A'ir>- lutas caritatis atrocitate ‘commoveor ,
1PC1A- ut m;hi veluti iflcutiat ipfa contagio
Religionem . Et fortaffe quidem non
dubito, quales tacitæillæ fuerint vülgio-
piniones cum licuit impune jiivenires-
puere noAræ dignitatis affe&um, & fiv e
communium carenti contumeliamm
fenfu, five nefaria nobis adverfandi nature
ad infenfæ Donaus fe conferre con-
fortium, & inimici Filium, quempo-
tiffimumamaret ,eligere. Nefciodidu-
ftasne ante Domos mutua hate inter
Juvenes fodalitas cæperit ; hoc fcio tunc
five cæpiffe, five penitus confirmatam
cum debueratexfolvi. Non reprehendi,
fateor, non prohibui, fatis Patris ipfum
jubet filentium, & tacitam vqluntatem
bene affeétus animus interpretatur, five
experiri libuit in F ilio , nofirine aufto-
ritas valeret exempli. Obtulit fors ipfa
occafionem immutandæ ( ut putabam )
J uvenis conturnaciæ, dum imparibus fe-
neftutis annis peregrinationum iaflitu-
dini Filium domeftieis negotiis addi-
fium ventis, pelagoque exercère con-
ftitui, ut fortaffe interim avidiflimoin
pauperem adolefcentem Audio innocen-
tiam compararem . Satis jam fingulis
liquet , quid F ilio meoper incerta Maris
contigerit, qui furentis pëlagi tem-
peftatibus fçviores homines expertus eA,
piratis vinftus, laniAæ venditusj- cer-
tamini deAinatus. Ego vero , fi mife-
ro , contemptoque Patri .ulla fibi pu-t
tare fas eA adeffeultriciaNumina, non
fine providentia omnia haïe fafta arbitrer
, ut edifeeret Filius meus verum
tandem paternæ domus excolere affe-
ftu , qui nonnifi inimicos ’extra!;'ha-
buerit. Vos advocoimmanis calamita-
tis nuncias literas, ,& ( fateor J.ira to
etiam Patri miferandas quantum inge-
mui
men domos perfeveravit, imo impen- Dseu.
fius 3* laboravit. £ t fi quid mihi in MAT'°-
eo fatis perfpeftum eA j nihil hbrum
fecit invito Patre . Quantum isfélli-
gere potui, pauper fine dubio pudore
cedendi, ije 33 damnaffe caufam fuam
videretur , fimul quod nulla ipfi dà-
batur gratise via , Aare vifus in fu-
feepto, circuitu tamen quosdam mol-
liores tentavit aditus , & dum Arma
tandem pax impetraretur, Filium nobis
obfidem dedit . Ac ne meus quidem
offendi vifus eA Pater , certe
nunquam reprehendit , nunquam pro-
hibuit, nec clam fe c i, nec contuma-
cem adverfus Patris imperia unquatn
faille me vel ipfe rerum declaraf or-
do . Nam quamvis infeAum latrôni-
bus mare juffus intravi . ‘ Neque difli-
mulaverim magnas fuiffe caufas Patri
, cur hoc mihi imperaret , quod'
ipfe facere non pôtuerat : egoeffi ne-
feiebam , non interrogavi 34 fatis
plena ratio fuit Patrem velle . Felix!
navigantium conditio , qui pfocellas
modo, & fævos tempeAatis incurfusj
& 3S albentes fluftibus fcopulos, alia-'
que pericula tantum maris pertule-
runt : ego mifer naufragis invideo ,
captus barbaris manibus, nec tam ne-
xu catenarum vinftus , quam pondér
é , inundatum carcerem tu li, & vincula
macie 3< iaxa v i. Quis non igno-
feeret omnibus , qui poA hoc exem-
plum navigare timuiffent ? Ergo qua
una fpe mifera trahebatur anima, literas
de redemptione feripfi patri (te-
Aor deos) foli. Quid enim (entire vi-
derer de parentis affetfu , fi hoc iu-
columi' redemptionem ab alio petivif-
fem ? Nam quod unum mihi 37 'fe-
cundum patrem fortuna videbatur pa-
raffe
32 Ut firmius indignaretur, ne exPatrum diflidioFiliorum quoque feparentur animi. 33 Qui cedit
videtur damnare catifam fuam, Vel enim jufte cedit, & fie ofiendit fe mala inimicis exeruifie ,
vel in jufte, & contra méritum, fed difficillime intelligetur . 34 Promptiffimaobedientia, & fingulis
Filiis noftris optanda. Hæc & fimilia miro artificio prolata, ut Patrem fibi conciliarèt.
35'Spuma ex fluftuum perciifïione, & reflexioné . 36 Recedenti, & reftrifto brachiorum circuitu.
