Anti-
lo g ia .
231 M. F. QUINTILÏ A
nere quatftionem, innocens fum etiara
cum juvenem occidi . Facinus tamen
eft, fi adverfarioidcircocredatur, quod
afferat fidem doloris ; facinus, iî non ego
alio merear patrocinio defendi, quam
quod inimicus meus in tormentis vera
nondixerit. Et ipfe quidem interim tentât
criminatione nos , atque odiis im-
petere, fit' fe nova quadam patientite ac
fortitudinis perfuafione tueri ; atque inde
Filii jafturam, puto, minus fentit,
quod fe adverfus Divitem inimicum ac-
cufationis minifterio tentât nlcifci. Ego
vero, Judices, confcientisemesemodicum
atque inane defenlionis genus efle
profiteor, fi filium Pauperis a me non
occifum oftçnderim, nifi etiam confter,
me ilium interficere non voiuifle. Non
habeo, fantiflimi Viri, quod vobisde
casde Juvenis afferam , & quid nofte
ilia fcelerum ac violentiæ patratum fit
ex ipfa, fividetur, inimici hominis re-
nunciatione deprehendite . Ulud quidem
omnium jam mentibus conftare pofte
proteftor, non diflimilem libi adverfa-
rium meum filium habuifle,iisdem nem-
pe moribus , parique audacia , & cui
tarn facile fui elfe poflent inimici, quam
patri. Quicunque fane juvenem fuftu-
lit, fenon iratum patri voluit agnofci.
Alioquin, Judices, violenta nimis in-
terpretatioeft, utfifilius inimicum ha-
bentis occiditur, hoc in illius gratiam
credamus faftum, qui folo voluerit do-
lore patris ulcifci . Revertebamur pa-
riter, inquit, ficut nos omnia vitte mi-
nifteria jungebant, cum Dives medio
nodlis horrore ftriclo mucrone profiiiit,
& ftupentibus attonitisque miferiscon-
fodit ilium fortiorem . Impotentiflime,
quanta componis ! Siccme clementior
tibi
non fervos pratftabat fortuna cufto- Decu
des , tuebamur pauperem mutua pie- MAT1°
täte comitatum , invicem fuftinen-
tes , invicem nixi , nec nifi magna
percufsoris diligentia feparandi : cum
dives medio nofilis horrore ftridlo mucrone
profilât , & ftupentibus , attonitisque
miferis confodit ilium fortiorem
: ilium , qui fortaftis ahquid in
mea morte fecifset. Confireor, Judices,
nihil tuncoculorum meotum diligentia
, nihil egit cura miferi patris
. Percufsor voluit agnofci . Vos
nunc, cives , vos omnes humani generis
affefilus , miferrimus interrogo
pater . Suadete quid faciam . Hunc
quern videtis circa me fanguinem ,
de filii mei vulneribus accepi . His
manibus Jabentis unici membra fufti-
nui . In oculis meis adhuc vultus illius
morientis , hatrent auribus verba
fuper cadaver habita inimici exul-
tantis . Fidem tormentorum ! quouf-
que percufsoris filii mei confciusero?
À petite peftus iftud, &totum de vi-
fceribus meis latronis egerite fecre-
tum . Vidi , & mihi non creditur .
Vidi, ita poflim fit in tormentis idem
dicere . Aut fi compono , fi fingo ,
urar , lacerer , At non proben» . Si
videtur , torquendus fum , judices,
ut hoc definam dicere . * Nec me ,
Judices, Fallit, quantammolem accu-
fationis etiam in mamfefta veritate
fufeeperim. Divitemdetuli reumpauper
inimicus , occifi pater : fic poftu-
lo ut mihi credatur teftimonium in
mea orbitate dicenti . Itaque non de-
precor , quo minus mihi velitis ira»
fei, donee probem : torquete tanquam
mentientem. **Lex, inquit,‘ liberum
horrii-
* Hie eft tranfitus ad confutationem, in qua rejrcienda funt Pauperi argumenta Divitis ; 1
** Prima objeÊüo Divitis ex Lege. Pauper fic interpretatur, & refpondet . Legis volnntatem efle
beneficium, ideoque noncogit, & non dicit volo utnon torquearis , ncuti non dicitca;co, voio, ut
talionem agas , &c. alioquin periret liberi hominis privilegium : quae cum ita fint, non impedit Lex:
quominus nequeat torqueri; 2. ait fe jure petere pofte tormenta exinvidia hujufee fafti, quodFilius
coram Patre interfe&us fuerit , quod quidem facinus prasvaiet rerum omnium illicitarum invidiae ÏS
3. unicum hoc eft probations genusj 4. hoc prodeft feveritati, quod fcilicet adfint adeo feveri ho-
Mei»- hoftiinem torqueri vetat. Perfidem ,
m a t io . j udices , quis non hoc eum refpon-
dere credat , cujus tormenta pofean-
tür ? Nemini , Judices , credo du-
biurn , legem , quae torqueri liberum
hominem vetat , hoc profpexifse tan-
tum, ne quis torqueretur invitus: &
jura , qua nos a ferviiium corporum
conditione fecernunt, impatientiae tan-
tum fuccurrifse nolentium . 1,2 Omnium
beneficiorum ifta natura eft ,
ut non fit neceflitas,, fed pottftas .
