252
hetare, quod cum debuerit patern* elfe
pietatis unum occidere, in innocentia
( quod, mi hi crede, fumma félicitas eft )
fuprema hora contigerit . Quam varii
nos manent exicus, quam multis cafibus
de lucis hujus hofpitio transfertur hu-
roanitas ! Dubia nobis extremorum conditio
eft, &certiflima dies ilia non re-
ditura rantumdem habet incerti. Quis
mortalitatis infirmis viribus fidet , ut
innocentem de virtutis conftantia def-
pondeat exitum? Alium præterlapfa poena
non tetigit, alium in ipfo fcelere mors
deprehendit. Expende, quantum laudan-
da fît opportun* mortis occalio, & cui-
libet optandum, ut cum velle poteft mo-
riatur , ne rapiatur cum nolit. Quam
multos fera tetigit de diutina vita pce-
nitentia : & cogita, quantisnocuerit, ac
nociturum fitexiguum fpatium illi fu-
peradditum, de cujus brevitate conque-
rebamur. Putemus turn noftrum exple-
ri Fatum,cum nobis lingula eveniunt, &
beat* fortis indulgentise referamus ac-
ceptom, li bene morimur, quia raro licet.
Ideo bene Filius obiit, dum nihil
objicere potui, nihil irafci , ne poftea
forte committeret, pro quo reus cædere-
tur. Faciamusigitur demiferahac ne-
ceflitate folatium, & , li fas eft, impu-
temus Fatis, quod ancipitemdeceffum
certo innocentiæ obitu pro Filio occu-
paverint. O quanti momenti Filii falu-
tem æftimamus, pro qua innocens lace-
ratus eft ! Adjicite, inquit, immanitati,
quod aegrum occidit. Leviftimum putes,
quod occifus eft. Quota pars eft reme-
diorum, in quibus non fævius aliquod
morte lit, inter quæ invita anima in fae-
viflima detinetur patientia, dum magis
cupit-exfolvi ? Cogita quas fubeat homo
lacerationes ; huic ifitegro annorum
decutfu leguntur olfa, & fcrutaturæ ma-
nus altis vifcerum latebris immergun-
tur;
convalefcimus , morimur : medicinaDecu
quid prasftas , nili ut juxta te nemoM” 10
defperet ? Difturam me putas , non
credo renuntiantibus, non accedo cum
deferunt , relinquuntque languentes .
Ego vero medicis non credo fperanti-
bus. Afpicite 3‘ majorem partem generis
humani, & li me interroges, il-
lam robuftiorem , illam adhuc in 3 *
prima rerum naturae veritate viven-
tem, nullos artis hujus novit 33 anti-
ftites: nec minus tamen bellorum vul-
neribus, morborumque medetur incur-
libus, non 34 difputationum vanitate
folerti, fed experimencis, & invicem
per limiles, diftimilesque cafus obfer-
vatione ducente , tradita ratione fuc-
currit. Non medicina fanat, fedquic-
quid videtur fanafle , medicina eft .
Quo vullis animo feram , quod ars
( quantum dicitis ) inventa pro vita,
li diis placet, autoritatem formamque
Captat, ut longe ventura fuprema prof-
piciat, ut adelfe fata denunciet, quae
nec timentur, & maxima fcientiae pars
effe ccepit, fanare non pofte ? Quisquam-
ne ab homine , qui adhuc loquitur ,
fpirat, intelligit, fie recedet, quemad-
modum relinquitur exanime corpus ,
& ibi finem vitae putabit, ubicunque
feienti* fubftiterit infirmitas? Si .fra-
gilitatemmortalitatis', incertosque ve-
limus aeftimare cafus , tantundem pe-
riculihabet oranis teger. Iniquiflimum
eft defperationesvocari, quoties remedium
medicina non invenit, & angu-
ftias five artis , five mentis humanae
ad invidiam referre fatorum . Nihil
magis interefte omnium puto , quam
ut fpes pro homine tam longa quam
vita lit. Unde putatis inventos tardos
funerum apparatus ? Unde quod exe-
quias planftibus , ploratu, magnoque
femper inquietamus ululatu ? quid quod
faci-
3 1 Ruftici fortaffe. 3 1 Veritate illa, qua: erat hominibtts Rege Saturno, quipfe aliter tune One
novo ccetoque recenti vivebant homincs. Juven. Sat. b. 33 Sacri profeffores Artiutn habetttur ,
34 Qua: inter fe babent Medici, dum de remedio confultant.
- facinus videtur credere tam facile vel
• morti ? Vidimus igitur frequenter ad
vitam poft 3S conclamata fuprema re-
deuntes. Plerique convalueruntä15 negligentia:
bono, 37 quosdam explicuit
quiequid alios fortalfis occideret. Hos
indulgentie 3* temeritas , illos adju-
vit 39 defperationis audacia . Datur
fortaflis huic arti perfpicere morbos ,
profutura meditari : fed unde feiet ,
quantum inter vifeera, latentesque pe-
ftoris finus, unicuique 4° anima: natura
conceflerit ? quam proprietatem
4 ' fpiritus , quam corpus acceperit ?
