M.F. 2 9 2 Q u i n t i l i a n i D e c l a m .X.
As t i- tur ad unicum parent um reverti. Ma-
l0G1* • gnum, crédité, infanientis folatiutn uxo-
ris ed, quod tantæ levitatis , apertae-
que dultitiae peroramem caufam audi-
ftis, & dura miferatio vedra inanite-
mis adftat mendaciis, tune libi magis
perfuadet quod avida finxit imagina-
tio, Ne miremini tamen, quod æquo ,
paratoque animo maritus adfit , veluti
partium meriti non fecurus, neque pror-
fus habeat innoeentiæ confcientiam ,
qui j-udiciorum dubios cafus vitare ne-
queat. Nihil jamredat, quo fe furen-
tis uxoris conciliet invidiæ , quam ut
parera habere videatur cum ipfa caufam
. Inimicum vocatparricidam , &
omnia confumit odii nomina immeriti
cri min is ineufans, veluti filium torfe-
rit,, ditecuerit. At tufeemina, fi vere
noftibus apparuit Filius, quid erxpuifti
viro folatiutn ; fi mentitaes, quid vel
hanc inuris infamiam Patri,, quod non
memerit videre Filium ; vel purisfan-
ftisque fpiritibus diverfiffunos affsftus
in eosdem parentes effingis ? Quid ve-
ro dicitur maritus clufiffe Filium, qui
pod mortem veniebat ad Matrem ? Jam
non invidiam paremus morti, qua?Filium
non fiftum, non fucatum habitu,
non uftumflammis, non extin&umci-
neribua* fed pulcherrimafpecie revocat
ad folatfa fuorum . Rogo humanitas
Jæva veluti atque immatura fata folli-
eiti doloris arte infeftaris immerito ,
dum hoc ideo facis, quod illas abftule-
rint , qui in vitæ melioris ævura per-
tranfeant . Quid impoli tas ardentibus
rogis arflilfimo detinetis amplexu fu-
premum numquam daturas ofculum fi
Uceret , quid affiduo ululatu' perdrepi-
tis, & defperationis gemitu pererratis,
quod abierit Filius non rev erfurus ? Mo-
neote,orbitas, non efflufius fleas, non
defpefoemina
neque noro, neque publico ge-
jiere miferabilis , non irapudenter ip- M'lTl0-
ter caeteras matres, quae aut unicos ,
aut juvenes pios fitlios pertfiderunt, e-
rainere , Sc occupare quepdam moeren-
tium principatum differentia povae ca-
lamitatis affefla , quae fola omnium-fu-
pra fidem infelix in uno filio jam alteram
patiturorbitatem. Prioremqur-
dem illam ut eommunem caeteris , &
fato accidentem, fortius utcumque to-
lerabat - Nam & de filio nihil aliud
perdiderat mifera , nifi 1 dies , 2 nec
jam timebat, ne ille, quo fruebattrr ,
mori potet. Pianflibus, lacrymisque ,
pene improbe dixerim, parcius uteba-
tur, 3 nec fibi permittebat dolor luge-
re venientem.- Nunc deftituta folafio r
4 perfuafione fraudata, dum non puta-
bat perite, quem poterat videre, 3 e-
ripuit ingrata filio alrerum titulum .
Mifer ille, nifiteneretur, jam ad pa-
trem veniffet. Tantum mifera petit,
ne minus perdidiffe videatuf , quapx
rpfa defiderat. Non inani perfuafione ,,
nec cogitationibus fiffa 6 lugentis umbra
veniebat , nec agitabat incerto’s
Ievis imago fomnos , ac ne eonfufi
quidem trifti cinere vu-ltus , & infer-
num favilla caput no&ibus fuisobibat,
fed filius erat , qualis aliquando & ju-
venis , & pulcher habitu : nec afpicr
tantum viderique contentus , verum .fi
quid defiderio credi tis mi ferae , qu*
fola vidit, amplexus, & ofcula dabat,,
&tota node vivebat.. Multumperdi-
dit matei;, fi contingebat hoc. ? illi. r
non minus, fi videbatur . Nunc tene-
bras inanes,' &longas oculis flentibus
noft?s, juxtafomnum mariti pervigil,
& tantum; non deferta, metitur . Non
■ defiderio fiftus , aut fucatus habitu
nec ut fomniorum vanitate confpicix
Nam nottibus femper aderat. 2 Nec tiraebat poffe mori y ut priüs , Filium füum.,. fta ut 8c al-
cerum noÊlis folatium auferret^ cum Jam illa efset Anim* immortaü? apparitio. 3 Nec pat.ieba.tuc
dolorem, ut illius flèret amiffionem, qui jam no6le veniebat. Qua fibi perfuadebat illum, quo
potiebarur non poffe mori. 5 Ita fortafse fénfus , eripuit titulum majoris pietatis, fi voluifset ipfe
«tiam Patri apparere, 6 Matris, qu® exdoiore & defiderxo fibi vidcretur optatüm videre Filium. 7 Pktcii
D e c l a >
MATIO.
