Í!'! fe'..
r-'V-
(i)Nederl.
Hiflorip.
I deel
fol. 13.
i^) La
fdenc. des
Medaill.
pag.17.
(3^Hift.dc
J-Acad.
Royal, des
Inlcript
torn. III.
P»S- 394-
By deeze verbeelding zyn met
den tyd ook eenige fpreuken in den
rand gefteld, welken, mids die
plaatjes tot het Syfferen gebruykt
wierden, ook daarop veeltyds
haare betrekking hadden. Dus
leeft men op eenigen gardes vous
(i) bien de mefcompte, wagt u wel
van misrekenen, op anderen weer,
qui bien jettera, Ion compte trouvera
, d'te wel legt, zal zyn rekening
•wel bev'inden, en dus oneyndige
andere ipreuken, die allen op het
wel leggen en rekenen zinfpeelen.
Eyndelyk heeft men ook de
ftaatsgevallen daarop beginnen te
verbeelden, verzeld van ipreuken,
die zoo op de verbeelding, als op
de da.ardoor betekende za.iken
haare betrekking hadden.
En hoewel de Jefuit Jobert (i)
wil dat de dusdaanige Hiftorifche
legpenningen al in het jaar dcr-
tienhonderdvyfentwintig,dat is federt
de regeering van Philips den
V I , genaamd van Valois, zouden
zyn geflaagen en dat ook federt
dien tyd dc Hccr Ganiere
meer dan drieduyzend zoodaanigen
zou liebben vergaderd en befchreeven
, zoo geloof ik dat die
Vader in ’t ftellcn van deeze tyd-
ftip, uyt zugttot zyn Vaderland,
zich zal vergift hebben. Want
volgens de getuygenis van de
Hoogefchool ( 3 ) der opfchriften,
zoo worden ’er in de Penningkasfe
des Franfchen Koning zelf geene
ouder, dan met den naam en
het wapcnlcliild van Koning Karel
den VI gevonden. Ja de Heer
Karel (4 ) Patin getuygt uytdruk-
kelyk, dat de rekenpenningen onder xiv. paj.
Koning François den / , te gelyk met
de verdere goede weetenfchappen,
niet alleen om hunne nieuwe heval-
ligheyd maar om ’er mede te rekenen
( en waarvan zy hunnen naam ont-
leenen)in ’t gebruykt geraakt zyn.
Doch wat hier van zy, het maaken
van dusdaanige legpenningen
is in dat ryk nog in volkomen gebruyk
, en waarom Koning Lodewyk
de XIV, op den raad van zynen
Staatsdienaar Colbert, aan de (j) (s) Re-
Hoogefchool der opfchriften de rAnd.“’”'
zorge heeft aanbevolen, om die aS x.
jaarlyks met de vereifchte hoedaanigheden
te ontwerpen.
Dan wat de Nederlandfchen
aanbelangt, die heeft men, naa
het Philips den Goeden Hertog
van Bourgonje gelukt was, ftaande
zyne regeering de voornaamfte
hoofddeelen van de zelven zyne
heerfchappye in te lyven , niet
alleen met zyn naam, wapen en
tytelen , maar ook met eenige
zinnebceldige verbeeldfelen beginnen
te beftempelen , welken
op de verfcheydene ftaatsgevallen
zyner regeeringe hunne betrekking
hadden. Zynde de oudfte
Nederlandfche legpenning, welken
ik
ik met een jaargetal gemunt vinde, kaiTe van den Heer Rymond Bak-
de volgende, die in de penning- ker te Leyde gevonden wordt.
(j)Voorbericht
der
Nederl.
Hiilorip.
fol.**»»*
vcrio.
Wiens eene zyde rondom het
Bourgondifche vuurftaal in den
rand dit omfchrift voert;
V I V E B O U R G o g n e a u n o b l e
DUC .
LANG LEEFE BOURGONJE MET
ZTNEN EDELEN HERTOG.
De rand der tegenzyde, die met
de beeldenis van den Apoftel Andries,
als den befchermheylig van
het Bourgondifche Huys, beftempeld
is , voert dit omfchrift:
J E C T o m s F o u r L E S M A I S T r e s
DE LA M O n o i e A B RU Ge .
LEGPENNINGEN FOOR DE
MEESTBRS DER MUNTE
TE BRUGGE. i
i
Sedert, te weeten onder de regeering
van Philips den Schoonen,
doch wel voornaamelyk ten tyde
van Keyzer Karel den V heeft
men op de zelven alle de (i) voornaamfte
gefchiedeniifen des lands
beginnen te verbeelden en dus op
laft der Hooge Overigheyd der
zelver geheugenis op eene bevalli-
;e wyze te vereeuwigen. V’ ant
iet ftondt den ftempelfnyderen
geenszins vry daarop zoodaanige
zinnebeeiden cn om- of opfchriften,
als hem flechts goeddachtte
ftellen; maar daar wierden jaarlyks
verfcheydene ontworpene zinnebeeiden,
naar de gelegenheyd
des tyds, zoo aan den Vorft als de
algemeene en de byzondere Staaten,
midsgaders den R.aad (z) van
Staate aangebooden, om daaruyt
de zoodaanigen te kiezen, die met
de voorgevallene zaaken en het
rechte oogmerk der Hooge regcc-
ringe beft overeenkwamen.
Dus leeft men hoe deAlgemec-
ne Staaten in ’t jaar vyftienhon-
derdachtenzeventig, als hen naar
gewoonte verfcheydene zinnebeeiden
en ontwerpen voor de nieuwe
legpenningen van dat jaar wierden
aangebooden, die gefteld (3) hebben
in handen van den Heer de
Bye, Rekenmeefter van Holland
om daaruyt zoodaanige ontwerpen
te kiezen, als hy ten meefte dienfte
des lands en naar de geftalte
dier tyden oorbaarft oordeelde, op
dat door den ftempelfnyder van
den Staat de noodige ftempels gemaakt
, door den Muntmeefter te
Dordrecht het verordende getal
legpenningen gemunt, en door
den (4} Griffier ten kofte des lands
onder de Amptenaaren van Staat
uytgedeeld wierden.
Wa.nt dewyl het rekenen met
dusdaanige legpenningen eerlang
om des zelfs gemak tot alle
’s lands rekenkameren en andere
liooge vergaderingcn was doorge-
drongen, zoo is al voor ’t uytgaan
der vyftienden eeuwe de gewoonte
ingevoerd van niet alleen aan den
Vorft eenige goude legpenningen
(want het was met dc zoodaani-
Pp 2 gen
(i)Refol.
viiii den
lUad van
Staate
2 1 Jan. I59Î-
(3)RefoI.
der Staat.
Gener.
4 April
1578.
(4) Reibî.
der Staat.
Gcner.
23 April
I J 9 2 .
: ; 'i:
liii -!,■
"iS