Awi- olim vidiffe. Quid opus eft oratione?
1.Ü01A. Tam fecure ad patris cubiculum per-
jere Cæcus poteft , quam in fuo mo-
vetur, quam procurrit ad limen. Com-
parate nunc in ipfoaftu parricidii No-
vercam & Cæcum. Quantum optanda
eft foeminæ cecitas ut maritum occi-
dat ! Quam facile franguntur videntium
animi, & ftatim tranfit in affedfusdi-
verlitatem quidquid externa renunciant!
Nemo unquam fortiter peragendi fce-
leris fuftinuit afpedtum , & perditiffi-
mos quoque non raro cohibuit fubita
quædam caritas oculorum. Quoties ir-
ruentis furor , vifo tantum hofte, de-
fecit? Timori ceffere fæpe facinora ,
pietati fæpius, nonnumquam dolori .
Dicam libéré tandem, Sanftiffimi Vi-
r i, facilius fuit fcelus admittere ex cæ-
citate . Quanto minus eft autem quod
mulier audere poteft, quantulumquod
tentare ? Fingite quantumlibet ipfam
diris æftibus immanitatis impelli; do-
no quod fortiter gladiumrapiat, &fæ-
va funeris inftrumenta non horreat ,
quod viro , lï credi poteft , immineat
jam occifura. Non fertur tarnen infce-
mina tam fævum facinus ultra vota ,
& priori conatusaudaciam. O, livere
pavidiflimi fexus æftimemus infirmita-
tem, quam cito deficit, quam fatifcit,
& furentes omnes minas , vefanosque
impetus brevifiimafiftit libido flagitii .
Vultus ille blando fopore perfufus, il-
li tranquillæ fecuritatis anhelitus, ora
ipfa tamquamin lachrimas, precesque
compofita mulierem ftatim expugnant.
Poteram quoque , Judices , allegare ;
tia præcipitanr , mirantur, adamant, De«.».
concupifcunt . Facilius impleas animi MATI°-
74 fatietatem. Quo per fidem divi-
tiasjuveni, apud quem omnium rerum
diverfitas périt? Circumdes licet hanc
debilitatem fulgore , divitiis , Cæco
tamen tune magis cumfta défunt, cum
contigerunt: nec invenias 7S debilitatem
cui magis com paupertate conve-
niat. Homo inTïonoremparentumex-
cæcatus, patrimonio fub pâtre melius
utetur. *Et quod per fidem parricidii
genus juvenis elegit ? venenum , in-
quit , paravit . Cur per fidem , fi
fufficit ferro , facinus aggreditur cui
adhibere confcium , cui præftare de-
beat miniftrum , cum majus habere
poflit in gladio parricida fecretum ?
An poftea joveni fuccurrit quid poffent
facere manus, & fe circa venenum de-
prehenfa débilitas collegit in vires ?
**Nemo, judices, nemo nefeit quefti-
admodum poiïit occidere . Intellexit,
judices, noverca quam incredibile effet,
ut videreturCæcus paraffe venenum .
Igitur adjecit tentatam fe , ut illud
ipfa porrigeret. Date per fidem1, judices
operam, invenite T6 verba , fecre-
to privignus & noverca de parricidio
loquuntur . 77 Ita fe non putat uter-
que tentari ? Quid cogitatis ? quid
dicitis , judices; ?■ Nullum ne in to-
ta domo quod corrumperet aliud parricida
peftus invenit ? 7* Difficilius
hoc credas Novercæ , f i te a nulio a-
lio putes impetraturum. Non ergo juvenis
credit 79 hoc omnes loqui cum
pâtre? omnium blanditiarum primum
effe
74 Quam öCülofüm. ' 75 Quam Caecitatem.
* Quintum argum. ex circumftantia venenij non eft ergo probabile voluiffe uti veneno, cum jam
feiret utx etiam ferro, quo facilius, & fecretiuS conficere potefat intentum.
** Sextuiti argum* ex circumftantia qua diCebat Noverca , fe inftigatam aCääco ut traderet venenum
Patri , hoc vero coufutat, quia nullum pejorem, ineptiorem invenire poterat Miniftrum, quam
Novercam; deinde cumemiffet alius venenum , cur non potüit ipfe quoque porrigere ? cur paravit
venenum antequam certus effet de auxilio Noverc»?
* j6 Quaj Caecus habuit cum Noverca . 77 Nonne apparet , quod uterque tentabatur & Mulier de
porrigendo veneno, & juvenis de impietate, hoc eft , poterat deprehendi Caxcus a No.verca, & ftatim
accufari? 78' Si caeteris diffides, multo magis diffidere debes de Noverca. 79 Has infidiasCaeci
in Patrem.
