AmtILOCIA
,
340 M.F. Quintiliani Declam.XII.
tunc ; reluftor, contendunt, minan-
tur . Rogo nunc veftrum qullibet ,
quid egiffet? Frumentum quod defen-
dere non poteram , quod jamjam mihi
rapiebatur, ipfisprædonibus vendi-
di . Annonam jam perdideram fi diu-
tius fervare voluiffem . At vos inte-
iim clamatis: Legatus apræcepto non
xecedat. Aliud ne Legato præcepiftis,
quam ut frumentum ad diem præfti-
tutam referret ? Qui poteram a præ-
cepto minime recedere nifi vendebam,?
Si frumentum partiebar , fi patiebar
lapi, nihil fane vobis quo refpiraretis
afferebam . Ergo , quod cum annona
redire debui fum nocentior , quia du-
plum attuli ad tempus , tardius licet
aviditati veftræ , quam fi nihil retu-
liffem ? Jubete nunc exire ad frurnen-
ta Legatos ; fatis erit ad innocentiam
allegare raptores . Frumentum igitur
vendidi , nec fateri pudet , quodalie-
num beneficium eft. Potuerunt utique
■ nihil folvere , jam inanis reverfus effet
Legatus y & vos utique fame perif-
fetis . Tunc fi bene novi veftræ pie-
tatis ingénia, numquam major indul-
gentia Civium numquam major mi-
feratio afpera invicem doleretis Fata
, & vefira fames folum raptoribus
objiceretur i Quid modo certatim non
ofeurari
pofïit amiffum. Opera refiituam, De«*.
ærarium replebo, naves, arma reficiam: MATlai
hic vulnus altifïime pénétrât, hic ipfa
vitalia ?7.ferumpunt, ubi populusrurt,
ubi continuis funeribus omnis fexus ,
atque ætasfemel fternitur. Exhauftÿeft
ci vitas, & defoiatæ domus, trille flo-
rentis quondam fortunæ indicium, la-
xi mûri . Quam multi in civitate no-
flra perierint, quæritis? Minima qui-
dem 78 portio fupereft, fed etiam es
hoc intelligipoteft, efurienti populo fatis
fuerunt . Plurimum tamen in te reft
quomodo perierint. Felix peftilemia,
felix præliorum ftrages, denique omnis
mors facilis, fames afpera vitalia h auric
, prascordia carpit , animi tôrmen-
turn,, corporis tabes, S’? magilira pee-
candi , durifiima necelfitatum , 1 de-
formiflrma malorum. 1 Hæc ad humi-
le opas nobiles rrtanus mittit , 3 hæe
alienis pedibusmendicantes profternit,
hæc fæpe fociorum fidem fregit , hæc
venena populis publiée dédit , hæc in
parrieidium pios egit . Adhuc tamen
uBuro videbatur remedium non expe-
ftare mortis diem , & tabefeentemquo-
tidie fpiritum fupervenientibus malia
fubducere: nam in fame nemo quidem
mortis immnnis eft. * At non tuaculpa
fames coepit, 4 fed vulneratum ju-
gulafti, titubante» ftravifti, fumante»
incendifti. Nequid inique faciam , divifa funt mala . Primam famemfortune
imputo , s ultimam tibi . Moram tuam itineribus 6 feparo . Denique ex
eo inopiam tibiobjicio, ex quo propter te tuli. Itaque caritas annonse, ramm
frumentum, catdes acdireptiopecorum, fuerint fortuna , fuerint anni , fuerint
tempo-
97 Alii habent feriuntur. jg. Intellig© corum r quorum cernantur cadaver»1 . 99 Qua re a Poeta
vocatur Malefuada- fames, ./Eneid.6. & experientia quotidie paret haec veritas.
1 Ita ut & ipfa vocari poffit rurpir, ficuti vocatur egeftas. 2 Quare egregie Juvenal, adnotavit
Laurent? cuflodit in agro conduflas coneinnus over. Sic Dionyfius Rex ante» ae tyrannus coaftuj
eft pr* inopia Paedagogum age re ,, ut ex Juft, lib.21. c. 5. 3. Sicuti paupertas ridiculos homines facit L
* Ptobat laefani efle Rempublicam a Legato , 1. quia famem illam fecundam, ex qua perierunt,
non paffi funt Cives, nifi propter Legatum, nifi poftquam moratus eft, quodconfirmat effrcaciffime
defenbendo omnium fpem-., & vota, &anxietatem ab ipfiusLegati mora pendentia &c. quse omnia,
mania fuere ex fcelere Legati, qui interim finus mar is circuibat &c. 2. quia non modo moratus elb,
fed & frumentum illud primum vendidit, ex quo'fuit miferabilior Civium calamitas , qui- non perdiderunt
frumentum naufragio, fed lucro &c; : r
4 Hoc eft-, Civitatem jam prae fame deficientem perire penitus coegifti . 5 Cujus vitium confti^-
tm ooteft extempore quo caepere cadaveribus pafei. 6 Diftin^uo , ac confidero quot tibi facienda
client itinera, & quot feceris ..
