlyk-
heden niet onbeantwoord liedt; mids
’er eene gelyke wakkerheid by de ftrydende
partyen was, om elkanderen de
kans af te zien.
Dus met rooven en branden dit jaar
gefleeten zynde, wierdt ’er in het volgende,
om den Vyand bet te prangen,
een verbonS tegen den Hertog van Gelder
opgeregt, van den Hollandfchen
Graaf met Antoni Hertog van Brabant,
( i ) wiens Land aan het Gelderfche
paalde. Het welke de vreedelieven-
den, bedugt voor groottere onheiien
der Landzaaten, uit loutere zugt voor
de gemeene welvaart, naar middelen
deedt zoeken om de ftrydende Vor-,
ften te bevreedigen. Welken naa lang
beding, eerft in Hooimaand van het
jaar veertienhonderdentwaalf, te Wyk te
Duurfteede , op deeze voorwaarde o-
vereen kwamen ; dat de Hertog van
Gelder de Heerlykheid van Arkel met
de Stad Gorkom, en wat ’er verder on-
derhoorde, den Graaf Willem zoude o-
verleveren :(3) mits genietende, voor den
laft des oorlogs en der geleede fchaade
honderdduizend Franfche Kroonen; daar
tegen zoude Willem van A rk e l, al het
recht, ’t gene hy op het zelve Land
bezat o f konde verkrygen, -voor zieh
en zyne Naakoomelingen, afftaan en
overgeeven aan den Graaf van Holland
; zulks die binnen Gorkom en te
Leerdam, weinig tyds laater, gehuldigd
wierdt. Op deeze wyze is de magtige
bezitting der Heeren van Arkel
aan het Graaffchap van Holland verknogt
geworden.
Het naabuurige Utrecht gevoelde wel >4 «^
haaft de gevolgen van deeze overdragt,
vermids ’er door de aldaar gezetene
Arkelsgezinden , een geweldig oproer
ontftont, in het welke zy hunne partyen
befchuldigden, van die Bisfchoplyke
Stad insgelyks den Graave van Holland 4 4 > 3 ^
( 4 ) verkogt te hebben. Dierhalven (4) w.
fteldenze Herman van Lokhorft, De- h'».“
ken van den D om , tot hunnen opper- v“ '
ften Leidsman, en beftonden de gemee- tOo.
ne zaak zelfs ter hand te flaan, om ,
waar het moogelyk , door beleid of
door geweld, de vryheid te verweeren.
Onder dit voorwendiel wierden eenigen
der Regeerderen en een groot getal
hunner Medeburgeren op de vlugt
gedreeven ; aan welken, onaangezien
des Biffchops voorfpraak, het weder-
keeren verhinderd zynde, eindelyk eene
veilige fchuilplaats in Holland verleend
wierdt van Graaf Willem, d ie ,
uit weerwraake der verdrukten, denU-
trechtfen alien toegang in fyn gebied zoo
lang affneedt, tot dat, naa ’t verloopen
van omtrent twee jaaren, de kans keer-
de, de verdryvers zelfs verdreeven wierden,
en de Graaf van Holland, met de
Stad Utrecht t’eenemaal bevreedigd
zynde, de onfchuldigen wederom her-
flelde.
Geduurende het loopen dier zaaken
in HoUand , was het wantrouwen van
Borgonje en Orleans in Vrankryk, mec
het fchenden van den Vreede in ’tjaar
twaalf bezwooren , weder heviger dan
ooit te voore tot daadlykheden uitge-
barften, en zoo verre aan ’t zieden ge-
raakt, dat de Borgonjer , naa eenige
geweldige bedryven, zieh voor Vyand
van het Ryk verklaard, en de wapens
van den Koning , ja zelf van zynen
Schoonzoon den Dolfyn, tegen zieh
opgeheven zag ; dewyl men hem niet
buiten vermoeden hieldt, van heimelyk
met de Engelfen tot naadeel van Vrankryk
( y ) gehandeld te hebben. Zulks {s) R.
de Franfche krygsbenden met goeden hm.'™
( . ) Monjlrdet
Chron.
Sp‘;i6.
(i)Chton.
van
Vhand.
i in 4 0 . op
‘ tjaar
¡ , 3 , 4. 8; 1 Aiit.Ru-
I fol. 373-
voortgang bereids verfcheidene over-:*:“*^
winningen niet alleen behaald, maar ein- pag. 433-'
delyk de Stad Atrecht zelve, de voor- 1414,
naamfte van het Graaffchap Artois, in- --------
geflooten hadden.
