M. F. Qu in t i l i a n i D e c l a m . XIII .
pedit, pares fumus. * Quid ergo ? Si quid Decu.
tibi damni attuliffent apes me* , non
mihi auferretur ratio, fed forfitan ali-
. 3 * 4- _
Anti- vispræda, & exiguum hortulo illatura
to0IA' damnum; quod negare non potes, eer-
te Apes tuae aliquatenus nocuerunt.
Addo modicam licet caufam, in com-
paratione tamen occifarum Apum fum-
mam: flores meos ante me legebant.
Doceat nunc ipfe Pauper mitiorem ,
aequioremque ultionem, fi flores divi-
tis vindicari poflunt levius, quam cæ-
de Apum . Speftate nunc animum
meum, & ultionis iniquitatem expen-
dite : Apes occidi, poftquam ipfas Pauper
fervare noluit . Quis libi illatam
contumeliam jure queratur, poftquam
ut caveat admonitus fuperbe nimis
ipfius fovere caufam non définit? Quis-
que fibi damnum objiciat , cui cum
fe potuerit eripere recufavit, & con-
citatae au&oritatis indignatione meri-
to premitur qui precibus æquiflimis
contumax non indulfit. Debebatur e-
quidem ultioni noftræ, ut non parce-
xem homini, qui fuas Apes intra meum
privatum immiferat, & licet pro me-
xito vindicari noluiffem, leviftimum
genus erat poenae Apes illico intra Pauperis
cafam occidere. Admonui tamen
vicinum meum , & denunciavi , ut
transferret. Plusne fuperbise igitur effe
dicam divitis, quem feferit, mon itis,
juftibus non obedire , an impudentite
illius incufare vindiflam , quam ipfe
concitaverit ? Dicat jam Pauper quæ-
eumque valet audaciffimae malignitatis
ingenium, & iniqua remunerand'i vice
qua daretur & tjbi . Nunc vero quid
quereris ? Credo depopulates agros, e-
verfosque reditus. Non enim debet levé
effe damnum, quod 60 dives ferrç
non poflit. Decerpebaut, inquit, flores
meos. Ecquid intelligitis, Judices,
quanto dolore dignum fit, quod ego per-
didi, ft etiam hoc damnum eft, flores
auferre? Ita plane. Alioqui tu illosin
vetuftatem refervabas, & durarent ad-
huc , nifi ad hortum tuum apes venif-
fent. Cujus rei inveniri poteft brevior
aetas ? Namquedum immaturos exterior
ailigat cortex, nondum dixeris florem.
Paulatim deinde vividiore fucco tume-
feit uterus , & albentes accipit 61 rimas
, nec dum tamen flos eft. At cum
fe ruptis jam tunicis in patulum capita
fuderunt , & velut fiffa in 61 orbem ,
jamque eorum videtur maturitas , &
ignotus occafus eft, & jam fine ventis
quoque foluta natura, labitur gratia ,
nec quisquam eft flos nifi no vus. Quare
fi dicerem, abftulere peritura, & quae
protinus humijacuiffent, inufushomi-
num converfa , inauditus tamen 1 ivor
videretur, etiam apibus invidere. Nunc
vero differendum mihi eft, quam mo-
mentofa fithujusanimalisrapina. Ne-
feimus qua pernicitate plerumque vix
contaftis floribus revolet, difcurratquc
per lingulas velox expérimenta, quam
etiam ubi immorantur, libratis pende.-
ant alis . Quis unquam' quod ferentern apem viderat , ubi deeffet , invenit ?
Quantulum vero eft , quod ex his manu conlltis floribus legant ? Prata fyl-
vatque, vel maturae fruttibus vites, & flagrantes (<2)thymo colles ( quantum conjeftu
. * Tertium argum. Eivuii eft , quotf Apes Pauperis flores fibi decerpebaut. Refp, r. eu hoc: infer.
» , quam fecerit iit Apibus paupar jaSturam, fi damnum, eft Divitis flores amififle; a. quia abftulero
flores , res fcilicet nullius moment! , qui nequq durant ut poftint de die in. diem fervari, qui via nati
âatim immoriuntur j 3.. quia nullum eft damnum y quod inferunt Apes, floribus, infenfibile eniineft*
*ïU01d auferunt, quod in omnibus floribus, quibus iniederint-, obfervari poteft 4. etiam: fi aliquatenue
nocuiuent Apes, tamen compenfabatur damnum , quod primitiæ raellis, & ceræ Diviti refervabantur
60 Cm Uve damnum effe deberet infenfîbile ex redituum, opumque fuarum numéro .
f t âPP**fa* *n floribus cum. fe fe rupturus eft cortex . 62 Foliis in. cirçuhun expands.
