Invalidumque dabit vellus, telasque minores,
Defpe&us domino, a c ( i4 ) plebejo dignus ami£tu.
Nee minor interea ( 1 5 ) folles feponere cura
Impendenda, novam valeas queis pangere prolem
Ac reparare genus, largeque cavere futuris
Temporibus. Noftræ manet immortalis origo
Gentis, & æternum durât labentis in ævum
Bombycis femen, poft ipfaque funera vivit.
His pariter ftimulos Natura, his indidit ignes,
Connubiumque optare dedit , fobolisquet creands
Gaudia, Sc ad feros transmittere fata nepotes.
Foemina ( id ) masque ( illis facies nee promicat una)
Folie
S o li, fi torrentior fit, rari admodum col-'
Jocati atque difpofiti fubjiciuntur, aut in
furnum immittuntur, ut Papiliones ipfi ,
qui mediocri alioquin calore afflati nafce-
lentur, nimio illo perculfi atque uftulati
intra ipfum folliculum moriantur.
( 1 4 ) Plebejo. Viliori nempe, ac mui-
to minoris pretii ; ex follibus enim perfo-
xatis nonnifi illud conficitur Serici genus,
qued vulgariter nobis Bavella vocitatur ,
proutadnotavit fubinitium nobis laudatus
Com. Sylveflri, adJuven. pag. 105.
( 1 5 ) Foliesfeponere. Præcipuapoft col-
le&os e fafcibus folles cura fit quendam ip-
forum numerum accurate feligere, adpro-
Jem inde pro fequenti anno eliciendam .
Hoc modo fane Bombycum genus nullo
difpendio, minimo incommodo , maxima
quinimmo utilitate propagatur, & quantum
libeat tontinuatur • Alioquin apud
alios quæritanda funt femina, dubia? fane
fiirpis, atqueindolisTemper fufpeéiæ.Numerus
autem follium, quosaflervare mens
eft, ad libitum fit curatoris acdomini, &
juxta majorem minoremve Bombycum co-
piam, quam ipfi fequenti anno alere copiant
, .atque educare. Gum igitur e Papi-
lionibps fceminis unaquçque ovulorum vim
maximam parère foleat , hinc fit ut me-
diocris follium numerus fatis efle poflitad
ingentem Bruchprum turbam excitandam.
Quid autem pro ipforum follium deleélu
rite inftituendo præftandum fit , inferius
fjt 18. dicetur.
( 16 ) Foemina, masque. Bombycum Pa«
pilioJies, quemadmodum & Inferior urn aliorum
, fexu diftingui citra dubium eft *
Dubitari autem poteft , utrum eorundem
Bruchi fexu différant ; qua? dubitatioinde
oritur, quoniam non défit inter recentio-
res Audiores, qui fexuum diverfitatem in
Bombycibus neget. Malpighius equidem,
quo diligentius nemo neque felicius Bombycum
anatomen pertradlavit, varietatem
illam aut non adnotavit aut non palam
fecit; earn tamen fupponere videtur cum de
Papilione foemina feribit , oblongo pollet
corpore, it a turgido, ut multipliées “zonas
glabras, transverfum corporis ambientes exhibent
, qute nih.il aliud funt , quam an•
nulorum portiones, qua olim in Bombyce in
rugas contra fia fub anulis latitabant, &
in Aurelia furfum revoluta corporis molem
breviorem reddebant. E x hifee facile concedes,
Virumdodiflimum partes quasdam
in Papilione iam admittere , qua? in Bru-
cho olim extiterant. Idem fentit Pure hot*
Inftit. Philof. Phyf. P.z.feft. 2. c. 3. ubi de
Araneis, dequibus.& inferius, ».50. verba
fient, pertradans inquit : Putat idem
Vir doBiJfimus ( D. Bon ) androgynas ejje
Araneas, feu utrunque fexum in fe contine-
re, fecus atque in Bombycibus obfervatur ,
in quibus fexus plane funt dijlin&i . E x
Libavio autem valde fenfibilis ac patens in
Bombycibus fexuum diverfitas etfe videtur;
ait enim, cum de ipforum phænomc-
nis poft quartum fomnum confpicuis loquitur;
foeminas a maribus difiinguere hie
jam que as, f i attentus fis : Evenit enim&
in his, quod dealiis fee minis feripfit Philo-,
fophus ) ut f ci licet fint majores & pinguio-
Folle fuo latitanc . Tereti producitur orbe
Cella ( 1 7 ) mari gracilis; breviorem foemina præfert
Sed tumido fcecunda parens, atque inguine vellus
Impellit, longeque cavo fe fornice monftrat.
