Irriguasque (49) bibit lymphas, ac mole fua flat.
Defipicietque Notos illinc, largasque refundet
Innumerae meffes, & pinguia pabula genti.
Nunc docuiffe locus, domino quae cura legendis
Frondibus, & Moros pecudi proferre valentes,
Ac repararé dapes. Non hie quibus otia cordi
Ignava, aut qui degeneri vertigine lapfent;
Sed vigil atque agilis tibi fint ac ( 50) dura juventus,
Urentes perferre dies non fegnis, & audax
Inftare arboribus, fummumque putare cacumen.
Eurusque Boreasque ruant, aterque procellas
Mifceat, ac diris reboet fragoribus aether,
Ilia tarnen patiens quafsatam feandere fylvam
Geftiat, ac lentis certet non cedere ramis.
Hinc tu, vimineis colleéla meffe caniftris,
Sparge recumbentes populos, atque obrue fronde.
Nec mora: Jam pernix ( vifu mirabile!) pubes
Admotos fentire cibos, le&isque cieri
Certatim, inque vicem rapta concurrere menfa;
Nam dire quatit ora fames. Vix omnia cernis
Arbore ftrata tegi, aggeftaque virefeere moro,
Ocyus abfumptas epulas, tenuesque tueris
Relinem
ab eodem turn externo turn interno
maxime promoveri. Hocautemea fieri lege
credendum, ut externus aer calore fo-
lis permotus ac dilatatus vim elafticam ,
qua pollet , exerens, nutritium fuccumin
ipfas radicurti fiftulas propellat, interior
autem pariter expanfus ligqofas compri-
mens fibras , impulfum ab externo aerè
fuccum furfum inde trudat;'hoeque fuc-
ceffive per totos plantarum tubulos pera-
gatur , invicem fibi interno externoque
aere opitulantibus , taiique ordine atque
ftrudlura difpofitis meatibus, ut anterio-
(4p) Bibit lympbas. Plantasper intra-
fumptionem ju x » vulgarem dicendi mo-
dum diftendi & crefcere extra omne du-
bium eile jam videtur. Quomodo autem
ipfe nutriantur , & alimentum radices
Jubingrediatur, meos adhuc fersfus fallit ,
inquit peritilfimus alioquin Malpighius.
Sunt lane qui nutritii fucci per univer-
fum plantarum carpus progreffum non
aiiter contingerc opinentur, accontingat
aqua: alteriusve liquoris per laneum line-
urave pannum ad fuperiores partes afeen-
ius. Nam fi panni ejusdem extremitatum
altera in pelvim fit immerfa , in quo liquor
aliquis contineatur, liquor jpfepau-
latim ad oppofitampanni ipfius extremita-
tem provehi oblervatur . Alii alio modo
jam difli nutritii fucci afeenfum & progref-
lionem per plantas explicant. Qusecun-
que tarnen ratio progrelfionis ejusdem
reddi polfit, earn tarnen ab omnibus plus
minusve in aerem refundi adnotare facile
eft ; & jure quidem , cum nil probabi-
lius videatur, quam plantarum nutritiori
progreffioniaptiifima: via: parentur, &
fuccus idem , dum progremonem ipfam
molitur, relabi nequeat, neque ad imam
partem reverti, nifi afcenfione ac circu-
fatione tóta peraéla , propriis inde adde-
fcenfum viis ac fiftulis difpofitis , atque
aptatis.
(50 ) Dura juventus. Docet Valiudius,
l. 1. tit. 6. in rebus agreflibus maxime officia
juvenum congruunt, imperia feniarum .
L i b e r P R I M U S . 23
Reliquias, nudosque aula decrefeere truncos.
Tanta gregi ingluvies. Sed tu lætare voraci,
Si tibi Dj talem dederint. Juv a t, eja, comantes
Saepius oppleto tondere examine ramos,
Adque altas iterum atque herum procurrere fylvas:
Præmia quippe tuos æquabunt magna labores,
Lætÿ expeélatas dum condent horrea mefles.
Tune fallunt pecudes, tune fpes fruftrantur heriles,
Languida ( 5 1 ) cum vefeas vix prenfat bucula frondes,
E t plenis fuperant fordentia pabula menfis.
Aft ne decipiat cuftos te fegnis, & æqua
Fercula ne defint, fi quando feandere fylvam
Nön finat aut fubito commiffus flamine turbo,
Præcipitive diu nubes pallentior imbre,
Craftina fint cordi; prudensque recondere larga
Perge manu, leélisque alias luperaddere frondes,
Inque fecuturas Morum feponere luces.
Hane nitido committe folo, cautusque tuere
Limine præclufo; namque hædi agnique petulci,
Setigerique fues, foboles turpiffimä , dire
Infultant avida dulcis prurigine baccæ,
Indignisque terunt pedibus: Foedà ungula menfas
Confpurcat, pravoq.ue toros perftringit odore.
Nec fuperimmineant foies, ne læfa potenti
Sydere deficiat, fuffoque humore fatifeat.
Neve illam aggloméra, lato fed divide campo,
Altius irriguas ut laxior ebibat auras:
Nam fe fe congefta premit, comprefTaque ferver ,
A c fudat, triftique humens afpergine manat,
Supremo non apta operi, gregibusque neganda ;
Mollia namque àtro foedans præcordia tabo
So lvit; (5 2 ) & adverfis, heu! disjeit agmina fatis.
Aft
•■ -!>(y t ) Languida, &c. Bombycum cura-
•toribus nifiiirtriftioris omiois loco efle fo-
let|, quam fi cosdem advertant roodicam
appofitarum frondium por.tionem abftime-
re ; inde quippe conjiciunt, morboaliquo
ipfos jam laborare, aut jam jam laboratu-
ros, cum «grotantibus cujufcunque genesis
animalibus naturalis fere fit naufea ci-
borutn. Contra vero lattantur ipfi maxime
fi voracifiimos eosdem viderint, qui ub.er-
rïmam foliorum copiam brevi temporis
fpatio derodant; quod jucundilfiino fane
Ipeflaculo intueridatur , quoties animalia
ipfa plena viribus & integta fuerint vale-
tudine.
( 5 2 ) Solvit. Mori folia, qua: in diem
proximum reconduntur, fi non rite afler-
vata fuerint , fed acervatim congefla ,
afiuant, &quodam veluti fudoremadent;
ex q,uo arguitur, nutritium ipforum fuccum
propter quandam ebullitionem Com-
motum atque inverfum, nonparum exiu