IJ03 roos gefcid is , zoude my moeijelyker te ontvouwen z y n , dan dit randfctoift daar het
' werk meé beflooten' wordt.
D I L I G I T E I V S T I C I A m Q .V I I V D I C A T I S T E R R A j i .
B E M I N T G E R E C H T I G H E I D GT D I E D E A A R D E
O O R D E E L D T .
De Vreede was naauwlyks te Lions
gemeen gemaakt, of de Aardshertog
zondt Jan van Hesdin , Maarfchalk
(;) Ma (I) van zyn Hals, en Koning Lode-
d’EfMnc wyk Eduard van Bouillot eene zyner
Kamerlingen, om den grooten Gon-
°' ' falvus en den Hertog van Nemours tyding
te brengen, dat de Vreede tus-
fchen de twee Kroonen emdelyk geklonken
was, met orde aan deeze Veld-
hecren van aan de eene en andere zyde
de vyandlykheden te ftaalten.' Sedert
vervoegde de Aardshertog zich
in Savoije, om 'er den tyd van het
Pafcha, by zyne Zufter Margarita ,
die met den Hertog getrouwd was ,
over te brengen.
De Gezanten ondertuflchen verfprei-
den alom längs den weg, die zy door
den Kerklyken Staat namen, dat de
Vorften verzoend waren, en gaven ,
in’t Napeliche gebied gekoomen, hunne
brieven over; maar Gonfalvus voerde
hen te gemoet, dat de Koning van
Spanje hem de handen gebonden hadt,
zulks hem by gevolg niet moogelyk was
het bevel des Aardshertogen uit te voeren
, aleer hem nader laft gebragt
wierdt van Koning Ferdinand. Dees
(,) Ml- betoonde zich geheel misnoegd (a) o-
'■ ilhiren van dit Verbond, voor-
Tom. v. geevende dat de Aardshertog buiten de
vertrekken ; doch Koning Lodewyk,
zich grootlyks beleedigd vindende, weigerde
paalen van zyn beftek gegaan, en met
geweld hiertoe gedwonden was; het
zy dit waar of vaifch mogt zyn, wel
verre van ’er zyn zegel aan te hangen,
verwierp hy ’t; ja, om te toonen dat
hec hem om ’t voordeel niet te doen
was, zoo floeg hy voor, moogelyk om
dcn Napolitaan genoegen te geeven ,
van Koning Frederik in het Ryk weder
te herftellen. Tot dit einde deedt
Ferdinand zynen Gezant, om ’er den
voorftel van te doen, naar Vrankryk
niet alleen den zelven te hooren,
maar beval dien ftraks terugge te keeren,
befpeurende leelyk misleid tezyn;
omdat hy zyne nieuwe (3) hulpben-
den, gereed om over te fchepen, op-
gehouden, en den Spaanfchen dus ge-
legenheid verfchafte om hem dien buit
te ontwringen ; welke om het. groot
gevolg waardig is, dat ik de oorzaak
des verfchils een weinig vroeger opvatte.
Toen Frederik het Ryk van Napels
verlaaten, en dat Gonfalvus des zelfs
oudften Zoon binnen Tárente beflooten,
t’evens die Stad en den Prins by verdrag
gewonnen, en hem tegen zyne
belofte naar Spanje in verzekering gezonden
hadt, meende ieder der O-
verwinnaaren in zyne aanbedeelde bezitting
te treeden ; maar het beftek
(4) niet naauwkeurig genoeg befchree- brifi
ven zynde, en elk den mond op het hraifi,
vetfte ftuk gemaakt hebbende, rees
’er zoo bittere twift over de bepaaling ijj.vtm-
4er Landfchappen , dat men eindelyk,
naa lang morren , tot de wapens liep ;
wandt de Franfche Onderkoning, zich
magtiger van volk bevindende dan de
Spaanfche Veldheer Gonfalvus, wilde
hem dierhalven de wet ftellen, neemende
met geweld ’t gene hy met on-
derhandelinge niet zag meefter te worden.
De Vreede en het Verbond, dus
gefchonden en gefcheurd, was door
’t beleid van Koning Ferdinand, noch
door den Milaneefchen togt van Koning
Lodewyk wederom aan een te hegten
, omdat des eens zoowel als des anders
Veldheer greetig naar den roem
van ’t geheele Ryk voor zynen Heer
te moogen winnen , federt oli in dit
twiftvuur wierp. Zulks men ’er deeliynki;
o3
Bi». ä'I-
tilia di Fr.
Guic-
ciiid.pag. i47,icrla.
(i) La
Hift.d-Ita-
liadiFr.
Guic.
ci«d,pag.
