IC
'li
Illii
1499 twift met Geldeiiand aan ’t bedaaren ;
te meer, wyl Albert, Hertog van Sakfen
tanus
Chron.
vanVriesl.
fol,'470.
, om de tweefpalt vyegens Groe-
- ningen, met hulpe van Edzard, Graaf
van Ooftvriefland , te moogen ftillen ,
zeif met zynen Zoon Hendrik en eenen
talryken ftoet uit Holland naar Vriesland
overftak , en re Harlinge blyde-
(i)Chron. (i) ingehaald zynde , zich omdooSroe
trent het midden des Zomers in de
meefte Steden deedt huldigen , en t’e-
i33.vEn'a. ¿e beloften van trouwe en gehoorzaamheid
van de Ingezetenen ontfing.
Maar de groote fchatting des
twaalfden pennings van aile Landren-
ten , en het inftellen eener nieuwe
rechtbank , die de Gemeente knevel-
de, midsgaders het aan zich trekken
ii)Sci.o- i^et (2) Bild, een ftuk lands,
dat tweeentwintighonderd margen groot
was,. zonder toeftemminge der Landzaaten
, heeft de Vriezen wederom
magtig verbitterd : ook bragt hy zich
in kwaad vermoeden van zynen Vriend
Edzard, Graaf van Ooftvriefland, vermids
Albert waande, dat ook de heerfchappy
deezer Landftreeke onder
zyn gezag behoorde ; wyders begeerde
hy van de Groeningeren voor
Heer erkend te zyn , en liet zynen
Zoon Hendrik deeze ftreng trekken
terwyl hy zich naar Duitsland fpoeide.
De Biflchop van Utrecht, om deezen
toeleg te keeren, fmeedde meeni-
gerleije raadflagen , die weinig
volg hadden ; omdat hem verfcheidene
tegenftribbelingen kwelden. Wandt
een vliegend Leger van vierduizend afgedankte
foldaaten des Hertogen van
Sakfen, dat de groote gaarde of de zwarte
hoop genaamd wierdt , .hadt in ’t
voorgaande jaar het Opper- en Neder-
ftifc deerlyk geteifterd , geheel Twente
(3 ) geplonderd , en die van Deventer
dermaate benard , datze hunnen
Kerkvoogd, den BilTchop van Utrecht,
ZOO ernftig ora byftand fmeekten, dat
dees met veel volks , zoo zyner eigene
als zyner Bondgenooten knegten, derwaart
rukte , onmiddelyk den hoop
befprong , veelen daarvan verfloeg ,
(3) H o nens
Chron.
van Deventer
pag.öq.
de reft uit den Lande dreef. Welke
vlugtelingen ftraks in den dienft des
Hertogen van Kleef, Jan den Tweeden,
wierden aangenoomen ; omdat de zelve
de Utrechtfen en Amersfoorders dikwylen
ter betaclinge van die penningen
vermaand hadt, welken hen, ftaande
de voogdy zyns Broeders Engelbert
van Kleef, omtrent (4) den jaare drie-Mjoai
entagtig geleend waren ; doch niets ciuon/
verkrygende zondt hy deeze en zy-
ne eigene krygsknegten in ’t Stift yan
Utrecht , om eenige Steden of Ves-
tingen te overmeefteren , en dus aan
zyne voldoeninge te koomen. Op den
agtften van Hooimaand deezes jaars
kwamen de gemelde benden voor Rene
, daarze met hevig ftormen, niet
zonder tegenftand en verlies, in raakten
, en het omkoomen.hunner fpitsbroederen
den Stedelingen met gruuwelyk
moorden dubbel betaald zetteden.
De Stad met fterke manfchap
voorzien zynde rende de overige
magt naar Utrecht , daar zy alle inen
uitgangen ilopten , en de rondom
gelegene huizen , Kloofters en Dorpen
met fchattinge , rooven en branden geweldig
verdierven.
Naa ’t pleegen deezer verwoeftinge
keerdenze weder naar Rene , waardoor
de BilTchop gelegenheid vondt
tot het verzaamelen en in de wapenen
brengen zyner manfchap , zelf beftondt
hy met zyne vyanden te handelen, en
wift hen , die voor gcld alles veil hadden
, zooverre te beweegen , datze
den Hertog van Kleef niet alleen verlieten
, maar onmiddelyk in des zelfs.
Land (j) vielen , en, uit wederwraa-hhJJ
ke van ’t gene in’t Stift gepleegd was, Epifc.JJ
de Stad Gennep met geweld overraee- "jf
fterden, en alom deerlyke fchaade veroorzaakten.
