170 M. F . Q u IN T I LI
A n t i - recedant necefle eft. Quis enim ferar,
l00IA' ejusdem prorfus legis imperio hominum
pame divinum, genus, & viliora quae-
que per hsec plagarum fpatia compelli ?
111a, ilia regi voluit ,& veluti manuduci
divinitas , quibus nullus ordo, nulla con-
filia virium minifteria difponerent. Nobis
fublimis hac ratio, & de ipfo ve-
niens Numinum fonte datus eft fpiri-
tus, utviliori rerum non egeremusim-
pulfu . Caeli igitur , & fydera , Juveitis,
nulla extra nos , & quidquid fa-
tum credis nos ipli fumus. Scire vul-
tis iterum, P. C ., inanem prorfus, inr
confultamque ja&antiam? Fata hominis
de afpectu fyderum deprehendi cre-
dunt , quorum numerus etiam fapien-
tiflimorum pculos haftenus, gc ftudia
fugit. Quanta funt enim, quorum igni-
bus in figna figurasque digeftis, non dif-
paris inanis hac fcientia vocabula va-
nitatis impofuit ? Pauca prorfus , & ,
fi cum illaCseleftium luminum inenar-
rabili turba compares, prorfus nulla.
Neque tarnen, fi vera funt quae de cae-
teris gens vana depradicar, quis putet
unquam non & fuas fingulis inelfe po-
tentias, & ad catterorum aptata vires
momenta virtutum ? Quidquid fcifti
parricidinm , Mathematice , prsenun-
ciavit . At cur non aliter fortafle dd-
buit di.verfa Calorum ratione, & te
latentium fyderum poteftate pradie.i ?,
Parcam verbis, P. C ., nos enim im-
pudentiflimum genus hoc hominum fa-
cimus, dumnonftatimfortiterquecon-
temnimus , dum tot.errorum videmur
ordia
n i D e c l a m . IV.
ut quis in aliis 3° confultationibus de- Esct».
cipi poffit, aut errare : de futuro par- MaT,°'
ricida non magis Mathematicus po-
teft, quam pater interrogare . O-
mnes, ficuti apud facrae artis antifti-
tes fatis conftat, animse proprietates,
& futurasmentium, corporumque formas
, ex illorum fyderum qualitate ,
quibus in ortu fuo cunfta gignuntur ,
accipiunt . Aliquis 3» vagi numinis
errore perftriftus eft , vitam tran-
figet ills difcurfibus . Placida conce-
ptum 3 3 ftella fignavit , erit mode-
fta lenitate confpicuus . Ardens na-
fcentis horam 34 fidus accendit , viribus
pariter , moribusque flagrabit_.
Languidi & jam vergentis in procli-
ve mundi, hebefcentibus tardior mem-
bris , fimilis feneftse juventa pigre-
fcit. Jam fi cui principalium rerum
fulgor illuxerit , in populi confurget
imperium. Credo mehercule in ilium
natalem monftri mei diem, iratorum
numinum confpirafse violentiam , fe-
demque prodigiofi 3 5 fpiritus collato
pariter 3s igne 37 prelnfse. Si 3* verum
eft , poll vetufta fsecula , & in-
numerabiles annos reddi rurfus aliis
eorporibas animas, fortaffis in me re-
natus fit 3 9 aliquis. ex illis , quorum
fcelere violatus dies 4? mundum fu-
bito m u t a v i t 4' quos per nutria ,
terrasque fugjentes , furiates faces, &
ultricum dearum terror, agitävit. Nq-
celse eft , ut majores notas. Ventura
promittant , quae non fernere' nafcun-
tur . Sic futuras tempeftates , pelagi
fra#-
30 In quibus non habetur ratio conftitufloms Syderum, &c«Idrum . 31 Interrogare refpçfiîitPa-
tris eft interrogare Machem. refipeÊïu Mathern. eft interrogare Syderum pofitionctn, 32 Forfait Plan
e ts. 33 Stella quae fit in aliqua ex conftellationibus illis , quibus boni Hörarne’s nafduntur', v.g. fub
Leone dicuntur oriri benigni; Tub Virgine doÊti ; fub Geminis prudentes, &c. ' .34 V .g . Aries, fub
quo nafcuntur homines truces : vel Scorpio, fub quo nafcuntur hellicofi , & fort.es, See.
35 Animaemeae. 36 Quo me inflammarent, & trucem efficerent. 37 Obfediffe.
38 Hie loquitur in fententia Pythagoræum admitten-tiuni metempfycofim, hoc eft transmigraiionem
Animarum ex uno corpore in aliud. 39 Hic fortaffe intelligendum deAtreo, qui epulandbs^rêébuit
Thiefti filios , cujus horrore perterritiis retro fe converti in ortum Sol, vide Sen. Trag. Thieft.
