I N S E C U N D A M
M. F A B I I Q U IN T IL IA N I
D E C L A M A T I O N E M
A N T I L O G I A.
M. F A B I I
Q_U I N T I L I A N I
d e c l a m a t i o
S E C U N D A.
C Æ C U S I N L I M I N E .
A R G UM E N T U M . ,
Ex incendia Domus Adole/cens Putrem extulit. Dum Matrem repetiit, &
ip fan), &< oçulos ami fit. Induxit tilt Pater Novercam , qua accejfit
quodam tempore ad Maritum, dixitque parari tilt tienenum, quod Juvenis
in finu b ab er et, & fibi promijfam dimidiam partem bonorum, Ji
illud marito porrexijfet. Intravit ad C tecum Pater ; interrogavit an bac
vera effent ; die negavit ; exquifivit, & invenit tn finu venenum . Interrogavit
cut paraffet ; tile tacuit . Receßit Pater,' & mutato tefta-
mento Novercam fefit hare dem. Eadem hoBe firepitus in Domo fuit.
Intravit Familia in cubiculum Domini, invenit que ipfum occifum, &
Novercam juxta cadaver dormienti fimilem, Cacum in limine cubiculi
fui ftantem , gladium ejus fub pulvino cruentatum . Accufant fe invi-
cem Ctecus & Noverca.
P ro N o v e r c a c o n t r a C æ c u m .
SI ulla, Judices, foeminarum, quas
adverforum immanitas , & im-
modicæ calamitatum vires ja£ta-
verint , ante juftitiam veftram
triftiflimam unquam lachrimarum fe-
riem,
P ro C æco so n t r a N o v e r c a m .
SEntio, judices,pudori juvenis ', pro
quo minimum e ft, quod parrici-
da non e ft, 2 graviflimum vide-
ri quod abfolvendus eft contraNo-
vercam , & plurimum Cæco de reve-
ren-
Cui minima laudum erat &c. feu i Cui pro minimoeft; qui fcilicct parvi facitdefenfionemetiam
confcienti* fuae prac rationibus aliis, quaspoteft ad fui Apologiam allegare, a Quafi injuriöfum ; cum
nimium nota fit maligni tas Novcrcarum in Privignos, quare vix opus effet quaeftione, ne dum abfolutione.
EeCLAMATIO,
• rentia deperire virtutum, cum in pa-
■ trocinio 3 fummse pietatis aufertur 4
quicquid alium defenderet innocentem.
Hoc primum itaque publicis allegamus
affe&ibus, quod pro fe reus indigoatur
uti corporis probatione. Solus omnium
non remittit fibi, ut 5 incredibiliorfit
in parricidio csecus , quam fuit cum
vide re t. Homo omnium, quos unquam
miferos fecere virtutes, innocentiftimus
6 parricidium negavitj'antequam pater
occideretur : & ne quid hodierna:
follicitudini prseftari putetis , fecit ,
quod eft fummum in rebus humanis ne-
fas, 7 ne vel inaliocrederetur. Igno-
fcite per fidem , quod indignatur fe
juvenis in honorem tantum calamita-
tis abfolvi , filium qui patrem ex in-
cendio fua caecitate fervavit, facinuseft
hoc tantum innocentem v ide ri, quod
ilium non pOtuerit occidere . Nam
quod ad mulierem, judices, pertinet,
quae defendi non poteft, nifi patrem cae-
cus occidit , 8 tarn impudentem dela-
tionis necclfitatem malo, quam fi tantum
negaret. Viderit qui 9 fiduciam
veritatis putat , quod Caeco facinus
objeftumeft. Deprehenfa mulieris au-
dacia eft , quae non poteft nifi 10 in-
credibilium comparatione defendi ; &
quisquis Caecum invicem accufat, folus
eft reus. Aliae, judices, effedebuerunt
adverfus hanc debilitatem probationes.
Csecus in parricidio non debet fufpe-
flus fieri , 11 fed deprehendi . Qiiaefo
itaque, judices, ut haec prima propter
caufam juvenis putetis, qusecontra ilium
nimia funt. Nihil magis debet effe
pro Caeco, quam quod adverfus ilium
US
riem , & fimilem attulit defperationi Anti-
dolorem, earn hanc elfe profiteor, c u i l0GIA
prseter miferrimum fatum , quo conju-
gem perdidit, illud quoque maximi cru-
qiatus accedit, quod perditiflimi Juve-
nis gladio ilium eripere non potuerit,
quem jam liberaverata veneno. Quantum
fibi gaudebat infelix , quseprimos
parricidii conatus everterat; & quantum
de caritatis merito vindicabat, cui
coeperat jam seque debere Pater, a c F i-
l io S e d didicit innocentiftima tandem,
numquam perire fcelerum vo ta , diras-
que iibidines ; ideoque non prius ten-
tatum a Caeco ferrum, u t , fi fieri pof-
fet , ipfa pariter in veneni confcien-
tiam, pudoremque facinoris fociaretur.
Nunc minus ingemifceret miferade parricidio
, fi fe infcia, fe non prius ten-
ta ta , fuiflet peradtum. A t v e ro , tam-
quam parum haftenus doloris nobis, &
miferiarum accelferit , adverfum nos
etiam totam transferreteqtat inimicus
homo criminis fufpicionem ; fed non
habetinterpretationem, Judices, par-
ricidium , quod ftatim fit cum Pater
mutaverit teftamentum. Exiftimandum
vobis quoque relinquimus, illine impu-
tandum fit gladii facinus , quse vene-
num porrigere recufavit . Adde quod
tam grande perdiderat pretium quaedi-
citur potuifte fcelus admittere nulla mer-
cede. Quaefoautem, SanftifTimiViri,
ne liceat ultra mortalium perditilfimo
patrocinio calamitatis abuti. Tranfeo
veneni confcientiam, illamque in de-
prehenfo filentii confeiTionem; tranfco
quod fola vult incredibiliutn interpre-
tatione defendi. Sufpe&us elfe incipic
csecus
3 Cujus fignS fatîs dédit CæCtts ïn Patrem, & Matrem. 4 Scilicet dæcitatiÿ argum. 5 Non vult
»ncidere in minorem parricidii fufpicionem quiaCaecus eft, quamfioculos haberti quos incendio Do-
wius ami fit. 6 Cum finei'è poffet ut periret Pater incendio, quod Parricidium morale faltem extitif-
fet ; vel cum negavit Patri interroganti vera effe ea quæ diceret Noverca. 7 Ne crederetur feoifîe
fummum nefas in alio ^uam in Pâtre ; vel inalio fiatu, quam in hoc caecitatis. 8 Malo ut ipfaac-
cùfet filium tam impudenti-delatione, quam fi minime incufans ipfum, fe folam, negando factum a
fe patratum , excufàret. *9 Qui veritatem inconcuifam confiderat. 10 Nifi unianturfimul qiue aliis
incompatibilia funt ; qu* quidem e Narratione colligentur. i l Curti incredibile fit Cæcum comn^ififle
parricidium nifi in ïp(o fa tic deprehendatur .