Quo pubes impigra vocat, dominique labored
Fallere, & extrema caul« vilefcere forte.
Ollis parce tarnen primum; namque arte magiftra
Crefcere fors validos ac feftinare videbis,
DifTimilesque greges committi. (9 ) Prandia namque
Ingeminant doit* matres: Cumque ordine certo,
Aureus illucet noftro dum Delius a x i,
Pafcantur gemini elefta examina menfis,
Hifce iterum frondes ac pabula tertia largaä
Ptopinant, numerisque vices aequantibus addunt.
Turgent ecce pares populi; fociataque rurfum
Agmina non xquis miraberis «qua diebus.
F it clamor flabulis : Plallunt, lastisque fequacem
Sul'cipiunt ulnis pubem mirata juventusj
E t circum choreas ducunt ; & Numina donis
Alma colunt, ac templa terunt, arasque coronant.
Nunc moneo ( 10 ) fedes ac mulca cubilia texas,
Queis pecus innumerum crefcentiaque agmina rite
Diftribuas: Citius foboles cunabula prima
Implebit, vincetque toros, fociasque prementes
Dum luftata premit, loculos non pafsa minores,
Corruet, ac vitam milere collifa relinquet.
Jamque & praecipere, atque operis monffrare laborer»
Ocyus expediam. Levibus primum obvia ( t i ) vallis
Res agitur mitique fude. Aft non protinus omni
Credendum fylvat; neque hie tibi robora dura
Implexisque graves rapiend* vitibus ulmi:
Non
que probatum ac jucundum apud nosufu-
venit, quam Bombyces magnitudine atio-
quin difpares co , quo docuimus modo ,
iibi invicem pares reddere.
( 10 ) Sides . Primis diebus , quam vis
magno numeroBombyces fuerint, brevif-
fimo tarnen tabell® linreolive fpatio exci-
piqntur, &continentur: Aft cum augeri
cceperint ipforumcorpufcula, & quotidia-
na nurritione diftendi, opus eft aptioribus
& capacioribus fedibus, quibus commode
fiftere valeant, ne fe invicem aut premant,
aut compellant , atque deturbent , quod
noxium eft, &omninocavendum.
( n ) Vall'ts. Paxillis nempe, aut per-
ticis, iudibusve, quibus rite ftratis , ut
inferius dicetur, Euganeis fedes conftrui
folent, ad Bombyces excipiendos, & Peztingat,
ab aliquibus fomnum illudcontu-
macius excuti, tune eosdem a cæteris (e-
jungunt, fepararimque curant ; jamque ex-
citatis ac famelicis frondes apponunt, aec
diutius fane ipfos inedia laborare patiuntur.
(9 ) Prandia &c. Cum pahqla, ut modo
diéfurn, Bombycibus incrementi men-
fura fint, excogitatum cftquomodo etiam
tardius excitati ciboque reftituti pares il-
Jis , qui cibum antea fumpferint , reddi
poffint. Iliis ergo plura numero prandia
exhibere fatagunt quam iftis; adeo ut, fi
bis per dies fingulos de more frondes iftis
appofitæ fuerint, ter illisapponantur, douée
per easdem vices tam iili quam ifli
fuerint enutriti. Hoc modo Bombyces æ-
quarifolent; nihilque tam familiare, tam-.
Non ornus par, aut cerrus, non æfculus alca «ft,
Non ramola ilex, ( 1 2 ) lethalive arbore taxi.
Utere populeis, levioribus utere ramis,
Quos piceas tiliajque ferunt , glaucoque falifia
Palmite, & irriguis gaudentes amnibus ( 1 3 ) alni.
Scilicet eft geminis firmanda haftilibus olim
Machina deleélis, rafo quæ cortice réélus
Producat ftipes, parilisque decempeda fiftat.
