 N T l -
lO G IA .
2 6 4 . M . F . QU I “N TI L I A N I D E C L A M . VIII.
captum Filium alterius vicariafervitute mobilem rigidamque patientiam per Decu.
omnia leftuli fpatia duraturus expo- MSTI°-
Accipit carnifex ille telum ,
redimere ? Ille fortalfe fatifcentibus ma-
gis viribus impar erit vinculorum pa-
tientiæ, & facili macie infirmus fpiri-
tus in ipfoGatenarum ftridoretabefcet;
ille (dicam libéré, Judices ) magis ama-
bitur, & in totaFiliorum fimilitudine
faciet tarnen nefcio quæ ignota diverfitas
majorent pietatem. Sed minus eft
quod modofeci, qui morituri fratris vi-
cario corpore alterum de fupremo fato
redemi. Neque vero ad miferam hanc
femper redigetur neceffitatem humani-
tas , ut pro falute ægri opus fit morte
hominis, & Medicina confumere de beat
tantundem . Quamquam, velis nolis,
medicinæ modo convenit invidiam de-
trahere, neque enim ars F ilium , fed natura
ipfaconfecit. Sed quid pluradifpu-
to? Tucaritatis jaftationemcontendis,
quod ægrum vetaveris lacerari ? Ego
quidem putoveluti magis aftumeffe de
genere humano, fi valeat bæc cura pieta-
t is ; &m ih i femper imputomajus me-
ritum feparationis,quod nolui perire ge-
minos. Sed,inquit,nullum natura morbo-
rum genus folis viceribus abfcondit,&
quidquid caufas valetudinis devitalibus
trahit,in corpus emanat.Fateorequidem
vifcerum labores, five de citation claufi
fanguinis curfu, five animæ crebriori an-
helitu indicari, fedcum tot morborum
varietas iisdem caufis nafcatur, non ita
fane femper ad interiorem fenfum con-
fentientia externa denunciant , ut fin-
gulorum qualitas prorfus innotefcat .
Quædam leniterima vitalia percurren-
res labestacito exedunt vifcera inceffu
mtur
non quo dextera ftatim totum vulnus
imprimeret , fed quod leviter paula-
timque defcendens animant in confi-
nio mortis, ac vitæ 7* librato dolore
fufpenderet . Hæc exhortatio , hoc
fuit perituri juvenis alloquium . For-
titer dura, patienter admitte, fanabi-
tur frater. Non eft quod exaniroeris
metu , dolore deficias. C a v e , vifcera
exclamatione ne lalfes, anhelitu, ge-
mituque concutias , ne reraedium pe-
reat alienum. Palfus eft miter difcur-
rentem per omnia referati peftoris im-
probum vagæ artis errorem. Conten-
tum fuiffe medicum toto homine 73
difcurrentem primo putatis afpeftu ?
Egefta fæpe vitalia , pertraftata , 74
didufta funt : fecerunt 7s manus plu-
ra quam 7$ ferrum. Stat juxta medicum
pater apertis vifeeribus inhians ,
ftillantem animæ fedem cruentis ma-
nibus agitantem : ne feftinet , horta-
tur, jubet altius diligentiusque feruta-
ri , interrogat , dubitat , contendit ,
affirmât, & accipit de filii morte ra-
tionem . At mulier infelix 77 clufîs
advoktta foribus , 7* cruentumque fe-
cretum toto corpore effringens, velut
ftiper bufta , tumulosque clamabat .
Audi, miferrime juvenis, fi quis ad-
huc tibi fupereft fenfus , exaudi: non
permifit hoc Mater , crede orbitati
meæ, crede lacrymis , nee frater hac
vellet
quorum nullo vis impulfa impetu externas
permanat in partes. Neceffe e ft, Judices, utfæviflima, & prodigiofa fit
peftis quæ certe vim mortis habet, neque fe prodit impatiens remedii. Quan-
tisnos voluit humanafragilitas, & mortalium elementorum unio fubeffe malis,
ut nihil haberet miferum genus in vita tritum! Parum eft fi nos folitisquatiat
flagellis ; quoties. novum, ignotumque languorem immittit ? No va indefigna,
&lon-
7 1 Ne nimius effet, ideoque mortem inferret. 73 Ai H legunt difeentem putatis affeftu •
74 Unum ab all er o feparatum. 75 Qu* attre&averunt. 75 Quod laceravit.
77 Per terram forte pr* dolore ( ut fit ) circumvolttta. 78 Silentium, quod ex illius cruoris hor-
rore oriebatur.
