284 M.F. Qu i n t i l i a n i D e c l a m .IX.
permittente Patre quocumque rnerito
facultatis erogare . Quid nunc memo-
rem prifcæ feveritatis fpecimina, cum
vcl leviter deingenio, votoque paren-
tum difcefldfTe crimen capitis eenfeba-
tut? AulusFulvius, Fiiium temerario
impetu in Catilina: Caftra ruentem
medio itinere abfirafturo fupplicio mortis
affecifie defertut. Scilicet æquo in
crimine major ilia poena fuit; ego Fiiium,
qui ad inimicum fe confert fo-
lius plelto abiicationis fupplicio. Dicam
Caflii Fiiium, qui Tribunus re-
vocata lege Agj-aria, plebis Audio po-
tiebatur , depofito MagiAratu affeftati
legni crimine domi damnatum ? llle
quidem Patri confulit ; quo tua pejor
caufa, qui nobis noces ? Quod A hoc,
Judices, Filii mei flagitium non eA,
iaudetur ergo quitotaeffraenis pravita-
tis licentia fcelerum veAiget material
» j qui impotentiflimae luxuria: di-
ipendiis alimenta etiam divitis Patris
abfumat ; qui Paternæ legis abnegata
pietate inimicosdiligatfoveat, communiât..
Sed invcnit Filius perditi in-
genii Patronum, veluti non talem fi-
iji ipfe finxerit animum , verum five
coelefiis providentiafive afiignata il.
la nafccntibus neceflitas fyderum, hunc
infuderit affeflum caritatis . Iniquius
eA, Judices, maximum crimen pejori
commento defendere , Fatisque obji-
cere impietatis autoramentum . Quo
non ruis vitiorum improba defperatio?’
Quid tam intemeratum , fanttumque
f i t , quod non facial humana malitia
filfpeftum ? Cerio igitur, & male Diis
fidens
incurfus, hoc magis cogitare debet,
i x compofitus, cum crimine meo na- î >ec«
tus fum ? Nam five coelefiis provi- MAT“>
dentia, five irrationabilis cafus , five
afiignata fiderum eurfu nafcentibus nobis
neceflitas, multa varietate peftora
nofira diflinxit, nec minus numerofas
animorum, quam corporum dedit formas.
Sunt quorum mentes etiam no-
centium fupplicia confundant, qui ad
omnium fanguinem pal !e fcan.t, ignoto-
rum quoque miferiis illaeryment. Sunt
contra qni ne fuorum quidem mifeream-
tur. Mihi mite pe£lus, & mollis a£-
feftus ad omnem calamitatum confpe-
ftum tremit. Noli me aefiimare mea
fortuna, pater, non habeo gladiatoris
animum. Utinam quidem mihi caufa
permitteret lie gloriari , juvenis concepts
folçndidis parentibus , cum fo-
Jum tam fpeciofæ fbrtunæ crederem
fru£lum pofie prodefib, & contra varies
mortalium cafùs quafi portum be-
nignitatis aperire, concupivi quandam
humanitatis ’3 eivicam gioriam., pe-
riturum hominem, five idle naufragio'
ejeftus, five fpoliatus. incendio , five
exutus latrocinio erat,. naturæ, patria:-
que reflitui. Paria tecum facio R. P,
quæ propter me unum civem per-
dideras. Hæc me magis decet impends,
quam vefiis , quam argentum',
quam ubi latus emitur. Ubi enim pe-
cunia melius poni poteA., quam ubi
feenos bonitatis exrenditur ? Magna
confcientia eft,, feheitatem meruifle 1.
Ignotus fane fit & alienus : quid fue-
rit ante, non quæro.,. poA hæc erit a-
micus . Et hercule quo quisque plu9
poteA, quoque latius patet ad fortuna
atque refpicere , quantum in nos forumse
regnum fit, quam 16 inAabili fede humana canfifiant . Non
tä.
TS Goronam Velnri Civicam ftrvati Civil mels alifnetltis præmiutn . 14 Tibi qu* perdideras unum
Civem,, fcilicet Fiiium-Pauperis pro mea redemption«. mortuum, paria fado , fervando Pauperem
urique monturum. i j In quibusdam ira lêgïiur : quam ubi hus emitur. Ubipeeuuia &c. qubniam.
vero htc TO emm deed, ego ira.cenfeo legendûm, |«xta verborum hnjus Cod ids ordjuera. litec me.
magst tmpenfa decet quam v eflis, quam argentum. Ubi laus emitur, ubi pecunia melius poni potefl *
mam u h fcnus bmstaus exeenditur? 1 6 Ideo Sen. epiR.4. N o li, inquit, buicttanquillitatfconfi-
^ r^ eM om a n evert,tur, &c. & deConfid. adMàrr. « Plena, 6 ! infeda variis cafsbusv.it*.
EfcTerent. in Anaoa AQ. a- Sc. 2. Omnium return heus vicijfiiudè eft.