Ergo alacres certo fexu fepone jugales,
Pronuba queis Juno quondam faveatque vocatus
Lstus Hymen. Folles quamvis non larga reponat
Do£la manus, late populi nafeentur, 5c omnes
Complebunt fedes monumentaque nota parentum,
Succedentque novis, tanto his foecundior alvus,
Uberaque ingentes fpondebunt munera turbs.
Nec temere cogas numéro contentus inerti.
Elige ( 18) namque ipfo fummi quos vertice culmi
Condiderit primum foboles audacior; & quos
Staminé confpicuos lævi lux alta colorât ;
E t queis multijugo praedurum eft cortice tegmen :
Nec
res, 1 humid lores, mol Hoses, candidioresque
maribus, qui funt aufleriores , maculis li-
vidiores, tenuioresque, &e. Ethacquidem
Cl. Virorum fententia rationi magis con-
fentanea videtur, ad recentiorutn prsefer-
tim Philofophorum mentem , apud quos
niutatio bruchi in aureliam , &aurelia;in
papilionem non ex alio contingit , quam
ex nova partium jam latentium & invo-
lutarum explicatione , atque extenfione ;
ita ut eatdem bruchi partes plus explicats
aureliam reddant, magisque inde herum
evoluta: Papilionem oftencent; nec ullade
novo partium generatio fiat,-led jam ex-
tantes explicentur tantummodo & manife-
ftentur. Genitales rgitur partes, qua in
papilionibus clare patent, -in aureliisnon
adco confpiciuntur , ut adnotavit Malpighius
, in Bombycibus autem occultiores
efle , & omnino latitare credibitius vi-
dentur.
( 17 ) Celia marl gracilis . Ita penitus
frequentiori experientiapatet. Idem adno-
tatum animadvert© & de volatilium ovis
a Plin. Hiß. Nat. 1.to. cap. 52. Fatminam
edunt, inquit, qute rotundiora gignuntur,
reliqua marem. Necnon a Columel. 1. 8.
c. 5. Cum vo/et quis quamplurimos marcs
excludere, longijfima quteque & acutiffima
ova, fubjiciat; & rurfum cum faeminam,
quam rotundijjima . Contrarium omnino
lenfit Arifloteles ; leripfit enim Hiß. Animal.
1. 6. c.z. Fa quidem ova, qua longa funt
& acuta , feeminam excludunt ; qute au-
tens rotunda, & obtufa ab ea parte, qua
acuta folent effe , marem . Sunt qui ve-
lint, idem & Horatio placitum, dum ce-
cinit Sat. 4. lib. 1.
Longa quibus facies: ovis erit, ilia memento
Ut fucci melioris , ut magis alba ro-
tundis
Condere ; namque marem cohibent callofa
. vitellum •
Verum, aut ego fallor , aut aperte cum
Plinio & Columella fenfit Horatius: Ait
enim, ova, quibusiongafacies erit, cum
fucci melioris , magisque alba rotundis
& callofa fiht, foetus mafculirii vitellum
cohibere. Avicenna quoque cum Ariflote-
le fenfit, teileJo.Brodao, Mifcellan. 1.2.
cap. 25. ejusque opinionem, inquit idem,
& expérimenta, & phyficis argumentisful-
cire conatur. Egoneutris adhxreo; Sic. Videtur
fane tarnen ab experientia minus
recederePlinii & Columella fententia.
( 18 ) Elige , See. Traduntur hic quæ
fervanda appriroe funt in habendo folli-
culorum ad futuram prolem deleftu. Primo
feilicet, ut fint ex illis, qui fummis
fafcibus conflrufti fuerint. Secundo , ut
optjmi fint colon's, qualem ferme carneum