Invoege de BilTchop, door
deeze oorlogs lift zyne Onderdaanen en
Landen bevryd , en zynen Vyand het
ongelyk op eene rechtmaatige wyze vergolden
hebbende, zich waande gelukkig
te zyn , nu hy met opgeheven
zwaarde de gerechtigheid geoeffend en
bewaard hadc ; ’t gene de zin is van
deezen zynen penning.
M.
Van de vier wapenfchilden, die tuflchen de armen van hec kruis op de eene zyde ftaan,
behoort het kruis aEeen aan ’t Bisdom van U tre ch t , de band is voor het Markgraaffchap
van Baden , en de overigen voor ’c Graaffchap Spanheim, Eberllein , Brisgouw , Lalir
o f andere Landfchappen, die onder dac Stamhuis gebragt zyn. Op de andere helft zit de
Biffchop Frederik van Baden, als een dapper ILygsman, in ’t volle harnas, en met opgeheven
zwaarde te paerd , gereed om de zynen te befchermen 3 hebbende wyders eene
(il Pfalm- fpreuk uit de harpzangen van ( i ) David , die den eenen en den anderen rand befluit en
CVI. vers. toepalTelyken zin bevat 3
B E A T I Q u i C V S T o d iu n t I V D I c i u m , E T F A C I V n T .
IV S T I C I A M I n O m n IA .
P V E L G E L U K Z A L I G Z T N Z E D I E H E T R E C H T O N D E R H O U D
E N , - E N D I E I N A L L E S G E R E C H T I G H E I D D OEN.
Dooi* ZOO fchranderen vond wierdt
het Stift van Utrecht van dien overlaft
gered ; wyl de Hertog van Kleef
zich onlangs hiernaa met den BilTchop
(i)Gout-(z-) verzoende. De Hertog van Gel-
chioT* der volgde dit voorbeeld, en wift zich
iofjöjl'’ verfchil met den Nederlandfchen
- Vorft Philips voor dien tyd te redden,
door een verdrag , den eenentwintjgften
van Wynmaand deezes jaars getekend
, by het welke zy zich onderling
verbonden elkanderen byftand te
{5) char- zullen (3 j) verfchaffen , ’t gene zyn
Brabac ^^iLvang zoude neemen op den naaft-
boomenden Kersdag, en geduuren tot
wederzeggen toe. Negen dagen laater
beloofde Jan van Hoorn, Biffchop van
Luik, den Aardshertog Philips insgelyks
fchriftlyk , met tweehonderd mannen
te paard en duizend te voet te zullen
helpen tegen alle volken , welken , in
des Aardshertogen Landen mogten vallen,
of dezelven tragteden te befchaa-
digen.
in deezer voege waren de zwaarfte
nevels der Nederlandfche oorlogsbuijen
verdreeven , als het jaar van vyftienhonderd
aanving , dat met zonderlinge
vreugde zyn intree deedt; wandt
de Nederlandfche Vorftin Johamia baar-
I. Teel.
nede kaffe
gctek.
Aimces
HOO
de te Gend, den vierentwintigften van
Sprokkelmaand (4) den dag van S',
Mathias, tot groot genoegen der Land- Auflriac.
zaaten, eenen rZy -oo^n , welke, d, en ze- Lcaibp..V9..
venden van Lentemaand, van het Hof
tot in de Kerk van S'. Jan, eene langte
van driediiizendvyfhonderd voeten ,
längs eenegalery (y) met ontallyke py-
laaren en veertig zeegeboogen, die met Emp.Car-;
zinnebeeiden en wapens pronkten, ge- p.slnd?
leid en op de armen van Margarita van
Jork , Weduwe van Karel den Stouten
, ten doop geheven wierdt ; aan
haare rechter zyde ftondt Margarita van
Ooftenryk, Weduwe van den Spaanfchen
Prins , aan de flinker was Karel
van Croy Prins van Chimay , en
Jan Heer van Bergen aan de Schelde,
die ’er uit laft (6) van den Hove ge- (ö)j.Mar:
zonden was. * De Biffchop van Door- FiaSda
nik bediende den doop , en de Prins
van Chimay deedt het kind , ter gedachteniffe
van des zelfs Overgrootva-
der Karel den Stouten , den naam
van Karel geeven. Groote gefchenken
wierden by deeze plechtigheid den jongen
.Vorft opgedraagen : zyn Vader
Philips befchonk hem met het Hertogdom
( 7 ) van Lukfemburg; de Re-vS?“'
bcekfol.3.
ii ;■ : |l
ä ; V ' f