po B o M B Y C U M i
Aft effceta parens , cari miferata mariti
Feftinat (6 4 ) jam fata fequi; nee triftia diftant
Funeris., aut viduat fulget lux tertia matri.
Felices letho! Quas irremeabilis Orci
Incaffum Ditisque vado lex deftinet atra;
Semine nam reduces meliora in fata renafci
Afpicies populos, pifto cum lucida ccelo
Succedens (6 5 ) Sol figna petat5 mutataque rurfuiïi
Tempora fignandis dederint jam nomina faftis.
Vivere fic pergent populi, longasque tueri
Fcetibus states; atque unum mille rependent.
Triftibus' interea paffim labentia le£lis
lllacrymans ( 6 ó) coges, ac rite cadavera condes,
ourrit , apta ipfa inde fafla eft ad magis
femper incaleicendum , .licet ex minori
fuperHorizontem Solis ejusdem morami-
nores hauriat caloris gradus ac in Solfti-
tio. Facilius namquecitiusque dubio pro-
cul corpus aliqualiter antea calidum qua:-
fitam caloris menfuram acquiret , ac alarum
yel omnino frigidum , vel minus
calidum. Quod autem calor ipfe ufque ad
iEquino&ium Autumnale non magis ac
jnagis lemper augeri pergat exinde eft ,
turn quod decrefcentibus femper diebus,
noflibus autem elongatis, minus caloris
per dies addatur, per nofles autem plus
auferatur ; turn quia yenti pluviasque ,
tunc tetaporis frequentiores, non modicum
jam exiftentis in acre & fublunari-
bus rebus caloris avertant, &extinguant.
Videmus oamque fxpe fxpius etiam con-
tingere , quod , ft per id teniporis aut
non ingruerint venti, aut. multa: nonce-
ciderint pluvix , non mediocris eellus ufque
ad autumnale fere ssquinoctium, &
ultra quandoque producatur.
(8 4 ) FeJIinat , &e. Aliter animadver-
tiffe videtut Malpighius, cujus verba funt;
Superflite mafiule per aliquot dies , obire
pr into frequenter file t fiemina. M:hi qui-
dem utrunque vidiile contigit; primo nem-
pe aliquando foeminas, aliquando mafeu-
los occubuiffe ; quod adnotatum volui ,
ut quod hie de feeminis mafculorum fata
iequentibusabfolutedicitur, quodecet
juxta veritatem modo teneatur. llludpro
certo tenendum quideru, feeminarum mariumque
mortes modico inter fe temporis
intervalle diftare; & Papilionum tur-
bam omnem brevi poft difloluram copu-
lam exclufaque ovula penitus interire.
( 6 ; ) Succedens Sol. Novo fcilicet veris.
fuccedentis tempore j prout Libro primo
jam didlum; & poftquam novus annus
inchoatus fuerit, qui refpeflu noftri,
& Veneto more, initium aMartiomen-
fe jam fumpferit.
( 66 ) lllacrymans . Ex Veterum con-
fuetudine , apud quos luflum in fune-
rum ritu & pompa locum habuifle fei-
mus; ipfumquenon privatim folummodo
editum, puta a confanguineis fiveamicis
ad defunfti cadaver, fed & publice quæ-
fitum per Præficas ; roulieres nempe ad
-hoc pnetio condudlas, ut cadavera cum
lacrymis & ejulatibus profequertntur
Solebant autem lachryraas ipfse, turn privatst,
turn juxta nonnullos etiam publi-
c x , ampullis quibusdam colligi ex vitro,
vel àrgifla , varia figura donatis , prout
ex aliquibus turn ex ilia turn ex ifta materie
in mufeolo noftro exiftentibus fatis
conftat, & prout videri poteft apud Ca-
falium de Ritib. Veter, capu 26. S cM u fe
Kirker. Cl. a,.num. 57. inde vero propede-
funfli cineres in fepulcbro reponi, ut do-
cet, prater alios plures Rei Fünerariæ Scri-
ptores, eruditiflimus HieronymusBaruffal-
d i, Differtat.de Praficis;, cui egregiecon-
cinit pari laude meritocelebrandusJç/è/’A
Lanzoni, Adverf. de LuSiu manual: Vet.
ad quos Leflorcm remitto,. »
L I B E R 1 E R T I U S .
NeC tumuli extremo fruftrabere gratus honore.