Staan-
Staande dit beleg, reisde de Graavin
van Holland ( i ) verzeld van Antoni
Hertog van Brabant, bedugt voor
grobtere gevolgen, derwaart tot den
Koning en den Dolfyn, hen om vreede
en vergifnis voor den Borgonjer
fmeekende, die hy , hoewel voor hem
geheel naadeelig en fchandelyk , verkreeg
; W’illende voor dien tyd Ue-
ver deeze vernedering ondergaan,
dan alle zyne Staaten en Landen
aan de haglykheid des oorlogs W'aa-
gen.
Ik meene, dat dit verdrag ook aan-
leiding tot het nadere voltrekken des
huuwelyks van Jacoba, des Graaven
WiUems Dochter, gegeeven heeft; dewyl
men aangetekend vindt ( z ) dat
zy in dit jaar (omtrent het veertiende
haars ouderdoms) met Jan Hertog van
Touraine, Zoon van Karel den Zesden
j ä o - Koning van Vrankryk, aan wien zy voor
Hiynitt agt jaaren verloofd w a s , getrouwd i s :
cn zy gczaamenlyk federt by hunnen
Vader Willem gebleeven zyn. Wandt
die hadt, by gebrek van een manly ken
Erfgenaam, beflooten, zyne Dochter met
der zelver Gemaal, in zyne heerfchappy
te doen opvolgen. T o t dat einde
wierdt de voorwaarde des huuwelyks,
door een nader verbond, bekrachtigd,
en den jonggetrouwden zekere belof-
■ ten onder eeden afgevorderd , die zy
hunnen Vad e r , op den zesden van
Oegftmaand van het vyftiende jaar dee-
(;1 Groot zer (3 ) ceuwc , in ’s Graavenhaage
Piíccaat- 4 , Tx n , - , .
boek van dceden. De voornaemite leden liepen
Herrín“ ' híerop u ít, dat, byaldien het bewind
v an 'n o ii bezitting van Henegouwe, Hol-
111.deel' land, Zeeland en Vriesland, door het
* ’*• flerven van Graaf Willem, kwamen
te vallen op Jan Hertog van Tourai-
^ ne , als Man en Voogd van Jacoba,
hy de zelve Geweßen alsdan zoude
houden in zoodaanige rechten en ge-
woontens, als hunne Voorvaders gedaan
hadden ; geene Vreemdelingen , maar
alleen Ingeboorenen in den Raad en
tot de Ampten gebruiken ; de zelve
Landen altyd faamen houden, zonder
I die ooit te deelen o f te fcheiden, ge-
¡ lyk dit voormaals van de Voorzaaten
Í beloofd en bezegeld was ; en wel
voornaamenlyk het Leen daaraf verzoe-
ken en ontfangen van dien , en van
geenen anderen H e e r , even en op die
wyze , als hun Vader deedt of fchuldig
was te doen, en des zelfs Voorvaders
gedaan hadden, toen zy in debe-
zitting traden.
De vreede van Atrecht was naauwlyks
in ’t begin van dit jaar met den
Borgonjer wederom vernieuwd en verfterkt,
o f de Franfen kreegen gevaar-
lyker vyand op den hals; vermids Hendrik
de V y fd e , uit het Huis van Lan-
kafter, ’c gene naa dat van Anjou op
den Engelfchen troon klom,in de kracht
zyner jaaren gekroond was, en geduurende
de pas verhaalde verfchillen, den
Koning van Vrankryk deedt vraagen
om des zelfs Dochter Katarina tot eene
Egtgenoote te hebben, en te gelyk om
de overlevering (4 ) der Landen,
ken een zyner Voorzaaten in dat Ryk dcFrancé»
bezeten hadt ; naamelyk Eduard de
Derde, die uit hoofde zyner Moeder
Ifabella, Dochter van Philips den Vierden
Koning van Vrankryk , meende
naa het verfterven van den Koningly-
ken Stam van Kapet, toen in zynen
Oom Karel den Vierden geèindigd, tot
die Kroon gewettigd te zyn. En of-
fchoon Philips van Valois, verder in
maagfchap van den laatftoverleedenen ,
wiens Ooms Zoon hy was, maar uit
de manlyke Unie gefprooten, voor E-
duard tot die waardigheid verheven
wierdt; echter bleef de Engelfche Koning
het zelve recht met zooveel ge-
welds vorderen, dat hy den Franfchen
croon deed waggelen, den Koning,
in eenen veldflag overwonnen meé- ^
fleepte, dus een goed deel van het
Ryk vermeefterde , en de reft: met
zwaare fchattinge drukte. Maar zyne
Opvolgers verlooren alengs die magtige
bezitting, van welke, boven den
aangeroerden eifch, niet dan een zoom
Lands längs de zee was overgeblee-
v en, toen Hendrik de Vyfde aan het
gebied raakte.
Dees befpeurende, dat de overgaave
met het ontworpe huuwelyk niet wilde
volgen , en dat het befte des zomers
mec onderhandelingen gefleeten wierdt,
D X heeft