a n t i - vor urit, impeilit? Vetusillaeft, plu-
U>GIA' ribusque cafibus firmata conditio , ut
quisquis hofti vim tentât inferre, ipfum
fe penitus negligat, & li quando defe-
cere membra , animive conatus , o-
■ dium tamen, &pro.ximæ fpes ultionis,
atque ira: defperatro prævaleat. Quid
iHud furoris effe putatis, cum circum-
ventus hoftibus miles in media ruit arma
, & contra minantia oppofitoruta pi-
la nullo vulnerum, nullo difcriminum,
mortisque metu, quem reriat quærit,
quem occidat ? Iisdem crédité agere,
Judices , affe&ibus quicunque po(Inlet
contra inimicum fuum torqueri , nul-
lumque mentiri plus velle, quam qui
magisexigir qua: timentur. Oquantum
■mihi videor pro innocentiamea partem
implefle probationis, quod follicite petit
quarftionem Pauper ! A t, inquit, file
debet effe fuspe&us, in quo fervilium
peftorum receffus, in quo vernilesex-
cutiuntur a&us . At quanto fane cum
hujusmodi fide conveniunt adverfarii
hominis confeffionesquam paria ferunt
nefaria: perturbationes vota, fimilesque
in impudentiam , audaciam, & indigna
quælibet lapfus ! Etiam in tormentis
quaecumque volet non timet effiugere,
qui non dubitat ante tormenta mentiri.
Pudet, Judices, pudet tam inaudi-
tæ , tam indignæ quæftionis ; pudet,
quod me quamvis abfolvatis , habeat
tamen quandam Pauper de caufæipfius
difficultate viftoriam, quod adverfus in-
nocentiam meam tandiu allegare li-
cuerit ambitum tormentorum . Dii ,
Deteque, quam mali agitur res exempli,
ut quis mendacium proferre poffit, cui
debe3t credi ! Hoc unum malevolis, cri-
minofis reftabat bominibus, ut fine ar-
gumenfilentii
afferas caufas . In quæftioni- D'ei
bus tantum corpora fumus , & nemoM*T1
non contra aliquem torquetur affeftum.
Exigam quæftionem , aut recufem ,
quid intereft? tormentis brevi futurus
fimilis homini , qui fateatur irivirus.
Novum , Judices , inaüditumque re-
•bus humanis aperiturexemplum. Nemo
unquam ideo rorqueri non debuit,
quia mentiretur . Sed fi fas eft , Judices
, dubitare de fide quæftionum ,
alius debet effe fufpeftus , file fcili-
cet in quo fervilium pe&orum receffus
i, ,in quo 23 verniles excutiuntur
artus . Quoties tortori eft rixa cum
membris , turn cruciatus agnofcit af-
fiduis fuppliciis durata patientia , &
homini non eft nova res dolor corporis
appliciti , quod fciffa , lacera-
taque vefte primum ferre non poteft
pudoretn,, quod nefcit ad flagellorum
vices membra componere , nec ullo
verbera frangit occurfu . Nos „ in-
quam ,. fumus , quos leges fuperva-
cuum putavere torqueri . Unde nobis
inter ifta fecretum ? In tormentis li-
bero homini opus eft patientia , ut
verum dicat . * Sed , inquit , ideo
torqueri non debes , quia exigis , ut
torquearis . Aliud funt , inimice ,
tormenta , aliud velle torqueri . Felices
illos qui recufare volueruntMMe-
retur clementiam , & favorem quisquis
ad ilia tremens ,. exanimisque
perducitur1, quem vix a genibtis tor-
tor abducit , cui jam fciffas quoque
difficile poffis eripere veftes . Ego
quemadmodum vultis deprecer , qui
videor provocaffe tortorem ? Jlle , file
fine ulla miferatione laceratur, cui
ad fingulos i&us dicitur , ipfe voiui-
23 Vernae fervi funt in ea domo nati, in qua fervi funt, fti,
*. T ?rtia objefitio Divitis, quod ideo non debet Pauper torqueri,' quiae^igit. Refp, Pauper i . quod
qui voiuntarie , & tali ratione qua ipfe tormenta petit , itullJm meretur miferationem , & foriiter
laceratur, cum file mereatur clementiam^quitrahttur ad tormenta invitus; Stquamquam ergo fciat
lepetere, quodBives poffit evadere , tamen cumFiliividerit mortem, non debet yideripoffe mentiri ;
..... “ ‘ i Diviti non effeipfius timenda tormenta fi innocens eft, non enim corporis patientia fir.
ultimo
marûs
potent mentiri; &hiç infirmitatem fuam defcribit,
ecx»- fti , quem non decet rogare, qui cre-
m0- ditur fingere proclamations , fimula-
re gemitus , de quo primum viden-
tur vindicanda tormenta . Non inve-
nio , Judices , quid fperare poffit ,
qui mentitur , & exigit quaffiionem .
