■294. M. F . Qu IN T I L I
Judices-, etiam fi anima poft fata vi-
veret. Quid umbravoluit a matre, quid
tentavit? Si Filius fqualiidam, triftem-
que mentem folaturus advenit, neceffe
erat, ut folaretur r Sed jam fingulis no-
ftibus. non. adfuiffet , quibus foemin*
defideriis, excrefcebat aviditas s Si in-
quietare maluit, quid mater queritur
a mago. obferatum ? Nofco. nunc, Judices
, quare. Temper Juvenis reverfus
fit . Mater fingulis noftibus expefta-
bat. Getera. tu, tnarite,.exhibeuxori
tu* parricida, pr*ftigiator, invidus,.
inimicus ^ Ut primum, ait, de infano
vifu mulier retulit, novi infirmas fee-
mmarurn mentes, levesque. cogitatio-
nes. fibi facillime effingere , & veluti
perfuadere pr*fentia quarnimis Optant.
Incufate,. fi. mereor, follicitudinis no-
ftrarconfilium; nihil teque volui, quam-
ut mifera mater de novi gaudii impa-
tientia revocaretur ,. dolorem potius ,
hchry masque refumeret ..Quidenim pejus
humanis mentibus- concigit,. quam-
aifidua imaginatio ejus , quo- nihil fit
cariusl . Exitlimate vo?,,Judices,.quantum
familiar foemina ftudeat ,, qu* fin-
gula incufat momenta , cui folius no>-
£lis aviditas eft.. Longa neceffe eftexr
peftatio impendatur Filio- infperare ve-
nienti. Rogo, Judices, quid prarff'an-
tius, quid conjugalius fieri potuit, quam
efficere ne aliquando foemina .fe ipfam
accufet? Magum fcilicet non idfeo-ad-
vocavi R ut tota. arte pr*clufsi umbra
intra,
A N I ÜE CLAM. X .
ac paternis 12 vieibus occurrens.. H*e
pallidior ad metus, ad vota pronior , MATI°-
non diebus fecura ,. non noftibus .. Et
ille mifer intelligebat, utri- promptior
ex parentibus,, Scfacilior effet affeélus..
Itaque ab hujus. cjfculis, ab hujus foe-
min* cervice pendebat . Et quia lon-
gumeft officia præterita debit* pietatis
agitare, illo ipfo languore, quo filius
caducum illud,. & fragile corpus amifit,,
quam perditemulier,. & ufque in exem-
plum, tnodo-fuper ora-pailbntis infeli-
ces lacerabat oculos, nunc ficcata fru-
ftrauberaquerebatur, nunc fuperftitem
c*debat uterum ! Notabat h*c ille de-
ficiens, '3 mandabatque morti fuæy »4
cui periret .. Ubi: funt. qui cito jubent
ftare läcrymas, quibus non placet lon-
gum agere moerorem ? Retulit umbra;
'S gratiam matri.. Sein,. & intelligo ,.
cum- inter gementes cadaver jacet medium,
& cums omnes: videtur remifif-
fe curas, tunc fentif,. &; ititelligit, &
inter 16 fuos judicat.. Mbneo te , orbi-
tas, moneo-effufius fleas, effufius effe-
ras, nunquanrperiffe credas.. Filii fui
umbra cui non tkpparet ,irafcitur*‘Jam'
'7 gelidi. 18 piger corporis fänguis o-
mnes in mortem ftrinxerat venas , &
nutantium *9 fulgqr extremus vanefee-
battoculorum, & jamdefperantibus me-
dicis crediderat pater, adhuc tarnen fpe-
rare mater vidébatur , & quameunque
corporis partem ofculis miferatepefe-
ceratj.illi. vit*.calorem redrffe clama-
bat.
12 OccurrensÏFilïó.adveniénti non fólum-vieibus fuis y fed etiam vieibus Pàtris, quibus , quodille
non.merebatur , ipfa. gaudèbac . 13 Veluti morti Ata?, diceret , vide quam i.njufte mihi advenias
quæ me rapis.. 14 Marri tam pi» , tam pro cafu meo-dêfperat* 15 Lachrymarum quae nön cito
ileteruntj &mceroris longi .. 16 Qüis fuorum majorr palléat afFe£lu doIoris.
■“ Narrat i.,cum primum morte defecit-Filius, fpei veluti figna Matrem adhuc .prsetulifse , quæ
Yix.finebat cadaver efferri, Änondutmidicebat efse con fe& um & merito j.non enim credébat fe diu-
tiusFilium vifuram ,• 2. inducitur Mater referens Filii fui apparitionem fingulis'nöÊlibus. poft obitum ;
3. fe rogafse Filium ut & Patri-appareret quod ille promifit', & ideo Mater renunciavit; 4. advocatum
a Patre magutn, cui ut.detineret infa.fepulchra mortuum-, mandavit«5. magicam deferibit devo-
tionem • 6. quid fibi evenerit poft Magi opus, fcilicet amifliónem F ilii, qui numquam-ulterius ap-
paruit loquitur denuo Orator, & dolorem Matris, poftquam>fingula refeivit, exaggerat ; 8. mover
miferationem in Matrem-, cui tam infelici forte fubreptus eft Filius-, quod illè.fcilicet quifuperavé-
rat omnia, infernorum impedimenta, ut rediret. ad Matrem veneficii opera; prohiberi potueritj 9. ait
Fe MagO'dum, irafeitur, debere etiam blandiri , quodfi Filium abftulit, etiam poteft reddere.
