( l ì Gout-
hoevcns
Chron.
van Holl.
fol. 533.
(iJHed®
Hift E-
pifc. Tra-
jedl. fol.
196.
( 3) Hollandfche
Chron.
Divid e
XXXI.
Cap. i4-
over ecu anderen boeg wendende
, in zagte kalmte te bezeilen ;
zulks de Myterdraager zyne kans
fchoon ziende , omdat de Stiftfche
Landvoogd zieh te Amersfoort op-
hieldt , in ininnelyke onderhandeling
met die van i( i ) Utrecht , cn längs
dien weg eerlang- weder pp den zetel
raakte, tot zooveel, -niisnoegen
der Hollanderen, welken Waanden
deeze verzoening tot hun naadeel geilooten
te zyn , dat zy dierhalven
met alle magt voor Montfoort rukten
, om die Stad te verwöellen ;
maar de Biffchop deeze hevigheid
ftraks bezaadigd hebbende, bragt heimelyk
eenige . Hollanders binnen
Utrecht, die zieh aldaar met zoodaanige
beweeginge verfterkten, dat de Stedelingen
, bedugt voor grooter onheil, om hulp
zonden naar hunnen Landvoogd, Dees,
de yverigfte manfchap verzaameld
hebbende , vaardigde de zelve , onder
het geleiden van Hendrik van
(x.) Nieveld , een dapper Krygsman
, tot ontzet hunner partyge-
nooten , naar Utrecht , daar zy
over gragten en veften binnen kwaamen
, en zoo hevig op de Biffchoplyken
aanvielen , dat , fchoon hun
Leidsman nevens anderen het leeven
liedt , zy echter meefters der Stad
en te gelyk van den Kerkvoogd
bleeven, dien zy onmiddelyk gevangen
naar Amersfoort vervoerden.,
De Hollanders , , in deeze fchok
van tegenfpoed insgelyks verdreeven
zy.nde , riepen den Aardshertog
Maximiliaan te hulpe , dieze hen
verfchafte , en met omtrent ■ zeftien-
duizend koppen , in het midden van
(3 ) Weidemaand , zelf het beleg
voor Utrecht wierp. Als dees met
fchriklyk geweld van ooriogsgevaarten
aldaar de poorten , torcns en muuren
beulcte en bryzelde , zyn de Utrechtfen
eerlang te raade geworden ,
dooF ’t ontwerpen van eenige voorwaarden
des vreedes , het yllyke gedruis
der wapenen , en ’t verderf
hunner Veilen te kecren. Onder
dit voorwendfel zyn de zelven wel
haaft in mondgemeenfchap van den
Aardshertog ontfingen ; doch toen
dc byeenkoomft, andermaal hervat
zynde , •onftuimigcr dan men verwagt
hadt afliep , ch de Stiftfche
Landvoogd mcf eenen Burgcrmec-
iier , tegen dc voorgaande beloften
, in ’t heir gevangen b le e f,
ZOO heeft deeze hapering den haat
dermaate gewet , dat de Holländers
het ftormen wederom viniiiger voort-
gcftuuwd , en op dusdaanige wyze ,
tot merkelyke .fchaade der bekger-
den , de Voorftad , die de Waard
genaamd wordt , den . Stedelingen
ontwrongen hebben.
Nademaal dir gelingt voordeeliger
gelegenheid , om de Stad nader te
prangen , verfchafte , en Jooft van
Lalein , 'Scadhouder van Holland ,
met ongemeenen yver aldaar de zaaken
magtig aandrong , zieh dikwylen
niet ontziende zelf buiten de
gewoone befchutfelen bevel te geeven
, en de bekwaamfte plaatfen en
middelen als met den vinger aan
te wyzen ; vermids nu deeze drift
hem meenigwerven voor den Vyand
bloot ftelde , zoo zyn hem, op den
vierden van (4 ) Oegftmaand , terwyl
hy eene groote, buffe op eene
molenwerf deedt planten, door twee
Schutters uit de Stad zoodaanige
wondeii in ’t lighaam gedreeven,
dat hy door de zelven den naaftkoomenden
dag den geeft gaf. Welk
bedryf den belegerden wel eenige
vreugde , maar geene vcrligting hijn-
ner rampen toebragt ; wandt hunne
ligliaamch, van het geduurig waaken
afgemat , raakten , by gebrek van
voorraad , eerlang ook van behoorlyk
voedfel verfteeken,
Deeze fcherpe prikkels hebben hen
tot nieuwe raadilaagen geperft , en
eindelyk om cen gunüig ontwerp van
den vreede by Maximiliaan doen
aaiihouden , die hen , door voorfpraak
van den Aardsbiffchop van
i Gran, des Keizers Gezant , als mede
I van anderen , op deeze ( ? ) voor-
j waarde , den derden van Herfftmaand
I . gc-
(4I Goa-
liocveiis
Chron,
van Hol
fol. 53h
PrivüCä"
getekend , verleend wierdt : Dat de
ßurgcrmeeilers , Schepens, Raaden,
' OveriTens , Oudermans en GezwoV
renen , nevens anderen van de aan-
7.ienlykile Bürgeren cn Poorteren van
Uirechc , ten getale van tagtig per-
foonen , blootshoofds , in het heir
voor den Aardsherlog Maximiliaan
koomen , en hem op hunne knien
leggende ootnioedig om vergitfenis
bidden zouden ; c’ evens belooven
nooit diergelyke te zullen bedryven,
en onmiddelyk de vreemde Galten en
Krygskncg en , zoo te voet als te
paerd , le doen vertrekken. Voorts
den Aaidshertog, op dien tyd en met
zooveel Volks als hem zoude behaagen
, in de Siad te ontfangen ; waartoe
de vyf Godshuizen mec de andere
Geeltlyke.i in plechtigen ommegang
den Overwinnaar aan de poort zouden
ontmoeten : cn op dac ’er eene gc-
dachtehis van dccze blyde intrede^
mogtc overblyven, zoo zoude dc wet
dier Stad , van dien tyd af ten eeuwigen
dagen toe , op den zevenden
van Herfitmaand vernieuwd en ver-
zec worden. Wyders, uit aanmerkinge
van der Stedelingen groote armoede,
ZOO zoude de btad Utrecht ui he.
