140
Ant*- ru;tj qU; brevi fortiter geltis adeopro-
fccit, ut quanto te minor, tanto major
cxteris haberetur . Magna illud
probatio eit, quod merueritflatim fieri
Tribunus tuus. Non referam ingentes
conatus , & majora Temper annis expérimenta.
Nullus illo fanedurior mi-
litares labores pertulit ; nemo melius
patientix periculorumque focietate to-
tius fibi exercitus animos cbnciliavit.
Sub pellibus hiemes agere, xfiatesfub
Solibus ; vigiliis nefcire nodlem ; fa-
mem, fitim, ingentiumarmorum pondus
, fingula caftrorum tandem non de-
tredlare munera, delitix fuere Tribuni
tui . Referamne ut primus Temper in
holies irruerit, ut inter confertiffunas
perftiterit acies , numquam hoftium
impetu , numerove perterritus ? Mit-
tam holies fortiflima dextera neci tra-
ditos, Romanosque Cives barbarorum
armis, ac difcriminibus faevi Martis
ereptos . Plura jam funt , atque in-
comparabilia , quae ipfe , C. Mari ,
vidifti , qux nulla poffumus oratione
compledti. Quod fi quandoque Romanis
armis otiari contingeret , juvabat
membra durare ludla, expedire curfu,
& v;alidiflimum quemque honella am-’
bitiofitate laceffere . Quin & fugaces
eminus ferire damas ; modo etiam ,
collata cominus pugna , furentem a-
prum , &ferociffimas belluas aggredij
nec minori virtute prollernere . Sic
extra pugnam etiam militavit Temper
Tri-
24 emeritis bello Hipendiis tum , cum Decu.
tota fubnixum 25 Numidia fregimus MI1TI0'
2Ä Jugurtham, exaudloratas armis ma«
nus agrelti labore fubegit. Prxdura 27
prifcis moribus mater, frigoribus , ac
folibus perulta, & in plerisque ruris o-
peribus marito particeps, affirmo , quam
nemo appellaffet impune. His 28ortus
ipfe procul ab omni contaftu receffe-
rat: pueriles quoque annosaliquo Temper
opere durando , fequi pecora pri-
mo, arcere gregibus feras , 2? aliquid
Temper audere majusannis. Ludusfuit
rotare Taxa, vibrare jadlu fudes, faltus
agitare venatu, mox vigentibus lacer-
tis humum fcindere, 3° fegnem futu-
ris novalibus eruere fylvam. Sic effe-
£lum eil , ut ( quemadmodum aliqui
putant) poffet cito militare . Interim
ex ultimo littore Oceani, & 31 direm-
pta frigoribus plaga, 31 gens a reruin
natura 3* bene relegata, 33 ftolida viribus
, indomita feritate , infolens 3+
fuccelfu, nec minus animorum imma-
nitate, quam corporum belluis fuispro-
xima, 3S Italiam inundavit. Nec tarnen
tantum vi fua , quantum luxuria , fo-
cordiaque 3$ nollrorum ducum elata ,
' dum nos in bello quoque vitia pacis fe-
quuntur, & delicati Turnus etiam mi-
feri, vallitatem agris, 37 folitudinem
juventuti, periculum imperio, acpro-
pe exitium attulit : apparuitque nun-
quam Pop. Rom. ad propulfandam per-
niciem magis viris opus fuiffe. Itaque
cum
bido permittatur inCaftris. Ultimo breviter commendat virtutes Militates, quæ tantæ funt, ut pu-
dicitia nihil fit præ illis, & propter eas poffit non erubefcere Marius, fi ipfum haberet propinquum.
24 Terminata Militia ; Emeriti enim vocabantur Milites qui per tot annos fiipendia fecerant , &
pofthac licebat ipfis a Bello abftinere. 25 Pars Afric», ubi nunc Regnum Tremifenum , quod eft
unum e Regnis quibus cemponitur Regnum quod vulgo Alger. 1 6 Prius fcederatus, inde deficiens a
Romanis deviftus eft, & prius aMetello, inde a C. Mario, & Sylla , &duftus eftRomam intrium-
phum . 27 Caftis, pudicis , unde Juvenal. Sat. 6. Credo pudicitiani Saturno Rege moratam in tetris
. a8 His parentibus ortus hic Miles non enutriebatur tenero ac molli parentum contaftu ,
nec feminili amplexu . 29 Superare etiam robore , & audacia æratem Juvenilem . 30 Fodere, vertereSilvam
fterilem in futuraNovalia feracia . 31 Separata a nobis propter frigora, feu lacerata propter
frigora. 32 In loco fibi debito , ac convenienti. 33 Mente capta, & furens. 34 Qui primo
ipfiç in.profperum ceflit. 35 Teutones, Cimbri, & Tigurini Gentes in eo loco ubi nuncPeninfii-
la vulgo Jutland & proximae Regiones, utHolfatia &c. qui inundatis Terris ipforum ab Oceano in-
undarunt italiam : videL.Florum lib. 3.. cap.3. 36 Hoc eflSilani, Manilii, Cæpionis. 37 Hoc cil
diminutiopem propter ftrages illacas •
d e c l a - CUm appareret foluta militia; difcipli-
na , & non minor nobis pugna cum
3« moribus effet, quam cum hoftibus,
ad unicum , C. Mari , cum virtutis
tu x , turn fandlitatis feveritatisque prx-
fidium confugimus . Et mehercule fe-
ftinarunt parentes ad 3S> nomen liberos
mittere, quamvis afperrimo bello, vel-
ut occafionem complexi, ut Tub te po-
nere rudimenta militias contingeret ,
cernere quotidie divinx virtutis exem-
plurn, te hortatorem operum habere,
te tellem. Et cum hxe communis to-
tius exercitus. effet TelicitaS , dux Marius
, tamen ( o facinus indignum! ) plus
reliquis confecuti videbantur , quibus
T ribunus 4° contigerat propinquus tuus.
