ifirv
■ 330 H I S T O R I D E R
I J O O met ooilof der Taalkimdigen, hier het woord, in de vertaaling van dit byfclirfft, matiyk hou- 1 J00
' den 3
S A L V A T V B I L y C . E T , iJoo*
HT BEHOEDT D A 4R HT SCHTNT, ij-oo.
Dusdaanig was de beweeging der
Vorften van Europa, wanneer de vyftiende
eeuw naar de tydrekening der
Kriftenen, t’evens ook het Jubeljaar ,
ten einde liep, ’t gene om de honderd
jaaren met meerder ontroering dan op
- andere tyden gehouden wierdt; dewyl
Paus Bonifaas de Agtfte , naar’t voor-
beeid der Romeinfche (i) eeuwfpelen,
of het dubbele ruftjaar der Ifraeliten ,
Guicciard. de dertiende eeuw het eerfte op deeze
geftooten, en, zoo men meldt,
dit tot Zaligheid der zielen ontworpen
hadt; wandt men beloofde aan
alien de genen , welken de gewyde
Kerken van den Prins der Apoftelen
op dien tyd binnen Rome bezoeken,
en hunne zonden met een oprecht berouw
bekennen zouden , • volkoome
vergiffenis der zelven. Ter oorzaake.
dezer verdienften kwam een ongemeene
toevloed van menfchen uit alle oorden
der Kriftelyke ^Waereld, geduurende
dit jaar, derwaart ; om t’evens
de Meeftres der Steden, het middel-
punt der Heiligdommen, en de Waarheid
op haaren zetel te zien; maar,
’t gene beklaagelyk was, getuigt zeker
(x) M a r ia -(2- ) Roomfcb fchryver, de ongebonden-
heid heerfchte aldaar meer dan e f
d Efpagne , , . , , /
T o m .v . ders, de boosheid za t. er op den troon, pig.xp®. gf, hadt men wanfihaapener verd
e r f van zeden , dan toen in den
Kerklyken Staat gezien. De Paus hadt
hierenboven door zyne brieven verlof
gegeeven aan alle Kriftenen, die te verre
van Rome, oí door andere inzig-
(,) R. ten verhinderd (3) waren , van dier-
Hiii kAn gdyke vergeeving te verkrygen, zongiett.
der de Kerken dier Stad te bezoeken:
wordt, port my hier kortlyk te verhaalen.
De ganfche. Geeftlykheid gaat, op
den dag voor de Kersmis des voorigen
jaars, met den Paus, de Kardinaalen en
Biflchoppen, die witte kleederen aan
en myters op hunne hoofden hebben,
naar S'. Pieters Kerk ; de Paus (4)
aldaar op zynen troon gefteegen, klimt niiSJ,.
ftraks weder af , neemt den gouden gfi“ .
hamer en flaat, onder het aanheffen »=f«Lw.
van den Latynfchen zang Open my de
deurea der gerechtigheid enz. driemaalen
Yr zekere penningen betaald wierden,
die hy doorzyne Gelaftigden van
alom deedt inzaamelen. De zeldzaame
plechtigheid, met welke dit Feeft ge-
woonlyk aangevangen cn voltrokken
op de heilige en toegemetfelde
deur , voorts keert hy terugge naar
zynen troon, en laat zyne eerfte Bouw-
meefters en Oppermetfelaars het muur-
werk dier poorte te gronde werpen,
de ftukken onder de omftaanders
verftrooijen, die de puin als een hei-
ligdom medfleepen en bewaaren. Wanneer
de Boetbroeders van S'. Pieter
den doorgang met wywater befproeid
hebben , treedt de Paus naar beneden
en zingt. ‘D e e s dag , welken
de Heere gemaakt heeft enz. wyders
neemt hy, naa ’t ftorten van eenige
gebeden, het Kruis op , knielt voor de
deur en zingt weder ; waarop het
volk in de Kerk treedt, en, deVefper
gezongen zynde , leggen de Kardinaalen
hun geheiligd gewaad af, en
geleiden in hunne gewoone Kieedinge
den Paus naar zyn vertrek, welke den
volgenden dag den Volke den Jubelze-