L a u r e n t i i P a t a r o l i A n t i l . IX . 285
creta- ta laquearia , nec radiantes marmore
MATJo* c0Iumnae , nec graves crufias fecerint
immemorem fragilitatis . Multa fæpe
& locupletibus accidunt , 17 faepe in
imum fumma decidunt. Ego vidipau-
perem aux ilia diviti ferentem . Sed
fane fuperbius 18 æfiimet miferiaslon-
ga félicitas , & alienum cafum facile
defpiciat fecurus fui. Ego quoties au-
xilia calamitatis petere aliquem video,
non pofliim non moveri fortuna
mea. Succurrit mihi continuo tempus
illud, quo ipfe clementiam optabam.
Ignofce pater , fi penitus animo meo
hie infedir affcflus : amdre mifericor-
diam '9 mifer coepi . * Sed inimi-
cus, inquit, meus eA. Nam quis nos
tantopere laudaret pater, fi hoc ami-
co præflaremus ? Hæç eA celebranda
virtus , haec animi fufpicienda mode-
ratio , 20 vincere iram , & inter fi-
multates quoque meminifle hominis .
Ut Fabio Maximo immortalem attu-
lit laudem ereptus ex hofiium mani-
bus 21 inimicus , ut 22 Tiberium
Gracchum admirata civitas eA , Sci-
pione in carcerem duci prohibito , te
quoque fimilis animi magnitudo me-
moriæ dabit. Tuis enim opibus vivit
inimicus . Quicquid eA ifiud , quod
fenex inops ex nofira domo. accipic ,
hoc pulehrum atque magnificum eA
ris confero
ilia dicam
fidens facrificulamrideo mortalitatem, Anti-
hoAiis, thure, votisque abAineo, eo- “ 1A'
rumque in me périt reverentia , qui
Fiiium de pietate removent, inimicum
Penatibus faciunt, inimicis addicunt .
An tu Fatum diceres, fi virtutibus emi-
neres , fi tuam illam intra fanflioris
officii opera laffaviffes ? Tali refta
fcilicet imputas, & lingula refers vo-
luntati, ne Numinum quidem afflati-
bus debere contendis. Quid jam fcele-
rumFata, virtutum te facis auftorem ^
Verum, Judices,opinioni juveniscon-
cedamus, videte tamen quam abutatur
affedlu, quo fe dicit formantis arbitrio
compofitum. Quid enim, qua teptædi-
cas caritate compaflum, non reveren-
tiam Penatibus fervas , non in Patris
jufiifiimum defeendis affedlum, non de
inimicorum confortio recedis ? Quid
tuum hoc mite peftus, quis mollis af-
feflus , quibus nullus efi fenfus vere
pietatis ? Sed vultFilius ideo prteberi'
alimenta, namque quo quis plus poteA
hoc magis cogitare debet, quantum in
nos Fortunae fit regnum ; deinde ideo
quod Pauper inimicus eA , ut vinca-
mus iram , & inter fimultates quoque
hominis recordemur. Verum hoc, Judices,
fi non irafeeris , tu pratflitifii , tibi
Nana ego ffii quid' i'n patrem fervato-
non fum laudandus . Neque expeftaveris hoc loco pater , ut
Semper odiorum honeAus occafus efi : & dum fimultates nihil
aliud habent , quam nocendi cupiditatem Ipeciofa in melius animi muta-
tio
17 Namque Eujuseminentis vis e exit us c adere eft. Sen. epifl.8. 18 Aliqui legimt exiflimet.
19 Quoniam fui mifer.
* XJrgct iterum Pater, quod (ibi erat Pauper inimicus. Refp. i. m axim am eiTe virtutem irsemode-
rationem , quod exemplo F. Maximi, & Tib. Gracchi confirmât j 2. quia vir adeo egens, adeo mifer
non eft dignus qui fit ipfi inimicus; ß. fatis hoc effe ultionis, quod ab ipfis inimicis ipfe petat alimenta
; 4. quia licet inter ipfos inimicitiarum ftevior contigiffet, tamen fatis ipfa hsec deberet effe
t o f m m ex hâc enim negatione facultatis præbendi ipfi alimenta mendicus faflus concitaret in
ipfum Divitem invidiam.
20 Nam quid eft glorio/iur, quam iram amicitia mutare? &c. Sen. de Ira lib.2. c.34. Vid.etotum
ejusdem de Ira traflatum . 21 Minutius magifter Equitum, qui cum contra juflum Fabii Diftatoris
cum Poems cert amen inierat, perierat, nifiDi&ator ipfe alioquin ex Minutii ambitione inimicus ad-
yemilet. 22 Qut tamen ( referentein ejusdem vita Plutarcho ) irae admodum obnoxius erat, itaut
jn perorando etiam excauf* materia excandefceret3 quare adftabat Libertus. qui dulciflimo cithar*
fomtu concxtatos humores lenibat •