248
habent, Judices, fcelera innocendam,
cum nobis neceflitas imponitur, cum
nefas effet nonfacere, &ipfis débet ca-
ritas. Fatearis ipfa necefle eft, fi non
dole t quod convaluit alter, non potes in-
cufare remedium; fidolet, fuit fanita-
tis invidia ipfum vetafse. Cur vero ad
hanc condidonetn redaftus reus erit
parricidii, qui non ex libidine feritatis,
fed mérita ratione ut occideretur Filius
indulfit? Ecquid non accepimus,, fubia-
ta ilium in Patris ultionem Matre æ-
quis fanfiiflimorum Judicum fenten-
tiis abfolutum? Quid referam impune
fratri fororem interférant?. Majus il-
lorum tarnen fuit crimen, quamPatri
Filius occifus . Sed novirpus in peri-
clitantis decoris Tecuritatem puellam
ipfiusgenitoris manibusjuguiatam, Fi-
lios Confulis: fecuri percufsos , & poli
nati triumphum contemptis paternis
juflibus ipfo viétore litatum. Tanti non
eft vita Filii, ut non fît majoris ope-
ris pretium . Et illorum quidem tru-
ciflimis cædibus nullius fere tarn cari
falus quæfita eft, & major in fîngulis
crudelitatis afpefius ; mihi plus inno-
centiseconftat, qui Filium alterius morte
fervavi , & paternarum manuum
contagio.ni peperci i Occidi, occidi Filium,
qui expulfam pene animam fratri
reddidit, & cum amborumdefpera-
retur falus , nihil paternum magis pu-
tavi , quam remedium quaerere, qui
mortidetraheret invidiam. Occidi Filium
, fupremum fcilicetdeficientis ani-
mæ fatum explicui , & lætiorem exi-
tum luftanti fpiritui laxavi, quo fævior
erat
peræ curationis eventum. Quid hune Sfeafi.
fanaverit, vis feire brevitér ? ll5quod MAT10,
poruit utrumque fanare . -Pudeat vos
o jura, legesque , quod miferrimi fe-
xus dolorem *0 his clufiftis anguftiis'.
Ita maritum, quod occifus eft filius ,
malæ traffationis uxor accufat . Per-
diderunt legis hujus auftôritatem, quæ
ad illas uxorias querelas matrimonio-
rum folent defêrre delicias. Ego illam
datam miferis tantum matribus puto
poteftatem , ab iniquo conjuge expli- \
care divortium : & contra maritales
tuetur injurias , ubi nolis præftarepa-
tientiam . Illis fuccurrit , quas nefas
eft ab viro difeedere, quas in peflimi
conjugii durum , perpetuumque com-
plexum , communium pignorum nexus
arftavir:; quæ malos maritos pa-
riter , & patres nec relinquere', nec
ferre fufficiunt . 18 Facinus eft ideo
evadere maritum, quia-damnaretur ;,
fi de illo.minore dolore quereretur ;
Itaque impudenter '» facit, quod pro
detrafto matrona tfcujtu , negatoque
comitatu ; faftidifis noftibus , pulfa-
taque facie , filium complorat occi-
fum . Sileo adhuc ilia , per quæ 10
parricidii crevit immatures.' Occifum
filium objicio , putate iluxuriofum ,
perditum, nocentem : fingite hoc Pattern
ir a ,.indignatione fecifse ; quantum
facinus fit filium occidere , nemo
magis fatetur ; quam qui vult videri,
fe illud fecifse pro filio . * Ecquid ,
Judices, vel ex hoc totus animusma-
riti, tota triftifttmæ conjugis calami-
tas perfpiei poteft , quod fe. negat
- Ma-
16 Quoniam fcilicet non erat infanabilis utriusque morbus. 17 Ut doloris noftri juftitiam feve-
riori jure explicare non valeamus; & folam habeamus facultatem ad aftionem mal® traftationis.
18 Ita fenius: .cum Lex de a&ione mal« tra£lationis data fit uxoribus propter leviores matrimo-
morum caufas, neque diftri&iorieqüopiam jure ipfis provifum fit in majori fcelere maritorum, lequi-
tur quod de tanti ilagitii accufatione evadit homo } quia non eft Lex pro uxore j fi autem minus
ipfius fcelus, vi alterius Legis damnaretur; 19 Peccat maritus fecurus. 20 Apparet igitur quantum
fit nefas occidereEilium, cum pro faluteFilii non hominis modo, fed Filii vita impendatur.
