AntIlO
G IA .
tanquam non mihi fit cum micum videri genus probations effe, Decu. |j
quod fblum eft . Et quicquid potuit M*T10,1
prodeffe feveritati
* 3 4
fic agam
adverfario, cum inimico contentio. L iberum
hominem torqueri non liceat. V os
quiddicitis, Judices? Anexpeflatisut
probem , & pro facrarum voluntatum
merito, pro iervandis legibus ante vos
fic oratione contendam, tamquam vel-
letis jura corrumpi ? Veftra hatchafte-
nus caufa eft; nequealienis, coa&isve
patrociniis indigent leges. Vos nempe,
ii tormenta pofcenti non contradicerem,
liberum hominem torqueri feretis ? Quis
mihi poffit objicere , quis irafci? Legem
advoco, & nihil ultra poftulo, quam
quod ipfa praecepit. Neque ea lex eft,
qua: verborum afferat ambiguitates, &
in diverftim poflit interpretatione de-
duci. Nullum feverius, nullum certius
Tabularum imperium exiftimo, quam
cum dicunt: N e liceat. A t, inquit, beneficium
eft, quod lex pratftat, & hoc
tantutn ipfa profpexit, ne quis torque-
returinvitus . Refte, Judices, quod de
lege non habet Pauper , nifi beneficii
poteftatem, & deprecari tantum, non
exigere tormenta poteft. Fidem veftram
tarnen, quisputet, jura ipfa, quaefor-
titer vetant, fic indulgere inde peten-
tibus, ut adverfus ipfa ftatim agatur?
Liberum hominem torqueri ne liceat .
Non adeo fane follicita Lex fuit, ne quis
torqueretur invitus, ut non voluerit pa-
riter, ne quis etiam volentem torqueri
patiatur ? Quantum igftur intereft , a
quo liberi hominis tormenta poftulen-
tur , cum Lex dixerit , non efle tor-
quendum ? Eodem, ft qua fides , cohi-
betur imperio quisquis poftulet etiam
pro fe ipfo tormenta ; neque noftrum
efle
nunquam nbcuit
exemplo . Sufficit libertatis reveren-
tite, quod torquetis inviti, quod contra
me non *5 alius 16 invenit . Liberum
torqueri non licet . Hoc eft ,
Judices , propter quod filium meum
dives coram me non timuitoccidere.
Filium igitur meum in confpeftu meo
occifum efle contendo. Quid dicitis ?
Ita non erat contra proclamationis
hujus fidem , fi nunc agere poffem
quietum , modeftumque miferum f
Vultis , cum hoc viderim , tantum
teftimonium dicam ? Mirum hercle ,
fi fcindo veftes, nudo corpus, ignes,
flagella depofco . Infaniat necefle eft
pater, cum folus hoc fciat. Fallitur ,
Judices , quisquis hoc quod poftulo ,
contemptum , quisquis audaciam vo-
cat . Filios urit , exagitat , & inter
tormenta fugio dolorem. Si mentien-
tis eft velle torqueri , invenite quid
facere debeat , qui verum dicit;, &
non probat . * Mentiris^, inquit.
Bene quod & tu fateris non efle mihi
fine quasftione credendum. Et quas
per fidem mendaeio meo caufas dives
aflignas?' Ignoro percufforem. Deinde
te potiflimum de quo quererer , ele-
g i. Anfcio, & fimultatibusnoftrisoc-
cafionem orbitatis indulgeo ? Decipi
me non potuiffe manifeftum eft . Filins
meus , cum pariter rediremusi,
occifuseft. An dignofcere percufforem
nodle non potui , cum percufsor po-
tuerit eligere, fugere I Quid ais? Ju-
venem meum alius pccidit; & tutor-
hfc
IS Quam Dives, inimicus, quern volo effe reum . \6 Bationem qua mihi negaret tormenta; five
quod non alius excogitavit contra me facere hujus Legis au£loritatem.
* Secunda obie&io Divitis , quia Pauper mentitur, & noft ell verum ipfius Filium a fe peremptum .
Refpondet Pauper , fie non mentiri, i. quia non pottii non bene cognofcere quis fuerit interemptör
F ilii, cum & ipfe Dives potuerit fecernere Filium <juem oecideret a Patre ; 2. quia aperte cülligitur
quis lit inimicus hominis, cujus Filius occifus fuerifr ; 3. tunc poffet haberi fulpic-io ne mentiretur ,
fi folis verbis fateretur, fed cum fe ultro tormentis offerat, omnis perire debet fufpicio; 4. deberet
haec haberi fufpicio in fervis, non autem in hominibus liberis.
