1 7 2
la miffus, & fortiter fecit . Ego vero
ilia haâenus contigifle proteftor, quæ
facilis ordo veritatisexplicuit, quæpo-
terat etiam non Mathematicus præ-
nunciare. Vir eft natus? Certa patue-
re fcetæ Matris indicia . Fortis fuit ?
De parentum robore, firmaque corpo-
rum valetudinepotuit nafcituri fortidu-
do putari . Bella pro Patria fufcepit ?
Armorum femina, & faciles bellorum
caufas, ac late fufas publicarum rixa-
rum faces quisque jam noverat ; facilis
inde conje&ura eft , ut pergat ad bella
Vir fortis. Erit parricida? Jam menti-
ri cæpit Aftrologus, fi mortem concedi-
tis præmia petenti ; fed nec eadem eft
ratio tam immania, tamdubia, acle-
viora ilia credendi. Nefcio igitur modo,
P. C ., quid magis valeat ad cau-
fammiferrimipatris, quam fi nihil pro
l'e valeat afferre qui mori defiderat :
Fidem tamen hominum Deorumque ,
Viri fortis defperationi rurfum contra-
dico. Si Juvenis Mathematico credit,
jam non volet faeere parricidium, fed
faciet . De fato igitur venit quidquid
imminet neceflario fafturo ; & quicun-
que ille fit qui tanti fceleris immani-
tati miniftret , Superis tamen necefle
eft primatcriminationispartes, omnis-
que accedat invidia. Quidconfeientiæ
tuæ modo times, quid caritati ? Perdi-
dere omne criminafacinus, quotiesin-
viti ad non qusefita protrahimur ; ne-
que periere mérita laudesque virtutum,
cui præftandum eft fcelus obedientiæ,
parricidium necefïi.tatis. Dura, mifer,
in hac laudabili fortique patientia, ad
hune inexorabilem fortis inftin&um,
donee ipfum tibi noftri funeris fatum,
dura pietatem meditaris, incumbat ,
donee manibus tuis telum inférât, donee
mum eft cum gladio meo : totis die-
bus trafto ferrum , ad arma refpicio ,
tela mea laudo , admiror , alloquor .
Crede, pater, & parricidium tam facile
eft , quam fortiter facere , cum
utrumque de fato eft . Sed quoufque
ratione colligam, quod exitu jampro-
batum eft? quod nullis Mathematicui
dixit ambagibus? nullis diffimulari ar-
tibus poteft ? Partem refponfifuturam
in alio opere jam vidifti, &quodprae-
cipue torquet animum , fides fceleris
virtus fuit . Explicata eft auftoritas
refponfi, cum de duobus prædiftis u-
num faffum [eft . Nec pofiis de veri-
tate dubitare , quoties cum incertis
expérimenta confentiunt . In refpon-
fo , cui cun£la ceflerunt, fieri non po-
teft , ut hoc folum falfum fit , quod
noviflimum eft . * Non poteft , inquit
, fieri parricidium J Vis mirer ,
pater, fi non creditur futurum , quod
etiam cum faftum eft , vix creditur?
Falleris , fi adverfus prædi&as necef-
fitates fufficere credis , quod ego 41
bonus filius fum, quod tu optimus pater.
Tu non mereris feire, credo ego
utique nolle me feire . Quid eft ergo
fatum , nifi quod fit , & non habet
caufas? Quemadmodum ergo, inquit,
iftud vitari poteft, fi fieri necefle eft?
Scilicet hac fola ratione, ut mors inter
facinus , hominemque ponatur .
Vincitur , pater , fatum , fi refiftas :
vincit, fi contempferis. Ago qainimo
gratias hoc folo nomine erudeliflimis
fatis , quod maximum facinus non in
prima ævi mei parte pofuerunt, quod
præmiflæ funt ante virtutes, magno-
rumque operum prior ordo defluxit .
Poteft, puto, caveri parricidium, quod
& prædicitur , & noviflimum eft .
Fin-
* Refp. objeft. quae fieri poterat aPatre, impoflibile effe utfaceret parricidium ; refp. quod hoc
non eft negandum quod Filius, & Pater bonus fit, hoc eft visFatorum, quorum eife&us feimus, cau-
i’am nefeimus ; licet autem nequeat vitari quod eft in Fatis, tamen fufficit fi inter facinus & homi-
nem mors ponatur, & praeterea vincitur Fatum refiftendo: quare agit gratias Fatis, quod priusp$r-
miferint ipfi age re pervirtutem, inde ipfum cogere ad parricidium ftatuerint.