L a u r e n t i i Pa t
i. mr , fed experta non totum mori ho-
minem, illud, quod nec flammis uri-
tur , nec cineribus extinguitur , nec
urnis fepulchrisque facris premitur ,
expeftat. Nunc ilia carcereobferatam
animam, & repugnantem magico ju-
venem ^ cogitat ferro . Intelicilfima
omnium mater plus 9 aliquid elfe ,
quam umbram, filium putat, poftquam
potuit includi : nec fua tantummodo
poena, proprioque fupplicio de ferta con-
fumitur refeiffa orbitate : vel magis
cruciatur, quod non licet filio venire
cupienti. Nunc barbaro carmine 10 gravent
terranv totis noflibus pulfat, Sc
impofitum fibi fepnlchrum, quod non
poflit evolvere , qute folebat ipfos di-
feutereinferos,umbramiratur. Mifer,
quem non tantum verba clauferunt
( nam forfitan per illa tranfiffet ) fed
vincula ferrea, folidique nexus ad mortem
reduxerunt. Quomodo tenetur infelix,
qui ne propter hoc quidem venir,
ut queratur ? Miferepr foeminte,
11 cujus invidiae totum facinus aferi-
bitur. Maritus fie filium inelufit, tam-
quam fe inquietari mater ifla quere-
retur . Igitur , Judices , nemo mire-
tur , fi ad tam crudelem, ad tam im-
mitem pattern umbra nonvenit. Scie-
bat ubi lacrymas , ubi polfet invenire
fingultus, a quo magis defideraretur .
Namque ifti ferreum peflus , & dura
praecordia, neefunt de orbitate fenfus.
Quid enim inhumanius patre, quid in-
veniri truculentius pored ? Invidit ma-
tri, ne filio frueretur: nec hoc ideo fecit,
quia videre ipfe malebat, ne vi-
ventem quidem adhuc,. Scincolumem
tam blanda , tamque débita pietate
profequebatur, ut defun£fo fervaturus
affeftum , etiam (epulti pater videre-
tur. Tanto magis effufa mater, &fuis
ac
A ROL 1 A N T I L . X . 2 9 "!
defperata efferas, fed ut diebus abfen-
tes putes, &no£libusexpe£fespulcher-
rima facie, & non afpici tantum, viderique
contentos , fed amplexus , &
ofcula dantes, & tota nofte viventes.
Credo jam magos mulieres adhibebunt,
qui fepulchra pari ratione recludant ,
qua meus clufifTe putatur, & quos terminus
naturae rapuerit, reftituere artis
au&oritate conabuntur . Hoc unum
deerat augendis , alendisque feemina-
rum infaniis, ut non defperent, Filios
etiam pod funerareverfuroS.
Singula jamtu, Muller, quae inepta
noftium imaginatio perfinxit, &com-
pofita in caufae defperationem aviditas
retulir, iterumparumper expone . Mi-
feram quam juvabat magis Filius, fi
noftibus non inquietabat, fed fane prae-
dat quod tandem reverti defierit. Jam,
inquit, funeris folemnis apparatus de-
fecerat, & ceffantibus fatigatis propin-
quorum officiis fola mater in n off is te-
nebras, &quietis tempus,fingultus, &
lachrymas nullo fopore vincenda pro-
trahebat. Agnofco mulier quid fir. Non
contingebat tibi videre Filium nifi e-
tiam nofte fleviffes , etiam noife co-
gitafles . Affiduo,-ne. planftui, longo-
que maerori retulit umbra gratiam ma-
tci ? Ego vero tuis puto te votis induf-
fite. Subito, proclamat , qualis blan-
diffimus erat, talisfe matri confpicien-
dam tradidit Filius, non pallens , non
torridus , non confumptus , nihil de
logo , fingula de divinitate , de im-
mortalitate referens ; fed dum dupeo,
dum dubito, noftem perdidi . Adfuit
iterum noftealtera, fingulis,iterumre-
verfus ed, donee renunciavi marito ,
neque eminus tantum videbam , fed
audacius accedentem ofeulis, collocu-
tionibus detinebam . Non crederem,
Judi-
8 Cogitatione fibi repr«fentat . 9 Etiam corpua quod poflit ligari. 10 Cum antea efset levis
ex opinione antiquorum, qui terram levem defun£lis precabantur. ix Quod vel Patri nihilrenua»
ciavit primum, vel non dedit operam, ut & Patri appareret Filius.