Hozoni
vulgo , feu Portoni nu neu pari. Su-
muntur jgitur primo ad federn quamlibet
efformandam fudes geminae, odlo vel decern
circiter pedum longitudine, plusque
aut minus protenfæ prolibito, r e ff ® , je-
retes , aptæ ctaftitudinis , lævigatæ , ex
arbore non pradura aut gravi, fed poh-
deris omnino mediocris, puta ex Saiice,
Alno , Abiete , »ut confimilibus . Sudes
ipfïe (ic invicem .parallel® ponuntur , ut
deduffis bine inde , ipüsque utrinque ad
reffos angulos infixis quatuor aut quinque
firmioris ligm baculis , quadratum altera
parte longiusexhibeatur. Hoc ipfum, quod
eft veluti lefii fulcrum,integitur&inftratur
vel Arundine, vel alia Cannarum CaJamo-
rumve fpeciè, ut infratradetur, illud ap-
prime ac folicite animadvertendo, utquo-
cunque tegetum genere uti velimus *id non
lit tufi pemtus exfîccatum , & omnimodæ
læ virât is ■ Si namque ftrata, quibus Bombyces
imponuntur, humida fint , fubori-
tur inde firus t& mucor, ac poftea putre-
fadio ; li vero afpera fuerint & fentico-
la , moilifïîma eorundem corpora non me-
diocrirer lardunttir.
i( ia ) Iscthalrve ». Taxi, inter noxias
iitfauftasque arbores Taxus antiquitus fuit
repofita. De ejus liquidem fruefu fcripfit
P i,» . I. té- te. ro. leîbalç battis , in Hijpa-
ma pracipue , -venenum eft. . Succo ipfius
quoque ii paftæfuerint apes, amariflimum
niel conficere creditum : Quocirca Virgil.
■ Georg l . i . longe abipfàrum.alveaTibusTa-
sti plantas arcendas docet ; & 1Br/.p. ob-
teftanti adbtbita formula, cecinit:
^ictua Cyrnæas fugiant examina T.rxes.
Inde eft etiam, quod, cumCorficaTaxis
abundet, mel Gorfice abOvid. Amor.1. 1.
in fame dictum fu i t . timbrant ipfam bu-
jufee plant® mottiferam effe a nonnullis
fcrjptum, & vulgo etiam crcdi notum efti
H®c autem fingüla non omnino vera ef-
fe colligi poteft ex variis apud varios Au-
éfores fententiis , apud quos etiam fru-
élus fine noxa comedi & ab animalibus,
& ab hominibus traditum obfervatur ,
Unde & Theophr.Hiji.Plant. 1.3. cap. IO.
inquit : S i pumenta ( alii legunt veterina )
comederint (trufiuni ) emortuntur, ßrami-
nantia, nihilpatiuntur. Confulatur HiJ}.
Lugd.l.i.c.6. & x i.
( 1 3 ) A ln i. Alnus nota planta, Onio
& Ontario Hetrufcis , ixoftratibus autem
Onaro, & quibusdam/î/nere. Humido fo-
lo gaudet maxime, & per Euganeam re-
gionfim in fovearum fere fluviorumque
marginibus ac ripistum fponte provenir,
turn fedulo etiam educarur, ut radicibus
iinplicitis riparum foliditatem' inibi tuea-
tur. Quare eleganter P lin. 1. 16. c. 37. de
Alnis fcripfit , quod contra erumpentium
amnium impetus riparum muro.in tutelar
ruris esecubent ; in aqua fata , Sec. De hac
planta Vitruv. Arcbit. J . z. Proxima flu-
viorum ripis procréâtur. -Et Jo. Baub.Hifl.
Plant. 1.8. -C. 16. Gaudet plitrimum aquis.,
ut baud fere quam humeflis & uliginofis
nafeatur; potijfimum vero frigid is & opa-
cis, ad fluviorum ripas . Nec abGmtliter
Virgil. Georg. I. a. antea cecinerat : crefis-
quefaludibus alni :Nafcuntur . Miror veto
, abeodem Bâubinolcc. cit. fenbi, quod
Alnus rarior jit in Italia, cum in hac no-
ftra præfertim Italiæ parte nulla tam obvia
planta paffim occutrat . Sed qtiot quan-
taque a Scriptoribus contra veritatem pro-
nuncicntur ! quoties aut aliorum teiatio-
nibus faciliorem auditum præbeant, auc
generaliter aliquid affirmare ex una tantum
vel altera, hic aut ibi tantum, adhi-
bita obfervr.tione non dubitent.