. ¡ S i l
>4 4 ? fchcidenc Kabdjauwfche Edelen, Bur-
gers van Delft en ’s Graavenhaage ,
tot demping der beroerte ylings derwaart
rukte ; maar de Kabeljauwfen
hierdoor ftouter geworden , vielen
zoo driftig op de Hoekfen, die by de
Koornbrugge vergaard ftonden , aan ,
dat ’er veele gewond, meer dan honderd
gevangen, en de overigen tot op ’t
S'. Pancras kerkhpf gedreeven wierden.
Deeze verbolgenheid dreef den Her-
(ilciiton. tog ( i ) naar Holland, daar hy do or’t
d“ xx°x beleid van Gysbert van Brederode,
plvific '.Domprooft te Utrecht , midsgaders
D' den yver des Luikfchen Biffchops,
de ontfteltenis eerft in ’t laatfte van ’t
jaar te regt bragt , en den vreede op
eene ftaatkundige w y z e , door ’t maa-
tigen van ieders vermoogen , alom
veftigde. Insgelyks bepaalde hy den
M j. 11.. Geeftlyken (.x) het crven en koopen
S r i . ™ huizen en landen , vermids het
suipitiu! toen gefchaapen ftondt , dät zy zieh
met den tyd alles eigen maaken, en ,
dewyl de Geeftlyke goederen geen
gewoone laften betaalden, den Landsheer
zyn inkoomen, en dc gemeente
haar onderhoud onttrekken zouden.
'Weinig tyds laater hielt de Hertog
van Borgonje de zevende Hoofdver-
ga-iring der Guldevlies Ridderen te
Gend , en heeft toen Frank van Bor-
( ! ) Man- feien Graaf van ( 3 ) Ooftervand , uit
bScISjcs zonderlinge achtinge in den dienft des
Chnvai._ Lands verworven ,
de la toi- ’
fon d'Or Heci* van Brederode
Domproofts &45 Broeder , met
(4) Me’,
moites de
duurig hooger in ’t Land tro k , ge- 144S
fleeten zynde , heeft de Kancelicr '
hec voorneemen zyns Heeren , om
den Hertog te vangen , ontdekt hebbende
( 6 ) , onmiddelyk den Bor- C<s)chron,
gonjer doen weeten , welke dierhal- -viaand.
ven met ongeruftcn ftap teruggc keer-
de naar de Nederlanden , alwaar men
voorgaf, dat hy reeds overleeden was,
zulks ’er te Antwerpe , op zyne
koomft ( 7 ) , groote gaftmaalen en (7) m,;
, . , / . 1 . moirej de vrolyklieden wierden aangeregt; t ge- o. je 1»
ne to meerder vreugde verwekte, om-
dat de Landen nog bevryd bleeven van
den oorlog,, en de fmaak van het
zoet der welvaart tot in het hart der-
Landzaaten doordrong.
Om deeze vaftcrcn wortei te doen
fchicten , hadt de Hertogin Ifabella
hierentufichen, op den twaalfden van
Hooimaand, ( 8 ) eene verlenging des
beftands met Hendrik den Zesden, pa, du
Koning van Engeland, geflooten, waar
door eens ieders heerfchappy en On-
derdaanen van alle vyandlykheden ont-
laft bleeven. En opdat de koopman-
fchappen te gerufter vlotten mogten ,
gingen eenige Vlaamfche en Brabant-
fche Steden, geen maand laater, een
byzonder verbond van onderlingen
koophandel ( 9 } , twaalf jaaren duu- (9) Cotp,
rende , met de Engelfen aan. ' “ f ' '
het regelen dier
nevens Rcinaud
des voorfchree-
die
Ordere befchonken. Dus zyne zaaken
befteld hebbende gaf hy de regeering
der Landen, onder voorwendfel
van eene beedevaart (4 ) te doen naar
0° j " h ' b® beve Vrouwe van A k en , aan zyne
p'ag*H Gemaalinne over ; doch van ftreek
1446 veranderd zettede hy zynen tret, met
' omtrent veertig zyner vertrouwdfte Ho-
(j)Chron. velingen, naar den Keizer in (7 ) Duits-
v k a n J . 'änd, vermids des zelfs Kancelier Kaf-
MSS. fol. p j f , ¿ig onderling verftand hielt met den
Borgonjer, hem tot dien togt geraaden
hadt. Maar een geruime tyd in ’t
volgen van Keizer Frederik, die gezaaken
Onder
wierdt
Katarina TZ- . van TT Vrankryk 1 1 , die T T om , III. Part. i.
voor zeven jaareji met
Karel Graaf “ ■” «-
van Charlois getrouwd was , op den
agtentwintigfte van Hooimaand te
BrulTel van deeze waereld ( 10 ) g e - (,„) me-
gefcheiden , en dewyl haar Gemaal
nog naauwlyks derticn jaaren bereikt xiarche
hadt, zoo is ’er wcl groote droefheid, ■“‘S-")!-
maar geene naakoomelingfchap agter-
gebleeven. Omtrent deezen tyd zyn
’er drie wel toegerufte Galeijen van
den Borgonjer ( 1 1 ) afgevaardigd, om, (lO Hi'
nevens den onderftand. der Portugee- SSb.™''
z en , en dien der andere Kriften Vor- T™’-'' fol. 410.
ilen , de Riddcrs van Rhodus te on-
derfteunen tegen de geweldige aanvallen
der Türk en, van welken zy
korts tc voofc veel geleeden , cn dagelyks
zwaarder tc vreezen hadden:
’t gene
:6 ’t gene zooveel tcweege bragt , dat
I44Ö
1 V.1I. ,i Rhodes
i; Toin-
|p.,» 4S'-
% 0 4 7
’er nog, voor het eindigen van dit jaar,
ccn vreede ( i ) voor die van Rhodus
' gemaakt wierdt.
