i f i j in ruttery uit Henegouwe en Brabant,
' als in fchepen uit Holland en Zeeland,
't gene tegen den Vreede en de vriendfchap
zoude ftryden. Uit aanmerkinge
van deezen ender tedere jaaren van
den Prins Karel wilde hy den zelven
ook verfchoonen, wyl die als Genoot
en Leenman zyns Ryks anders verplicht
was hem tegen de oude vyanden
zyner Kroone te moeten dienen ; hierop
verzogt hy verklaaring , en ver-
(i)Letrrcs jnajnae t’evens die van Gend ( i ) tot
LonisXii. gehoorzaamheid , met bedreiginge, als-
Z T F ' “ fifi" Engelfen hulp beweezen, van
hen als vyanden te zullen handelen.
De Landvoogdes gaf den Koning ten
antwoord, dat eenige Nederlanders buiten
haare orde in den dienft des En-
(ilLtnies gelfchen Konings ( i ) gegaan, en dat
LoSSii. anderen hem fchepen verhuurd o f ver-
Tom. IV. ijogt hadden, op gelyke wyze als zy
den Koning Lodewyk voor zyn geld
ook ten' dienfte ftaan zouden , niet
denkende den Vreede, die zy in alle
deelen zogt te onderhouden , hiermede
gefchonden te hebben.
Middelerwylen hadt de Koning L o dewyk
zich met de Zwitferen en vervolgens
met den Paus gezogt te verzoenen
; doch dit niet willende vlotten
wendt hy ’t naar'den Koning van
Arragon, met wien h y , om de grenzen
van Spanje en Vrankryk in ruftte
houden , een beftand voor den tyd
algemeene ontfteltenis en opftand ver- HD
w ek te , door welken (4 ) Cremona, w u
Bresfie , Lodi en andere Veftingen „£ 1 ^
zich aan hunne iiGu *m*—a0g-t o--n-d erwierpX en. cci™aw.;pag.
In den zelven tyd hadden de Franfen sii.&iej.
Afte en Alxandria overweldigd , het
Kafteel van Milanen gefpyft , en door
hunne Vloot Genua weder onder hunne
(3)Daniel van een jaar (3 ) aanging. Hierdoor
F tte f Ferdinand in de gerufte bezittin-
Tom. IV . ge van Navarre , en Lodewyk aan
pas.8ij. hevryd van zorgen. Insgelyks
hadt hy de Venetiaanen aan zyne
zyde gekreegen , en met deezen een
verweerend en aanvallend verbond tegen
den Paus en den Keizer geilooten.
Zoodaanige verbintenisfen , gevoegd
by den waggelenden Staat van Milanen
, en de groote vlyt van den Maarfchalk
Trivulce , ontvonkten de hoope
des Konings om dat Hertogdom
weder te winnen. Bezwangerd van
deeze drift , deedt hy ilraks eenen
wakkeren hoop volks derwaart trekken,
welke, door het naderen van A lviano
met het Venetiaanfche L e g e r ,
gehoorzaamheid gebragt; zelf in
’t gezigt der Zwitferfche en Spaanfche
benden , welken niet eendragtig waren,
omdat de eerften de vyanden wilden
bevegten , en de anderen zieh
hier tegen ftelden , midsze orde van
Koning Ferdinand hadden van zich buiten
’t gevaar te houden.
De Hertog Sfortia , door den opftand
der voornaamfte Heeren , die de
Franfen toevielen , zich binnen Milanen
niet veilig waanende, week met
de Zwitferen naar Novare ; waardoor
veelen hem, aan het zelve lot zyns Vaders
onderhevig ziende, reeds verlooren
hielden ; te meer , wyl verfcheidene
Hoofdmannen onder de Zwitfers
gevonden wierden , welken eertyds zynen
Vader Lodewyk aldaar verraaden
hadden ; en o f ’t wezen wilde , dat
de zelve Bevelhebbers Trivulce en Tri-
mouille ook het Franfche Leger geieid-
den. De laaftgemelde deezer Veldhec-
ren kwam met eenen fterken hoop volks
hierop aanfpatten , meenende zich den
nieuwen Hertog niet te laaten ontglippen
; jaa hy deedt den Koning Lodewyk
verzekeren van hem welhaaft den
Zoon , even als voorheen den Vader,
gevangen in Vrankryk te zenden. Dierhalven
ftreeft h y , zelf tegen den raad
van Trivulce , die eerft de hulpbenden
( ; ) van den Hertog van Gelder, (jiMa
omtrent zesduizend mannen , welken Beiiy
onder het gebied van Tavanes nader- f"'- s-
den , wilde afwagten , naar Novare ;
fmeedt ’er het beleg v o o r , en ftorm-
de eenige dagen met uitgelaate dolhcid,
maar met zoo weinig voorfpoeds en zoo
luttel verbaasdheid der Zwitferen, datze
zelf de poort aan de zyde der Franfen
niet eens flooten, noch de (ö ) breffen fsiPianim
noch de graften herftelden ; zeif zon-
denze den Belegeraaren eenen Heraut psg '-9'-
om
H G
Hill, dc
SoilTcpig.