* Secundum argum. quia negabat maritus matri communium liberorum debere rationem . Probat
autem «quam fe habere , 1. ex communi fanguine cujus majorem partem Filiis tribuunt ; 2. quia
ipf« ante efle matres incipiunt, quam ipfi Patres j cum per decem menfes incognitum iftis-lpf« fe-
rant > 3* quia crudiüres in filios Patres funt, ipfos in bella mittentes} laboribus adjicientesj 4. quia
decla" Matri communium liberorum debere
MATI0’ rationem ? Placet ergo mortales , ut
de hominibus, inqaos plus ex harum
fanguine , ex harum tranfit anima ,
non habeant partem, nifi tantum doloris
? Solos ergo communicabit mife-
ra planftus, & ab omnibus confiliis,
quibus ordinatur juventa, vita difpo-
nitur, extranea voluntate, vilitate fe-
pofita, circa meerores tantum, lacry-
marumque confortium orbitate 2Ijun-
getur? Si mehercule fas eft exiftima-
re, utri plus parenti debeatur ex libe-
ris , non improbe totam poteftatem
fibi vindicabit affeflus , quse decem
menfibus ante 22 veftram incipit di-
ligere notitiam : & cum vos patres
gaudium primum faciat oculorum ,
ante funt confcientia matres. Facinus
eft ideo tantum illis minus licere ,
quia minus 23 facere fufficiunt . Vos
eftis , qui crefcentes adhuc in pere-
grinationes, qui jam adultos in caftra
magnorum parentum vanitate dimit-
titis . Erubefcitis defideriis tanquam
infirmitate, & unde velociffimus tran-
fitus eft in rigorem, liberos vultis a-
mare patientia . Qualn multa ideo
tantum de filiis facitis, quia licet, &
frequentius poteftatis vertrat jaftatio-
ne, tanquam aliquo gravitatis genere
fielinquitis ? Non habet orbitas veftra
lachrymas, fuper ardentes rogos tene-
tis inepneufsam, rigidamque faciem ,
itis24 obviam confolationibus, &quod
qmnem modum feritatis excedit, ca-
ptatis in ntagna calamitate 2s lauda-
r i . Quifiquam ergo erit, quod de com-
munibus pignoribus, non pari mente,
pari impatientia, vel fi neceflitas po-
flulet, pari rigore faciatis ? Mali tantum
Patris intereft , ut Matri minus
lierat
mora mortis optata:. Quam cara Anti
fit, quam bene quolibetquatrenda pre- to0IA
tio Filii falus, illavideat, quas occifum
conqueritur. Non poteft fibi tarnen per-
fuadere Mater, alterum ex alterius inf-
peflione fanatum, quare utrumque cla-
mat fuifse fanandum . Parce interim
impatientiflima: fidei foemina, conftabit
profefto, potuifse prtefeiri a Medico pa-
rem utriusque de fraternitate languo-
rem.. Sed vis efse falfum? Ego tarnen
mifer facile quod nimis volebam cre-
didi, & in fumma dubitationis noftrae
follicitudine fidem habui notiflimte ar-
tis auftoritati. Quid putarim mentitos
Medicos, quibus tu quoque remedium
prarbentibus credidifses? Queritur uxor,
quod nihil de novo hominis remedio
retulerim,quafi non matri debeatur communis
rado iiberorum. Ecquis tarnen
totum Patri auferet in Filios imperium,
&minorifexui indulgebit, tantumdem
reddet poteftatis? Non negaverim ali—
iquam quoque vobis efse auftoritatem,
major tarnen quae Patris eft, & quat in
abfurda , finiftraque Matris jaftanda
non habet parem. Qua enim veftra, nifi
leviflima minifteria funt , qua: tenel-
lam illam cum membris indolem edu-
catis, & faciilimam naturam inlevio-
rem trahitis obedientiam ? Quos vos
facitis, Juvenes,'quamdefides , quam
ignavos, quam in otium, focordiam-
que traducitis ? Non eruditis, non ad
labores , & pericula componitis , non
ad familis regimen aptatis, neque no-
bis redditif, nifi ad honeftatem, ad
quam homo nafeitur, infirm lores. Nos
ferociorem compefciraus tetatem, &a-
dulti fpiritus audacia.m frangimus , &
prteftamus Filios innocentes, quos non
haberetis nifi perditos. Quid eft quod
conin
defun£los non adeo pii funt ; 5. quia fin minus cæteris temporibus, faltem dum languent majore«:
habent matres partem.
21 In orbitate «qua poteftate làchrymarum, & doloris Patri jungeturj neque antea poterit Filio-'
rum juventæ communicare confilium . 22 Alii legunt no/iram, utrumque be«e. 2 3Pro âdiiltis.
24 Occurritis ad fortem, fuperbamque conftantiam compofitis confolationibus . 25 Landari ex ho«
qiK)d Filii mortem «quo animo patiamini.
Tom. I I . l i