D e c la -
MATIO,
L a u r e n t i i P a t a r o l i A n t i l . V l I I . 2 6 5
vellet ratione fanari. Inter hatc 7S>re- & longo ufui repugaantia, & nihil in
ficiebatur mifer hauftibus , detineba- feientia homjnum quod depreheudat
tur alloquiis, , comprimebatur refi- quodfuccurrat. Scimus, Judices lon-
duus cruor , cludebantur aperta vita- ga morborum remediorumque cognitio-
lia . Nemo unquam tam nova pertulit ne facramArtem, &curationumexpe-
commenta faevitiae: tanquam fanaretur rimentisexereviffe, certamque falutem
occifus eft. Ite nunc, & quaerite, an de fimilium affidua confuetudine polli-
potuerit medico fanante vivere , qui ceri. Quomodo ( per Deos immortales)
tandiuvixit, dumocciditur. Vos tunp mederi poffit qui novitate fubripitur,
putatis illius tantum languoris medi- aut quid conftanti feientite fupereft ,
qum quariifle caufas? quatfivitquicqpid quam fedem ipfam infoliti affedlus per-
nefeiebat , & ufus occafione rariffuna vadere , & fecreta ferutari cum aperta
in omnem voluit proficere novitatem. decipiunt? Quarenon fufficit jam fa fla
Dii immortales, quantum infelix juvenis
animæ , quantum fanguinis ,
quantum babuit ex v ita , qui pertulit
ordinem longiffimæ curationis ? V ix
ex unius hominis laceratione perfpeftio,
neque valent relata præcepta ; novoin-
diget genere curationis, quod non inve-
nit totfæculorum remedium. Quod fi
ægre miferojicuit mori, vix. a crucia-i fas fuitpnfcis illis antiftitibus per plu-
WM ~a res reges viventiuni corpora lacerate, ut
confiderarent etiam fpiritu remanente
quæ natura claufiflet, cur nefas erit fe-
mianimem Filium, ut frater ægritudi-
nis. comes fanetur, & ( fi Di is placet J.
ut ITmilibus habeat humanitas remedium
exfeindi ? Adjjce , proclamât M ate
r, quo.d nec deprendi ex non; fânato
poteft ulliuscaufa languoris. Dono il-
lud, fi vitalia ferfo, & vulneribusrefe-
centur, quidquid nobis tranquillæ vinculum
fanitatis perturbât non poffe faivum
omninoc/Te, cumnovolabatur per effoftibus
fuis anima dimjffa e ft . Inventum
putatis elfe languorem ? 80 Inventum
eft ilium potuilfe fanari . * Agedum
81 commento tuo fenex fuperbus exult
a ; habes quod liberis, quod parenti-
bus,,qupd imputare feculo poffis , fe-
çifti medicum. parricida meliorem .
l.ibet mehercule, intueri. par illud :
ægrum vidilfes hominem, qualem non
falutares me,dentium manus , non ars
in venta pro vita , fed diri ferai urn ,
rabidique morfus, & avium fames fa-
tiata defhtuit , hiuc alium in novas
vires recenfque robur reddito vigore fum peftus fanguisde.fluxu, & p e r refe-
furgentem. Vultis feire, Judices, un- fatam femitampocentisfpirituscompacte
yénerit tanta diverfitas? Ilium pa- go laxetur. Sed quid eftquod conférât
ter curavit, hunc mater. Quantum , ad providæ artis confultationem ipfe fan-
. . _ ;• 'ri- guisinlpeftus? Ipfahabent,ipfavultura
languoris oppreffa vitalia , & fi morbi caufas inquiras, exhibent fefti meatus
fedem, quam dira peftis invadit,, Nocuit nimii fanguinis pondus exæftuans ?
Tumentes , & inhærenti fanguinis tarditate combuftas pervias partes agno-
, ; ., ■ t!. . . . . . i . . fees .
79 Fbïébatùr, lit diutiusviveret. 80 Cum fit inventum, paremFratris languorem potuifle fanari.
' * Peroratip , in qua Mater infultat-i. Patri ob tantatn fæ v itiam in qua Medicum fupefavit ; 2. de-
fcribit Fratres, alteriun laceratum , alterum Qonvaiefcentem, quorum nulla fit diverfitas, nifi quod ilium
Pater cu ray erit, hunc Mater : & quidem in hujqs curatipne non fuere ipfi curandi morbi, fed potius
dolor & lâchryinæ , ex qub infwt non fiiiffé languore periturum , qui non potuit ex Fratris morte
perirè^ 3. proclamât nihil fibi effe folatii quod ex Geminis redditus alter fit; cum neque iple fanus
gaudeat, fe Fratris morte f^na^ym ; 4. convertitur Mater ad Juvenem defunâum, & fax chariratis'
rècenfet opera in colligeiido didufta, & lacerata vitalia ipfius , poftquam Pater ac Medicus liquerç
quoniam ante non ipfi licuit Vülnera tegere peclore
8t Commentum vocat, quo-
Tom. I I .
Filium occident alterum fanaturus, quafi vellet ilium occidere .
L I
Ann
Loc I a