17 E x vitaljum? fpirituum, naturalisque colons deficientia . 18 Coagulatus . 19 Pallefcentibus
palpebris, quod futurae mortis, fignura eft • Vide Corbel. Celfum, lib. 2. toto cap.7.
I 'D e c l a
I MATIO
L a u r e n t i i P a t a
bat. 20 Oderat ignes , oderat rogos ,
21 reponi corpus, & 22 fervari membra
cupjebat. Et nunc infelieem magis
matrem pcenitet , quod fepultus eft y
qui poterat reverti . Scitis ipfi quo exe-
quiarum dieslaboreextrada fit, quan-
diu filium tenuerit 23 adlambentibus
flammis. Undecnim fperaret, ut po-
ftea videre contingeret, ut extra orbi-
tatem haberet oculos ? Jam magum mifera
qu*rebat , ut umbra evocaretnr .
Reliqua, mater infelix, tu ad Judices
referre debebas , & nifi orbitate , nifi
lacrymis vox mutaretur in gemitfls ,
noftes tuas quanto melius tuo ofe lu-
geres? Ego utcunque potero perferam.
Satiare mifera, fatiare faltem memoria
diei illius, quo exequias unici du-
ximus.- Jam planftus ,fnquit-, lacry-
masque confumpferam , & tenebras veluti
perpétuas venire gaudebam, jam
farigata propinquorum 24 officia defe-
cerant , jam plangorem famili* altus
fopor vicerar. Rogo ne quiis tam con-
tumeliofus fit in matrem, ut perquie-
tem contigiffe filium dicat. Unde mifer*
tunc, unde fomnus? Nihil de te ,
marite, nihjlqueror. Satis magnas de-
diffes poenas, fi totis noflibus mecum
flere voluiffes.Vidiffesutique,non quem-
admodum tenues rerum imagines fo-
lent cogitationibus accipere corpus, cum
van* abfenti animo cogitationes fin-
gumur, fed ipfum filium, qualisblan-
diflimus erat : & fi 2S dimittatur, vi-
debo. Subiro antetne diduftis -conftitit
tenebris , non ille pallens, nec acerbo
knguore confumptus, nec qualis fuper
rogos videbatur, &flammas, fed 20 viridis,
& fane pulcher habitu . Nefcio
ubi totam reliquerat mortem, non igni
torrid* com*, nec favilla funebri nigra
roli Ant i l .X. ip5
intra fepulchrum noxio carmine cir- A»'«'''-
cumdatum teneretur ; fed profefto ut ***** ’
verborum vim aliquam inveniret, qua
infaniflima perfuafio evanefeeret , qua
non maternusterritareturfomnus, qua
( ut libere dicam noftras pietatis affe-
£lum) marito, ac famili* diledlaUxor
reftitueretur. Non igitur putetis, ideo
defiiffe matretn videre Filium , quod
tnagus umbram cluferit, qutenulla eft,
fed vel artis auftoritas, vel ipfe dolor
timentis in caufa fuit . Qu*ritis, cur
non adveneritFilius? Ipfum mater pu-
tavit intra tunmlum detineri ; Ante
itaque quam afferam, Judices, noftr*
partis patrocinia,omnium mentibus con-
ftet, quam immerito queratur uxor ,
quod Filium non ut debeo defidero .
Jam enim mihi objici fentio, quod in-
firmioris fexus ignaviam non patior ,
& de fingulis cafibus ex mortalium o-
mnium neceflitate componens affeftus,
fupervacuos gemitus, lachry masque fe-
pono. Neque etenim ille tantum dolor
veritatis jaftat merltum -, qui fe
pollicetur imfflortalem diebus -ac no-
ftibus emanans ex oculis, intra quem
non finunt hominem quiefeere fin-
gultus , verbera , lacerationes . Cito
pertranfit qui tam largo exit proflu-
vio, quo cito anima exoneratur , qui
non inhseret vifeeribus. Intelligite quis
vere doleat , quis Vere torqueatur ;
&cenfetedoloremquialte nutritus animo
infeditpenitus, & anlmam- fortius
everberat, & tunc firmiori pietate pr*-
ftat cum fibi exitumprorfus negans ad
diutinos peftoris moraturangores, cum
apud vos veri fenfus non invenit locum
. Fallitur quisquis putat, ilium re-
ftius doiere , qui magis exerit figna
membrorum . Quid me vultis foemi
nea
10 AHUegunt oderat^ oderat ignei. 14 Confolationis. 25 Alii admittatur, Ted quam meliorve-
tus leëtio, quæ fortior eft ut dicat, fi exfolvatis vos qui claufiftis , & dimittatis de illo carcere ,
jntra quem incantationibus obferraftis .
a6 Quare? nifi intelligat firmam , & vegetam, &florentem valetudinem, quamfolemus viridem
appellaret