224. M.F.Quintiliani Declam. vr.
turnafffigeret, nunquam oculorum. Nos jore defendere, & cum judicium aga-
oculis familias Temper , & praefentiori tur exempli , tandem caufam luam
quodam adftamus imperio; nos univer- intelligere . Hoc faltem habebis, mi-
f* domui difcurfu, laboribus,exemplo, ferrime fili, quod honoratis contin-
cura profpicimus; filios alimus, infti- gere funeribus folet, defunctus lauda-
tuimus, cohibemus, dum vos interim beris . Omnia licet hue revocemus
luxu ac fibidine domeilicas opes abfu- pr*terita , & ad canendas unius lau-
mitis, dumlongeapatriisfinibus,tam- des, univerforum vatum, fcriptorum-
quamotiofi, tamquam non parenteser- ora confentiant , vincet tamen
ratis. IdeoquidemTemperintradomum res iftamille linguas, lplamque:,' « lit
/- ®- - ggSBS---- J— aiiqua corpore uno, facundiam materia
fuperabit , etiam fi nihil dixero ,
nifi quod obje£tum eft . Lucem , li-
bertatemque Patri fili us reddidit , &
( quod ante inauditum eft ) magisme
amavit quam vellem . IngrelTus eft
maria , in quibus jam minimum pe-
riculi tempeftas habet: & quod inter
ifta difficillimum eft , amore mei vi-
cit etiam Matrem fuam. Tace, nefa-
ria lingua , ergo tu ifta laudes ? Ob-
tulit fe captivitati , quia.feiebat grave
effe alligari,, malis,paths fucceffumus
, & captivitacem qu imdam de
inclementia veftra, atque inhumanita-
te jam patimur; non uno tamen loco,
led ubique cunfta refpicimus , cunfia
cenfemus; neque tamlevibus affixte Turnus
officiis, ut non ip(a eadem necef-
faria maxime fint & prorfus utilia .
Vis dicam quanti fit uxor meriti? O-
mnia praeftat Famili* tute, qua: tu pr*-
ftare non potes . Sed magis , inquit ,
poterat mihi prodelfe Filius quam tibi.
Dono, Judiçes, .quascunquehominiin-
confulta conlulta qquuaæsdaaamm îfuuggggeerreert,, ccoonmtummuaaxi-- eue , ...»— r-f-- ------
que jafiaatia, poteras tu aliter tamen lit . Subit libens pcenam pietas etiam
j•_u__v_a_r:i ; _p_oatrearuanemt p.a rTituerm reedliiumsi; cuaxpotir .
vus, & c*ca non dèferi. Ita fane di-
videnda erant fanftioris Filio ' pietatis
officia , ut pretium deferri curaret ad
Patrem , remaneret ipfe apud Matrem.
Fruftra vero docere tentât adverfarius,
fceleribus gravem . Tu melius, uxor,
qu* fafiurum retinebas . Comparate
nunc , fi 6 9 quis Patrem per holies fo-
lus tulit , qui 7° cum venientia in Patrem
tela excepifset , fimplici tamen
Jrrultra aocere cemai s u v a u u u i , m.VÏo2r?t*ee defunfius eft .. U— n--u--m-- legi-m---u-s-,rfl
non fuifte mihineceffariampræfentiam qui vicarias proPatre nonquidem _pih
Filii, quod catcitati quilibet miniflra- ratis , aut in man manus obtuierit ,
re cibos , aftidere , manum porrigere . fed
potuerit. Primum,Judices, feveriffima Lex eft, neque ulla unquam mterpre-
tatione mutanda , ut filius ipfe parentes in calamitate non deferat.: Mater
fum, cseca fum, jubere ftatim jam poffum , neque reluftari Juvenis debet .
Deinde vero miremini potius , fanfiiftimi Judices, ilia abhomine dici,cuitam
féliciter noffe contigit , quantum conferre parentibus valeant adjutoria filio-
rum. Fingite jam quamtumlibet , miniftrare caecitati fervulos, univerfam o-
peribus non deelfe familiam , quam injucunda tamen, quam triftia funt. lllo-
rum officia, quos metus, quos cogunt imperia. Addequod nihil plus dubium,
nierit
enim de viftoria ut ad fepulchra , ad rogos &c. quod fivincetur, fe ad littus iturum ptoteflatur ,
ubi finon aliud pietatis officium praftare poteritFUio, fuum ipfi corpus velut. m fepulturam imponet,
vel alios orabit ut terram congerant, aut projiciet in mare, quod certe poteft , a quo quocunque
feratur fepultura non prohibebitur, &c. J . ,
69 Alludit ad Æneam , qui fugiens , capta Troia, Patrem humeris portavit ufque ad naves : vide
Virg. Ænead.9. 70 Intelligit fortaflcPolitemPriamiFilium ; quiPyrrhi ict«confottus eitdumdelen-
derec Patrem ,
Becla- f£d ubi redimi pofset . Me njiferum !