Quanta cura robora militum legeris
Imperator , ut hoftibus prope huma-
nas vires excedentibus opponeres parent
deledlum, vel ex eo manifeftum
e ft, quod cum fcires non excenfu ef-
fe virtutem, prxterita facultatum con-
templatione, vires tantum , animos-
que fpedlafti. Quid prodeft ? en quanta
deledlui tuo fit invidia ? diceris ad-
verfus 41 Cimbros puerum probaffe .
. Sed neque te militaris xtas fefellit, cu-
jus certiffima menfura eft , poffe fortiter
facere . Neque ilia libido fuit
faltem vitiis ufitata, qux ad obfccenos
Veneris impetus 41 formx cupidine
incenditur , fed quidam perditus con-
tumelix amor , ac fumma flagitiorum
voluptas , inquinare honefta : hoe ipfum
quod primus ante figna procurrit,
quod veteranos tyroprxcedit, quodre-
dit pulvere , & cruore 43 concretus ,
iftud, iftud quod tam vir eft. Vulga;
ria funt irritamenta cupiditatis , forma,
xtas: fingularis res eft fortiscon-
eubinus. I lias cicatrices, illa vulnera,
ilia tot eximix decora militix , quid
exequar ultra ? Imperator , pudet me
Tribunus tuus ; & inter otia quoque
rem egit non corruptoris . Quid igi-
tur , fandlifllme Imperator ? Ita ne
ftatim audaciffimo Militi credéndum ,
qui vocabula jadlatprxcipitis, obfcoe-
niorisque libidinis ? Teftor Romana
Numina, teftor fidero tuara , quantas
qualesque habere poteft res ipfainter-
pretationes ? Intelligere vero, C. Mari
, potes, dum recogitas cujus roboris
fuerit, cujus virtutis tantuscorruptor,
qualem Ducem amiferis . Non bunc
vero Cimbrorum quisquam pugnacil-
fimus fuftulit ; non ipfe , dum holles
quatit, dum confertiflimorum fuftinet
impetus, dum hinc indeque telorum ,
aut enfium turbine premitur militari,
& quod Virum decebat fortem , fa-
tp ceeidit . Tribunum tuum Romanus
Miles occidit . Putabam terribili ir-
ruiffe minarum fragore Tribunum ,
juguloque-Militis imminentem, defpe*
rationis excitaffe confilia; indeque fa-
£tum, ut, cum vim repellere vi pari
liceat , valuerit gladio plus Miles .
Quidquidobjicitur blanditix funt. Ten-
tatum fe a Tribuno tuo Miles afferti
& tentatum, libere loquamur, ad ftu-
prum . Défendit fe ideo percuffor au-
daciffimus confcientia pudoris, & me-
rito caftiratis . Ego vero , C. Mari ,
nunquam. minuspudicum Militem cen-
feo, quam cum intra fe tantum, nul-
loque confeio , pudicus eft. Nemo non
videt, quam illi mala fit caufa , qui
fe interpellât , de flupro proclamât,
conqueritur folum poftquam nefariam
peregit ultionem . Teltor vos nunc ,
Romana Caftra , fandlioraque Signa ,
quam facile, quam, nullo nobis obji-
ciente , negare poffumus l Nam qui-
bus fe probet tentatum Miles argumen-
tis, nifi quod Tribunum occidit? Fa-
tebimur ultro vero , C. Mari , quid-
quid
38 Depravatis, impuris, ut fupra. 39 Ad nomen tanti Ducis , feit mittere liberos addandumno-
men Militiæ. 40 Quibus contigerat ehe in Legione ilia cui præerat Tribunus ille &c. 41 Vide no-
wm 3S* 41 Pulchritudinis-, 43 Pulvere & cruore immixtis quadam quafi inçruftatura fûpçrimbutusn
An
LOCI