io8 M .F . Qu i n t i l i a n i D e c l a m .I .
Avtx- quiefcere tunc potuerit jam de fe pro-
®G1A' ba t, qui fomnum in mulierecredi non
patitur. Sed fi conftirerit, ne menti-
ri quidem fomnum foeminam potuifle,
quis tandem facinus objiciat dormien-
ti? Netnocredat tanta poife tranquil-
litate perfundi impiiffimi facinoris con-
fcium, &. diu compofitæ vacate quie-
t i , cujus maximum unumque princi-
pium eft bona confcientia . Ubi eft
tarn felix parricida , quern immanis
deferat fa£ti religio , qui totos illico
innocentis refumat affeftus ? Vultisad-
huc referam perditorum formidines ,
& cruciatus? Quae fi de nefario quolibet
aeftimanda funt , quanto magis
de foemina , de uxore credenda ? II-
lud'fine fide effejudico, ut fe iterum
mulier per quietem toro committat ,
cujus facra jura fccdavit , & in ipfo
mariti fanguine membra componat ,
ut fi fe infcia ilium alter occident .
Fortiflimum pro nobis , Judices, de-
fenfionis genus effe jam cernitis , ta-
lem hanc extitifle poft facinus , qua-
lis effe non poterat parricida. Neque
credatis imitari fomnum potuifle mu-
lierem , quae dormire non potuerit .
Facile eft effingere quofcunque malue-
ris affeftus ; illud impoffibile eft , ut
deprehendi non poffis . Vultibus ipfis
ita cordium fecreta nunciantur , ut
quisque fruftrafecretumfperet. Dono,
auod mentiri quietem Noverca volue-
rit . At quis illius quieti non credi-
dit ? Cujusnam attenta , cujus avida
fuspiciosie deprehenfa eft ? An creden-
dum , nullas effe follicitudines , aut
quolibet occurfu contentas intrantium
adfenem, adPatremfamilias occifum?
Caecus ipfe adverfarius , Cæcus accu-
fator quantum interrogaverit, quantum
teptaverit neceffe e f t , ut Noverca de-
prehenderetur ? Et tamen fasvus ipfe ,
ac falfae criminationis ingenio non ali
fubmoveret pater blando corruptus am- Decls.
plexu , & omnino fummam calamita- MiT1°-
tem corporis occurrere delicatis uxoris
oculis vetaret. Invenifti pium & de-
votum 77 unico fenem, & de omnibus
conjugis tui defperafti ob id affedlibus.
Miferrimus eft maritus quisquis indu-
cit filio novercam . Quod uxori non
videtur utrumque poffe amare. * Quse-
ro igitur ante omnia, ubi oCcifus eft maritus?
In cubieulo fuo: hoc paulo ante
privigno defendendum non fuit .
Occifus eft in cubieulo fenex. Ita file
percuffor non timuit uxorem? Audeo
fecretum nuptiarum & matrimonialis
leftuli folitudinem occifurus intrare .
Quern quaeram? ubi relinquitur maritus
ab uxore innocens ? Noftem autem
ad fcelus quis elegit? Noxtuumtem-
pus eft . Quid fi accedit huic etiam
fceleris occafio? Non venire debes ad
fecretam domus partem, nec tot a tibi pe-
natium facra peragenda funt. T u non
cogitas, quemadmodum fafpenfa manu
fonantem 78 blande cardinem fleftas.
Jaces fecundumoccafionem, & expedi-
tum tibi in proximo facinus e ft. Non times,
nequis deprehendatilpfiquoque
fervuli longiusquiefcünt, & prasftatur
grande fecretum ingenio loci . T ibi-
que ferire cum velis , feire art dor-
miat licet. Nox & ferrum & 79 fecu-
rus maritus , quidnam ifto delicatius
fcelere? occifum effe miferum fenem,
cum tu volueris, feimus. 80 Quomo-
do tamen , inquit , gladius pervenit
inmeampoteftatem, qü iprivignifuit?
8t Hsremus , hie difficilis expugnan-
dus eft locus . Quis' credet mihi , fi
dixero, gladium perdidit cascus , illae
perpetua nofte claufe gente non cufto-
dierunt ? Fingere nimirum ad tempos
vide- "
atque inimicus homo toto invidite ,
objicere potuit,d nifj inventam fuiffe
77 Addiflum unico Filio . 78 Leviter. 79 Nihil fimile expeftans ideoque fecurus ,\u'ec frimidus.
80 Obje&io ex Noverca- fe defendente. 8j Refp. 'contra"Novercatri • Ironfa.
D ecla-
MATlO.
