bam, Judices fore, ut nihil arrumno- invidiam hominis, 1 qui fibi non re- De
fius csecitace contingeret; & mihi hu- liquerit, ut amaret & matrem: quo-
mani affe&us incomparabiles cruciatus ties tamen univerfam pietatis mea:
experts:, & catterarum Matrum dolo- confcientiam intueor, in qua 1 mini-
res quoslibet fupergrefsaeblandiebar,ut mum eft, quod videor bonus amicus:
fi nihil triftius fupereftet poftquam vi- non pofsum non hanc primam eleftiodere
defieram quern unice amabam.Quis
nunc me primis doloribus reddat , &
pratteritosmetus, pcenasque, dumuni-
eus meus peregre profe&ns eft, infeli-
ciftimo peftori imponat? Proclamo, te-
ftor , excufandum eft quidqijid hafte-
nus fuit miferiarum; novum genus fi-
lius meus matemi artifex doloris inve-
Hit , quo me plus affligeret. Inenarra-
bile quod patior eft, monftri aliquid hanis
noftrae complorare fortunam, qttod
mihi necefse el!,. aut 3 aroicum relin-
quere, aut 4 matrem. Facinus, feve-
riffimi viri, facinus fit S impatientif-
fimis affefkibus meis , quod fuccurri
non poteft duobus . Excedit omnem
quereite mea: complorationem , quod
tam 6 diverfis meorum conatibus 7 ad-
verfa conveniunt, 8 ut videar eligere.
Quid non darem mifer pro luce mabet
quod mihi contigit poft fupremam tris , qui ut illam viderem , amicum
ealamitatem. Fregere captivi hominis dedi ? Fidern veftram ,_Judices , ne
preces immanis tyrahni duriflimum peî\
us , ut pratdam dimitteret , ut dum
pietati indulget, fævitia: fuæ pretium ul-
tro deperderet r.quantoplus feritatiseft
filio, apud quem nihil impétrant preces,
lachrymse, desperatio , maternae
inter 9 tnaximas neceffitates pereac
ufus hominis , qui paratus eft duobus
impendi. Jam hie eft tota ratio cle-
mentiae , ne ibi me detineatis , ubi
non profum . Nec diftiirulo, fan&if-
fimi viri, ia proferre me cum maxitandemgratiacsecitatis?
Ibiunicusmeus mi, turn incredibilis exempli fidem,
ftevire coepit ubi defiit tyrannicæ avi- ut non immerito poffim videri cum
ditatis ingenium. Unde nunc folatium matre colludere . Ego videor excogi-
expeftem ; cujus fubfidium , juvamen tafse iftum colorera, & hoc quod de-
implorem? nam quis non objiciet aft- _ tineor,
lio reîiftæ ? Minimum jam effe fentio in cattfa: hujus gravitate, fiquæratur,
amicusne Matri præferendus lit; quod fumme intereft, res profefto agitur innocentée
mete . Miferam me ! fortaffe périt apud genres bonoe Matris perfua-
Jio ; & me novum, hoc torquet diverfitatis ambiguum , probare ne prius. debeam
omnibus falvam pietatem Matris , & notos caritatis affeflus ingratiflim»
filiorum objicere , ut de tine re jure valeam meis ca-lamitatibus folatium „ Nemo
mil licet & ipfe revertatur, aliqua tamen affeftus eft injuria , propter primum Matris imperium ;
ultimo artificiofe perfuadere conatur pluiris debere fieri atnicitiatn, q.uani fanguims pietatem. &c.
I Qui tam propenfe amicum amarit , ut.nihil fibi fuperfit amoris , quo Matrem profequatur.
* Summum eni.m- pietatis in Matrem meam me conferre proteftor . ? Si apud Matrem obediens
jremaneo. 4 Si non obtemperans ad tyrannum revertor... 5 Quibus par impatientia eft , & gratifi-
candi Matri , & liberandi amicum a mortis periculo . 6 Quisque enim me ad fe vocat , 8c rapifi
alter! .* 7 Et quidem prorfus contraria, nam fi alteri faveo, alterutn prorfus laedo. 8 Vulg. Cod.
poft eligere periodum claudunt l & fequentis termino interrogationis notam adfigunt • puto cette,
3c librum raeum pluribus tamen in hac Fe&ione fimilem caftigo ; alioquin durior , & obfeurior fern,
tentia eft. Eft igitur approbatæ le£Honis fenfus hic Ferme ; tam adverfis conatibus meorum adverfà
conveniunt, ut neceffe habeam attendus confultare , inde eligere , quam ele£iionem alter maxime
ffolebit, & fibi illatam injuriam objiciet, atque cuilibet hujus ele&ionis reus ero ; fateor tamen >
quod haec quoque Fuas patitur difficuitates j eligo hanc tamen prae cæteris | donee melior objicia^
tur , $ Gtatrftcandi Matri, liberandi Amicum. 16 Male habent quidam Codices per ferre. (
Eecla-
MftTiO.