Land van Montfoort , llegts eene
fomme van twintigduizend Rynsguldens
, binnen dc twee naaltkoomcnde
jaaren , betaalen; des zouden zy verder
het verbond , tuJlchen Philips,
Hertog vau Borgonje , en den He-
ßulaat , Rudolf van Diepholt, voor
omtrent eene halve eeuw , geilooten,
moeten agtervolgen en thans wederom
bekrachtigen. Ook zouden die
. van Utrecht de gefchonde en afge-
fchoote poorten en muuren , zonder
toeilemminge van Maximiliaan o f des
zelfs Naakoomelingen , Graaven o f
Graavinnen van Hofland , nooit vermoogen.
op te bouwen , maar daarenboven
nog tien. Zwaardcn langte
van de muuren , alwaar het den
Aardshertog zoude goedvinden , afgebrooken
worden. En dewyl de Stad
Utrecht zieh als op genade overgegeeven
hadt , zoo zoude de Aards-
7 . Teel.
hertog Maximiliaan alle hoogheid cn *4^3
heerfchappy , als Voogd en waereld-
lylc Heer , aldaan blyven bezitten;
nogtans zouden de Stedelingen hunne
vryheden , voorrechten en gewoontens
, die zy voorheen bezeten had*
den , alleenlyk uitgezonderd welken
tegen die verdrag mogten ilryden ,
genieten en behouden. Insgelyks zoude
de Burggraaf van Montfoort wederom
iu zyne goederen , die hem in
deezen oorlog ontnoomen waren, her-
lleld worden , en op deeze wyze de •
Vreede met de Stad Utrecht en haa-
len Biflchop , David van Borgonje,
midsgaders mec de Landen van Holland
3 Zeeland en Vriefland bellen-
dig , en dus de haat der Land- *
zaaten verzoend blyven.
Als Engulbert van Kleef , die dus-
lang op het Slot te Gouda'’ gevangen
gezeten hadt , hierop van zyne banden
, en de Stififche ( i ) Land-(o Gout:
voogdye ontflaagen , en Biflchop afrri?*
David , door die van Amersfoort,
zelf ilaatlyk naar Utrecht geleid en '
hcrflcld was , zoo is Maximiliaan ,
naa dac hy den Heer van Yiclilein ,
met duizend Krygsknegten , op kofle
der Hollanderen , .tot ‘bezetting van
hec. op nieuw verflerkte bolwcrk aan
S'. Katryne poorte , ter bewaaringe
dier Stad beileld hadt , onmiddelyk
naar Brabant vertroicken ; wyl hec
overlyden des Fjanfchen Kcnings eenige
verandering aan dien kant fcheen
ce voorfpelien. Wandt niettegenftaande
Lodewyk de Elfde alle beden-
kelyke middelen tot verlenging zyns
leevens ( 2 ) aangewend , en met dit
inzigt zynen Geneesheer tienduizend commes
Kroonen ter maand , daarenboven chap.V».
nog ryke gefchenken , gegeeven
hadc , heefc hy , onaaijgezien al deeze
voorzorg , echter' op den dertigften
van (3 ) Oegftmaand, in hec drieen- (jjHiitdt
tagtigfte jaar deezer eeuwe, het een-
enzelUgfte jaar zyns ouderdoms , de thieu.pag,
fchuld der natuure moeten betaalen;
en dus de kroon , die hy met on-
ru ft, lift en kommer vergroot hadt,
aan zynen eenigen Zoon Karel agter-
V v ge-
M,
'm'-