reparet . Pronior femper defertur in
præceps seras, indiesque prorùente fe-
neéla nihil homini ad mortem reliât,
nil homini ad mortem fupereft, quam
impotentia, non femel deliratio ; unde
illeigneifpiritus, vigorisque defe&us,
nifi quod ipfa confetla fenio fatifcit
anima, qua: nos fovet? Singulas qnin-
immo ætatum hominis dtverfitatesori-
ri crediderim ex ipfius animæ five la-
nitate, fivelanguore , prout firmius ,
deteriusve fit partium vinculum. Ef-
fracnem fcilicet , petulcamque Juven-
tam, five non peniruscoarflatus igneus
fpiritus faciat , five tummaxime deti-
neatur, at morse impatiens corporeum-
que dedignatus jugum invifum carce-
rem excutiat, exagiret . Firmior vi-
ris, folidiorque prseilatur aetas, dum fir-
miori nexu mobilis femper vincirur
materies , dum feu lalfata conatibus ,
feu alfueta patientise, nonimpetu tur-
gida obtempérât. Jam veroquid trille
putatis fenium , nifi cum ammse unio
deteritur, & deficiens fpiritus paulatim-
que exiens fenfuutn quoque potentiam
aufert, & juxta (piritus exitum ipfum
valens corpus eft, donee penitus déficiente
mors advenit? Quid animaeim-
mortalitem alferitis, qusefere moritur
ante corpus? Sed materobjicit perfua-
fionem fapientum, qui conftare homines
corporeis caducisque dementis, &
anima perennitatemnon ex noitro, fed
ex cselefli igné fumente dixere. Quid
repetam fapientum plures in fententiam
nollram defeendere, quos quidem ve-
ritatis veluti fontes , & verse fapien-
tiæ latebras veneramur ? Vis tamen
mine inclufus? Quando domum tuam
funeréus7, & fqualidus, quando te ter-
Tuit? Crudeliiïime omnium pater , de
filio tuo malam umbram fe c illi. Quas
nunc putas uxoris miferrimse elfe o g i -
tationesi qua materna vifeera perfua-
fione torqneri? Nunc filius meus illic ,
unde venire confueverat, jacer llriflus,
alligatus, impatiens . Queritur 7S fu-
bito terram graviorem, utiquecum fen-
tit venilfe noftetn , quando 77 umbras
feheioresdimittunturad matres. Âr ve-
ro fi qua inter manes colloquia funt,
& elfe credo , non deeft , qui juveni
meo dicat: Quam vilis tuis fuiiti, qui
libenter te perdiderunt? Quid ilia mater,
ad quam ire confueveras? has tibi
catenas, hase vincula pro mertro reddidit?
7s Ira infeliciffima omnium mu-
lier , & fi‘ magus etiam 7? credat ,
hoc periclitatur, ne filius fe putet ve-
nilfe ad invitam. *A g it jam hoc loco
nobifeum maritus graviusj altius, fa-
pientius, ut homo fine dolore. Negat
ullos elle manes, contendit omnia pe-
rire cum corpore, nee remeare viven-
tes a cinere fenfus, nec tarn videri imagines
hominum, quam cogitari, & oca-
los Iuflibus credere. Quod fi ita eft ,
magum ad quid advocavit ? Pcflimus
parentum, qui dum liberos fuos fepe-
iiunt, flere contend , ut obiter ab ro-
go ficcis oculis revertantur : negat ad
manes , negat ad umbras pervenire ,
quod plangas , affirmât perire lacrymas,
affirmât perire fihgultus. 80 O fcelera-
tum hominem , quisquis lüget , & timet,
nehoeperdat! Vana ergo fapien-
tes perfuafione fruftrati, qui conftare
ere- homi-
- 7 6 Vulg.Coâ. habeat folito ] fortior eft le&ioms noftrae fenfus. 77 Umbræque ( utintelligit puto )
per geminas portas fomniorum dimittuntur ; dequibus vide Virg Æn.6. 78 In vulg. Cod deeft it#.,
79 Vulg. Cod. recedat; non intelli.go quid profit, quod Magus recedat, fi jam incantavit. Noflræ
lectionis ita fit fenfus I infelicitatis meæ partem puto, quod neque Pater, neque Magus credunt ad
me Filium veniffe, licet tamen tnihi credant, adhuc tamen infcelicifTima fum , quia fortaffe credat,
Filius meus fe veniffe ad invitam..
* Confutat primum argum. Mariti probantis, non fuperefTe Animas pofl corporibus, fedcum ipfis
perire, quare falfum effe , quod de Filii adventu affert , & illam fuiffe folam imaginationem ; alt
vero, falfum hoc effe; & hominem conftare ex corpore caduco, & anima immortali.
80 Ironice «
D e c l a mation
credam animas fuperefse poll mortem ?
