'*1;
i
■lite
! i ° 9 de van binnen vierentwintig dagen aUe
' Steden en Landen, dieze van de Kerke
genoomen , zoowel als de vrugten dieze
genooten hadden , weder te geeven
, op boete van Kerklyke ftraffen
en uimerpingen, midsgaders verbod
aan eenen iegelyk van geene Venetiaanen
te herbergen. Hierenboven, wyl
hunne Heerfchappy fchuldig w'as aan
misdaad van gekwetfte Hoogheid, zoude
hy de zelven , als vyanden van
den Kriftlyken naam, den oorlog aanzeggen
; ja ieder vryheid geeven van
hen te befpringen, hunne goederen aan
te taften , en hunne perfoonen in fla-
verny te brengen. Maar de Venetiaanen
, weetende, dat niemand ooit van
dreigen ftierf, verantwoordden zich
door een gefchrift, ’t gene zy door Rome
verfpreidden , in het welke zy zich
over den onbillyken handel van het
Kerkhoofd beklaagden, dat voor de
aanftaande Kerklyke vergadering dag-
vaarden , en , zoo ’er geen recht by
menfchen te vinden was, dan voor
Gods Vierfchaar.
De Paus hier uit vindende, dat ’cr
om zyn oogmerk te bereiken meer dan
W'oorden noodig was, bragt in ’t korte
een Leger te velde van agtduizend
voetknegten, vierhonderd ligte ruitc-
ren en zooveel mannen van wapenen :
over deezen zettede hy den Hcrtog van
Ferrara ( i ) tot Banierdraager der Kerke
, een tytel van meer aanzien dan
vermoogen. François Maria van Ruvere
, de Zoon, van zynen Broeder
Jan, welke van Guidebald Hertog
van Urbyn, des zelfs Moederlyken
Oom by gebrek van manlyke Kinderen
voor eenen Zoon aangenoomen,
van den Paus hiertoe gerechtigd , en
in het voorgaande jaar in ’t gemelde
Hertogdom gevolgd was, thans, nevens
den Kardinaal van Pavia Gezant
van den heiligen Zetel , tot Opper-
veldheer van het Pauslyke Leger aangefteld
heeft ons de gedachtenis van
deeze zyne verkreegene waardigheid,
nevens die zyner afbeeldinge, op
de naaftvolgende munt agter gelaaten.
1509
(>)L,
I'a di ft.
Guicciard.
piii.
Z y n h o o fd m e t e e n e n h e lm g e d e k t f ta a t o p d e e e r fte h e l f t , e n o p d e a n d e re ee n A -
r e n d m e t e e n e H e r to g ly k e K r o o n e o p d e n k o p , h o u d e n d e h e t w a p e n v a n z y n S tam h u is R u -
v e r e ; e n in b e id e ra n d e n le e f t m e n d e e ze z y n e e e rn a am e n ;
FR A N C ISC U S M A e ia V R E I n i D V X , S a c e ® R o m a n ® E c c l e -
si® C A P it a n u s G E N e e a l is S V B I V L i o I I . P O N T i-
F icE M a x im o .
FRANCOIS MARIA HERTOG F A N URB TN, A LG EME E N
V E L DHE E R DER H E I L IG E ROOMSCH E K E R K E ,
ONDER JUL IUS DEN TW E E D E N , OPFER-
ST EN PRIESTER.
Geduurende’t verzaamelen van’t Pauslyke
Leger hadt Koning Lodew'yk al
(i)La zyn volk van Milanen naar ( z ) Trevi
S k d i p r . ’ o r e ’ '''®>reg®
Goic- dagen vroeger door Chaumont gewon-
¿jÜrif! n en, thans voor de aankoomende magt
der Venetiaanen te dekken ; maar ’s Konings
poogen was vergeefs , wyl de
Bezettelingen het leeven vry bedongen
, en zich bereids overgegeeven
hadden. Hoewel zoo fpoedige overgave
den Koning berouwde, rukte hy
ech-
I f 09
(i) Daniel
Hill, dc
France
T om .iv .
pag.7M'
(0 La
Hift. d'l-
ulia di Fr.
Guicciard.
pag.
