Anti-
JLOGIA .
M.F. Quinti liani Dec lam. II.
propinquo- exilivi . Tune primum mtfer fenfi fa- Decu.
1 3 +
ran: amicorum caritates
rum affedus ; omnia fe perdidilfe pu-
tat, cui perferenda hartes Noverca eft.
Nonquçram, Judices, vero an Cæcum
impulerit ad parricidium tam follicita
& eritninofa præfumptio ; illud omnibus
conflate fcio, non eflfe modum in-
felicium affedibus. Si bene mores in-
fpiciamus hominum , & quotidiana
quidquid obfcrvatione deprehenditnus,
nefciunt miferi terminos adverforum;
& duriori femper vexari fe pcena ar-
bitrantur , quos minus adjuvant officia
virium , minifteria membrorum .
Mutant calamitatibus iplis nomina ,
&quod modicum, quod min use ft, fu-
prema femper defperatione concipiunt.
Novercam igitur qualemcunque odif-
fe videns privignus poteft ; Cæco fer-
vire qupdamirodo needle eft . Vos
nunc interrogo , iniquiffimæ fufpicio-
nes , qtiae eau fa: miferrimam fcemina-
rum impulerint , ut maritum occide-
ret . Cogitavit domefticas opes inva-
dere? Harres inftituta eft teftamento.
Voluit in fe unam univerfa familiæ
jura transferre ? Ubi non funt , nifi
fenedus , & cæcitas | mulier jam to-
ra familia eft . Quidqüamne vero de
innocerttiffimæ mulieris moribtis maligna
nominis interpretâtione fingetis ?
At quanta eft nobis confcientiacarita-
tis, & quam potior meritorum fldeS ,
fi utriusque traftemus modo compara-
tionem ? Hæceft, Judices, quam intinus
44 cæcitatis : fteti , donee mi- M*T1°-
hi nuntiareris occifus , & in ilia dif-
currentium trepidatione tenui mifer
otium 4s timoris. O finumen aliquod
paulisper accommodaflet oéulos ,' primus
in cubicülum intraftém jiatris ,
inveniffon fortaffis adhüc aliqua verba
morieutis , loqui , & interrogare
pstuilfem . Tarda , & trépida funt
officia fervorum . Ego te deprehendif-
fem , Noverca , vigilantem . * Sed ,
inquit, gladius Cæci cruentatus inventus
eft . Non eft , Judices , cæcitatis
audacia, de parricidio referré gladium:
& homo, cujus paulo ante exquifiti
funt finus , non referret in cubiculum
fuum ferrum, quod non tegere poftet,
non abfcondere, & tamen cruentatum
feiat. Quis hanc, Judices, impuden-
tiam ferat ? Negat Cæco fubripi po-
tuiffe gladium mulier , quæ fe quiete
défendit . Et quanto facilius eft fom-
nos decipere miferorum ? Gravior eft
quies, quibus ex laffitudine calamita-
tum venir . Cæco vero facile eft e-
tiam vigilanti fubripere gladium .
Quemadmodum autem paratur argu-
mentum ? quædam facere non poteft
negligentia , & facilius eft , Ut cæci-
tatem ocUli imitetltur gladium cruen-'
tatum rémanentes . Has tantum cau-
fas habet qui occidit aiieno . f Sen-'
tio, Judices, jamdudumindignari mi'
ferrifeliciffimo
feni non libido junxit , non impatientia conjugii , fed magnarum
fama virtutum , & de Novercis raro fperatum optimum nomen. Hate eft ,
quae vacuos penatos non aviditate ditritiarum invafit , nec tatdio vita: durio-
ris ledulum , amplexusque quaefivit . Facinus eft fandiffimse mulieris inter-
pretari confcientiam , quae inter aequales fere fe fe immifeuit feneftutis ac
44 Eo quod qvoniam Cæcus non potui tibî opitulari . 45 Otium quale tenent timentes; feu in ii-
lo otiô art ilia expeftatione nihil habui praeter fummum timorem.
* Cohfutat argum. Nôverc* quod inventus efset gladius Cæci fub ipfius pulVino cruentatus . Contra
enim, quia non retulifset Cæcus gladium quem non pötuifset occultare , fed alibi occultafset ;
nec dicat Noverca, fe non potuifse illud Cæco furripere, nam fi tanto capta fell fornno, ut ndh au-
dierit flrepitum, mutto mâgisCæco profundius dormienti potuit illa ferrum abftulifse.
f Perfefta eft fconfirmatio, a qua dfefcendit adPerorationem, in qua afumma pietatc in parentes»
dum illos extraxit ab igné, arguit innotentiam Cæci.