gen geeft. Als de poort dus een rond
jaar geftaan heeft, wordt zy met diergelyke
omftandigheden weder geflooten
; de Paus leidt den eerften fteen,
en onder dien verfcheidene goude penningen
, die ter gedachteniffe van zyne
daaden, en inzonderheid van deeze
plechtigheid, gemaakt zyn; het overige
verrigten de Bouwmeellers en Metfe-
laars. Uit deeze befchryvinge is ge-
mak-
IJOO maklyk te bevatten, dat de naaftvol-j Zesden, op het fluiten van de poort, van ifoo
gende penning van Paus Alexander den 1 het feeft en van dit jaar geftempeld is. ------
Alexander de Zesde hadt niet alleeS zynen doopnaam Roderic , maar zelf van zynen
(OPinvi- Stam ( i ) Lenfoli, voor dien van zynen Moederlyken Oom Pans Calixtus den Derden, 1 . /Ili® T ^ n r iT iQ rri>]~itzie.rar\ t i r o e T T z av T T rifT ^U . 'U -^ .-D .U — « 1 J J - ^.... t v i i , ilexindri die Borgia geheecen w a s , verwiffeld : zyn borilbeeld wordt, mec eenen Pauslyken tabbaard
veriierd , op de voorzyde , en in dcn rand dit omfchrift, gezien;
A L E S S A N D R O V I . P O N T i f i c i M A X imo.
A A N A L E X A N DE R DEN Z E SDEN OPPERSTEN PRIESTER.
Vermids het beeldwerk der tegenzyde reeds in de voorgaande befchryvinge verldaard isj
zoo zal ik tot den letterzoom overgaan;
R E S E R A V I T E T C L A V S I T A N N um I V B i l ^ i M. D.
HT HE E F T GEOPEND E N GESLO'OTEN HET
J U B E L J A A R . ly o o .
ijoi Het weder overweldigen van Mi-
knen ftrekte den Franfchen Koning
zekerlyk tot eene brug om aan ’t Ryk
van Napels te koomen; maar de voorzigtigheid
deedt hem in dien tyd zyn
voorneemen opfchorten : omdat hy
bedugt was voor den Keizer, die, meer
dan anderen geraakt zynde, den
WLHift, den hoon (i) den Vorften van Duits-
ir-cSc-' land op hec allergcvoeligfte voordroeg,
pag-verzoekende zonder ophouden den
Keurvorften en Stenden des Ryks zich
te willen vereenigen, om zulk eene onruft
als den Koning met geweld re keeren,
begrootende niet weinig de waarde
van den Milaneefchen Staat , het
ongeluk van den Leenman , en de
onbepaalde heerfchzugt van den Franfchen
Koning , wiens oogmerk ftrekte
om de Keizerlyke Kroon weder in hec
Huis van Vrankryk te brengen : Ja
zyne hevigheid liep zooverre, dat hy
'll^Djniclde Afgezanten van Vrankryk (3) en
iracce Van Venetie gehoor weigerde; omdat
hunne Meefters het Land en het Rechts- Tom.iv.
gebied van ’t Keizerryk geweldiglyk
hadden ingezwolgen.
Behalven dit vermoeden op den Keizer
zoo begrecp hy duidelyk, dat de
Koning van Spanje dien aanftag op Napels
niet met goede oogen zoude aanzien,
daar des zelfs Veldheer Gonfalvus
reeds met eene ontzaglyke Vloote
omtrent de Italiaanfche kuften dreef,
om, zoomen voorgaf, de Venetiaanen
tegen den Turk te onderfteunen.
Uit deeze inzigten hadt hy zich met
Ferdinand verbonden , en met den '
zelven beflooten (4) Koning Frederik u)Corps
van den troon te fchoppen , midsga-
ders des zelfs Ryk onderling te ver-
deelen. Om de bygelegenheid van Si- i>arr"iL
cilie zoude Ferdinand de Landfchap-
pen van ApuUe en Calabrie ; Lodewyk
hierentegen het overige des Ryks,
de Hoofdftad en den tytel , nevens
dien van Jerufalem hebben ; van de
inkoomften zoude ieder de gerechtige
Oo 00 2 helft