!4). vería.
delyk van ligte fchermutfclingen tot
zwaare belegeringen en bloedige itry-
den verviel ; welken, hoe verbolgen,
echter dus lang op cn neder liepen ,
doordien de mindere manfchap der
Spaanfen onderfteund wierdt door ’t
wonderlyk beleid van Gonfalvus , - welke
thans berìgt ontfing van de gebo-
den des Aardshertogen niet te gehoorzaamen,
en door ’t getal van ’t
krygsvolk, dat Ferdinand uit Spanje en
Sicilie ligtte, en in ’t Land van Napels
wierp , magtig verfterkt zynde , de
zaak een geheel ander wezen gaf.
Wandt ftraks gevìelen ’er twee aanmerkelyke
ftryden ; de eerfte in Calabrie,
daar het heii' van Aubigni, een
der bedreevenfte Legerhoofden der
Franfen , door Ferdinand Andrada ,
die de nieuwaangekoomene Spaanfche
knegten geboodt, omtrent Gioia deer-
lyk (i) geftaagen , gevangen of verftrooid
wierdt : juift op de zelve
plaats, daar hy, weinige jaaren te voore
, den Koning van Napels Ferdinand
en Gonfalvus verwonnen en
verdreeven hadt ; zoo onbeftendig is
de voorfpoed des oorlogs. Groot gevolg
hadt deeze zeege , wylze veele
Steden en Sterkten , daar het gedrag
der Franfen haatlyk geworden was, in
dien oord naar zich fleepte.
Van geen minder naadruks was het
bedryf der wapenen in Apulie, daar
Barlette door den hongersnood en de
peft afgemat, dreigde te bezwyken ;
Gonfalvus aldaar gelegerd, en onkundig
van het verkreege geluk, befloot
die Städte redden, en zich en den zynen
den toegang tot onderhoud met
de kling te openen , te meer opge-
wakkerd door den onderftand van
tweeduizend Duitfen , die , hangende
zyn beraad , in de haven kwamen.
Eenig volk ter bezettinge gelaaten hebbende
, floeg hy met de overige meenigte
den weg op naar (i) Cerignola,
omtrent vyf kleine uui-en van daar, en
een weinig nader aan Canofa , daar
zich de Onderkoning toen onthieldt.
Dees, bewuft van’t gene Aubigni wedervaaren
v'as , gaf thans den zynen
in bedenking, wat het heilzaamfte ifo?
mogt zyn , of de Spaanfen te vervol- ^
gen en Cerignola te befchutten, of op
nieuwen onderftand te wagten. Als de
meeften zich voor het uittrekken verklaarden
, bragt hy zyne benden vaardig
te velde, en volgde den Vyand op
de hielen. De Veldheer Gonfalvus dit
gewaar wordende haafte zich geweldig
, onder het fchermutfelen ( 3 ) zy-
ner agterhoede , naar Cerignola, ver- ^Efpagiic
mids ’er een goed deel zyns volks heen pag?8o’.
was om eene legerplaats te verfterken.
Zyne vaardigheid kwam hem te ftaade
, dewyl hy den Vyand eerder dan
men verwagtte op de lenden kreeg,
echter bragt hy ’t Leger al dcinzende
met luttel verlies binnen de nieuwe
befchanfmg. Hier ontftondt andermaal
bekommering onder de Franiche Legerhoofden
, die in overweeging bragten
om den ftryd, mids de Zon geen
twee uuren boven de Wefterkim was,
tot den naaften dag uit te ftellen: doch,
dit van eenige heethoofdigen veru'-or-
pen zynde, viel men met groote vuu-
righeid op de Spanjaarden aan , welken
, doordien dé vlam in ’t buskruit
floeg, en ’t zelve verteerde , in byftere
verlegenheid raakten , die Gonfalvus
door zyn onverfchrokke gemoed
weder te regt bragt , roepende met
ruftige ftemme , de overwinning is
ons, wyl de Hemel hiermede te kennen
geeft, dat wy ons grof gefchut niet
meer noodig hebben : en waarlyk
’t geviel zoo; wandt terwyl alom ftreng
gevogten wierdt , kwam de Onder-
koning (4) Nemours op dit gedruis (4)Daniel
aan ’t hoof'd van eenen kloeken hoop
volks aanftuiven, om zyn voordeel te
zoeken , en vondt ’er zyne fchaade
door eenen fcheut getroffen, dat hy
dood ter aarde viel. Dit ongeval bragt
zoodaanige vrees onder zyne Krygsknegten
, dat de zelven, reeds fchuuw
voor de hagelbuijen der vyandlyke ko-
gelen geworden , alengs doordroopen ;
des Gonfalvus met eenen hevigen uitval
de wanorde vermeerderde-, en alle
benden op de vlugt bragt, die hun gefchut
, goed en vendels in den loop,
Ss ss X mids-
HiA.de
Prance
Tom. IV.
pag, 645.
liiü. ? 1’ (1
it i'll
..j; .-Ul