■ D e c l a * H MATIO.
Laurentii Pataroli An t iL.XII. 341
Aliamconditionemhabent ofculamioi Legatum, qui geftientium AstK
turba non premitis , quid feu publi-*l00,A'
feu privatis non gratulamini Fatemporum
civium mortes, & cadaverum dira la-
ceratio , & pejores inopia cibi . Hæc
famés jam tuaeft. Putamein præfen-
ti nihil adjicere , nifi hoc unum ^ tardius
quam potueras venilli : nondum tibi
objicio duplicata tempora , nec re-
menfumtoties mare, nec graves anco-
ras: nondum tantam moram , quanta
legationi fatis effet . Si innocentes ef-
femuspopulum feptem diebus perdi-
diffes. Anguftos humani fpiritus termi-
nos famés fecit, morimur, deficimus:
feftina mifericors, omnes excipe auras :
etiam fi tota fecundis flatibus tetende-
rint vêla venti , tamen remis adjuva,
falurem publicam vehis , fpiritum po-
puli tui reportas, omnium noftrum in
ifta claffe navigant ânimæ. Juramus per
7 tuum reditum , effufi per gradus tem-
plorum votafufcipimus, tendimusma-
nus : nam quas feriamus8 hollias, non
habemus. Quid fpem publicam ad an-
coras alligas? non ftat intérimdies, &
plenis velis mors venit. 9 Feftina, IO
mérita tua nonconditores æquaverint,
non ipfidii pluspræftiterint. Tibi nos,
tibi liberos noftros , tibi quicquid ho-
mini jucundum eft, tibi debemusquicquid
vicinæ civitati prsftitifti'. Non
dico ilia, quæpoteram, puta 11 cæru-
leus imber in naves ruit , claffis inter
eis
tis , quod tarn bene ipfa calamitas
eefferit, quod port tempeftates , poft
naufragia, &difcrimina raptorum vos
paverit 1 Nunc facris totaCivitasim-
moretur, nunc pulvinaribus fedeant
confpicua Numina , nunc ad templa
confugiamus, utquod vos fcelusmeum
dicitis Diis providentibus referamus .
Quod enim majus immortalium Nu-
minum beneficium eft , quam fi fiat
de ipfa calamitatv folatium? Miferum
me! Quid alienas faitem Civitati non
indulfi , quid efurientibus gratis non
effudi , quid feverus, & inhians exe-
gi pretia , infelices compuli ut folve-
rent fupra fuam fortem , & tune fe-
mianimes tarn care pafeens, diutina
futuri temporis alimenta corripui? Sic
dum alienorum proditor meisCivibus
effe volo fidelis , dum illorum odia
promereor, ut horum captem affeftus,
utrisque noxius, inimicusutrisquefio,
ut me jam mei confilii poeniteat , &
deinceps favere difeam alienis . O
mihi tot malorum caufa , tot cala-
mitatum origo annona , quam fervare
volui ! Inimicus humani generis
fum , non inveniam locum nec apud
ex- 1
fluftus 11 latet, nec inter canentes collifarum aquarum fpumas , vela 13 digno-
feimus, egerit ex fundo arenas mare, micant ’4 ignés, intonatcoelum, feiffis
rudentibus tempeftas fibilat , denique ‘ S fidus hybernum conditur, tu tamen
perfevera, frumentum vehis, nihil horum neceffe eft féliciter naviganti , feftina.
Quererer, fi naves ,<5commeatu tardaffes, dum velocitatis ratio habe-
retur: mallem acclpere dimidium. Non delicati fumus, non luxuriæ quæritur
abundantia, fed unde fpiritum fuftineamus , unde mortem differamus in præfentia
7 Utpote per fanftiorem , & cariorem nobis, cujus generis omnia funt, per quæ juramus.
8 Quas omnes voravimus. 9 Verba Civitatis anxiae . 10 Si feftinabis & alimenta afferre, plus
tibi debebimfts, quartl conditoribtfS ftoftris, quàm D'iis îpnS. i; Non in fe vere cærulëus , fed ita
appellat ipfum per cathacrefim, vel quod defeendere vidcatur de cælo cæruleo , vel quod in mare ,
quod cæruleum vocatur, décidât; & hoc vere eptthetum nimis Poeticum eft.
12 Quo elati vi tempeftatis flu&us clafTem veluti occultent, dum fupra ipfam attolluntur.
13 Similem albedinem non diftinguentes. 14 Fulgura , ignés illi fatui, qui fi in ftammam unam
abeant tempeftatem pro.tendunt, & vocantur. nomiae Helenæ ; fiin geminas dividantur, ferenitatemy
& appellantur nomine Caftons, ScPollucis Fratres Helena lucidaSfdera. 15 . . . 16 Quererer ft
naves nimia copia frumeati, ideoque nimio onere tardi&res admotuna reddidifles.