MAT10. jjjgcxjdurn eft quod hoc ipfo atlmoneor
exemplo , in honorem pietatis etiam
damnati fepeliuntur, Htec alii lau-
dant, ego queror. Tequidem, juve-
nis, omnia faecula loquentur , & ad-
mirabile exemplum tenaci memoriae
traditum, in ipfa aftra fublimem pen-
nata virtus feret. Sed mihi ifta laus
tua care conllat. Non erat latius le-
ftulo matris incumbere , & in hujus
minifterijs deditum fecuraotia impen-
dere ! Soli tibi contigerat , ut pofses
Patrem excufare, non redimere . Me
interim, ut cceperat, tabes lenta con-
fumeret . Me , qua: debebat fola , fe-
nem mors ;redemifset, & cum exani-
me corpus in fluftus efset abjedlum ,
ficontigilset71 iimilis tempeftas, quod
sequius erat, tu me , fili , fepelifses .
Fefellit te ingenitus honeftis animis
glori* amor : fpes tibi perpetuse lau-
dis impofuit . Ubi virtus ? ubi pietas
? perifti mifer , & male audis .
Non morienti Pater afsedi , non x -
gri caput molliori fede eompolui, non
fatigatum latus mutavi, non fpiritum
excepi. Abfens , extinfius , everfus,
mortem tuam inveni . Nemo segro
vincula laxavit , nemo manus ferro
fordidas ad accipiendos remifit cibos.
Tantum 7* catenarum caufa folutüs
es, neglefius, defpeftus. Quidnivilis
fenis
nihil inftabilius mancipiis eft. Mutant Aniv
quotidie domos , & qua fpes vocant , l001A
quaJucra ,difcürrunt. Crédité, dulcio-
res infeliciffimæ mat ri1 funt cibi, quos
offèrat filius 5 firmiores funt humeri ,
quos file præbeat, quibus incumbat ; ca-
riordextera, quamutuæ, qua non aliens
reddanturpignora caritatis . Etqui-
dem , fi ullis unquam parentum cala-
mitatibus fuccurrereliberos necelfe eft,
hanc puro, quæmihi contingir, carreras
jam quaslibet fupergreftam, quan-
dam in fe habere dignitatem miferatio-
nis, ut poffit aliis quilibet mails, cse-
citati vero unus debeat filius adftare .
Nihil fane judico plus folatii pofte in
tam lamentabili triftitia contingere ,
quam filorum pietate gâudere, quos non
ipfæ feoerimus ; & de nobis aliquid ,
veluti non prorfus infirm*, non prorfus
invalid*, inliberis noftris fenrire.
Blanditur fibi infelix calamitas , tamquam
penitusoculosnon amiferit,quo-
ties ab 1II0 fe foveri non dubitat , de
quo non telles adhibet , neque aliis ,
led fibi credit. Pofsunt aliter miniftrare
, convitiari, illudere famuli; num-
quamcertior, nunquam fecurior eft c*-
ca mater, quam dum fili aflidet filius.
Ideo quocunque etiam fua munera pr*-
ftent animo iiberi, prxfcrrc tamen ad-
huc mavult infelix eorum minilleria,
quos Lex ipfa non difeedere jubet, 8c
pauentiara detrefiare non patitur. Habet
tarnen, Judices, lemper calamitas mea magnumaliquid, & fupracteterarum
etiam rigorem intolerabile infandumque diferimen . Dono , Juüices dono
durum fi* elfe mortalium alicui , ferreumque pefius , ut c*cam matrem re-
1 inquere fortiter poffit ; quam inaudit* tamen, quam incomparabilis f*viti*
fuit illam reliquiffe, quam fupra c*citatis ,*rumnas affiduus gemitus, affidua
lamentatio torquebat ? O conjux , quantum te optavi , quam longa traxi tui
deliderio fufpiria, quantis me cruciatibus torfit captivitas tua 1 Quoties ami-
fiffem lachrymis atque ululatibus lumina, fi herum habuiffem! Quantum pu-
tans , Judtces, dolores noftros per fingula momenta crevifte , & repetitis pi-
ratic* feritatis cogitationibus , novos feroper angores doftris incubuiffe vitalibus?
pore m^mare^. ^ 75 UtfaivaWMur « K B * , „«* prajicereamr cu« doc-
Tom. J I . F f