Afcm-
LOGIA .
Qpis hominum, aut Divum patitur tarn
iniquae nefas comparationis impune in
exemplar abire, ut apud hominis pie-
tatem plusjubere valeatamicus, quam
Mater? Et mehercule fcio quantum de
materni nominis gravitate pereat, quod
redditura fumFiiio caufas mese voluntatis.
Volo, tedetineri apud Matrem.
Nec me reddere rationem decet , nec
tibi licet expofeere ; taUtumque tibi
neceffe ftatimparere, ut nefas fit etiam
deprecari . Ubi eft , qui non inftituit
in parricidas Legem, nequepe£fushominis
tantse capax impotentia credidit,
ut inexplicabile fcelus in lueis ipfius ,
vitsque auftorem admitteret ? Quan-
tulum eft Matrem in csecitate relin-
quere , nifi quod hic non occidit , ut1
miferrime vivens faepe moriatur ? Jure
igitur miferis parentibus confultunr
eft , & re£le Lex clamat : Filii pa-
rentes incalamitate nedeferant. Quid
opus eft verbis , quisquam ne Legem
iftam interpretabitur, aut pietatis de-
bito quarret levamentum? Expeftas ,
ut calamitatem meam probem, ut dolores,
ut cruciatus explicem ? Trans-
eo quod catcitas eft , & iilud in caufa
qualibet maximum veluti mihi pra:
ceteris leve prsetereo , ut feias, mihi
nonnifi infolita , & fupra conftantiam
bus neceftitatibus injicis manus ? Me SNiß
ad amicum meum admitteret altetius
catena, & tyranntis nunc mihi pqrtas
aperiret, fubfidio navigiüm pirata ptæ-
ftaret. Si mehercule ante morerer, rre
deberes mater ad diem . Mifera non
intelligis , quanto te magis , pius o-
bligaverit amicus ? plus debes h'omi-
ni, qui me tibi remifit, ex quo pati
non potes ut revertar. Libet mehercule:,
Judices , libet mifereri hominum
, qui me laudant revertentem .
Amicus mihi credidit , ut redirem .
Ita nunc ego facio rem magnam, ego
fum ille bonus amicus, ille mirabilis,
idle narrandus . Si qua dicentis fides
eft , facinus mihi videtuh , quod fcio'
me non efte periturum. * Sentit, Judices',
& ipfa mater rem fe facere tur-
piflimam, fi neceffitate 22 detinear. Ita-
que mulier quæ adhuc 23 de affe£tu
cunfta fecerat, ad legem fubito con-
vertitur. Peffima> Judices, caufa marris
eft, in qua plurimum lex pöteft.
Liberi parentes in calamitate ne -déférant.
Facinus eft, Judices, hoc dici
homini reverfo. Ita nunc egacontem-
no matrem, ego defpicio cæcitatis ob-
fequia, homo, qui omnium calamita-
tum mearum ambitum in hoc confum-
pfi,
hominis contigifle. Scirecupis, cujus fit generis mea cæcitas, cujus doloris?
Quanta calamitas tibi captivitas fuit ? Aft hæc mihi contigit dum tenebaris
apud tyrannum , dum tua Fata dolebam . Sed fi jam de noftri gemitus ,
querelarumqüe veritate dubitari non poteft ; ita ne igitur in Matrem panter
, ac Legem impius miferiis mei's mendacio majoris pietatis infultas , &
invenis in homine calamitatem , quæ plus quam Parentis cæcitas mereatur?;
Levius , Judices , Filii crudelitas incufaretur , fi tantum me relinqueret; iilud
, Judices , ferri nequit , ut prseferat amicum Matri , ut alienis mifereri
ve-
* Confutat argum. Matris ex Lege defumptum. Refp. igitur primo : bujus Legis au&oritatem non
efle fibi objiciendam, quia ex impietate, atqüe irreverentia jam non venit, quod modo deferat Matrem;
cum reverfus e carceribus quinimmo nt tantum ut bonus Filius videretur, &: folum Matris caufa
Amicum fuum reiiquerit; 2. non valere Legem cum Parentes non foli funt in calamitatibus, fed
& alii qui vim habeant pariter retinendi : fic v. g. fi Legatum Patria dimitteret, Mater detinere non
poffet &c. 3. tune quidém maiam fibi fore caufam recedendi, fi ad amoenos receffus, adamoresme-
retricis &c. difttaheretur, fed cum pergat ad Tyrannum neceffe efl , quod magnas habeat caufas,