'Decla- effe fermonem ? Novercam timeas,
matio. v e j non 80 negantem . 8 1 Non habet
fidem ei credere parricidium , quem
feias proditurum , nifi impetraveris.
Per fidem. , judices , attendite cri-
minis diverfitatem . Tentatam fe in
parricidii 81 confcientia mulier affirmât
. Quis vero dubiter, nunquam hoc
privignum fuiffe fafturum, fi habere
confcium potuiffet alium ? Atqui venenum
jam paravit , emit . Et cum
hoc ipfe facere non potuerit Cæcus,
quis eft ifte cui parricidii tantum inftrumenta
creduntur ? Cur non idem
porrigit feni ? vel fi non poteft deci-
pi maritus nifi manibus uxoris , cur
ante parricidium ftruitur , quam feiat
an Noverca promittat ? * Nam quod
v.ult videri promiffam fibi partem bonorum,
non eft argumentum , nifi &
ipfum probetur . Mulier quæ follicL-
tatur ad facinus , quemadmodum fibi
confulit, ne illam parricida decipiat ?
Et probationes profpicere debuit, feu
faftura quod rogabatur , feu *s pro-
ditura . ** Adde quod neque odit Novercam
Cæcus, cui parricidium credit:
neque hæreditate corrumpitur, cujus
contentus eft parte dimidia . Nemo,
judices, parricidium faciet, quo alius u-
tatur . f Exigo igitur, ut iftud parricidium
Cæci tufocia , tu confcia ma-
nifeftius probes. Qiid opus eft, ut jam
venenum juvenis habeat ? potius fer-
»nonibus veftris interpone *4 telles ,
fac coram fervis loquatur , fac inter-
fint
ille, quem petit, quem ftat occifura,
maritus eft . Sed quæcunque ea fint ,
quibus caufæ noftræ favor accrefcit ,
non habet comparationem videntis af-
fedfus. Unus poteft citius Patrem occidere
, Filius qui non videt. Utar nunc
fafli ipfius argumentis. Senex uno i£fu
confeflus eft. Non eft hoc, Judices ,
videntis facinus , nec fecuri, quorum
nullus unquam fie ufus eft gladio , ut
mortem unico vulnere mailet inferre .
Et quid intererat foeminæ vulnus tanta
follicitudine meditari, quod tota primo
, unoque impetu vitalia transfode-
ret ; ut nihil effet in homine inter ipfa
vitæ, mortisque confinia? Quam libéré
poffet, quam fecure per alta noftis
fecreta jacentem juxta fe virum occidere,
callide fatisnobis ajuvene obje-
ftumeft. Soli, Judices,folicurandum
erat Cæco , ut femel feriret . Depre-
henfus eftfi primo vulnere Patrem non
conficit; nam, velalterius vulnerislo-
cum attonita cæcitas non inveniet, vel
crebri anhelitus , ifluumque impulfu
excitetur Noverca neceffe eft . Nemo
igitur certius ferire ftudet, quam qui
nefeit an iterum ferire polfit. Rurfum
proclamo; Uno i£lu Senex occifus eft.
Primum non eft feeminei roboris tam
felix conatus ; inde vero quis primo
iftu mulieri renunciavit fenem occifum?
Non habet fidem, ut qui libéré ferire
poteft, & fecurius mortem inferre, primo
confeftim vulneri credat. Vidimus
fçpe déficientes iflibus furentium manus
80 Licet Noverca non ncget fe faftum commiiTuram , adhuc tarnen debes ipfius fidem titnere .
8.' ^ on poteft credi, ut quis credat Vatricidium e i, quem feiat certo parricidium manifèftaturum
fi eidem non afientiatur. 8a Participatione, focietate.
* Confutat aliam circumftantiam, quod dicebat Noverca fibi promiffam medietatem bonorum. Hoc
autem debet a Noverca probari. à
83 Nam etiam fi prodidilTet, adhuc tamen poterat haben qoæfixo de ipfa.
, ^eP^mum ärgern, quia non eft quod Cæcus occident Patrem propter haereditatem, fi dimidium
dat Novercæ ; parricida autem vult uti bonis oxnnibui, quæ affequxtur in parricidio.
f O^hivum^ argum. nam cu*, fi jam Cæcus corruperat Novercam , tenebat ipfe venenum, non No*
verca? Sed, xnquit , xnventum eft venenum in ipfius finu. Hoc autem non facit Cæcuxn paraffe par-,
rxcidium : xnfervxt potius ad oftendendum, quanto in ludibrio fuit Juvenis apudNovèrcam, quæipft
fum biWreerat Infmuvenenuni> «« “ oh poffet fentire ipfum effç venenum, ita.ut potuiffet etiam xp-
84 De parricidio cum te deliberato.
Amti-
LOG1A .