L a u r e n t i i P a t a r o l i A n t i l . I. I Op
& rem nimium manifeftam fe mulierem dormienti fimilem. Quam akti-
facile , quam pronum erat vigilan- too‘A ■
probare
- videbor
1 impudentercomplorare.8* Scilicet fern-
per ifti appofitacapulo manus, & die-
bus ac noftibus curæ. Nolo tanquam
callido glorieris ingenio, non decepifti
trucem horridumqueiatronem : 8d no'
ftri tibi occafionem præbuere mores .
Nam quod uno iftu occifus eftfenex,
ad te fufpicio magis refpicit. T u prseparate
corpus illud ad fftus potes, dum
viderisamplefti. T u blanda manu prç-
tentare peftus , ubi afliduo vifeeris
pulfu non quiefcat anima , ubi ftatim
mors fit , ubidefpiritu fanguinisiftum
explorare ante & cognofcere lic e t. Po-
teft&uno iftu mulier occidere- * Venia
nunc ad veftigia parietis cruenta-
ti , quibus te fatis abundeque prçflx-
mus dum adolefcentem defendimus .
Haec funt tamen quæ contra te refer-
vata funt . Cum maritus tuus in cu-
biculooccideretur, feiebas nullum tibi
reliftum patrocinium, nifi aliquid cæ-
ettati fimile feciffes. Ideoque fangui-
ncm in illam partem induxifti, in quam
quæri volebas , ut poftero die omnis
invidia fanguinis notas & veftigia prse-
parata fequeretur . Infamas.cæcum ,
confilium ex calamitate fumpfifti .
Sciebas ilium non aliter, fi dux defe-
cifset, ingredi pofse, quam fi veftigia
parietis perpetuitate dirigerer. Simu-
Jafti itaque cæcitatem, & ne quidfGe-
leri impio deefset, mariti tui cruore lu-
liiti I I
tem illam probare , quas eaaem non
effet cum dormiente ! Nullum igitur,
nullum adverfus nos dubitationi
fuperefse locum exiftimo . Audafter
jam , & tota fide contendo: Non ad-
mifit facinus qusecunque non manife-
ftare fe potuit. Neque eft, Judices ,
cur excitari feemina debuerit. Quan-
tus fit rumor eju s, cujus interfit par-
ricidium fecurius admittere , relinquo
vobis exiftimandum. Non poterat fran-
gere innocentis feeminse fomnum ftre-
pitus, qui fenem non e x c itavit. Aftus
ipfe parricidii, fagaciflime unico i£lu
confeftus , quam brevis debuit effe ,
quam tacitus! Ipfe inde fenex quanx
cito mori, quam fine luftamine ■' Nam
quos exerat impetus , quos anhelitus
infirmiflimus homo , cujus confulto
transfofsa vitalia ftatim tota deficiunt?
Quam le v is , quam nulla pereuntis a-
nimae colluftatio, quae non per inteE-
valla vulnerum, fed in ipfo vitae mor-
tisqueconfinioferiatur? Momento qua
petituf citiflime fugit , & quanto ci-
tius ubi fomnus ipfe mors eft ? Mulier
vero , licet in eodem leftulo cubet ,
jam non ftringitmembris fenem, jam
non tenet amplexus. Attendite, quse-
cunque explicat anirna transfofsa lu-
ftamina extra faeminarn funt. Sed jam
hoc ipfumeft innocentiifimte foemina-
rum illudere , qua lie accufatur tamquam
nimis alte dormierit . Magis quinimmo nunc crédité tentatum cau-
tiflime facinus , & judicate cur fuerit unico iftu fenex occifus-. Vis dicam ,
Juvenis , quare non fit excitata Noverca ? Ipfe fecifti ne excitaretur . A t ,
inquit , occidit aliquis Patrem , & .Noverca: pepercit ? Magnum fane pro
.Caeco defenfionis. argumentum ! Videre , an nos omnino a tanto vindicet
crimine. dum Novercam accufat . Poffem igitur , poffem allegare , content
s fu it 'fcelere Gæcus , qpod primum volebat ; perdidit cOnfilium omne vi-
resque primum poft facinus Parricida ; fed nihil certius affirmqm, quam quod
llli parcere debuit , cui uni imputare poterat parricidium . Pergerem modo,
Judices, ad genus aliud defenfionis, & patrocinii fatis nobis allatura confide-
• . . rem
8z Ironia . 83 Caeci Clientis noftri.
2. qma fola ipfa Noverca potucrat effinxiffe pei* otiùm*véftigia ilia Palm* c.’uentacar.
m
* j
1 . 1 ® I
b km I