Anti- Locia.
3P2 M.F. QuiNtiliani Declam.XV.
lii, qui tam acriter odit Patrem , & tarn colluftationem ? Acrior Temper ex Otcu.
tot flagitiorum exercitio ad nefas im-
maniflimum firmatus eft . Dubiteraus
fttne admiflurus parricidium, cui nul-
iius adhuc fuerit contagio vitiorum ;
Filius cum veneno licet non depre-
henfus, adeo credi debet parricida , ut
fortaffe minus numquam peccaverit .
Levisne autem eft tentati fceleris con-
jeftura in homine, qui venenum ha-
bet, & parat; qui non exhorret fcele-
rati hujus medicament!, fibi licet de-
ftinetur , intuitum ? Ego nullam ibi
vigere poffe innocentiam puto, ubi eft
tam fecreti fceleris tota facultas ; ubi
moriturus tam prædicabilis, utfertur,
virtutis opere minifterium callet , cu-
jus foia cognitio fcelus eft . Veneno
fcire uti , non eft nifi hominis , qui
flagitiis maximis exerceatur ; & nulli
utique facilius effe poffe puto parricidium
, quam cui venenum familiare
eft . Illse manus , quas late penetrans
virus imbuit quid non audebunt ; quid
non molietur animus, qui tamimma-
nia vota fovet ; cujus fceleris formi-
dabunt faciemoculi, qui fuftinent tan-
tse peftis afpe&um? Quod ft ad aiiam
quoque quaeftionem liberet querelas
noftras transferre , quam mala illius
iemper erit caufa, qui mori velit veneno
! Qua enim feveritate venenum
habere , aut emere Leges prohibent ,
ipfum quoque nofse ft fieri pofiet ve-
taturæ ? Nam quid refert qua mente
quisque tantum nefas poftidear ? Cui
eft animus ebibendi venenum, citius
alteri porriget. Nerreft , Judices ,
moverecundia
dolor. Sed & judicumc
quanto S3 malignior circa 54 redfturum
reum ? ss Quam multis placet ilia de
fimilitudine pronunciationis aufloritas,
& feverior videtur diverfa fententia?
Tertia vero abdicatio , dii immorta-
les , quern apparatum , quern movit
ambitum! Ego rairor, quod mihi li-
cuit. S4 audiri, quod S7 me non ftatim
primus querelarum tumultus oppreffit.
Quid poft ifta novi, pater, objici poteft?
Inter leges, inter jura conienui, non
habeo in moribus meis, quod non me^
lius Judices 58 fciant » Scilicet ca<-:
pit natura rerum, ut futurus parricida
non praemiferit notas , nullis ante fit
maximi fceleris immanitas tumultuata
flagitiis : & quandoque sv culeo , fer-
pentibus expianda feritas , Cub placida
mente primam 60 pertulerit astatem ?
Aliud eft miferorum genus, quod dementia
, quod fuccurrendi favore di-
mittitur . Abfolverunt me , qui fcie-
bant 61 profuturum mihi quod non ab-
dicarer. Proclamesigitur licet, fubin-
de detuli, fiepe queftus fum, ter abdi-
care volui : hoc tarnen res ifta debet
efficsre, ut tibi non oporteat credi ,
quicquid aliud objeceris . Non enim
fequitur, pater, ut me tuiscriminibus
accufes , quod nocentem tuis moribus
probes filium: parricidamnon facit fe-
veritas veftra , non faevitia , non'terror:
ad tam grande facinusnon ira opus
eft, fed moribus : non dolore, fed mente.
Omnes injurias levius exafperant,
levius oderunt , innocentis filii ultio
eft
53 Nonfincere omninto judicare pucantur Judices caufam hominis, qui & alias fuerit reus.
5 , Alii habent redituum, putodepravate , & teneo rtdilitum , circa reum fcilicet, qui reddatur rur-
fus?*judicio, & ante Judices rurfus deferatur.
55 ? ic .e.x£lico> quam multi fibi blandiuntur exauftoritate pronunciandi fententiam diflimilem alteri
ab aliis jam dat*tf 56 Dum patrocinio meo orationem praetexebam .
57 Utpote bis jam atitea reum . 58 Nam vitæ pene omnis me* expenderunt curfum , & innocente
™ Temper invenerunt. 59 Parricid* infuebantur culeo una cum Scimia , Vipera , & Gallo >
jtam inter animalia, h*c Parentibus ingrata funt & crudelia , & projiciebantur influvium, optimo
fane confiho , nam , ut Tullius pro Rofcio Amer, videntur hunc hominem He rerun* natura fujlulif-
f e , ©* eripuiße ; cut repente caelum, folem, aquam, t err am que ademerünt. 60 Alii pertulit.
Ut me cornserem, & in bomun evadcrens.