®*cu
matio Decla-
MATIO.
• *Fingamus, pater, Mathematicum de
■ hac fola vitæ meæ parte mentitum : quid
tanti eft, ut eredam ifta, & vivam ? Oc-
cidi pater non poteft. Sed quid refert,
fi diflkultas ifta non eft falva animo
meo ? Excedit omnem calamitatem ,
innocentiae fuse non credere , diebus ,
ac noftibus timere, fufpeftum habere
animumfuum, calumniari manus, in-
cufarevifus, & parricidalem agere co-
gitationem. Major mihi ratio morien-
di eft, fi parricidium fieri non poteft,
& ego me credo fa&urum . Quem tu
mihi, pater, imperas laborem, quam
afperam exigis patientiam? Horreo o-
fcula tua, ne feniles artus nimium gravis
44 amplexus elidat. Non fuftineo
eosdem expetere convifius , ne quos
porrexerim cibos , Venena fiant. Ti-
meo ejusdem peregrinationis adiré co-
mitatum, omne fugio fecretum, ne quid
fortuna, ne quid afferat cafus. Quoufque
timebitur animus? Mors mihi præ-
ftare poteft , ne parricidium faciam ,
mors, ut videar nec fuiffe fafturus. Sed
meinfelieem, quam multa funt , quæ
timere debeam, etiamcontra animum
meum ? Unde fcio , an expulfum me
repente fenfibus meis, aliquamagni di-
feriminrs imago raptura fit ? Profilibo
fortafle tanquam fequar claflici vocan-
tis 4S inftinftum, tanquam me mentis
patriæ fragor, & vociferatio captse civitatis
exciverit. Me fane interdiuçu-
ftodirepoflum, fed unde fcio, quid afferat
nox, cafus, error? Mathematicus
hoe non futurum dixit,, ut vellem ,
fed ut occiderem. Tu quoque, pater ,
quanto graviores pafliirus es ex ipfa
diflimulatione cruciatus? Feliciuspror-
fus eft, palam occidifle quern timeas.
Cum bene in oculis meis , amplexi-
busnec
contra Patremimpellat. Tunchor- A'lr'-
rebis,tunc fævum renues ac trifte fpefta- l0CIA •
culum reluftaberis, mortem petes. Cla-
mabis ; non ego in tua vifeera procurro,
Pater ; non mea hæc dextera eft, non
meus enfis. Ita fiet, ut, falvacarita-
te, falvo pudore tuo, oceidant me fata
, te vincant. Prottftor , proclamo
rurfum, fi mori debeo ita, ut Mathematicus
reddidit , parricidium incon-
fulte detreftas, & fruftra fatum muta-
re tentas defperatione, fingultibus, vo-
luntaria morte. Praeftabis ipfum facinus
fortafle dum moreris ; ut, vel col-
labentis ruina corporis infirma hæc
membra præcipitet, vel extraâum vi-
feeribus telum in vifeera noftra profi-
Iiat. Quo te rapit, infelix, miferan-
de, pietatis tuæ furor? Quid deinceps
poftulas noftros horrere complexus ;
quid non patieris eosdem convidlus expetere
, aut communis adiré peregrinationis
comitatum^ quidfugies omne
fecretum ? Quid afferet fortuna , quid,
cafus ? Tene fenfibus expulfum aliqua
magni rapiet imago diferiminis ? Tunc
ille te Cælorura impetus ad fatorum
jufla , fyderumque décréta proripiet .
Profilibis , tamquam vocantis claflici
fequaris inftinflum, tamquam te captat
civitatis, ruentis patriæ fragorexeivêtit?
In patreminftinftuNuminum, &
quadam quafi voce vocaberis j & ve-
luti periclitanti urbi fuccurras, noftro
fortafle tamquam facro capite publics
faluti litabis . Cum ille veniet ardor,
cum non fenties ,• cum non intuebitur
oculus, tunc manibus quæ tuæ poteftatis.
non erunt , dextera quam non regere
non retinere fufficies, fupremum necef-
fitatis abfolves. Tunc, Juvenis, æfti-
mabis quam inani olim confilio mortem
Mathematici, non eft cur ipfe vivat femper hoc metu ac fufpicione, hoc continuo timoré interfi-
c.end. m omm fuo opere Pattern ; prselerea nec eft bonum pro Pâtre ut & ipfe femper hoc metu,
Vivat, hac mquietudme, & incertitudine vexetur. ”
44 Meus. 45 Q110 in bellis accurrebara ad arma aüdito clangore tubarum S