B O M B Y C U Mi
Summa ( 16 ) tibi fludio pecoris generofa propagOj
Non dubiis fufcepta toris, pulchrisque probata
Foetibus, & multos haud illaudata per annos.
Optima non omnis mater, nec quolibet anceps
E x utero præftat foboles. ( 1 7 ) Pulcherrima nempe eft
Perquirenda diu, moneo, ac difcrimine multo
Perque greges lætos perque alma cubilia pun's
Exoptanda parens thalamis, cui fertilis alvi
Gloria, & îngèntes robufto corpore vires,
Prævalidique animi. Procul, oh, quam turpior efca
Imbuerit triftisque lues; cui læva fupremos
( Infelix nimium ! ) fraudarit tarda labores
Auftrove brumave diu perculfa fene£fus.
Semina, ( 18 ) cum placido dimoverit axe pruinas,
Aurea iyderei perftringens cornua T auri,
Majoresque dies erefta lampade Titan
Jam propior tulerit, vitali perluat igné
Aura tepens, medio quam plutnea ( 19 ) culcitra le£lo
Impexæve olim facilis præftare bidentis
Exuviæ valeat, ac pinguia terga folocis,
Fas
( 1 6 ) Summa tibi, &c. Ad bene infti- deleftushabeatur; quare ipfidiélum,
tuendam Bombycum fobolem præcipuum Corpora pracipue matrum légat, &c.
monitum eft , ut feminum feu ovulorum ( 18 ) Cumplacido, Sic. Procedentefcili-
omni cum folicitudine aptoque examine cetvere,hoceftpoftidusAprilescirciter
deleflus habeatur. Illud nempe curandum Candidas auratis aperit cam omnibus an.
maxime, ut deadmodum probato genere num
eademfint, acparentibus édita diligenter Taurus,
educaris, quinecullomorbolaboraverint, prout cecinit Virgil. Georg. 1. 1.' Quoniam
nec fupremopræfertim fenio autæftibus la- veronon eadem aeristemperie eademquot-
xati, autnimioretardatifrigore, indeque annistempora revertuntur, fed aliquando
male affedli, optimæ reddendæ proli ineptos ver ipfum citius, aliquando tardius tepefce-
fefe præftiterint; Praterea quoque nec fa- reincjpit juxtapluviarum, niviumque,ven-
mem inediamque aliquando paftî, bebetes torumautem præcipue majorem minorem-
idcirco viribusque minoribus fuerint. Ex veingruentemcopiam,ideoque&arborum
talium fane parentum feminibus timendum frondes plus minusve mature pergunt erum-
eft femper, ne pravi foetus,& ad minus per- pere, tune opportune Bombycum ovula in-
feélumfericumreddendumaptiprodeanr, ' cubationi apte fubjiciuntur, cum frondes
Invalidiquepatrumreferant jejunianati, ipfæ fummis ramulis prodeuntes.apparent,
prout de alioanimantium genere cecinit o- nec anteaidtemporisfane, juxtamonitum
lim Virgil. Georg. / .J. ipfius Vida 1. 1.
( 17 ) Pulcherrima &c. Multum facit ad Neve fames teneris, neveobfint frigoraa-
futuræ fobolisperfedlionem&pulchritudi- lumnis.
nem in omni an imantium genere parentum Circa -vigefimum quint um Aprilis ova Bom-
optima habitudo, quod"idianaexpe- byeum, &c. exponebam Solisradiis&c. in-
rientiapatet , & extra omne dubium jam eft. quit Libanius.
Hihc præceptum obfervamus & Virg. Georg. ( 19 ) Culcitra . Mult/fariam noftrates
utadbovesoptimosproereandosmatris feeroinæ feminalia ovula calorefavent. Et
Fas niveis etiam prolem geftafife: ; papillis,
Ac puro foviffe finu. Fas fyderis, ipfos
Excepifle ignés, atque almura lumine folem.
