Anti*
U C IA .
i<?8 M .F . Q u i n t i l i a
re, tantoque uti folutæ voluntatis im-
perio, ut ne ipfaquidem hominum vo-
tis velit fe feimmifcere divinitas. Fatum,
credo , non me impulit^-P. C.
ut Filium meum edpcarem , ut iis le-
gibus inftituerem quibus fortiter face-
ret ; hoc a me præftirum fcio fic , ut
me nullus impulerit, fic, ut noluerim
pacis artibus, & mitiori cura ftudio-
rum imbuere. Tuvero ejusdem genu$~
erroris effe putes,, fi quis falfa prænun-
ciet, ac fi non poflit vera prædicere ,
Neque maximum hoc effe negaverim
Numinis fummi confilium , ut dc tu-
turorum fucceffibus mortaiium aminos
nox atra denfiorque nubes obrueret .
Voluit fcilicet utfolliciti Temper ad du-
bios trepidaremus eventus ; ut neque
yirtus noftra de felicitate certa languor
fceret, & incertos animos, fortis & parafa
patientia firmaret. Quantum au-
daciæ, quantum fuperbæ perditæque li-
bidinis accederet homini, fipoffetim-
pofterum nihil timere? Una genus hu-
manutn haftenus docuit, una futuro-
rum formido cohibuit. Tuetur tamen
fortiter Filius Mathcmatici auftorita-
tem. Miraris, inquit, fatum hominis
poffe praedici. ? Defeftiones fyderum,
Jaboresque narrantur. Nunciaturorigo
fempeftatum, laflitudo ventorum, quæ
feveras hyemes, quae immodicos æftus
mineturStella, quid longius fparfacoma
Ggnificet. Ita quidem, P. C. præ-
dici poffe nondubito, quæ neceflitatis
quadam lege contingunt ,quæcertas ha-
bent cum ordinibuscaufas, quæ de Cælorum
ac Syderum vicibus, feuconjun-
fta , feu diffociata poteftate proveniunt.
Prævidentur labores Syderum , lumi-
numque defeftus . Cælorum gyros ,
mutuosque Aftrorum occurfus certa lege
n i D e c l a m . IV.
ret, ut feculorum infinita feries , per Decu.
aftiduas temporum vices fua lege fe- MAT“ ‘
ftmerf Quid haec fulgentium fiderum
veneranda facies ? quod 10 quaedam
velut infixa, ac cohaerentia perpetua,
femelque capta fede collucent, 21 alia
toto fparfa coelo vagos curfus 22 cer-
tis emetiuntur erroribus ? Ifta credis
paffim, fortuitoque difpofita ? Rogo ,
quid melius ratio fecifset ? Deus haec,
Deus fabricator opens univerfi ex ilia
rudi, primaque 23 caligine, protraftum
pofuit in.vultum, digeffit in partes .
Poftquam dederat univerfitati parem,
dignamque .faciem, 24 fpiritum defu-
per quo pariter. animarentur , immi-
fit . Inde eft quod quicquid nafeitur
confociata numipi proprietate figna-
tur, & in totam aevi fui brevitatem
compofitum , .firmatumque fic accipit
futura , quaff vitam. ffaec credo, pater,
terrori primis fujfse mortalibus ,
mox admirationem confumpta novitate
meruifse . Paulatim deinde hoc quod
ftupemus, animus aufus diligenter at-
tehdere, in arcana naturae facrum mifit
ingenium,&ex afliduisobfervationibus,
notisque redeuntibus latefitium ratio-
ne collefta, pervenitadcaufas.' * Miraris,
fatum hominis pofse praedici ?
Defeftiones fiderum , laboresque narrantur,
nuntiatirr/prigo tempeftatum,
laffitudo ventorum, quod fidus immodicos
Solis ardores, quod feveras minetur
hyemes , quid fignificetft fparfi
longius crines , quid ardentius lolito
jubar, quid excufsa flamma fideribus.
Non invenio quid poflit efse certius
verse artis iogenio ,x quam dicerequid
futurum fit , fieri deinde quod dixe-
rit . **Quod fi efse artem inathema-
ticam probant natura , ratio, experi-
, menao
Stell* fixx inFirmamento. 21 17 . Planet* errantes ex erroribus qui tamen ex Lege fiunt ,
jpeque variantur unquam. 23 Chaos p.rimum . 2+ Mentem, Animam , Spiraculum v i t * , Principio
çglum j &c. Spiritus intus alit , totamque infufa per artus^mens agi tat molem . Virg. Æneid .6.
* Secundo, quia poteft prædicere Mathem. defectiones Syderum &c. ergo etiam Fatum v ir i.