De fchatten , die de Hertog tot
deeze cn andere bedryven noodig
liudt, deeden hem telkens nieuwe laften
' over de Onderdaanen uitfchryven ;
des de Watcrlanders, meenende meerder
dan anderen gedrukt te zyn ,
weigerden de zelven op te brengen ,
zulks de rykfte ’ huisluiden, by den
,„G0«.-nagt CO g®bgt, naar ’s Graavenhaage
hoeveus „efvoerd en aldaar zoo lang bewaard
™°Hoii. vvierden , tot niet alleen de beede
des Landshecren' ten uitterften vol-
dain , maar ook tot eene boete zooveel
overbetaald was , dat ’er federt
de groote nieuwe zaal op het H o f
in ’s Graavenhaage , uit den grond op
viin gebouwd is.
AI het welke onder het beftier van
Jan van Lannoy verrigt wierdt , die
door den Vorft by voorraad in het
■ Stadhouderfchap van Holland gefteld
was , ' omdat men den Treßdent
Gooswyn de -Wilde , Betigt over
misbedryf tegen de natuur gepleegt te
hebben , zoo lang in de gcvangenifle
(3) Snoi hadt ( 3) opgeflooten , tot ’er klaar-
mcH.* dere bewyzen aan de hand kwamen.
' Dees in ' het naaftkoomende jaar ,
om de gemelde reden, onthoofd zynde,
1448 is Jan van Lannoy met het Stadhou-
derfchap van HoUand, Zeeland en
Vriel]and bekleed geworden , ’t gene
hy eene reeks van jaaren bezat.
Do opftand der Hollanderen was
naauwlyks ter neder geleid, o f de
Vlaamingen zyn heviger uitgefpat
vermids de Borgonjer eene nieuwe
I (4)Meiie. fchatting op het zout (4 ) ftelde; en
1 iifn“ "' ‘l®" Landzaaten onvcrdraaglyk
fcheen , zoo kantten zieh inzonderheid
de Stedelingen van Gend hier
tegen , en verwierpen het bevel van
den Hertog , wclke nog wrokkende
over het verlaaten van ’t beleg voor
de Stad Kales, hen thans naar Ryffel te
[(!) Chron. recht (7 ) riep; doch als dc gedaag-
I vEanj. '*®n “®> wilden verfcheinen , is het
1 “ s-“ - zwaard tegen dc Gendtenaars uitgetoogen
, die Stad door ’t bezetten der >449
naaftgelegene vcftingcn alom benaauwd,
en van alle gemeenfchap met anderen
afgefneedcn geworden. Uit welke
beginfelen de bittere , bloedige en
verderfiyke oorlog , die verfcheidene
jaaren duurde, tot fchaade van den
Landshecr en zyne magtigfte Onderdaanen
, is voortgetreeden.
Onder het branden van dien in-
landfchen kryg was de vreede in de
Kerk geveftigd door Paus Niklaas
den Vyfden , welke , door deugd en
geleerdheid, in een jaar (6 ) tot Bif-
fchop , Kardinaal en Paus verheven univerf.
zynde ,
Cufa ,
thans den Kardinaal Niklaas pag. 161.
een fchrander en ontzaglyk
man , naar de Nederlanden afzondt,
om de Kerken , Kloofters en Gods-
huizen te befchouwen , en het ergerlyke
en ongebonde leeven der Geeftlyken
, daar de Gemeente zieh magtig
aan ftiet, te tugtigen. Dierhalven on-
derzogt hy alles met onvermoeide vly.t,
waar ’t onder de Geregelden mogt ha- 1470
peren , en fprak zelf in ’t openbaar -
van de predikftoelen (7 ) tot de Ge- (7.)
1 , % A A z* horn H uu meentens , dat zy teveel op de Ar- der Nelaatbrieven
vertrouwden , die de zie- ““ 1. p>s.
len en beurzen te fchaadelyk waren,
en den beeiden te groote eer be-
weezen. 't Gene verfcheidene Staats-
perfoonen meerder in de gemoederen
ontroerde , dan het de geldzugt
der Kerklyken le fte , wier winften
toen grooter (8J waren, die zy het
Volk afperfte , dan het inkoomen o f J n N e - '
de fchatting des Landsheeren beliep.
Geduurende het zuiveren van de gebreken
der Nederlandfche Geeftlyken,
hadt Elizabet Hertogin van Lukfemburg
het tydiyke leeven verlaaten ;
zulks de Hertog van Borgonje in dat >4?>
Geweft en in ’t Graaffchap van C h in y ,
dat ’er onder hoorde, uit het voorgaande
verdrag gewettigd zynde ,
tot aanvaarding der volkoome bezittinge
zieh derwaart (9) begaf, en van
fommige Leenmannen manfchap ont- O^ JeU
fing , en gehuldigd wierdt. Waarop " " ‘33'.
Antoni van Croy tot Stadhouder over
Lukfemburg is (10) aangefteld. Ande- '
Q X ren
i e ' oft”
i' w