tineor, amicitia: vocatur infirmitas •
Miferemini, Judices, tentate me, &
dimittite. An voluerim reverti, feire
nonpoteftis, nifirevertor. Illud, fan-
aifllmi Judices , illud affeftus meos
torquet ac lacerat , quod fim ingenti
expeftatione deceptus. Speraveram futurum.,
ut hoc loco rem magnam fa-
ceret & mater . Paraveram apud ty-
rannum hanc jaftationem, ut me cre-
deret remifsum : & genus oftentatio-
nis adamaveram, ut mirarentur’ 1 hominis
fidem etiam in orbitate. Quo
vultis hoc animo feram , quod etiam
ut revertar, amico meo mater impo-
fuit? Et quantum ad hanc peninet ,
maximumjuvenemdecepit, ilium, qui
meos crediderit affe&us. Non pofsum,
judices , litis hujus dilfimulare facinus
, 11 innocentius fuerat , ut ego
nollem reverti . Viderint, fanfliflimi
viri , qui 13 receptas nominum per-
fuafiones velut aliquam fervitutem
charitatis attendunt . Me li quis in-
terroget, nullos affeftus tantum ‘4 na-
fei puto . Et fi quis omnia vera ora-
tione refpiciat, quicquid liberos, fra-
tres, propinquos invicem tenet, amicitia
eft. Homines igitur , quos cum
maxime incredibilium rerum loquitur
invidei,
mo confcientia; mese credet, nemo non
accufabit , pratdicabit me quisque fa:-
vara, fceleraram ; qus filii , cui tota
pietatis gloria eft, neque in catcitate rai-
fericordiamimpetraverim. Vide, fili,
quid impietate tua preftes. Nemocre-
det, amifilfe me lumina I dum (tevis
tuisfatis illachrymor , dumfubrepitor-
bitatisdolor, dum indulgentiam meam,
qua: te primum dimifit, accufo, dum ca-
ptivitatis cruciatusomnes ipfa animo,
ac desperatione fubeo; dum jam mihi
videor fentire vincula , exhorrere ty-
ranni faciem, &pati flagella. Parum-
ne eft, amiliffe me apud pofteros me-
ritum ca:citatis? Reftatadhuc, dequo
queratur infelix . Non pofsum, Judices,
credere, veram effe amicitia: fidem
in homine , apud quem pietati
nullus eft locus. Ita mihi calamitatum
mearum lerie fcelera tua qutelibet pen-
fanda erunt; & novus tot jam fuperfu-
fis angoribus accedet , dum credo , te
amicum quoque reliquiffe . Impofuifti
utique, impofuifti tyranno; amico tuo
ipfo jurejurando mentitus es ; ad matrem
venifti ut perfidiae nefasadmitte-
res.; & reditus votum fimulas , ut cae-
citate quoque decepta effraenibus votis
milftonem impetres iniquiflimam . En
illud pratdicandaehadlenus exemplar flut
ille virtutum cültor , ut miferiis Matris adftat
re contentus eft , me faltem piusquam lumina fibi
pratfentia fua praefta-
infelix perdidiffe videatur.
Ita dum enixe relinquere tiie contendis , nemo credet , ad amicum te
veile reverti. ^ # | . . .
Infeliciffime amicorum, quisquis a primis annis afFe£lus Junxifti cum nlio
meo; fi fidei tantumdem hie amico præftat, quantum Matri pietatis. Invenit
etenim , invenit quem , aut æqne ac Matrem deciperet , aut fupra Matrem
amaret. Quæfivit puto primis fuis fceleribus velamentum , ut me dum primo
reliquit videretur ex amicitiæ vi proficifci . Quas habuerit filius itineris caufas
x i Qui maluerim Amico meo fidem fervare ; quara indulgere de rebus Fuis poft amiftbs parentes ;
puto enim fum nunc orbitatem per cathacrefin , & prapdicari de Filns^ cum proprie de parentibus
dicatur, nifi intelligamus pofitam( orbitatem protcaecitatë ; & fic erit Fenfus , maluiffe ipfum effe fide-
lem, quam cæcæ Matris Folatio indulgentem . iz Cur^ an quia fie faftà effet injuria foli amico j
nunc vero, & ipfi eadem injuria fit, & ulterius filii fidelitati, ac pietati ? 1 3 Nifi fallor, ita fenfus eft :
qui putant amicitiæ nomen, quia aut fibi fuadent , aut male rçceptam ab aliis perfuafionem admit-
*wnt9 non effe nifi nomen caritatis fervilis, nec importare fimilem illi præcipue , qu» inter affines
eft. 14 Sed noftra opera, & noftris viribus , ut infra, procreari.