Laurenti i Pataroli An t ri,.II. 135
caecitatis anguftias, quas eadem patien-
tia tueretur, quibus pariter infervirer.
Hxc conjugi, privigno, non diffbeiata
caritate miniftrat ; haec una regit ac
fovet aetatis morbique defedus ; utri-
que pater & filius, utrique mater eft.
Nemo ex tota domo hilarius impatien-
tiffimas excipitinfirmitates, nemomi-
feriarum adjuvat minifteria; nemo plus
probavit, optare fe vitam fenis, iano-
centiam carcitatis. Quanta, pfoclamo,
reftor confcia Numina, ad parricidium
mutanda funt? Afferte jam , ft libet ,
afferre rabida malign i livoris verba ;
traducite foeminam , accufate Novercam
; ipfa tamen & uxor , & mater
eft. Nefas nunc elfe judico adolefcen-
tis jura conferri , cum mulieri noftra:
non parum de ipfo novercali nomine
laudis accedat , quo contra nos ad invidiam
utitur Catcus. Expendite quin-
immo utriusque etiam affedlus; quan-
tulus eft quo amat filius , quantusquo
uxor? Non habet comparationem ifte
corporis affinitatibus firmatus amor ;
nec alteraconjugum diledlioeft, quam
qua univerfa rerum natura protenditur.
Nulla tarn mutuis , perpetuisque vici-
busneceffi:udocoalefcit, quam cui femper
idem flatus eft, femper ?qua conditio.
Poffunt, Judices, ianftioraetiam
pignora corporum feparatione divelli ;
amicorum, & propinquorumdiducit af-
feftus varia fortuna . Oderunt ft non
faveas; amant fi adftes, ft diligas, &
quandoque nimia quatrentibus fbrti qua-
dam, ac rara virtutc fuccurras . Con-
becea. ferrimum juvenem , quod argumen-
MAT1° ’ tis , quod probatione defenditur. Red-
denda funtmaximo virorum patrocinia
tarn piae caecitatis, & agenda reliqua
pars caufae admirationc . Intueri mini
, Judices , videor expeditionis il-
lius incredibilem, novamque faciem.
Vadit rapto patre juvenis per arden-
tes , crefcentesque flammas . Didu-
rum me putatis , ut evadat , ut fu-
giat ? Properat mifer , ut revertatur.
En membra contadu 4« ftringuntur
iguium . Pater tamen toto cooperi-
tur 47 amplexu, & 48 ardentibustunc
quoque pene luminibus, texeruntma-
nus alterius 4» oculos. Hoc me nunc
putatis ftupere , mirari , quod huic
juvenis oneri per medios igaium glo-
bos , & ruentia teda fuffecit ? Illud
eft cui vix habere poffit mortalitas fi-
dem . Vifus eft fibi feciffe rem faci-
lem. Quanta, dii deaeque, pietatis audacia
eft, ire rurfus in flammas, illo
ubi patrem pene perdideris ? Jam non
erat illud penetrale, jam non eratdo-
mus , ubique tamen juveni videbatur
ardere mater . Jam mifer undiquefla-
grantibus membris, cum difeurrentem
claufiflet ignis ( quod folum fupererat
virium genus ) matron quaerebat o-
culis. Non fuit illud primum .ignium
perire lumina candentia , non prote-
xerunt flagrantem fua membra faciem
, & oculi quaerentibus matron
manibus arferunt, Rurfus infelix to-
tum tadu perluftrat incendium , &
unde maximus eft collabemium cul-
, r . r . , mil jugium eadem femper eft vitae ratio ,
eadem lemper in prolperis , adverfisque fortuna j omnia prseftat, ac reddit
amoris experimenta quotidianum illud caritatis , fatorumque confortium • &
h qua trarum_ interned» afpentas , in majus quinimmo inde bencvolentie’ ftu-
dium accrefcit . Qu.d plura? Habet »liquid fupra mediocres affedus ilia voluntatis
xqualnas, ilia corporum, animique focialis fimilitudo ; & quscun-
que fint benevolenti* fandioris exempla , unum fane pneftat conjugium a.
morem
Arefcunt, femiuflulantur, ideoque yeftrinsuntur. & Filiis aä Fr i.v.«- . ..
F.lu , ipfe tamen manibus Patri, potius, ,uam fuOS protexit 4 Et llC“ ,lm ardere,,t ° cuU
Anti
LOG IA