Longa tamen cave fallat ne te flamraa diei,
Ovaque ne incumbens torrentior axis adurat,
Fac pateant modicum, obje&aque intercipe palla:
Sæpius ac tenta nimione efïerveat æftu
Turba levis, feofim quippe eft blande-que fovenda,
Aptandusque, caior. Tacitas penetrabilis illc
Veftigat fibras,,;(20) & claufos excitât ignés;
Defuetamque animam ( 2 1 ) foecundæ fydere tedæ
Emovet, atque auris hilarem vicalibus afflat.
Jamque exculTa fubit paulacim, ac permeat artus
I lia , legitque viam, & coeco fe carcere folvit. J
Nec mora: Diffraâis erumpunt agmina clauftris,
Milleque jam reptant , atque alto vertice dulces
Sufcipiunt auras, coelumque.diemque falucanc.
Quajfiqjjidem
vel inter ipfas le&ulorum culci-
tra$ collocant , vel. lanofa quapiam agni
aut yervecis pelle conteguntvel foli ipfi
exponunt, caute tamen &cum modo, nee
nifi inter eadem ac Solis radios indumen-
to aliquo, aut fudario confimilisve generis
linteo interpofito, feu radiis ipfis per
feneftrales orbes incidentibus, ut tradit Li-
bavius. Scribunt P'ida , & Malpighius ,
finu quoque muherum ova foveri fblita ,
nec inficias earn ficillis quoque aptum ad
fbetum excludendum comparari calorem
pofTe; apud nos tamen, quod feiam, hoc
ufu efle nonfolet.
(i2o) Claufosexcitat ignes. Spiritus nem-
pe vitales,aut quam plurimi vocant animam
fenfitivam, in ovodelitefcentem&fopitam.
Animam fiquidem &vitamcalore quodam
contineri docet Arijlot. L. de Refpir. c.S. Et
Cic. de Nat. Dear. 1.2. Omne, inquit, quod
•vivit , five animal , five terra editum, id
vivitpropter 'inclufum in eo calorem. Apud
oprimos quoque recentiores Philofophos ,
cum anima eadem, fenfitiva vulgo di<fta,
non (it nifi queedam fubtilis a&uofaque fub-
ftantia, ex puriore fanguinis exprefla por-
tione in cerebri cortice glanduiar.um ope ,
quibus cortex ipfe inftrui ab oculatiffimis
Anatomicis obfervatur , ignis idcirco nomine
gaudere pofie videtur, cum fubtilior
Tern, 11.
nulla, aut plus efficax vivaxquecaptuino-
(iro occiirrere fubfiantia videatur, quam
ignis. Quafuperreconfulimeretur, inter
cæteros præclarôs Auélort^Ci.Villifius^de
Anima Brut. c. 2. & 4. præfertiin , ubi di-
fertiflime docet ipfe, Animam Brutorum non
modo corpoream & extenfa.m , fed natura eu-
jusdam ignea, ejusque a&umfive fubfiflen-
tiam autflammam effe, aut halitum flammte
proximum & affinem.
( 2 1 ) Fcecunda s. tedæ. Vi nempe atque
efficacia maxima propria ad agendum, non
inani iflaqualitàte , quam nohnulli, indi*
to caloris nommé, confingunt. Aut igné
ipfo fcilicet, fine quo juxta plerosque nul-
lus datur calor; aut ceJeri perturbatoque
infenfibilium partium motu , fubtiliffima
exagitante materia, ex quo calorem exci-
tari plures alii Philofophi procerto tenent.
An vero agens præcipuum ad foetus in utero
formationem, vi incubante commotuni
& a quodam veluti fopore excitatum, fit
Lux , ut quibusdàm placer ,'Yion meum eft,
neque loci hujus excutere, nedum defini-
re. Quæfivithanc lucem folertifllmus Malp
i gbius ; fed inquit Difiert. déformât. Pulli;
Inter obfervandum, in obfcuro etiam concla-
v i , nunquam micantem in corde lucem etiam
minimam attingere potui *
B