17 Ita fenfus : bene quodJfaterisme tormentis dandum quas pollulo > ut Veritatem aperiam, quo*
niam priusquam torquear dicis me mentiri.
D e c l a
MATIO.
hi folatium ultionis imples ? Te ac-
' cufo fcilicet , ut interim nefcio quis
ilie fugiat, evadat. Quod tu mihi genus
furoris aflignas, ut maximi fcele-
ris ultio pereat falfte-accufationis in-
certo ? Homo , qui me vidifse contendo,
cum occideres filium meum ,
nifi de te vindicor, non reliqui mihi,
ut hoc de aliis probarem . O te
extra omnes humanorumpedlorum af-
feflus,inimice, fepofitum, ,8 nuncqui
me putas pofse mentiri ? Perdidi in-
felix ilium chariorem pauperibus *9
affeftum. Succurrere mihi putas:, quod
aliquando 20 diffedimus? Fallens, de-
ciperis . Hominis , cujus occifus eft
films , 21 unus" inimicus eft . Sane
poflit aliquis hanc doloris diflimula-
tionem mendaeio perferre verborum,
torqueri volo. Nihil eft tanti nifi verum
: videlicet inter ignes , ac flagella
fufficit mihi , fi dixero, hie eft
inimicus animte-, qui nobis fubinde
maiedixit , hie ille contumeliofus ,
alle impotens . Ego nefcio , an mihi
poffit in quaeftione fufficere, quod vidi
, & quod inimicus me contendit
ideo velle torqueri. Tormenta poftulo
. En ad quod confugiat homo , qui
fe fciat poffe mentiri . Nulla eft ratio1
quatftionum relifta mortalibus , fi
adjuvant contra veritatem : & fubla-
ta eft de rebus humanis neceflitatis
hujus utiiitas , fi viam tuetur ultro ,
explicatque fingentibus. Hucufquedu-
rant arris ingenia mortalium , & licet
fit aliquis fecreti firmitate com-
pofitus , hominem tarnen ultra non
fequitur animus . Non vacat affere-
re , quse finxern , tunc cum vix 22
prodeft & verum fateri, Et nemo non
contra id torguetur , quod dixit ante
tormenta . Non refert , cujus ad e-
quuleum nominis perfuafionem ,, quas
fileneffe
contendo examinare caufas , cur- Amti
Lex non dixerit, ne quis liberum ho- l'oaiA
minem torqueat, fed ne liberum hominem
liceat torqueri. Omnia fimul, &
pariter una voce compofuit, &cun£Ia-
rum fuftulit difficultatem quteftionum
quisquis vetavit. Et hoc quidem fatis
efle mihi judico caufte , ut Pauperi con-
tradicam ; at quanto majus illud eft ,
quod adverfum me tormenta poftulat
inimicus ? Quanta jam alacritate, quo
creditis animo, Judices, ignibus, fla-
gellis,cruciatibus omnibus membra Pau-
perem adverfarium aptare , qui fperet
indefe quatcumqueperinvidiam, livo-
remque maluerit probaturumi1 Nullum
tam atrox, credite, tam efferum fup-
plicium eft, quod non poffit fortiter fer-
re audax, durumque hominum peAus;
modicisque humanx nature viribus
quamdam addunt perturbationes ipfte
trucem , ac veluti attonitam contra
terribilia omnia conftantiam. Hinc a-
mantium ardua confilia, facinora, vo-
luntaria fata . Mine irarurn impotens
furor, & prsecepsin vulnera, objeiftas*
que mortes, & quidquid intolerabilius
eft, quidquid horridum impetus. An
nefeitis quantum valeant jufliartuspa-
ti , & quoties tortores ipli rant qua-
dam,& indeprenfibiii cum reorum mem-
bris rixa defecerint? Tulit quis ad ne-
cem ufque tormenta ne fateretur; quam
potioris caufae eft, ut quis perferat cum
veltt ultro fateri ? Sive, Judices, ita
in quibusdam corporibus mira quae-
dam naturae effufa vis eft, ut contra do-
lores omnes infolito robore , novaque
patientia membra firmentur; five ita
jubentis animae flamine peftora ipfa
muniuntur, ut nulius omnino dolori fit,
nullus fenfibus locus . Qua: fi in uno-
quoque vera funt, quanto plus in illo
Valere fatendumeft, queminvidia, li-
18 AHi legunt Nunc quoejue me putne &c. fi prior leöio’ retineatur, addendum eft interrogacioms
fignum' in fine peruodi. 19 Puto Filialem. 20 Alter ab altere? ; Pater a Filio . ai Uni 119 , idem
amborum . aa Contra dolorem , contra patientiam .
Gg ?