Non tam varia: mortalibus form* ,
nec in vultibus noftris fedet tanta di-
verfitas, quanta latet in iplis diftimi-
litudo 4» vitalibus . Inenarrabile, in-
deprehenfibile eft , quicquid nos 43
elementorum varia compago forma-
vit. Et prout in nosplura, feu rario-
ra de 44 terrenis feminibus , coelefti-
busque coierunt , ita vel duramur 4J
tacita ratione, vel folvimur. An def-
perantibus credi debuerit, vosteftima-
bitis : qui negaverunt segros pofte fa-
nari , nec in hoc probaverunt , qui
evafit, nec in illo, quemnon languor
occidit. Juftas mehercule haberet mu-
lier caufas querelarum, li nova inco-
gnitaque ratione vel utrumque fervaf-
fes. Nunquam ex magno venit affedlu
incredibilia vel profutura tentafle, &
in re , qua: plus de incerto habet ,
temeritas experimenti folam probat
defperationis audaciam . Quid refert
cujus
tur; illicontumax labes, &indiesex-
crefeens tota artuum mutilatione tor-
quetur, &deficiens corpus longiflimis
cruciatibus deftinatur . O mors expe-
tenda infelicibus, quam optime prasftas
ut femel moriamur! Non renuit tamen
humanitas de morte revehi per mor-
tium truciffxmas femitas, & non veta-
ret mater utriusque lacerari corpora ,
etiamfi de utroque defperaremus. Quam
mitiusfeci, qui non torfi alterum, non
difcruciavi, fed certiflime de tegritudi-
ne moriturum fuo Fato reliqui . Quo-
ties vidimus in ipfa curatione periifle
languentes, admotumque remedium fe-
ftinafte fuprema ? Quoties in ipfafeftio-
ne partiumdefecere infirmata vitalia ,
viamque animadedignatacrueiatus fibi
per innocens vulnus aperuit, intulitque
medentis ferrurn Fatura carnificis i
Hunc ipfumludfamen remedii pollentis
peremit, alterius novoeverberatuscru-
ciatu defecit fpiritus, in hoc infirma ni-
mis medicina fortis morbi vires ufque
in exitium adauxit. Quid non putes Fi-
liumcecidifle, dum follicita medicorura
arte fovetur, dum immines ipfa meden-
tibus, & officia miniftras quse non times?
Quin refer gratiam, quod novum
genus curationis inftitui, ut fanaretur
alter fine dolore.. Verum , Judices, ne
putetis me fola efle horum confutatione
contentum, & jaftatione verborum, inter
quae nos Mater pracul a caufz noftrs
difficultatibus detinet immorari, fupre-
m x illiusquar me inparricidium adegjt
ne-
35 Defun£lo *gro conclamatui*, a£lum eft. 36 Qiiocffcilicetneglexerunt remedia . 37 Unum remedium
aiteri falutare , alreri lethale eft. 38 Alter convaluit quod fperavit fibi Numina indulgen-
tia futura, & falutem reftitutura. 39 Alter, quia licet ipfius falus delperaretur , t-amen fuit Temper
audax, nec timuit iple, nec defperavit, nifi dicas audaciam in delperando , & fic quod voluerit
oefperare- fanatus, &c. 40 Homini, vel etiam animae, quod, partes illae ipfius fint receptaculum .
41 Videtur intelligere animam efle ipfana quoque compofitam 3 veL naturalem fpiritum , calorem
fciiicet vitalem figniftcat. 4a Vitales partes funt cor, cerebrum, hepar, quazprimae expuriore fe-
mine in infante fiunt, unde etiam dicuntur fpermatica ;. intelligit tamen totum thoraca.
43 Non elementa fignificat pura, quie non funt nifi terra , aqua, & ignis, ex quorum atomis ,
expulfo: iion immerito aere,. componi cenfuit Democritus mixta: vide Plut. Laert. Lueret. & alios
Philof. fed elementa vocat qusecumque mixta ex ipfis refultantia noftras partes efTormant, quaecerte
jnnumerae funt. 44, Videtur adroittete inrerunx principia ccelum, & terrain.
45 Occulta difpofitione. ■ .