neque' id faciat ex malo animo in Matrem,
22 Alii depinew. 23 Blandas fcilicet preces, & affe&uiun motionem .
Decla
MATIO
■ pfi , ut redirem , qui inter *4- fupre-
' mas follicitudines non 2S pro me ro-
gavi ? Mihi-quisquam contumacium
fupplicia liberorum, mihi negleftæ pietatis
minatur invidiam ? Bone Jupiter,
2Ä quanti mihi conftitit, ne malus fi-
lius viderer? Imputem tibinecefteeft,
mater , quod meum amicum propter
te reliqui , ad quem facinus eft non
reverti. Nondum, Judices, neceflita-
tes meas, nondum amici mérita refe-
ro, interim contendotune elfe tantum
legis hujus ufum , cum in calamitate
foli funt parentes . Magnam partem
mortalium fortuna dimifitra legibus ,
nec ulla jura tam'iriftia funt , ut ea
in ( 2Â) adverfis patiantur homines .
Ego, cum menecefiitas rapit, fic ha-
beo queri, quafi relinquar . Ëxcufatæ
funt parentibus liberorum calamitates,
& IL quem lex ifta deprehenderit, in
alterius fatum tranfeatnecefleeft , tan-
quam orbitatem . Quid enim fi me de-
tinente matre alter e latere revocaret?
& fi bella militem pofeerent, fi legatum
patria dimitterec, .veluti ad pro^
priam defcendamneceffitatis meæcom-
plorationem? Si me damnatum poena
conftringeret, videlicet effringeres car-
cerem , mater , injiceres carnifici ma-
num & perituri filii jugulum autoritär
te juris operires ? Dii deaeque, quam
longe eft lex, quae retinet hominem,
qui poenae non venit ! Nefcis, quantum
intelligo, mater, quantam 27 in-
vi- I
Pene igitur jam puderetFilium dene-
fario affeftu revocatum ad potioris pietatis
opera auftoritate Legis impellere,
& mihi novum hune inurere doloris ,
ut non fpoqte Filius adftetmihi mife-
rae, quam grave eft, quam inenarrabi-
le. Libet tarnen , libet pofteritatis caufam
agere , futuris fæculis comparare
innocentiam , pérditiflimos cohibere
Filios, Parenturn fecuritati confulere.
Totum valeat igitur facrae Legis imperium;
Stcrudeliftimus natorumjufiu
ftriftiffimo apud caecam detineatur .
Nam quo feelerum, atqueaudaciaerui-
mus, fi voluntatis publica: detreftare
praeferipta licet, & feeleratis liberis poft
defpeftos Parentes nulla formido fuper-
eft fortioris imperii ? Satis dedecoris
ca:pimus dum inquirimus, dum, veluti
quid noftrum unicuiqueconveniar, du-
bitamus ; & nimis vereor, ne in exem-
plum iftud abeat facilitate vitiorum ,
dum videmur Filium lenta nimis per-
fuafione reverentiae admonere . Quis
Filiorum parentibus miferis adftabit im-
pofterum, fi ad comparandam nefariis
votislibertatem allegare fufficiat quam-
cumque caufam ? Liberi Parentes in calamitate
nedeferant. O numquam Lex
juftior , numquam fanftior ! Defendt
non poteft , qui invenit aliquid quod
objiciat, quo Legis hujus penfet au&o-
ritatem. Adhuc ne cogendus eft Filius
meus, qui non definit calamiratum mearum
cruciatus inexplicabiles decipere ,
ANrr-
LOG1A .
ad quos ait, fe’decaptivitate venifle ? Fidem veftram , famftiffimi viri, detinere
vult Filium Mater, quæ cæca eft. Ignofcite vos univerfi fexus homines ,
fi Filium revoco de fide amicitiæ , fi nimis impatiens affeftus Juvenem , qui
paratus eft amico fuo impendi , inter otiofa morari j.ubet minifteria cæcitatis
. Maximum meretur folatium dolor , qui parem non habet . Confidera*
te jam , expendite dolores omnes , cruciatus omnes, fingulis cæcitas compa-
ratur , & fupra comparata mala fupereft adhuc dolor cæcitatis . Nullum inventes
24. Imminente mihi apud Tyrannum morte. 25 Pro v ita , aufr falute mea. 26 Primum 'labor ad
ftipcrandumTyranni animum ; incommoda itineris &c. 2. diferimen perdendi amicum; & quod ma-
jus infami» fubeundæ peric.ulum , fi fiâem datam non fervet. 26 Aliilegunt^/vejy7j-, forrafie cla-
t\us. 27 Quantam invidiam, odiumque kominum debent indeferentesFilios concitare.
Tern. I I . Bbb