• eft mori . * Quod 1J manifeftum eft ,
nihil tunc in moribus fuiffe meis, quod
pofiet efie fufpeftum , exiftimemus ,
unde poftea traxerim parricidii caufas.
41 Vos libet interrogare hoc loco, Judices
D e c l a *
MAT 10.
, quis magis debet innocentiam
amare? Vici patrem, omni nunc fo-
licitudine , omni labore cuftodiam ilium
ambitum meum , quo remuneror
advocatos , quo perfolvo judicibus 45
illud, propter quod audeo domum re-
verti, propter quod non timeo cafus,
non fubita pro patre, non maligna fata.
Fidem non capit , ut me tres ab-
folutiones & innocentem probaverint,
&effecerintparricidam. Praeterea, pater,
quam infirmum me , quam trepi-
dum reddit ipfa vi&oria ? An fcilicet
ignoro, quod me reverfum circunfiftat
totius domusmaligna cura? quod vivo
inter homines, quibus apud te gratiam
parat, fi de nobis aliqua mentiantur ,
fingant ? Videlicet hoc nos in facinus
prarcipitat, impellit, quod aliquidfpe-
ramus de teftamento tuo . Quid? ego
non fentio , quod fimili fcelere miffus
in domum, a charitate tamen exclu-
fus, abjeftus fum ? Rogo qua fiducia
facinus paro toties delatus, & paterna
conqueftione 44 praeditus ? Quod vis pa-
trocinium fperem pro parricidio meo?
Defendi non poffem, li bibiffes 45 tu
venenum. *Finge me parricidii volun-
tatem , fingeffiabere caufas : unde oc-
cafionem , unde fiduciam? Ego nec mori
modo quærendum de Filio an venenum
habuerit; fed neque profeélo dubitan-
dura an optime noverit uti ; nihil début,
cur non credamus inevitabilis peftis
occultam fraudem in ipfius pote-
ftate prorfus fuiffe. Venenum ipfiutique
non comparatum modo, fed prse-
fentaneum fuit . Scire vultis an tota
follicitudine terebatur, componebatur ?
Non illico datum eft. Dicat nunc F ilius
cui parabat poculum, fimultates ,
odiorum caufas , fufpiciones , contu-
melias adducat. Solum fcilicet Patrem
oderat ; & de mifera toties feveritate
veneno vindicari. conabatur. An ipfe
mori voluifti , ipfe tibi parabas ? Ita
profefto qui mortem timuit dum ac-
cufabatur , dum poterat non abfolvi ,
dum timebatur poena, modo poftquam
tota innocentia confiât , & poteft Filius
invidiam facere Patri, rem aget
hominis , cui mala fit caufà . Omnibus
, Judices , innotefcere exiftimo ,
voluntariae mortis votum numquam
hominibus ex fola libidine inconfultæ
mentis enafci, verum animosnoftros,
& propenfiflima in vitamftudia inevitabilis
caufie neceffirate violenta im-
pelli, ut fibi fuprema feftinent. Cum
enim nihil fit lucecarius, interim autem
nihil humanis animis plus invifum,
neceffe eft, aut iliam optari amplius ,
aut hanc vitari non poffe, cum obitus
vota fubeunt , & certo tantum dolori
evitando extrema non timeri. Aliquis
ne praeda fieret hofti, & vitam fine
poffum, nifi ut deprehendar . Venenum
* Alterum pro fe argumentum , cum pateat ante Temper fe bonis amoribus fuiffe 3 quas potuerit
poftea contranere caufas ad parricidium ; nam 1. fi umquam , turn rnaxime fervanda fibi erat inno-
centia poftquam Patrem vicerat, & a Judicibus abfolutus ter fuerat; & praterea cavere debebat ne
quid fufpicionis daret inFamilia, .in qua a quibuslibet rigide obfervabatur; 2. nihil poterat exmor-
te Patris fperare, exclufus fane a teftamento ; 3. non poterat tentarc hoc facinus ter jam a Patre
accufatus, nullum etenim fceleri fuo beneficium fperare poterat.
62 Depravata le£lio eft; reftituo ex au&oritate aliorum : vos libet interrogare hoc loco 3 Judices,
quis magis debet innocentiam amare? 63 Abfolutionem , fententiam mihi faventem .
64 Quidam petitus , ego nihil muto. <$5 Situ ipfeultra, non a me acceptum bibiffes venenum s
multo magis igitur &c.
* Tertium argum. quia licet voluntatem habuiffet parricidii, non habebat tamen occafionem 1 . nullum
confcium 3 nullum habebat miniftrum; 2. quia ipfe porrigere non poterat-, nimis enim fufpe£tus
erat; 3. quia nullum veneni genus dare poterat, non pr*fentaneum, nam fic nullam habuiffet defen«
fionem, non lentum , quia Pater exclamaret &c.
Tom. I L Ddd
digni