Non puto tamen deftinatis fedibusexi-
re. Quidenim proclamatis, novies cir-
cumfufaStyge intra tenebrarum regna
folutas corporibus umbras coerceri ,
quid irrevocabilem ftorrendi portitoris
ferrugineam cymbam effingitis , quid
adamantinos carceres, ferreos nexus ,
& minitantia intortis anguibus, fulfu-
reaqueface flagella furiarum ? Jamhtec
inanis fidei territamenta funt , fi po-
tuit umbra de tam prseclufiscarceribus
non vetito gradu femper prodire; aut
non fuit curteterna, caeleftisque com-
mutaretur furda feveritas , ut filius
tantum veniret ad matrem. Quid mi-
hi objicis , quid me accufas? Ita ne
vado facili remeat quem non reverfu-
rum conquereris , & tanta ille gaudet
mortis diverlitate, pro quo communem
omnibus Fatorum neceffitatem, & ri-
gidam legem incufas ? Sed quid plura
contendo, quid plura difputo? Filium
tuum arte clufum dicis, quem non in-
ferorum compedes tenuere ? Quare ,
Judices-, velimcredatis, mihinonideo
magum adhibitum , ut aut verborum
v i, aut noxio ferro circumdato tumu-
lo filii umbra premeretur, fed ideo fane
ut hominis aliquid facultas afferrer,
quo inane feemina: defiderium , vanas-
que cogitationes abirent . Teftor con-*
fciaNumina, haec fuere confilii noftri
verba, quse mago dedi. -Tenetur in-
felix uxor five illufione fomniorum ,
five cogitationum vanitate follicita, fe
jam fingulis noflibus adventu filii pet-
rem frui
8‘r Elementorum nomine intelligir principia conftitutiva; ffeut etiam aPhilofophis plerum<pie hac
fignificatione capitur. 82 Perperam antiqui putarunt Animam effe igneam, propugnantes effe im-
moiitalem, quod enim materiale nonimmortale. 83 Vel intelligit axes caelorum, & per fyneedbehem
ponit: pro cselis; vel axes proprios Stellarum, circa quos volutentur altero motu, altero vero circa
commune mundi. 84 In Pythagorse fententia metempficofim admitten-tis , hoc eft transmigrationera
Animarumvin altera corpora- poft potatam oblivionem; quodvidetur hie auflor fubvertere .
85 PJura habemus exempla , praefertim apudPoetasj fed etiam apud Chriftianos , ita permittente
Deo, ut domefticorum admonitiombus, quos praefertim coluerimus, magismoveamur.
* Refp. 2.. argum. Mariti dicentis fe id feciffe, ne agitata terroribus inquieta viveret &c.- 1. nunc
fe vere effe inquietam ,- quod ereptus eft Filius; 2. umbram Filii non effe- formidolofam, fed plenam
folatii ; 3. nos-territarr alienis imaginibus, non noftrorum.
86 Quod fuperfir Anima. 87 Pro terroribus, qui reddunt attoniros. 88 Et contendis me tibide-
bere, quod defii, &c.
Qq z
■ homines , & perfici corporis 8‘ dementis,
animaeque dixerunt: corpus ca-
ducum, fragile, terrenum, utficca hu-
midis, calidafrigidis, refolutis aftrida
pugnarent, partim autdoloribus affici,
aut noviffimis annis, & feneftute dif-
folvi . Animam vero flammei vigoris
impetum, perennitatemqae non ex no-
ftro 82 igne fumentem, fed quofiders
volant, & quo facri torquentur8* axes,
inde venire, unde rerum omnium au-
torem, parentemque fpiritum ducimus:
nec refolvi, nec ullo mortalitatis affici
fato: fed quoties humani corporis car-
cerem effregerit , & exonerata metn-
bris mortalibus Ievi fe igne luftraverit,
petere fedes inter allra , donee in alia
fata feculo pugnante 84 tranfmigret :
deinde priotis corporis meminifte. Inde
evocatos prodire manes , corpus, &
vultus,. & quicquid videmus, accipere,
occurrere fuis imagines charas, aliquan-
do & oracula fieri, & 8s nodurnisad-
monere praeceptis, fentire qttas mitta-
mus inferias, & honorem percipere tu-
mulorum - * Rogo , cum filius perit,
non ne farms ell86 hoc credere? Tux
tamen , inquit j hoc quieti prxftiti ,■
ne 87 attonitis agitata terroribus, foli-
citas femper ageres, fufpenfasque du-
ceres nodes . Ita parricida commune
facinus fecifti: & 88 imputas quod filium
videre defiimus ? Somnum e-
nim ante petebamus , & placidum fo-
porem .t Crudelis , nunc inquieta ,
nunc attonita mater eft , nunc per-
didimus nofles . Umbram ne tu filii
Anti-
LOC1A .
,'il
I
if