f “ I Frutice Apibus gratiffimo. Dam que thj/vno pafçentur Apes. Virg. Egl, j.,
p E C tA -
MATIO»
L a u r e n t i i P a t a r o l i A n t i l .XI I I . 36 $
je£lura fufpicari poteft ) pabulum mini
ftrant. Non ex omnibus floribus car-
punt utilia operi fuo , fed in omnibus
quserunt . Praefens & quidem protinus
ilia redditur merces , quod omnibus ,
quibus infedere , odorem mellis infpi-
rant, & brevi contaftu vim fui relink
quunt. Hoc tu damnum intelligis, hoc
veneno vindicas, quod mehercule inhumane
etiam fumo prohibuiffes ? An
non te folus vicinus colui ? Non frugum
mearum primitiasomni vere mifi? Non
fi quis ceris novis candidior incidit fa-
vus, tuis refervatus eft menfis ? Cum
parvis mediocritate munufeulis ifta fem-
per adjicereturcommendatio: Hoc tibi
mittunt apes meat. Puto, relata eft mihi
gratia. * Admonui , inquit , & ut
transferres denunciavi. Idcirco contu-
macem merito punifti. Non enim video
quid aliud patrocinio tuo conferat
haec ** denunciatiofupervacua, fi non
licuit tibi faeere quodqueror, injufta,
filicuit: jufta autfine ifta, autnecum
ifta quidem valeat. Pudoris vero quod
velamentum eft male 6* audere , culce
infultetvicini divitis humanitati, in *»«-
ipfa tamen vindifta: meat ferie nihil ,■0CIA•
infefte affumobjiciet, nifi quod non &
rurfus ignoverim . Dicam quo animo
egerim ? Inimicum , ut damnum ca-
veret,admonui, &vindicatusfumcum
ecepit Pauper mihi plus effe inimicus.
An nihil caufae noftrat innocentiae fa-
veat ipfum lethi genus quod Apibus
intuli ? Veneno quidem contigit, fed
quis Apibus praebuit? Nullus infultus,
violentiae nihil admiffum eft ; dicere
jam poteram, ipfte ultra venerunt ad
mortem . Quis non fentit ideo mihi
ultionem contigiffe , quod non defiit
Pauper prardantiaagminain noftri hor-
tuli pafcua mittere, ut mihi poene ipfe
Apes imputent vindi&am meam? Quis
probabit maligni animi folatio , aut
damno Pauperis me ftuduiffe , cum
nihil egerim ut vindicaret, nifi illatas
mihi contumelias compenfatiohi ani-
malia ipfa minittraffent ? Vindi&am
meam fcilicet ita ordinavi, ut nolen-
tibus Apibus potuerit mihi non contigiffe.
Si ad folitas non evolabant pratpam
defendi fuperbia? Aut tandem das, Pauper jam vicerar
tuas pecudes quamvis diffufa ftabula non
capient, tibi omne armentis mugiet ne-
mus, tu gregibus arva fulcabis , & ad
excolendos agros procedet ignota etiam
villicis familia, tuis horreis populi an-
nona pendebit , nee tamen invidebi-
Non voco
damnum injuria datum quod'volenti
contigit ; inimico qui fecifse dicitur
nil miniftrante . Cui plus jam Apum
tuarum cædes objiciatur , quam tibi
ipfi , qui ut Divitem iacefferent im-
pulimus,
nec quisquam tarn grave putabit fibi iftud fortunæ tuæ pondus : nos fi
paucas apes intra anguftias pauperis horti compofuimus , quæ tamen 66 nobis
mella fàciünt , id prorfus indigne ferendum eft ? & quod nunquam. fando co-
gnitum eft, vicinus divitis pauper moleftus eft ? Adeo parum eft plurimum
poffidere , ut cum fervis quoque veftris habere peculium liceat , invidio-
fum nobis putetis , quicquid egeftatis nomen excefserit ? Tantone his , in
hac
* Quartum argum. Divitis, quod jam admonuerit ut transferret. Refp. i . quod fi ultio. jufta eft ,
erit &(îne hac denunciatione, quare ipfa eft fupervacua , fi vero injufta , neque per hanc denuncia-
tionem falvatur; z. greges Divitis ùndequaque vagari, &inalieno pafei, & tamen Pauperem non re-
luftari ; cur igitur hæc ultio quod paucæ Apes in horto Divitis voûtent decerpturas mel ipfi Diviti
referendum ?
63 Alii habent Denunciatio fupervacua fi non licuit tibi facere quod queror , jufta f i l ic u it ju f ta
autem ultio fine tfla , ac ne cum ifta quidem valeat . Ut lucidior fenfus fieret obfcurior put.o ab «•
dentibus hanc leflionem fa£lus eft ; idem , & clarius admodum exprimit noftra le£lio.
•' ^4 Alii habent audire . 65 Alii habent An . A Ut præfero • 66 Atti habbnt vobis , quæ quidem
lectio magis placet, neque eaim noftræ mordicus hæreo •