Tanta decet piëta's. Æternum jamque (Ö7)valete
Felices animæ. Gravior (6 8 ) ne comprimât artus
T e rra , precor, veftros, ripisve immanibus umbræ
Perftringanttrépidas, facilis fed (69) Portitor omnes
Excipiat, pronaque infiftat littore cymba.
Nulla dies nobis veftros memorare labores
Prætereat. Majora aliis laudentur, & altutn
Sudet opus gravior , toto quem flamine Phæbus
Imbuit, Heroasque docet cantare, Deosque,
Commiflasque acies, & bella ingentia Vates.
P I
Ipfe
(.67) Valete . Cadaverum combuftione
peracia, difeedentesaffines, amicique,ac
reliqui funebris pompæ profecutores vale-
dicere defunélis folebant, iis ferme verbis ;
Ave s Salve j Æternum vale , prout ex
innumeris Audtorum locis quivis facile de-
prehendat. Gatull. Spigr. 100.
Accipe fraterno mu!turn manantia ( muri
er a ) fletu ;
Atque in perpetuum, ƒrater, ave, atque
vale• •
Sic apud Virgil. Æneid. lib. u . Æneas ,
Salve rcternum mi h i, maxime P a lla ,
Æternumque vale.
Sunt exCriticis quidam putantes, tervo-
cem illam Vale repetere ufu fuifle . Alii
vero, junflim verba Salve , 8c Vale pro-
lata , quibus libentiusafientirer, ex locis,
qui apud Scriptores occurrunt obfervan-
di. Sed, nififallor, conjedlare certius licet
, verba hæc & fingiUatim , & fejun-
flim, & pariter fimul pronunciari confue-
vifle, pro libitu dicentium , ut fidem fa-
ciunt plurimi loci, qui in Poetarum prte-
fertim leélione perpendi poftunt. Vidcatur
morem hune pluribus eruditiftime illuftrans
Cl. J 0. Antonius AßoriusJ . U. D. Comment,
fuper antiquum Alcmanis Poets Monumen-
tum , non multis ab hinc annis Venctias
e Grsecia- translatum. ^
(68) Ne comprimât, &c. Hoc quoque*
inter folemnes funetum ritus apud Anti-
quos ufu fuit, ut nempe, & a tumulatiQ.
ne cadaverum difeedentes, & juxta eorun-
dçm fepulchra tranfeuntes, & memoriam
defun^oruTn facientes terram iisdem le vem
adprecarentur. Quare Tibull.lib. 2.E/.4.
Pt be ne difeedens dicet placideque quiet
f ia s ;
Terraque ficurs fit fuper offd levis.
E t Propert. lib. 1 . E l. 17.
Ilia mecum extremo clamarel pulvere no*
men ;
Ut mibi non ullo pondéré terra foret.
Juvenal, quoque Sat. 7.
D j ma jorum umbris tenuem, & finepondéré
terram, Sec.
Erant autem plerunque folemnia ritus il-
lius verba , Sir tibi terra le v is , quat fic
defignabantur iY T. T. L. prout ex anti-
quis monumentis colligere licet, juxtain-
terpretationem dofliflimi Viri Sertorii Ur-
f a t i , de Not. Roman, qui iisdem verbis
adnotat appofita fuiffe ilia C. S. H. qux
ipfe interpretatur, Curavit SibiHoc, fiye
Commuai Sumptu Hsrcdum, quod magis
placet . Sed de hacre vide plura apud eun-
dem. Utitur hac formula Martial. Epier.
30. I. 9. fed fubdole, & contrario fen/u,
dum impudicæ ilii Philænidi terram levem
adprecatur, non aliud exinde optans, quam
ut facilius quinimmo jaceat inhumata ,
quod defunéïorum fpiritibus magni fuppli-
Cii loco apud antiquos credebatur;
S it tibi terra levis, mollique tegaris a-
r::, renq,
Ne tua non poffint eruere offd canes.
(69) Portitor. Charon nempe , inexo-
rabilis ille, juxta Poetarum commenta ,
Inferorum nauta, Erebi Noéiisque filius,
a quo defunflorum animas cymba transve-
hi ultra Acherontem, Stygem, Cocytum,
& fi quæ aliæ eorundem Inferorum aquas
fabularum augis confidlæ funt, Poetæpa-
M 2