Quicquid in honorem alicujus ,inven-
turn eft , definet privilegium vocari
poise, fi cogas . Cun ft a , fi videtur
, jttra percurrite , nusquam adeo
pro nobis (olhcita lex :eft , ut quod
praftat , extorqueat , Dedit cxco ta-
lionis a ft ipn cm , non manus recufan-
tis impellitv: injuriarum , caedis agere
permifit , fed non cogit invitos . Adeo
pene levius eft ultionem perire ,
quam pot.eftatem . Genus fervitutis
eft coafta . libertas , & eadem iniqui-
tSs .cjuicquid ,de invitp ho.mine facias.
Vis .feire quid lex :ifta prof-
pttxerit} Non exigo , ut,torquearis .
Quam ihulta, diideceque ,.non minus:
funt jufta, quam lex exigit : qiiarun-
dam invidia rerum , ut vinci fe
magnitudo patiatur , & quicquid ac-
cidifte mireris tantundem pofeit in
ültione noyitatis. Filius in confptftu
patris ioccifus eft, torquete fecuri, ni-
liii iniquitis fieri p o t e ft *4 Ignofcant
perfuafipnes,, fi facinus iftud omnium
illicitarutn rerumconfumpfit invidiam.
Et.unde tormentis falva juftitia eft ,
plus eft d? quo qua;ritur, quam quo-
moilo quterendum. Nullum debet ini-
mitibi
homicida vifus fum ; qui cum ilium
luftulerim, qui fortafte aliquid in
alterius, morte feciflet, pepercerim ad.-
verfario, quem poteram tacilius occi-
dere? Inauditum , indeprenfibile fane
hoc genus ultionis eft, fi me inimicum
tuum dicis . Cujus enim illud confilii
dicas , ut relinquerem qui me accufa-
re ti’Tu vero, quem fidiculæ , quem
flagella, quem ignés non terrent, vi-
fb tantum hofte , qui te n»n aggredi-
tur,, defleis, hæres > Filium fic deferis,
fie non vindicas, tamquam te prius inimicus
occident f Singula vobis tamen
æftimanda funt, Judices. Nam fi unique
noftrum diverfaaffirmanti non credits
, aut fi utriusque aflfeftus & mores
non fan’s ad caufam hanc valere pu-
tatis, ex ipfis jam, quas afFerre tentât
adverfarius, rerum difficultatibus non
recufo defendi. Felices, quibus etiam
facinorum non defuere telles ! Incom-
parabilis miferia eft , quoties tueri te
alterius fide non poflis ; incomparabi-
lior, quoties, eodem telle fis, &accufa-
tore damnandus Et hæc q'uidem tota.
inimici'homini? audacia, tota fiducia
eft , quod confcips advoéare non poflu-
mus, quod non habere videor, quo men*
tiri probem inimicum meum, nifi pu-
dori meo, nifi conlcientiat credaiis. Pro-
clamotamen, fic, audienteme confcia
divtnitate, proteftor : Juvenem non oc-
cidi-. Fidem.nunc y eft tan»., non ideo
plus mereatur Pauper , quod torqueri
exigit, trucique audaciflimus animo fa-
vorem hominis captat , qui ternbilia
quælibet, fic immania pro tuenda vtri-
tate non utneat. Inimicum hominem
torqueri non polie contendo. Et primum
fic
S r to™ ' ntÿ . fl»»« non nocd.it exemple future fi Paterterque».
l ü tnuvèmu colligiturFilium eccifum aDivite, Dive,
emm. înteremit, ne Patei, qui folus aderat, poflet m tormentis fateri : quare cura Pater dicere noffiiÆ
âm ï ï i ï & * , *. Bene® u,s • *3 Uf tpfarum ratione magnitude, nobilitas „ pria
^ le 9iu,m,, «pantminorqsj.juftiB tamen fiant ex invidta &c. 14 Quiefcant perfuàfiones ou» ad'
ducuntur tncôntranum, quoniam faclnus iilud &c. * peruianones , quæ au-
Tom. I I . , ! g g