(3'' Meze- ny Hift.
de France
Tom, II.
echter voort om de Venetiaanen, die
beflooten hadden zich in geenen ftryd
te waagen, in eenen veldilag te wikkelen
; met dit opzet tot op een ka-
nonfcheut genaderd vondt hy den vyand
zoo voordeelig gelegen, dat hy
den aanval opfchortte, en vier dagen
met fchutgevaarten en overweegingen
doorbragt, aleer hy tot een vaft befluit
kwam; wandt veelen zyner ( i) Raaden,
ziende het vyandlyke Heir niet minder
in getal dan hun eige , gaven v o o r ,
mids het nadeel datze ontfingen , dat
men buiten’t bereik v an ’t gefchut der
vyanden wyken, en op de aankoomft
des Keizers en des zelfs talryke benden
wagten moeft. Maar Koning Lodewyk
, meer vertrouwen op de ziedende
drift zyns volks, dan op den onderftand
van den traagen Keizer ftel-
lende , dacht de vyanden door ver-
fchiUende beweegingen uit hunne befchanfingen
te lokken , en dus buiten
zyne Bondgenooten de eer alleen weg
te draagen. Dierhalven deedt hy den
twaalfden van Bloeimaand (2 ) Rivolta
befpringen , en dit ftormende overwonnen
hebbende geleidde h y , tW'ee
dagen laater, al zyne magt naar Pando-
n a , om den Venetiaanen den toevoer
van Creme en Cremona af te fnyden ;
vielken , om ’t groot’ belang dier
plaatfe, dit opzet tragtten te ftuiten en
hunne verfterking verlieten.
Dus omtrent Agniadel o f Ghiaradadda
gekoomen,is de agterhoede der Venetiaanen,
die Alviano beftierde, alengs
met de voorhoede der Franfen in hevige
fchermutfelingen geraakt, zulks
Alviano, zich in den ftryd bedraaid vindende
, den Graaf van Petiliano , die
op bevel van den Raad geduurig voortging
, tot byftand deedt verzoeken ;
do ch,aleer dees w'endde,waren de twee
deelen der Legeren tot een hoofdtref-
fen gekoomen , daar de Koning, gevolgd
van zyn H o f , met onverfchrokken
moed zich ondermengde, en den
bcfchroomden een hart in ’t lyf fprak,
zeggende zy mogten (3 ) zich agter
hem bergen, daar was geen lood dat
den Koning van Vrankryk kon raaken.
I . Deel.
Dus drie uuren, met groote vierigheid lyop
en klein verlies der zynen, vegtende
bragt hy eindelyk de vyanden aan het
deinzen, en met zooveel naadeels op dc
vlugt , dat ’er zeven - o f agtduizend
fnenvelden , alle voorraad en ’t gefchut
in den loop bleef ; w'andt de
Graaf van Petiliano, te hat tot onderftand
verfcheenen, zogt thans met de
overige benden een veilig heenkoomen,
laatende Alviano, die zich roemw'aar-
dig gedraagen en het oog door eene
fpiets verlooren hadt, in ’t geweld der
vyanden. Koning Lodewyk vervolgde
de vlugtelingen tot aan de Zee by V e netie
, en befchouwde van daar die
Vorftin der Steden, welke , fchoonze
om haare wateren ongenaakbaar was,
hy echter van zyne koomft wilde ver-
wittigen, en deedt op den oever zes
Slangen planten, e n , uit loutere glorie
(4 ) om te können zeggen dat hy
die Stad befchooten hadt, vyf o f zes- rrèn'ci'
honderd koegels derwaart jaagen. I F J . '
In deeze verflaagenheid zyner vyanden
breidde hy zyne overwinning ook
verder uit, en overweldigde eerlang Caravaggio
, Breffie , Cremona , Bergamo,
Creme, en andere Steden en Sterktens,
zulks de Koning zich, binnen ze-
ventien dagen , van alle plaatfen, die
eertyds onder den Milaneefchen Staat
behoorden, en de voorwerpen zyner o-
verkoomfte waren, volftrektlyk meefter
maakte , midsgaders zyne jaarlykfche
inkoomften hierdoor met over de
tweehonderdduizend Dukaaten vermeerderd
vondt. Dit was ’t alleen niet het
gene den Venetiaanen knaagde ; de Pauslyke
benden ( y ) hadden reeds eenige
vaftigheden inRomanje weggenoomen, „í¡,é¡F;..
en verkreegen, op het gerügt deezer
nederlaage,thans ook de Steden Faenza no.
en Ravenna , waardoor de Paus zich
niet weinig verheugde , wyl hy de
Kerklyke goederen nu in ’t geheel magtig
was. De Hertog van Ferrara, den
Paus hierin geholpen hebbende , bezorgde
ook zich zelven, en nam zonder
veel tegenftands het Landfchap Po-
lelino van Rovigo tuflchen de rivieren
Adige en Tanar gelegen, dat de Ve-
Nn nn n ne-
■
riiri
•I;
-il!î
' »I
I . I .1
ìl>
' f o . I
îl, I ite
I ’ -Nil
• I im
I
»5
1 ^rii
'fo