24 Homini , qui vult torqueri;, diu
non creditor , nec verum dicenti .
Nec eft , Judices , quod putetis adeo
mihi triftiffimam orbitatem omnes
humanorum peftorum rapuifse fenfus,
ut non intelligam petere me , quod
dives poffit evadere , & pene magis
pro percufsore torqueri . Sed quid me
ffae cpre vultis ? Non debeo yideri pof- mentiri homo , qui , cumfilius meus
occideretur , interfui . Veritati tan-
tum prsefto patientiam , exigo' quse-
ftionem , in qua quid difturus fim j
nefcio : quid debeam dicere , vidi ,
fcio. Vultis poll hocargumentis, fuf-
ptcionibus agam ? Breviora tormenta
futit . Non invenio, Judices , cur re-
nuat tantopere dives quteftionem ,
poftquam fuperfunt adhuc incerta, ac
dubia . Facinus eft tamen me non
torqueri, fi mihi torto utique creden-
dum eft . Quousque me crudeliftime
mortalium metuf fimulatione deludis?
Ego magis qui poltulo tormenta , ti-
meo : ego qui nihil facere potui, 2*
cum viderem . Sufpefta tibi eft no-
ftra patientia . Vides enim, horfatur
nos contra dolorem prime robur ae-
tatis ,, folidum plenumque corpus .
Quam facilis , quam expedita res eft
torqueri miferum! AfFero. ad quEeftio-
nem jam, planjftibus membra liven-
tia . Quantum 16 anima: , quantum
fanguinis orbitas traxit ?■ Quanto im-
becilliora funt htecquotidianis lamen-
tationibus everberata vitalia ! Quic-
quam ergo fingere poteft hie pallor ,
btec macies , & jam torto fimilis in-
fir-
2 3 7
gumentis, fine teftibus novum quodam
fortitudinis admiratione tuendæ caufæ
fuæ genus expofeerent, tamquamvera
nunciarent? Quam multos putatis inde
poftulaturos tormenta ? Laudo, Judices,
ramen quod nonnifi magna rerum au-
ftoritate voluere leges judiciodecerni,
neque parumadeo innocentiæ feairita-
ti provifum eft, ut & timendusfit ac-
cufator quicunque fortiterdixerit. Nemo
unquam haftenus fane, nifi contra
fe tortus eft; illudque ideo plusrationis
effe crediderim, uttortorum confeffio-
ni credatur, quod cruciantur inviti ; nec
doloris habet, & patientia: pretium, cui
nihil intereft utram in partem fuerit
confeflus. Alioquin, Judices, quidin-
toierandum habeant, timendumque tormenta,
quoties velis ipfe torqueri ? Sine
fide eft, ut vernmdicat, cum libe-
ri hominis timorem-deperdidit, qui pro-
bare non poteft, nifi in quteftione. Pe-
radla, Judices, caufa eft, cur non debeat
homo torqueri ; ego tamen adverfus
inimici mei audaciam , impudentiam
defendendus iterum, defendendus
aliter fum. Quid ais impotens, Pauper ?
Filium tuum a meoccifum elfeconten-
dis? Poteram ftatim dicere, non occi-
di; & fatis -puto , ingenuitatis noftræ
pudori porerat credi. At percufforem ,
inquis, agnovi. Ego tamen, Judices,
non occidi. Cujus ea caufa eft, cui magis
credatur? Bene tamen quod illaaf-
fert y ilia adverfarius exaggerat, quibus
neque fit in quæftione credendum. Interrogate
igitur modo volo. vos, Judices,
an fieri poffit, utfolus Dives ,non
affiietus ferro, non caedibusin geminos
irruat jnulliusqueJultus auxilio vim non
dubitet inferre duobus, quos ad mutuam
follicitamque cuftodiam tam arflæ ne-
ceffitudinis jura fociaverint? Cujus eninj
confilii, cujus audaciæ fit ipfos illos lace
fse-
24 Aliud eft concipere mete , & prommeiare tormenta , aliud vere torqueri . 15 Curp vidcrqrçi
pivitem in meum Filium itruentera. atf Vigoris, fpiritus vital« .