37 Amicum meum .
DtCLAMATIO.
L a u r e n t i i P a t a
• raffe præfidium , hoc fperare in ilia
• forte non poteram. Quid attinebat a-
mico feribere, quem feiebam non habere,
unde redimeret ? Nunquam ne
mihi dabityr liberum tempus conque-|
rendi apud patrem de amicis fuis, qui
proficifci volentem retinere tentarunt,
qui piæ feAinationi attulerunt moras?
Profeftus effet tamen vel invitis omnibus
( quis enim non hoc præAaret filio
pater? ) nifi quod interim amicus an-
teceffit. Ilium non pericula maris, non
infefii latronibus finus , non vicinum
meæ fortunie documentum prohibuit.
Minus baec miror de amico: illud ©A,
qiiod penfari nullis beneficiis poflit ,
proficifcentemnon retinuit pater: imo
fi quid in fnbfidia vita; fepofuerat
parca frugalitas , id omne in impen-
fas itineris contraxit”, & contulit. In-
feliciffime fenex , fie egere coepiAi .
Dicam nunc ego, per quoS juvenis
præAantiffimus navigaverit fluftus ,
quos acoefferit fcopulos , quantos lu-
Araverit- finus ? Faciliora ifia putant,
qui nunquam navigaverunt . In omnia
præceps, fine refpeftu fui , quem
jam turn apparebat vitæ non parcere,
ab iit, exploravit, & tamen ille quoque
, qui tantopere feAinabat , fero
-pervenit. Audite , audite , Judices ,
novam captivi querelam , jam mifer
apud piratas non cram. Alebats* de-
vûturri corpus gravior om ni fame 39
fagina, & inter débita 4° noxæ man-
cipia contemptiffimus tyro gladiatûr ,
ut 4' noviflime perderem 4* calami-
tatis meae +3 innocentiam , difeebam
quotidie fcelus . Hate tamen omnia
fijAinui, tuli: adeo difficile eA etiam
fua 44 caufa mori . Et jam dies adera
t ,
R O L i A n t i L . I X . 2 7 3
mui 4ubiæ orbitatis eventui , quanta Amt'-
anxietate enixapietascoeperatjampre- toClA‘
tia congerere, & fuam laudabat fortu-
nam. Nimiamjam ipfe quoque fentie-
bam indulgentiam j at verebar adhuc,
ne totus fortis noAræ Arepitus impar
effet unius redemption!. Sed quidpro-
fuit, Judices? Dumconfirmatum cari-
tate fenium per dubia maris eademque
Filio incerta pergere parat, nunciatur
amicum filii mei pauperem Patris ipfatn
occupaffe follieitudinem , & ad capti-
vum pratparata ad fortem quamlibet
voradetuliffe. Haefi,fateor, inillo in -
certæ cogitationis ambiguo, prævaluit
tamen experiri, anfic quoque fe pate-
retur Filius meus Iiberari . Scilicet ad
primas devoti Juvenis voces libertatem
gratulatus ilia in amicum tranAulit ad
pugnam aptatà arma , .& prænuncia
mortis infignia. O numquam avidius
vi tte votum ! Dum inimicæ domus be-
neficio ufus eA, invidiam paternæ com-
paravit. Dubitabitur, an cogitaverit Pater
de redemptione , & putabunt qui
nobis invident maluiffe divitis fuper-
biam tanto pauperis damno ju v a ri. R e-
verfus eA , qui amici vicarias captivi-
tatem, pugnam,morteminfpexit, cujus
renunciat fuiffe preces, non finas
mendicare parentem meum . Putavi
quidem alienis moribus redeuntem minime
diffociatam in P atris, familiæque
reverentiatn contuliffe pietatem , ne-
que alienis dediturum fe affeflibus ,
qui poA tandiu diduflos paternos am-
plexus in penatium gaudium reAitue-
retur. Et quidem fas erat ut inimicæ
domus periiffet benevolentia, cum deef-
fet cui fuerat addifla. Non arbitrabar
poffe ulterius contra paternæ voluntatis
38 Deftinatum facrificio velutt ex voto, vel more viftimae , quae i«terficitur ex voto .
39 Abundans alimentum ad comparandam faginam, ideoque majorem corporis molem , ac vires.
40' Offenfionibus, vulneribus. 41 Suprema vitae hora . 42 Captivitatis , vel mortis . 43 Nam
fi morerer, obibam veluti nocens, &reus; vel quod plerumque rei fimili morte pereant, quodnove-
rint antiquitatis. iludiofi, five quod merito interficerer ex culpa piea, qua alios offendifiem.
44 Etiam fi häbeatur caufa, quae maxima captivoGladiatori erat, ex miferrima ilia vita.
Tom. I J . Mm