** Tçrria ratio ex argum. conglobatis, ratione, e^erimçntis, ex ipfo Pâtre qui ipfuin confoluir.
■ decs.*- menta , pater quoque , qui credidit
■ m * t io . confu]endum , fupereft ut oftendamus
verum dixifse defuturis, quern de (J4)
præteritis non pofsumus probare men-
titum. * Accipite primam certiflimæ
feientiæ probationem . Homo qui de
partu confulebatur , non confudit ,
turbavitque refponfum, nec per varias
ambages indeprehenfibilem fparfit er-
rorem: nihil ita locutus eft, ut illud
audientium interpretatio traheret, di-
rigeretque, quo mallet . Atqui in eo
tota ratio fallendi eft, non dare con-
fulentibus, 25 quod depofeant, fed caligine,
magnaque 16 promifsorum va-
rietate fufpenfos fic dimitrere, ut quicquid
cafus attulerit, putent efse præ-
diftum . An fcilicet hæc fuerit ratio
fingendi, quod dicebat ufitata , communia,
quæ futura pater facile crede-
ret , libenter audiret ? Fortiter , inquit
, faciet filius tuus . Rogo , ubi
magis définit, quimentitur? Sedquibus
file, dii, deæque, *7 fignis, quibus
impletus eft notis , qui de parri-
cida diflimulare non potuit, cumquæ-
reret pater ? Artem. tantum mirari me
pater putas? Egojniror animum, ftu-
peo conftantiam . Erit , inquit , vir
fortis, & parricida . Rogo quæ ratio
fallendi eft , ea dicere , propter quæ
nec prioribus debeat2 8 credi ? Inpar-
ricidio , quod profpiciebat Mathematics
, hæc fola ratio fuit 2? menda-
cii, ne prædiceretur. ** Fero tamen,
ut
ge, intermedia terrenæ molis opacita-
te , deprehendimus . Nunciatur origo
tempeftatum ? Pallidæ nubis ad ventum,
& 'toto fparfas inde cælo minas , relu-
ftatosque invicem ventos procellas ferre
longa temporum obfervatione didi-
cimus. Prædiciturquid longe fparfa coma
fignificet? Elata in horrendum jubar
dira materies , & foedis aura con-
taminata vaporibus morbos , languo-
res, quæque hofee fequuntur fata por-
tendunt. O Juvenis, quam ftulta, quant
iniqua comparatione deciperis ! Qpid
enim fimilein ifiaCæleftium Iuminum
fede reperies, cujus viribus, cujusuno
afpeftu in animos hominum, ac libera
vota pariter agi contendas? Hæc omnia,
quorum venerandos infuemur ignés,
quorum alternos indeprenfibili caufa
miramuroccurfus, fabricatus eft rerum
omnium artifex lumina , ut fua quæ-
que lampade lucerent orbi, ut ignotam
Cælorum rationemduftu quodammens
humanadigereret, utruentium temporum
labes certo quafi limite fifterent,
menfuraque varia fignarent . Addidit
& in hæc terrena, (ubjeftamque cælo
materiem influxus ; ut illud nafeenria
calore foveret, illud humidiori flamine
recrearet arentia ; ut ilia congeftis nu-
bibus pluvias , ilia procellas immitte-
rent. Quid vero ? Gum ad hominem
veneris defecere fyderum vires ; & quae
caetera cunfta violento quodam agunt
ac rapiunt impetu , ferviant jam, ac
re-
( 24 ) Fortitudine mihi prsdifta •
* Quartum argum. quia Mathem. in refp. non ufus eft terminis ambiguis quod feciftet non omnino
certus futuri, fedclare, &conftanter locutus eft, ex quo colligitur certitudo Mathem.
a j Clarum refponfum . a6 Futili verbofitate , inani gerrarum apparatu , quod eft proprium A-
ftrofogorum ; haec, fi legas pramifforum ; fi malis promifforum intelligendum de eo quoa pollicentur
futurum, in quo fua verba accommodant, ut quoquomodo res fequatur, femper videatur verbis illis
contineri, & praedici . Haec facile patebunt confideranti Oracula antiqua. 27 Allnfum fato ad illud
Virg. de Sibilla Cumana; Non vultus, non color units, non comptée manfere comte &c. Æned. 6.
28 Quicunque enim audit hoc refponfum de parricidio falfum putat , quare eodem modo , immo
hac de caufa falfum putat quod dixit de Fortitudine & caeteris ^'"-49 In hoc folo potuiffet dicere
mendacium Mathem. non praedicens parricidium quod praevidebat, ne affligeret Patrem interrogan-
tem ; feu ne crederentur fibi, quæ ante prædixerat.
** Quintum argum. quia optime poteft Mathematicus ex fignis caeli feire parricidium futurum a
quiiibet enim trahit fuas proprietates, & naturam ab quaiitate ejusEpoch* fubqua nafeitur«
T om. I L Y
Amti-
LOGIA .