40 Leges mundi. 41 Hie fortaffc loquitur de. Orefte qui occifa matre Clitemneftra'cum àdulJtero
JEgiftho, praeterea Pyrrho, qui fibi rapuérat Hermionem fiiiant Menelai, furiis aêluseft, donee ad
Templum DianæTauricæ perpetrata fâcinora expiavit.
L a u r e n t i i P a t a r o l i A n t i l . IV , 171
bfciA. fragor , & cotlfciutn nemorum mur-
H ia- mur cnunciat : ;fic periturorum fata
populorum ardentes' catlo faces , &
crinita 4® fiderum flamma prseeurrit.
Prtediccbar bello , monftrabar armis,
agebat ante fe Ventura feritas publi-
cas calamitates, & omnium m.ilorum
confummatinne parricida ponebar .
* At nunc ifta putet aliquis' fortuito,
non arte fentiri : polfit fortafse cafu
evenire quod futurum fit , non poteft
cafu fieri , quod pratdiftum eft . £c-
quando unquam, pater, explicuit ma-
nifeftius ullius fafli neceffitatem totus
ordo refponfi ? Vir, inquit, nafeetur:
evenit . Educabitur , quamvis parri-
cidium prtediftum fit : accidit-. Per-
veniet ad juventasrobur: adolevi. Viribus
erit confpicuus : & nimis . Ad-
erurit bella : venerunt . Ibit' in aciem
te volente , milfusque fortiter faciet:
feci . Erit parricida : fi vixero . Si ,
pater, tam fecretae, profundteque artis
ratio redderida eft , nonne habere
tibi grande confortium prasdifti vide-
tur ipfa diverfitas? Virum fortem dixit,
&parricidam. Vicina funthtec,
etiam ut diffimilia : paria viribus i
etiam ut mente diftentiant . Quid e-
nim me aliud notabilem fecit in bello
, quam quod non parco cxdibus ,
Cruore non fatior, exultans fuper ftra-
torum corporum ftrages , palpitanti-
bus adhuc cadaveribus alacer infifto?
Virtutis funt ifta , cum hoftis cönti-
git i Pax eft , quae nos deprehendit :
&cum jufta gralfandi materia confum-
pta eft , in facinus neGelfe eft otiofus
ardor erumpat . Ecce jam Reipublicas
prabita eft: quies , mihi tarnen pluri-
mum
ordtnem , & veluti poftulare rationem. Anti"
Miratur vero iterum Juvenis , quodLOGIA‘
homo , qui de parta confulebatur, non
confudit, turbavitve refponfum ; non
per ambages feeleris vaticinium expref-
fit . Si qua tamen fides , nulli minus
credendum judico, quam illi, qui tam
immania præfcire polfit, & audafter
referre non dubitet. Tuillam feientiæ
fiduciam exiltimas ? Deceptiofuit. Homo
, qui per artis inaniffimæ ftudia fol-
licitas infeiorum curas, & trepidosani-
mos, feu religione quadam, feu terro-
Ve pervadit, una fibi fidem captare ge-
ftit audaciaverborum. Maximam jam
peregit mendacii partem quoties refpon-
dere fe ita probet , tamquam firmius
enuntiare non polfit qui non mentiatur.
Quidquid fiduciæmiraris, Mathe-
matici illud, non Artis fuit. Feciflet
rem ille vere feientis , qui , infpefto
Juvenis themate, cælorumque ratione
digefta, ad tanti feeleris, ut par erat,
horruiffet afpeftum. Nunquam Aftro-
logo magis credendum arbitrarer, quant
cnm ad pratfagiam Verbanon fimulata
componeret , inftitueret affeftus . In-
deprenfibile efty ut ilia parricidium a-
lacritate nuotieturj qua opes, quavirtus,
qua ftimlha félicitas . Merebatur
primas dolôris'parres tam immane, ra-
rumque facinus in eo, qui primus in-
fpexerat ; & qui ante quant loqueretur
pcftuit fe toto vultu non prodere, non
illud fane futurùm exiftirnavit. Pote-
rat fortius parricidium admitti ; debe-
bat aliter patri filius parrioida nuncia-
ri. Défendit Juvenis rurfum vaticinii
veritatem, quod fingula ceflere refpon-
fo ; nam & Filius eft natits, & ad bella
42 Comatarum, quorum triplex genus, Ciinitum, Cauéatum, Barbarum .
* objeÊlioni qua: fieri poterat, nîmirum cafu praldicere Mathematicos, non ex arte ; dies
autem nonpoffe diet nifiexarte, quibus fingula ita eveniant utpriediaa funt ; duas autem partes ha-
bebat refp. Mathetn. prima ante parricidium, quac, omnino verificata fuit quoad omnes circumflan-
tias, altera ipfüm parricidium , cur autem de folius hujus veritate ambigatur ? Præterea inter fuas
partes nulla ell diverfitas; eadem enim Fortitudine.,: & fortiter agit in Holtem , & parricidium confi-
ciet, quare fi vera ell fortitudo in Hoftes , quam Mathem. prædixit verum etiam erit ut ea fortitu-
uine parricidium conficiat.
y 2