193.
h ) L i
Hift.d'I-
talia di Fr.
Guicciard.
pag.
318.
om te zeggen, datze noodeloos hun
kruid verfpilden, daar de breflen groot
genoeg en niet verfterkt waren.
De belegeraars, dus getergd , liepen
een geweldigen ftorm , van welken terugge
gedreeven weekenze, op ’t gerügt
der nieuwaankoomende Zwitferen,
twee mylen van daar tot aan het beek-
j e , dat naar Vigevano loopt, in een
moerasfig Land, dat den ruiter naauwlyks
draagen mogt. Door dit wyken en
de aanfpraak van een Zwitferfch Legerhoofd
ontbrandde de moed der belegerden
dermaate , datze den zesden
van Weidemaand omtrent den midden-
nagt wel tienduizend fterk , doch zonder
ruiteren en zonder gefchut , uit-
trokken. Zevenduizend van deezen
befprongen het vyandlyke gefchut, de o-
verigen wendden zich met geveide fpiet-
fen tegen het paerdevolk, ’t welk pal in
zyn gelid bleef, terwyl het vervaarlyk
donderen van ’t kanon ftraaten Volks ver-
ilondc. Toen men twee uuren vreeslyk
gevogten hadt, kreegen de Zwitfers
de overhand , voorts het gefchut
(1) in hun geweld, datze met den mond
naar den vyand keerden, dus ruiters
en voetknegten op de vlugt dreeven ,
ten kofte van agt - o f tienduizend zielen
, die ’er fneuvelden, behalven veertien
o f vyftienhonderd der Zwitferen ,
welken, boven de eer deezer roemriig-
tige overwinninge, ook al den buit meä-
fleepten. Sedert deeze zeege, verzogten
de meefte Steden, die zich voor de
Franfen verklaard hadden , om vergiffenis,
en wiften zich door ’t geld te vei-
ligen, Milanen ( i j voor tweehonderdduizend
Dukaaten, en de anderen naar
hun vermoogen.
Dit fmertlyke verlies zoude den Franfchen
Koning , fchoon de zynen ook uit
Genua verdreeven wierden , minder getroffen
hebben, byaldien zyn Ryk in
dien zelven tyd niet in Artois en Borgonje
wate aangetaft geworden op
eene wyze, die zynen Staat in groot gevaar
bragt. Wandt Hendrik de Agtfte
Koning van Engeland, groote krygsmagt
zoo te Land als ter Zee gereed
hebbende, was te raade geworden om in I. Deel.
Picardie o f Artois zyne wapens te be- r f i j
proeven, terwyl zyne Vloot de kuften '
van Normandie en Bretanje zoude plaagen
: en hoewel hem berigt wa s , dat
geen zyner Bondgenooten zich ten oorlog
repte , ja zelf dat ( 3 ) Ferdinand
zich met Lodewyk verbonden, en de niiKn-
Paus naar den Vreede gezogt hadt,
echter bleef hy by zyn opzet, en deedt
zyne benden naar Kales overfcheepen,
wyders , om Terroane in te fluiten,
derwaart optrekken ; hy volgde zelf
den laatften van Weidemaand met zooveel
gouds en ziivers , dat hy a! den
Adel van (4 ) Brabant Vlaandre ,
en MBarUn-
Holland , aan zyne lyn kreeg.
di Chron.
D e DucBrab.
Keizer en zyn volk verfcheenen n ie tf“® ” “
voor in ’t begin van Oegftmaand en
vermeerderden het Leger met een goed
getal ruiteren en weinige knegten, zulks
het zelve toen in ’t geheel ( y ) op ze-
ven o f agtduizend ruiters en vyfen- Mhy'*'
veertigduizend voetknegten begroot
wierdt.
De Vorften, hunne magt en voornee-
mens vereenigd hebbende, dreeven de
belegering ernftig voort, meeft op koste
van den Koning, en ten voordeele
van den Keizer , alzoo dees onder den
tytel van Vrywilligen diende, en dagelyks
honderd Schilden voor zyne tafel
genoot. Wanneer het ftormen eenige
dagen geduurd hadt, poogden de Franfen
met uitgeleezene benden, voorraad
en onderftand in de Stad te brengen ;
maar Koning Hendrik, hier van bewuft,
heeft met den Keizer het grootfte deel
des Heirs (S ) de Leije overgevoerd , (<si R.
en de vyanden onverwagt met zooveel S S ' ”n.
dapperheid aangetaft , dat de zelven
zonder merkelyken wederftand te bie-
den op de vlugt, en hunne voornaamfte
Legerhoofden de Hertog van Longe-
ville , de Ridder Baijaard , Faijette ,
Amboife cn anderen gevangen raakten,
met agterlaatinge van honderdenvyftig
Wagens met voorraad , en negen Vaandelen.
Deeze ontmoeting, omtrent het
midden van Oegftmaand by Guinegate
voorgevallen , kreeg den naam (7) van „)
den flag der fpooren, omdat de Fran- <•'
fen zich meer van de zelven dan van 6?!!
Z z z z z hun